Τα αισθήματα συμπάθειας δεν περισσεύουν για την Ελλάδα. Όμως, οι Ευρωπαίοι εταίροι της οφείλουν να δώσουν καλύτερες απαντήσεις και γι’ αυτό πρέπει να αναζητήσουν τις βαθύτερες αιτίες που οδήγησαν την Ελλάδα σε αυτή τη δυσχερή κατάσταση.
Η πραγματική σταθερά στη σύγχρονη ελληνική ιστορία είναι ο υπερβολικά μεγάλος βαθμός ανάμειξης του ξένου παράγοντα στην εσωτερική της ζωή. Ο πρώτος βασιλιάς (ένας Βαυαρός) της επιβλήθηκε, ενώ τα πρώτα πολιτικά κόμματα πήραν το όνομα των τριών δυνάμεων που εμπλέκονταν άμεσα στην Ελλάδα. Η σοβαρότητα της ναζιστικής κατοχής αποτέλεσε ένα ακραίο φαινόμενο σε περίοδο πολέμου.
Πιο συνηθισμένο φαινόμενο, αλλά και πολύ λιγότερο γνωστό, είναι ο βαθμός στον οποίο αρχικά οι Βρετανοί και στη συνέχεια οι Αμερικανοί προσπάθησαν να ελέγξουν τα υπουργεία, τις μυστικές υπηρεσίες, τον στρατό και τα βασιλικά δικαστήρια, μέσω των διπλωματικών τους αποστολών και των συμβούλων τους. Ο ρόλος αυτού που οι Έλληνες ονομάζουν «ξένος δάκτυλος» έγινε απολύτως αισθητός σε όλη του την έκταση με τη δικτατορία του 1967.
Η σημερινή κρίση έχει τρώσει σημαντικά την εικόνα της Ευρώπης, σε μια από τις παραδοσιακά πιο φιλοευρωπαϊκές χώρες. Η Ευρώπη εξισώνεται πλέον όχι με τη φιλική προς την κοινωνία αγορά, τη δικαιοσύνη, τη δημοκρατία ή την ειρήνη, αλλά με την υπεράσπιση του κοινού νομίσματος και το σκληρό καθεστώς αποπληθωρισμού που κρύβεται πίσω της.
Οι Έλληνες δημόσιοι υπάλληλοι ίσως αναγκαστούν, τελικά, να συνηθίσουν σε μικρότερους μισθούς και περισσότερα χρόνια δουλειάς. Όμως, η κυβέρνηση έχει μεγαλύτερες πιθανότητες να τους πείσει να το αποδεχθούν, εφόσον η Ευρώπη σταματήσει να μοιάζει ως η τελευταία μεγάλη δύναμη που επιχειρεί να καθορίσει τη μοίρα της Ελλάδας.
Στο παρελθόν, η υπόσχεση για ένταξη στην Ε.Ε. βοήθησε στην αποκατάσταση της δημοκρατία. Εάν θέλουμε να μην υπονομευθεί η πολιτική αυτονομία αυτών των χωρών μέσω της πειθαρχίας τους στο ευρώ, πρέπει να βρεθεί ένας πιο αλληλέγγυος τρόπος για την προσέγγιση των προβλημάτων τους.
