Η δεκαετία στην οποία ανήκει η εφηβεία της γενιάς μου είναι τα ’90s — τα αναθεματισμένα ’90s. Των Nirvana και άλλων επιτυχημένων συγκροτημάτων που έβγαζαν τραγούδια με τίτλους όπως “Loser” και “Creep”, κι εμείς ταυτιζόμασταν με τους ήρωες των στίχων και φαινόταν cool και ωραίο αυτό γιατί… τι στα αλήθεια είναι καλύτερο από το να το παίζεις πληγωμένος, αυτοκαταστροφικός και βαθύς σε μια εποχή που οι μισοί το έπαιζαν έτσι αλλά εσύ νόμιζες πως είσαι ο μοναδικός στον κόσμο και δεν υπάρχει κανείς άλλος να σε καταλάβει.
Εντάξει, εκτός από εκείνη την πανέμορφη κοπελιά έξω από τις τουαλέτες που καπνίζει μαζί με τα άλλα “αλητάκια” του σχολείου και δε σου ρίχνει ματιά κι εσύ είσαι σίγουρος πως κάποια στιγμή θα σε κοιτάξει, θα καταλάβει, θα ρωτήσει και θα μάθει για όλες εκείνες τις περίεργες μουσικές που ακούς και τις κουλτουριάρικές ταινίες (κυρίως Κιούμπρικ, αλλά η αγαπημένη ταινία εκείνη την εποχή ήταν το “Επιστροφή στο Μέλλον“) και τα ποιήματα του Καρυωτάκη και του Ρεμπώ (το “Μπλεκ» και τα ατελείωτα μίλια επιστημονικής φαντασίας και τρόμου ήταν μόνο για εμάς — και μη ρωτήσετε ποιους “εμάς” εννοώ) και θα εντυπωσιαστεί και πουφ– περιμένει απ’ έξω ένας εξωσχολικός με τη μηχανή του, που δουλεύει μπάρμαν και — καταραμένα παιδικά τραύματα — που είσαι Τάσο Γεωργιάδη να τα ερμηνεύσεις (το ‘χω κάνει τάμα να τον αναφέρω κάθε φορά, για να αναγκάζεται να κάνει σχόλιο).
Με τέτοιο παρελθόν, λοιπόν, πώς να μη με συγκινήσει/γοητεύσει/ενθουσιάσει μια ιστορία σαν το “Ghost World”; Και το παρελθόν αυτό, μάλλον το έζησαν και κάτι εκατομμύρια εκτός από εμένα (είπαμε, νομίζαμε πως ήμασταν μοναδικοί — μπααααααααα), και κάπου εκεί, ίσως, κρύβεται το μυστικό της επιτυχία του πονήματος του Daniel Clowes.
Δύο φίλες που μόλις έχουν τελειώσει το high school στη δεκαετία των ’90s (περίπου το γυμνάσιο στις Η.Π.Α.), τριγυρίζουν στους δρόμους μιας ανώνυμης, τυπικής αμερικάνικης πόλης -με τα πολυκαταστήματά της, τα φαστφουντάδικα, τα κλαμπάκια- και δεν αφήνουν τίποτα ασχολίαστο.
Είναι έξυπνες για την ηλικία τους, κυνικές, με ένα χιούμορ που παντρεύει τον Γούντι Άλεν με τους stand-up comedians της εποχής (κάντε και λίγο research — μη τα θέλετε όλα στο στόμα) και φέρουν την κουλτούρα του έφηβου ψευτοδιανοούμενου (εσύ που διαβάζεις, μην κάνεις πως δεν ξέρεις τι είναι: διαβάζεις μια στήλη για κόμικ, πιθανότατα διαβάζεις κόμικ και το θεωρείς τρομερά σπουδαίο και τρομερά ξεχωριστό — ε, λοιπόν σου έχω νέα… δες το “Fight Club”).
Κανένας δεν είναι αρκετά καλός, όλοι είναι δούλοι της κουλτούρας των πολυεθνικών, ακόμα και το αγόρι που έχουν για φίλο τους (και που αναπόφευκτα, κάποια στιγμή, θα γίνει η μία άκρη ενός “άβολου” τριγώνου), δεν χάνουν ευκαιρία να το πειράζουν.
Αν και έτσι φαίνεται, το “Ghost World” δεν μιλάει για το τέλος της εφηβείας, τα γκρεμισμένα όνειρα και τις προσδοκίες — αν και έχει κι από αυτά.
Περισσότερο δίνει το στίγμα αυτής της τρελής χρονικής στιγμής για τον άνθρωπο. Σε συνδυασμό με την αισθητική της δεκαετίας που ακολούθησε τα 80s και ήταν λίγο περίεργη για όσους την έζησαν σαν παιδιά, φτιάχνει το πορτρέτο μιας εποχής ακίνητης στο χρόνο αλλά ταυτόχρονα μιας ηλικίας από την οποία όλοι θα περάσουν κάποια στιγμή.
Ο Clowes φτιάχνει δύο αριστουργηματικές ηρωίδες στα όρια της κινηματογραφικής ενσάρκωσης (δεν είναι τυχαίο πως η ταινία που βασίστηκε στο σενάριο του κόμικ, ήταν εξίσου όμορφη και επιτυχημένη — το υλικό ήταν ήδη εξαιρετικό). Συλλαμβάνει τη γυναικεία οπτική, τη μπολιάζει με πολύ εφηβεία και οξυδέρκεια άνω του συνηθισμένου, και μετά απλά αφήνει το δημιούργημά του να περιφέρεται και να μιλάει για τα πάντα.
Δεν μπορώ να πω με σιγουριά σε ποιος απευθύνεται το “Ghost World”. Οι πωλήσεις έδειξαν πως αγγίζει όχι μόνο τους εφήβους αλλά και ανθρώπους μεγαλύτερης ηλικίας, όχι μόνο κορίτσια αλλά και το “δυνατό” φύλο.
Το αφήνω στην ευγενική ευχέρεια του κάθε αναγνώστη να απαντήσει ξεχωριστά. Εμένα, πάντως, μου θύμισε μια εποχή που έχει προ πολλού περάσει αλλά πάντα υπάρχει μέσα μου — όχι νοσταλγία, no way, απλά με εκείνον τον τρυφερό τρόπο που σου θυμίζει από πού έρχεσαι… Το “Ghost World” έχει αυτή την υπόγεια δύναμη και συνάμα την φριχτή και υπέροχη αλήθεια πως στην πραγματικότητα, ποτέ δεν είσαι μόνος.
