Η Κίνα είναι το μεγαλύτερο κράτος της Ασίας, αναφορικά με την έκταση του φτάνει τα 9.560.973 τετραγωνικά χιλιόμετρα, δηλαδή είναι η τρίτη σε μέγεθος χώρα στον κόσμο μετά την Ρωσία και τον Καναδά και ο πληθυσμός σύμφωνα με απογραφή του 2010 είναι 1.339.724.852 κάτοικοι, ενώ σύμφωνα με εκτιμήσεις της επίσημης στατιστικής υπηρεσίας της χώρας ο πληθυσμός το 2018 άγγιξε τους 1.395.380.000 κατοίκους. Η επίσημη ονομασία της χώρας Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας (中华人民共和国).
Τα σύνορα της Κίνας έχουν ως εξής: Στα βορειοανατολικά συνορεύει με τη Βόρεια Κορέα και τη Ρωσία και ανατολικά βρέχεται από την Κίτρινη Θάλασσα, την ανατολική Κινεζική και από τη νότια τη Σινική Θάλασσα. Στα νότια συνορεύει με τα κράτη Βιετνάμ, Λάος, Μπούρμα, Μπουτάν, Νεπάλ και με την Ινδία. Στα δυτικά συνορεύει με το Πακιστάν, το Αφγανιστάν και το Τατζικιστάν. Στα βόρεια συνορεύει με τη Ρωσία και τη Μογγολία. Στα βορειοδυτικά με την Κιργιζία και το Καζακστάν. Η Κίνα πολιτικά είναι από το 1949 λαϊκή δημοκρατία.
Πρωτεύουσά της είναι το Πεκίνο, παλιά αυτοκρατορική πρωτεύουσα, με 9.500.000 κατοίκους. Άλλες πόλεις είναι η Σαγκάη (12.500.000 κ.), Νανκίν 2.500.000 κατ., Τιεν – Τσιν 8.100.000 κατ., Τσεγκ – Τσου 1.650.000 κ.
Επίσημη γλώσσα είναι η κινεζική (Κοάν – Χόα), αλλά μιλιούνται κι άλλες γλώσσες και διάλεκτοι τοπικής σημασίας, όπως η μογγολική και η Θιβετιανή. Νόμισμα της χώρας είναι το γιαν.
Ιδιομορφία παρουσιάζουν οι Κινέζοι στον τρόπο γραφής τους. Χρησιμοποιούν τα λεγόμενα ιδεογράμματα, δηλ. σύμβολα που σημαίνουν μια ολόκληρη έννοια. Οι λέξεις τους είναι μονοσύλλαβες κι αλλάζουν οι έννοιές τους ανάλογα με τον τόνο της φωνής και τον τρόπο που προφέρονται. Σημαντικό ρόλο παίζει η θέση που βρίσκονται οι λέξεις. Υπάρχουν μερικές ειδικές λέξεις, οι ρίζες, 214 τον αριθμό, που, όταν προσθέτονται δίπλα σε μια άλλη λέξη, δίνουν ένα διαφορετικό νόημα.
Ο πληθυσμός της Κίνας αποτελείται από Κινέζους κατά 95%, ενώ το υπόλοιπο 5% (κάπου 40.000.000) είναι Μογγόλοι, Θιβετιανοί κ.ά.
Η μορφολογία του εδάφους της παρουσιάζει πολλές εικόνες και ιδιομορφίες. Γενικά χαρακτηρίζεται σαν ορεινό.
Ο ορεινός όγκος των Ιμαλαΐων έχει άπειρες λίμνες. Από την περιοχή αυτή πηγάζουν και τα δύο μεγάλα ποτάμια της Κίνας, ο Γιανγκ – Τσε – Κιανγκ και ο Χουάνγκ – Χο. Τα δύο αυτό ποτάμια ενώνονται μεταξύ τους με τεράστια διώρυγα. Το σύστημα των διωρύγων εφαρμοζόταν από τα πανάρχαια χρόνια για το πότισμα των χωραφιών και γιατί αποτελούσε μέσο επικοινωνίας μεταξύ των διάφορων περιοχών. Εκτός απ’ τους δυο ποταμούς που αναφέραμε, πρέπει ν’ αναφερθούν ο Μεκόγκ, ο Ινδός, ο Μπραχμαπούτρα, ο Λουάν χο, ο Σουγκάρι και ο Αμούρ, που αποτελεί μέχρι ένα σημείο τα σύνορα με τη Σοβιετική Ένωση.
Τα ποτάμια αυτά, με τις πλημμύρες τους, προκαλούσαν και προκαλούν τεράστιες καταστροφές. Σήμερα όμως εκτελούνται τεράστια αντιπλημμυρικά έργα, για να τα τιθασέψουν. Η μεγόλη έκταση της Κίνας κι η ποικιλία που παρουσιάζει η διαμόρφωση του εδάφους της αποτελούν και τα βασικά στοιχεία για τη διαμόρφωση του κλίματος. Έτσι έχουμε ημιτροπικό στα νότια, εύκρατο και ήπιο βορειότερα και φτάνουμε στο πολικό σχεδόν στη βορειοκεντρική Κίνα.
Ανάλογη με το κλίμα είναι κι η βλάστηση της χώρας. Στην περιοχή της Μαντζουρίας επικρατούν τα κωνοφόρα δάση. Η κοιλάδα του Γιανγκ – Τσε – Κιάνγκ χαρακτηρίζεται από τους μεγάλους ορυζώνες. Στο νότο επικρατεί τροπική βλάστηση, με μεγάλα δάση που παράγουν πολύτιμη ξυλεία.
Στην περιοχή του Θιβέτ υπάρχουν κωνοφόρα. Το βόρειο και κεντρικό τμήμα χαρακτηρίζονται από τις άγονες περιοχές, που διακόπτονται όμως από πολυάριθμες οάσεις. Η Κίνα μπορεί να χαρακτηριστεί σαν αγροτική χώρα, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν έχει σημαντικά αναπτυγμένη βιομηχανία. Τα τελευταία χρόνια η πατροπαράδοτη δομή της γεωργικής παραγωγής έχει αλλάξει. Εξακολουθεί όμως το μεγαλύτερο μέρος ν’ ασχολείται με τη γεωργία.
Παρόλο ότι δεν υπάρχουν στοιχεία για την ποσότητα της γεωργικής παραγωγής, είναι γνωστό ότι σε πολλά γεωργικά προϊόντα η Κίνα κατέχει την πρώτη θέση στον κόσμο. Η παραγωγή ρυζιού αντιπροσωπεύει το 35 – 40% της παγκόσμιας παραγωγής. Σημαντική είναι επίσης η παραγωγή σταριού, κριθαριού, όσπριων, ζαχαρότευτλων, ζαχαροκάλαμου, καπνού, βαμβακιού, λιναριού, κανναβουριού, γιούτας, ηλιάνθου, σουσαμιού, φιστικιών και ελαιοκράμβης.
Στο τσάι έρχεται πρώτη στον κόσμο και στη σόγια πρώτη ή δεύτερη.
Στην Κίνα εκτρέφονται πάνω από 250.000.000 χοιρινά, 70.000.000 βοοειδή και 140 εκατομμύρια αιγοπρόβατα. Πριν μερικά χρόνια μεγάλη ήταν και η παραγωγή μεταξιού, όμως, με την αύξηση των συνθετικών υλών, η παραγωγή του μειώθηκε σημαντικά.
Πολύ αναπτυγμένη είναι και η αλιεία, υπερπόντια και παράκτια. Ο ορυκτός πλούτος της χώρας είναι μεγάλος. Κατέχει την τρίτη θέση στον κόσμο στην παραγωγή κάρβουνου, ενώ μεγάλη είναι (χωρίς να είναι γνωστή και η ακριβής ποσότητα) η παραγωγή του πετρελαίου και του φυσικού αέριου. Από τα άλλα ορυκτά αναφέρουμε το σιδερομετάλλευμα, το μαγγάνιο, το βολφράμιο, το βωξίτη, το χαλκό, το χρυσό, το ουράνιο, το μόλυβδο κ.ά.
Σημαντική είναι και η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, που αποτελεί και τη βάση για την ανάπτυξη της βιομηχανίας.
Η βιομηχανία στην Κίνα άρχισε ν’ αναπτύσσεται μετά το 1949. Μέχρι τότε η Κίνα ανήκε στην κατηγορία των αγροτικών χωρών. Υπήρχαν, φυσικά, μερικά εργοστάσια, κυρίως υφαντουργίας, που ανήκαν όμως σε ξένους. Μετά το τέλος του εμφυλίου πολέμου το 1949, η κινέζικη βιομηχανία αρχίζει ραγδαία ν’ αναπτύσσεται.
Σήμερα, στην πρώτη θέση βρίσκεται η υφαντουργία και η επεξεργασία μετάλλων και η κατασκευή μηχανών . Επίσης σημαντική ανάπτυξη έχει και η ελαφριά βιομηχανία, η βιομηχανία μηχανών ακριβείας και η χημική βιομηχανία. Σύμφωνα με διάφορες πηγές, η Κίνα πρέπει να κατέχει μια απ’ τις πρώτες θέσεις στον κόσμο στην παραγωγή λιπασμάτων.
Από τις μικρότερες βιομηχανίες (που έχουν το χαρακτήρα των παραδοσιακών βιοτεχνιών) θα πρέπει ν’ αναφερθεί η βιομηχανία της πορσελάνης, που θεωρείται η καλύτερη στον κόσμο. Πριν από 20 ακόμη χρόνια η συγκοινωνία βρισκόταν σε πρωτόγονη κατάσταση. Τις βασικές αρτηρίες των παραλίων με το εσωτερικό της αποτελούσαν τα ποτάμια. Και σήμερα όμως, παράλληλα με την ανάπτυξη και των άλλων συγκοινωνιακών μέσων, τα ποτάμια εξακολουθούν ν’ αποτελούν την πιο πρόσφορη λύση.
Η Κίνα διαθέτει πάνω από 160.000 χιλιόμετρα υδάτινες οδούς, απ’ τις οποίες 50.000 χιλιόμετρα είναι πλωτά και διαπλέονται από μεγάλα ατμόπλοια. Παρόλ’ αυτό το συγκοινωνιακό δίκτυο της χώρας προς το παρόν δεν μπορεί να θεωρηθεί ικανοποιητικό.
Ιστορία
Η Κίνα μπορεί να θεωρηθεί σαν μια από τις χώρες με τον πιο παλιό πολιτισμό. Μεταξύ της 5ης και της 2ης π.Χ. χιλιετίας στην Κίνα υπάρχει ένας αρκετά αναπτυγμένος πολιτισμός. Από τις ανασκαφές προκύπτει ότι οι τότε κάτοικοι της Κίνας γνώριζαν τη διαδικασία της κατασκευής των κεραμικών καθώς και τη βαφή. Το 16ο με 11ο αιώνα υπάρχουν αρκετές αποδείξεις ότι η Κίνα είχε οργανωθεί σε κράτος. Από την εποχή αυτή χρονολογείται η πρώτη κινεζική δυναστεία, η δυναστεία των Σανγκ ή Γιν.
Σύμφωνα με την παράδοση, ο αυτοκράτορας Φου – Χι (2.200 π.Χ.) εφεύρε τη γραφή κι ήταν και ο πρώτος νομοθέτης. Ο Σεν – Νουνγκ έβαλε τις βάσεις της γεωργίας και της ιατρικής. Ο αυτοκράτορας Χουάνγκ – Τι έφτιαξε το ημερολόγιο, ενώ η γυναίκα του δίδαξε πρώτη την τέχνη της εκτροφής του μεταξοσκώληκα.
Ακολουθεί η δυναστεία των Χσια και κατόπιν η δυναστεία των Τσόου (1050 – 221 π.Χ.). Την εποχή αυτή η Κίνα γνωρίζει μια πολύ μεγάλη ανάπτυξη σ’ όλους τους τομείς. Η οργάνωση του κράτους ανταποκρινόταν σε κείνη που είχε η Ευρώπη το μεσαίωνα. Την τελευταία περίοδο της δυναστείας των Τσόου αναπτύχθηκαν σημαντικά οι αντιλήψεις για την κοινωνική, και πολιτική ζωή κι η γεωργία, με την ανακάλυψη του σιδήρου, αναπτύχθηκε πολύ. Την εποχή αυτή θα πρέπει ν’ αναφερθεί ο Κομφούκιος και η διδασκαλία του, που άφησε τη σφραγίδα του στις κατοπινές εξελίξεις της Κίνας.
Το 221 π.Χ. ένας ηγεμόνας, ο Τσιν Σι Χουάνγκ – Τι, κατάφερε να ενώσει όλα τα βασίλεια της Κίνας και να στεφθεί αυτοκράτορας. Ο ηγεμόνας αυτός πολέμησε με τους Ούννους και αποπεράτωσε το μεγάλο Σινικό τείχος. Καθιέρωσε ακόμη για όλη την Κίνα ενιαία μέτρα και σταθμά. Παράλληλα όμως έδωσε εντολή να καταστραφούν τα βιβλία και τα κείμενα του Κομφούκιου, πράγμα που τον έκανε πολύ μισητό. Τελικά το 206 π.Χ. ξέσπασε επανάσταση και στην εξουσία ανέβηκε άλλη δυναστεία, οι Χαν.
Οι Χαν επανέφεραν τη διδασκαλία του Κομφούκιου, αναγνωρίζοντας τον κομφουκιανισμό σαν επίσημο δόγμα του κράτους. Οι αντιθέσεις όμως μεταξύ του Βορρά και του Νότου οδήγησαν στην κατάργηση της δυναστείας των Χαν και στη διαίρεση της Κίνας σε τρία βασίλεια που υπόφεραν πολύ απ’ τις συνεχείς επιθέσεις των Τούρκων και των Μογγόλων.
Το 1279 μ.Χ. η Κίνα υποδουλώνεται στους Μογγόλους μέχρι το 1368. Για τη ζωή της Κίνας κάτω απ’ την κυριαρχία των Μογγόλων μας μιλούν οι διηγήσεις του Μάρκο Πόλο.
Την ίδια εποχή αρχίζουν να καταφτάνουν και οι διάφοροι ιεραπόστολοι. Οι Μογγόλοι ίδρυσαν τη δυναστεία των Γιάν, που επέβαλε μερικές αξιόλογες μεταρρυθμίσεις.
Το 1368 μέχρι το 1644 ανέβηκε η δυναστεία των Μινγκ με αποτέλεσμα να αποδυναμωθεί η χώρα και να υποταχτεί στους Μαντζουριανούς, που πήραν την εξουσία και ίδρυσαν τη δυναστεία των Τσινγκ, που βασίλεψε απ’ το 1644 μέχρι το 1912. Στη διάρκεια της δυναστείας αυτής η Κίνα γνώρισε νέα επέκταση των συνόρων της. Μερικοί από τους αυτοκράτορες της δυναστείας των Τσινγκ προστάτεψαν τα γράμματα και τις τέχνες, αλλά η δυναστεία οδήγησε την Κίνα σε απομόνωση στην προσπάθειά της ν’ αποφύγει την αλλοίωση του πολιτισμού της από την εισαγωγή του ευρωπαϊκού. Στις αρχές όμως του 19ου αιώνα άρχισε οικονομική, πολιτική και κοινωνική παρακμή της χώρας.
Την ίδια εποχή οι Άγγλοι, στην προσπάθειά τους να πετύχουν τη διάλυση του κινεζικού κράτους, άρχισαν να εισάγουν και να διαδίδουν στους Κινέζους το όπιο. Όταν το 1840 οι Κινέζοι αντέδρασαν, άρχισε ο πόλεμος που έμεινε στην Ιστορία γνωστός σαν ο “πόλεμος του οπίου”. Τελικά οι Κινέζοι νικήθηκαν και αναγκάστηκαν να δεχτούν το εμπόριο του οπίου, να παραχωρήσουν στην Αγγλία το Χονγκ – Κονγκ και να επιτρέψουν στ’ αγγλικά εμπορικά πλοία να χρησιμοποιούν πέντε λιμάνια.
Το 1844 οι ΗΠΑ και η Γαλλία πέτυχαν καινούρια προνόμια και παραχωρήσεις σε βάρος της Κίνας. Μέσα σε λίγα χρόνια η Κίνα έχασε πολλές κτήσεις και επαρχίες της απ’ τους Ευρωπαίους. Παράλληλα η οικονομική διείσδυση των Ευρωπαίων γίνεται μεγαλύτερη με αποτέλεσμα η οικονομία της να εξαρτάται αποκλειστικά απ’ τις ευρωπαϊκές εμπορικές εταιρείες.
Πολλοί φωτισμένοι διανοούμενοι προσπαθούν να δώσουν νέα ώθηση και οργάνωση του κράτους. Ξεσπούν διάφορες λαϊκές εξεγέρσεις που καταστέλλονται από τις συντηρητικές δυνάμεις, όπως η εξέγερση των Μπόξερ το 1900. Τελικά οι διάφορες επαναστατικές τάσεις ενώθηκαν και ίδρυσαν το γνωστό Κουομιτάνγκ. Το 1912 καταλύεται η αυτοκρατορία κι η χώρα ανακηρύχτηκε δημοκρατία.
Παράλληλα στην Κίνα υπήρχαν διάφοροι τοπικοί κυβερνήτες που εξουσίαζαν μια ορισμένη περιοχή και που έπαιρναν τους φόρους για λογαριασμό τους, με ιδιωτικούς στρατούς και που ο καθένας τους προσπαθούσε να επεκτείνει την περιοχή του σε βάρος των άλλων, υποδαυλιζόμενος από τους Ευρωπαίους. Την οξύτητα αυτή σταμάτησε το 1927 ο Τσακγκ – Κάι Σεκ, όταν με το Κουομιτάνγκ κατέλαβε την εξουσία.
Οι Γιαπωνέζοι, εκμεταλλευόμενοι τις αδυναμίες αυτές, εισέβαλαν στη Μαντζουρία το 1931 και ίδρυσαν το κράτος του Μαντζουκούο. Η ηγεσία του Κουομιτάνγκ, αντί να οργανώσει την αντίσταση της χώρας, στράφηκε εναντίον των οπαδών του Μάο Τσε Τουνγκ κι έτσι έγινε η διάσπαση του Κουομιτάνγκ.
Τελικά οι Γιαπωνέζοι το 1937 κατέλαβαν όλο το βόρειο τμήμα της χώρας. Στο διάστημα μεταξύ του 1937 και του 1942 έγιναν πολλές προσπάθειες να ενωθούν τα δύο κινήματα του Κουομιτάνγκ κι εκείνου στο οποίο είχε την ηγεσία το κομμουνιστικό κόμμα, χωρίς όμως αποτέλεσμα. Τελικά στα 1946 οδηγήθηκαν σε σύγκρουση, που τέλειωσε με τη νίκη του Μάο Τσε Τουνγκ ενώ ο Τσάνγκ Κάι Σεκ πέρασε στο νησί Φορμόζα και ίδρυσε την εθνικιστική Κίνα, που εθεωρείτο ότι είναι αντιπρόσωπος της Κίνας. Το 1970 όμως έπαψε ν’ αναγνωρίζεται ως ο μοναδικός αντιπρόσωπος του κινεζικού λαού. Τελικά η λαϊκή δημοκρατία της Κίνας αναγνωρίστηκε σαν κράτος και έγινε μέλος του ΟΗΕ.
Η Κίνα θεωρείται μια από τις χώρες που ανάπτυξαν μεγάλους πολιτισμούς στη διάρκεια της ιστορίας της και καλλιέργησαν σε σημαντικό βαθμό τη φιλοσοφία.
Πολιτισμός της Κίνας
Η Κίνα είναι μια από τις χώρες εκείνες της ανθρωπότητας, που έχουν να παρουσιάσουν έναν από τους μεγαλύτερους και αρχαιότερους πολιτισμούς στον κόσμο.
Στον τομέα της φιλοσοφίας έδωσε τις πασίγνωστες θεωρίες του Κομφούκιου, του Ταοϊσμού, (που είναι περισσότερο θρησκεία) και παράλληλα διαμόρφωσε το βουδισμό στα πλαίσια των αναγκών της δικής της κοινωνίας. Στη σημερινή Κίνα, όλες αυτές οι θεωρίες έχουν παραμεριστεί και η βασική αρχή, στην οποία στηρίζεται η ανάπτυξη της κοινωνίας, είναι η μαρξιστική, υλιστική θεωρία.
Αξιόλογο ενδιαφέρον βρίσκουμε και στη λογοτεχνία της Κίνας που σ’ ό,τι αφορά την παλιά φεουδαρχική χώρα, στηρίχτηκε πάνω στις δυο κυριότερες φιλοσοφικές τάσεις: τον κομφουκιανισμό και τον ταοϊσμό. Ιδιαίτερα καλλιεργήθηκε η ποίηση και το θέατρο, μα δεν πάει πίσω και το μυθιστόρημα.
Στους Κινέζους οφείλονται μερικές πολύ σημαντικές εφευρέσεις στον τομέα της επιστήμης, εφευρέσεις που αποτέλεσαν σταθμό εκκίνησης για παραπέρα προώθησή της. Η ανάγκη ν’ αντιμετωπιστούν τα φαινόμενα της φύσης ώθησε από πολύ νωρίς τους Κινέζους ν’ ασχοληθούν με τη μελέτη και την έρευνα της φύσης. Η παρατήρηση των ουράνιων σωμάτων γέννησε την ιδέα δημιουργίας ημερολόγιου. Αυτό μπορεί να έγινε ακόμα και το 2.000 π.Χ. Περίπου την ίδια εποχή εμφανίστηκε κι ο γραπτός λόγος. Οι Κινέζοι πρώτοι επινόησαν την τυπογραφία κι απ’ τον 7ο μ.Χ. αι. είχαν ήδη κινητούς τυπογραφικούς χαρακτήρες.
Οι Κινέζοι προηγήθηκαν απ’ τους Ευρωπαίους στη χρησιμοποίηση της πυρίτιδας, της πυξίδας και της σινικής μελάνης.
Τον καιρό αυτό εκδιδόταν και η “Εφημερίδα του Πεκίνου”.
Οι Κινέζοι χρησιμοποιούσαν από πολύ νωρίς τον τροχό κι ο στρατός τους διάθετε πολλά μηχανοκίνητα (άρματα κι αμάξια). Αξιοθαύμαστο είναι το αρχιτεκτονικό δημιούργημα το Σινικό τείχος, που κτίστηκε με πρωτόγονα σχεδόν μέσα κι είναι το μεγαλύτερο στον κόσμο τείχος. Κτίστηκε τον 3ο π.Χ. αι. και το μήκος του υπερβαίνει τα 3.000 χλμ. Έγινε με σκοπό την προφύλαξη της χώρας από τους βόρειους επιδρομείς.
Θαύματα, από καλλιτεχνική και αρχιτεκτονική άποψη, είναι και οι παγόδες της Κίνας
