Πόσες φορές ακούσατε ένα κομμάτι, ας πούμε από electro μέχρι dubstep, και δεν αναρωτηθήκατε για το πόσο ογκώδες είναι το μπάσο του ή κάποιος άλλος ήχος; Πόσες φορές δοκιμάσατε να το αναπαραγάγετε στους δικούς σας ήχους με τα δικά σας ή άλλα έτοιμα εργαλεία και το αποτέλεσμα δεν ήταν καν κοντά σ’ αυτό που θέλατε;
Το μόνο πράγμα που όλοι καταλαβαίνουμε απ’ αυτή τη κατάσταση είναι ότι το να δίνεις όγκο σε έναν ήχο αναζωογονεί όλο το κομμάτι και του δίνει έναν όμορφο χαρακτήρα — και κατά κύριο λόγο αρκετή “επιθετικότητα”. Την εποχή του ’80, όγκο ήθελε και η μουσική αλλά και το μαλλί του μουσικού. Εκεί χρειαζόμασταν έναν στυλίστα και έναν μουσικό παραγωγό από πίσω. Τώρα που όλοι ξυρίζουν τα κεφάλια τους, την δουλειά την κράτησε μόνο ο παραγωγός ή ο μουσικοτεχνολογικός γκουρού. που συνήθως είναι ένας περίεργος τύπος με πιθανή δυσμορφία σε κάποιο μέρος του σώματος του ή κάποιο σύνδρομο όπως αυτό του Marfan.
Θα δούμε το μυστικό για το πώς μπορείς να “φουσκώσεις” έναν ήχο σου, αλλά θα πρέπει να αναλύσουμε ένα ένα τα βήματα, γιατί το να μάθει κάποιος παπαγαλία το πώς γίνεται κάτι, είμαι σίγουρος ότι σημαίνει πως στο μέλλον θα ξεχάσει κάποια βήματα και θα βρεθεί αντιμέτωπος με ελλιπή αποτέλεσμα ή καθόλου αποτέλεσμα.
Στο παράδειγμα που ακολουθεί, θα δούμε ένα instrument μέσα από το πρόγραμμα Ableton Live 9 και ακολουθώντας 11 απλά βήματα θα δώσουμε έναν διαφορετικό χαρακτήρα στον ήχο του, για να χρησιμοποιηθεί σε ανάλογα είδη μουσικής, που συνήθως ανήκουν στην οικογένεια του EDM (electronic dance music). Να έχετε κατά νου πως όλα τα βήματα μπορούν να αντικατασταθούν από παρόμοιους επεξεργαστές (plugins) όπως και ότι μπορεί το αποτέλεσμα να επιτευχθεί με οποιονδήποτε synthesizer, hardware ή software, αρκεί να πληροί τις παρακάτω προϋποθέσεις όσον αφορά το θέμα των παραμέτρων και εργαλείων.
Release
Το πρώτο βήμα μας είναι να δώσουμε λίγο release στον ήχο μας, μέσω του ADSR envelope. Τα αρχικά ADSR σημαίνουν Attack / Decay/Sustain/Release και ο ρόλος τους είναι να διαμορφώνουν τις δυναμικές του ήχου, δημιουργώντας την ανάλογη χροιά. Κάποια synthesizer μας εμφανίζουν το ADSR σε πίνακα και η μεταβολή των παραμέτρων είναι αρκετά πιο “πλαστική” σε σχέση με το ADSR που εμφανίζεται μέσω faders. Το πόσο θα δώσετε στο Release έχει να κάνει με τον ήχο. Εδώ, θέλουμε να προσθέσουμε μια απαλή “ουρά” και όχι κάτι έντονο, οπότε η πρόταση “δώσε λίγο release στο τέλος” είναι ικανοποιητική.
Glide
Το sound desing και manipulation θυμίζει αρκετές φορές την μαγειρική. Υπάρχουν συνταγές με ακριβείς ποσότητες για ένα τέλειο πιάτο, αλλά το καλύτερο είναι να βάλεις το δικό σου “touch” σε κάθε τι που σου αρέσει και να δημιουργήσεις την γεύση που αρμόζει σε εσένα. Έτσι είναι και με το θέμα του Glide. Θα το δείτε, είναι κρυμμένο μερικές φορές σε κάποια synth αλλά σχεδόν πάντα υπάρχει. Θέλει να προσθέσουμε και από αυτό λίγο, για να προσδώσει την αίσθηση τις κίνησης στον ήχο μας.
Αν δεν υπάρχει ως εντολή το Glide, θα το δούμε και ως envelope στο Pitch, οπότε με την κατάλληλη και ελαφριά αλλαγή στις παραμέτρους του θα δώσουμε το επιθυμητό αποτέλεσμα. Να προσέξουμε, όσον αφορά τώρα το synth Operator, πως θα πρέπει να δηλώσουμε και σε ποια έξοδο θα λειτουργήσει το pitch envelope. Στο κυκλάκι βλέπουμε πως μας δίνει την δυνατότητα να επιλέξουμε ανάμεσα στους oscillators A, B, C, D όπως και LFO, όπως επίσης και το σύμβολο G. Η δικιά μου γνώμη είναι το να καθίστε να δείτε σε άλλα bass synths πώς χρησιμοποιείται το Glide/Pitch envelope και μετά να πειραματιστείτε ανάλογα.
Detune / Unison
Αρκετά εύκολο στην χρήση το Detune και το Unison. Στον Operator, εμφανίζεται το detune δίπλα από την επιλογή Coarse και πριν το Fixed. Η επιλογή Unison δεν υπάρχει στο Operator αλλά θα την βρείτε στο Analog που είναι ένα επίσης ενδιαφέρον Synth της Ableton. H λογική πίσω από το Detuning και το Unison είναι πως για να δημιουργηθεί όγκος σε έναν ήχο θα πρέπει να ακολουθήσουμε το φαινόμενο της χορωδίας.
Μια χορωδία αποτελείται από μια σειρά χορωδών που ο καθ’ ένας τραγουδάει μεν στην ίδια τονικότητα και έτσι όπως το απαιτεί το τραγούδι, αλλά ως φυσικό φαινόμενο όλοι τους έχουν μια μηδαμινή απόκλιση από την νότα που τραγουδάμε. Ε λοιπόν, αυτός είναι ο λόγος που εμφανίζεται ο όγκος στις χορωδίες και στις συμφωνικές ορχηστές. Η ελάχιστη απόκλιση από την ακριβή νότα! Έτσι, λοιπόν, δίνοντας λίγο από το Fine σε κάθε oscilator θα παρατηρήσετε ότι ο τελικός ήχος παίρνει μορφή και όγκο.
Pan spread
Είναι η επιλογή που “ανοίγει” τον ήχο. Είναι αυτή που μεταβάλει την στερεοφωνία και κάνει τον ήχο μας να ακούγεται λιγότερο στο κέντρο και περισσότερο στο L και R ηχείο μας. Μην το παρακάνετε και με αυτό, θέλει προσοχή. Εδώ είναι μια καλή ιδέα να χρησιμοποιήσετε τον μιμητισμό σας και να αντιγράψετε άλλους μουσικούς. Όσο έχουν ανοίξει αυτοί τον ήχο, θα το κάνετε κι εσείς!
Noise
Λίγος θόρυβος ποτέ δεν έβλαψε. Εδώ βλέπετε υπάρχουν άνθρωποι που έχουν γράψει μανιφέστο για τον θόρυβο, στον λίγο θα κολλήσουμε; Ναι λοιπόν, λίγος θόρυβος, όχι διακριτός, αλλά λίγος είναι ικανός να μας δώσει τις βάσεις για τον πολυπόθητο ήχο. Προσθέτουμε θόρυβο σε σημείο του να μην τον ξεχωρίζουμε από τον ήχο, όχι παραπάνω. Αυτό σημαίνει ότι θα δημιουργήσουμε κάποιον oscillator που θα βασίζεται στο noise και όχι σε sin ή saw – ή θα τον επιλέξουμε αν τον έχει ενσωματωμένο κάποιο synthesizer.
Pitch
Εδώ πάλι θα προσομοιώσουμε την λογική της ορχήστρας και της χορωδίας. Θα κάνουμε μείξη με κάποιους από τους ταλαντωτές (oscillators) αλλά θα τους βάλουμε να ακούγονται σε +3, +7 ή +12 στο Pitch τους. Για όσους γνωρίζουν περί μουσικής, θα μπορούν να καταλάβουν το πόσο σημαντικό είναι σε ένα τραγούδι το να παίζει μια φωνή σε μια “τρίτη” και το πόσο όμορφα ακούγονται τέτοιες πολυφωνίες που ο κάθε ένας παίζει μια τρίτη, μια πέμπτη ή μια εβδόμη επάνω — το αποτέλεσμα είναι απλά εκπληκτικό. Δοκιμάστε το στο synth σας και θα δείτε το πόσο γεμάτος ακούγεται ο ήχος. Θα ξανατονίσω την λέξη “μείξη”, γιατί εδώ θα πρέπει να δώσουμε ένα ποσοστό από τον ήχο που έχει υποστεί αλλαγή στο pitch σε σχέση με το σύνολο.
Resonance
Θα πρέπει να βρεθεί το hotspot που θα δίνει χαρακτήρα στον ήχο μας και θα το κάνουμε με τον συνδυασμό του Frequency και του Resonance. Καλύτερο αποτέλεσμα θα μπορούσατε να βγάλετε αν το φίλτρο αυτό λειτουργούσε σε σχέση με κάποια άλλη παράμετρο όπως αυτή του Velocity. Τέτοιες “σχέσεις” περίεργες μπορείτε να δώσετε σε instruments όπως αυτό του Massive της Native Instruments.
Saturation
Ο Saturator έχει να κάνει με το total harmonic distortion και με την όλη μυθολογία που ακούτε γύρω σας με την “γλύκα του αναλογικού”. Θα πρότεινα έναν καλό saturator που κυκλοφορεί στο εμπόριο και ειδικότερα τα Fabfilter Saturn, PSP vintage warmer, Wave Arts Tube Saturator αλλά και το γνωστό SPL Twin Tube Processor.
Αν, όχι μπορείτε να χρησιμοποιήσετε έναν έτοιμο που θα σας δοθεί μαζί με το DAW σας. Μην φοβάστε — και αυτά κάνουν την δουλειά τους. Δεν τελειώσαμε ακόμα όμως, θα πρέπει να διαβάσετε και το παρακάτω για να μην ακούτε και λέτε παραφιλολογίες με τους φίλους σας. Toν Στέλιο μετά από μια εξαίσια βραδιά με BDSM καταστάσεις, αποφάσισε να δώσει ως αντάλλαγμα ένα άρθρο στην στήλη μου: Tube Saturation: Η ‘ζεστασιά” του αναλογικού ήχου.
Delay
Πολύ λίγο! Ίσα ίσα για να υπάρχει ένας διπλασιασμός του ήχου, χωρίς να είναι αντιληπτός μέσα στο κομμάτι. Αν παίξετε αρκετά με το delay, θα δείτε πως υπάρχουν ελαφριές ρυθμίσεις που στην ουσία διπλασιάζουν την ένταση του ήχου σας. Δώστε τιμές 3/8 με χαμηλό feedback όμως.
Reverb
Ένα μικρό reverb που θα προσδώσει την αίσθηση του χώρου στον ήχο σας, χωρίς όμως να τον κάνει να ακούγεται λες και χτυπάει κάποιος λαμαρίνες μέσα σε κάποιο απομακρυσμένο εργοστάσιο. Καλό θα ήταν να αποφύγετε το reverb στις μπάσες συχνότητες και να το χρησιμοποιήσετε από τα 500 hz και πάνω.
Drive
Το τελευταίο και το καλύτερο που λένε. Χρησιμοποιείστε κάποιον επεξεργαστή distortion και δώστε ελαφρά από το drive ποτενσιόμετρο. Σε συνδυασμό με τα 100 hz που θα δυναμώσετε από το EQ σας (προαιρετικά και ανάλογα στον ήχο) θα δώσει το τελικό αποτέλεσμα στον ήχο σας.
Ανακατέψτε καλά και χαρείτε ένα χυμώδες και χοντρό synthesizer bass.
