Ο πατέρας του ήθελε να γίνει βουδιστής μοναχός όπως και ο ίδιος. Ο βομβαρδισμός, όμως, της Χιροσίμα του άλλαξε τα σχέδια. Η εταιρεία GK Design Group που δημιούργησε πριν εξήντα χρόνια, ανακοίνωσε πριν μία πενταετία το θάνατο του πιο εμβληματικού Ιάπωνα σχεδιαστή με ένα ανακοινωθέν τριών γραμμών. Ο Kenji Ekuan ήταν ένας χαμογελαστός άνθρωπος που μόνο καλά λόγια είχες να πεις για το χαρακτήρα του.
Το πρωινό της 6ης Αυγούστου 1945 που το Ενόλα Γκέι έριχνε το Λιτλ Μπόι, την πυρηνική βόμβα ουρανίου, στη Χιροσίμα, ο Kenji βρισκόταν στην κατασκήνωση του ναυτικού κολεγίου. Ήταν 16 χρόνων, και ο πατέρας του, μοναχός του βουδιστικού ναού της πόλης, τον είχε στείλει για διακοπές κρατώντας την αδελφή του σπίτι. Όταν επέστρεψε τίποτα δεν ήταν το ίδιο.
«Το μόνο που ακουγόταν ήταν οι σειρήνες και ο ήχος από τα αντικείμενα που σωριάζονταν από παντού. Το μεγαλύτερο όνειδος που κουβαλώ ακόμα και σήμερα είναι ότι δεν κατάφερα να βοηθήσω περισσότερους. Έβλεπα τα πεταμένα βιβλία, τα παιχνίδια κάτω από το πέπλο της μαύρης στάχτης και ένοιωθα ότι μου μιλούσαν», δήλωσε μερικά χρόνια αργότερα. Χάνει την αδελφή του την ίδια μέρα και τον πατέρα του ένα χρόνο αργότερα από ραδιενέργεια. «Μπροστά στον παραλογισμό είχα μια βαθιά νοσταλγία για τον πολιτισμό. Ήθελα να δω, να αγγίξω πράγματα. Και αυτό οδήγησε στην ανάγκη να δημιουργήσω».
Εγκαταλείπει τη Χιροσίμα, γράφεται στην περίφημη σχολή σχεδίου Tokyo National University of Fine Arts and Music, τελειώνει το Art Center College of Design στην Καλιφόρνια το 1955 και δυο χρόνια αργότερα, ανοίγει με συμφοιτητές του, το γραφείο GK Industrial Design Group. Φανατικός του κόμικς Blondie, βλέπει τους Αμερικανούς G.I. να τριγυρνούν στους δρόμους του Τόκυο με τα τζιπ και γοητεύεται από το στυλ τους. «Ήταν μια κινητή έκθεση ιδεών», ομολογεί αργότερα στο Times. To 1961, σε ηλικία 32 χρόνων, κλείνει το πρώτο του συμβόλαιο με την εταιρεία παραγωγής σάλτσας σόγιας Kikkoman. Μετά από 100 πρωτότυπα και τρία χρόνια μελέτης παρουσιάζει την ιδέα του για ένα χρηστικό μπουκάλι. Εύκολο, μικρό, στα χρώματα κόκκινου – μαύρου γίνεται σε λίγα χρόνια για τους Ιάπωνες ότι η Κόκα – Κόλα για τους Αμερικανούς.
Ο Kenji είχε μια πολύ απλή εξήγηση για την επιτυχία: «η μητέρα μου χρησιμοποιούσε πάντα ένα τεράστιο μπουκάλι που δεν ήταν εύκολο να το πιάσω με τα χέρια μου. Προσπάθησα, λοιπόν, να σκεφτώ τι θα ήταν χρήσιμο για ένα παιδί». Η δημοφιλία που κερδίζει του εξασφαλίζει και άλλα συμβόλαια: το σχεδιασμό των τρένων – σφαίρα Κοmachi, των τρένων Νarita Express που συνδέουν το Τόκυο με το διεθνές αεροδρόμιο Narita και των μηχανών Yahama VMAX. «Ο Kenji ήταν ο μόνος που μπορούσε να ανταγωνιστεί τον Raymond Loewy, τον άνθρωπο που έδωσε ταυτότητα στην αμερικανική κουλτούρα μετά τον πόλεμο», έγραψε η Guardian.
Μετά από 100 πρωτότυπα και τρία χρόνια μελέτης παρουσιάζει την ιδέα του για ένα χρηστικό μπουκάλι. Εύκολο, μικρό, στα χρώματα κόκκινου – μαύρου γίνεται σε λίγα χρόνια για τους Ιάπωνες ότι η Κόκα – Κόλα για τους Αμερικανούς.
Παρά τα βραβεία, τις διεθνείς διακρίσεις -οι Φινλανδοί τον εξυμνούν ως θεό του design- ο Κenji Ekuan δεν έγινε ποτέ σταρ. Οι περισσότεροι Ιάπωνες αγνοούσαν μέχρι το θάνατό του πριν μερικές μέρες, το όνομά του και τα βιβλία του είχαν πολύ «πεζά», όπως έλεγε και ο ίδιος, θέματα -η μελέτη του bento makunouchi (του δίσκου σερβιρίσματος μπέντο την περίοδο Εντο), η φιλοσοφία των εργαλείων της κουζίνας, η σχέση του βουδιστικού βωμού με το αυτοκίνητο. «Ήταν, όμως, ένας ευαγγελιστής του νέου γιαπωνέζικου ήθους», όπως έγραψαν οι Νew York Times. «Tης φιλοσοφίας που συνδύαζε τον ειρηνισμό με τον ματεριαλισμό και καθόρισε τη γιαπωνέζικη κουλτούρα μετά τον πόλεμο».
Δεν παντρεύτηκε ποτέ, έλεγε ότι είχε παντρευτεί τη δουλειά του, ζούσε σε ένα μικρό σπίτι, πήγαινε στο γραφείο κάθε μέρα -ακόμα και μετά τα προβλήματα καρδιάς- και καθόταν πάντα στην πράσινη καρέκλα που είχε σχεδιάσει ο ίδιος. «Tο design πρέπει να είναι δημοκρατικό, αλλιώς δεν έχει λόγο ύπαρξης», εξηγούσε. «Ο πατέρας μου έλεγε ότι ο δρόμος που διδάσκει ο Βούδας είναι ο δρόμος της σωτηρίας για όλους αλλά συνειδητοποίησα νωρίς ότι η δική μου σωτηρία προέρχεται από τα αντικείμενα. To να σχεδιάζεις αντικείμενα είναι να τους δίνεις το δικό τους πνεύμα. Όλα έχουν ψυχή. Και το μόνο που δεν κατάφερε να καταστρέψει ο πόλεμος είναι η ευγένεια της γιαπωνέζικης ψυχής…».
