Lolita (1962): Αφήνοντας την λίμπιντο να σε καθοδηγήσει

Σύνοψη ταινίας: Lolita (1962)

• Σκηνοθέτης: Stanley Kubrick
• Ηθοποιοί: James Mason, Peter Sellers, Shelley Winters, Sue Lyon
• Είδος: Δράμα, Κωμωδία, Ρομαντική
• Έτος κυκλοφορίας: 1962

Θετικά: Ασυνήθιστη ιστορία που μαγνητίζει, ιδανικές ερμηνείες.

Αρνητικά: Ο τρόπος που οι κανόνες της λογοκρισίας επηρέασαν την υλοποίηση κάποιων σκηνών.

Η αξιολόγηση μου: 5 / 5 – Αριστούργημα.

Πάντα δυσκολεύομαι να ετικετοποιήσω τις ταινίες που προτείνω μέσα από τούτη εδώ την στήλη. Και ειδικά στη σημερινή, την “Lolita” του Stanley Kubrick, δεν ήξερα αν υπερισχύει το κωμικό ή το δραματικό στοιχείο, ώστε να χαρακτηρίσω με κάποιο τρόπο τη δουλειά του γνωστού σκηνοθέτη. Υπάρχουν αμιγώς κωμικές σκηνές, όπως και αμιγώς δραματικές. Υπάρχουν σκηνές που ξεκινάνε με μια ανάλαφρη, κωμική διάθεση και σαν ένα αόρατο χέρι να χτυπά τα δάχτυλα δίνοντας το σινιάλο για αλλαγή, οι δραματικές εξελίξεις κατακλύζουν την οθόνη. Τελικά κατέληξα να πω ότι είναι δράμα, καθότι ο πρωταγωνιστής αυτό βιώνει, ένα δράμα τόσο αβάσταχτο που να τον κάνει να θέλει να φτάσει στην λύτρωση διαπράττοντας φόνο.

Όπως και τα περισσότερα φιλμ του Kubrick, έτσι και αυτό βασίζεται σε βιβλίο. Συγγραφέας του ο Vladimir Nabokov και η μεταφορά του στην ασημένια οθόνη έγινε σχετικά γρήγορα, αφού η πρώτη έκδοση του βιβλίου έγινε το 1955 ενώ τα γυρίσματα της ταινίας άρχισαν το 1960. Η επιτυχία του βιβλίου ήταν τόσο μαζική που το όνομα Lolita έγινε συνώνυμο του νυμφίδιου σε όλο τον κόσμο, και φυσικά εξακολουθεί να χρησιμοποιείται στην καθημερινότητα μας ευρέως.

Το πολύ δύσκολο και προκλητικό (όχι μόνο για την εποχή που γυρίστηκε) θέμα της ταινίας είναι ο έρωτας ενός καθηγητή γαλλικής φιλολογίας με ένα 14χρονο κορίτσι. Όπου η λέξη «έρωτας» μπορεί να αντικατασταθεί από τα πιο ταιριαστά «εμμονή» ή «ψυχαναγκαστική λατρεία» ή ακόμα και «σαρκικός πόθος»! Για να βρίσκεται κοντά στο κορίτσι, ο καθηγητής θα παντρευτεί την χήρα μητέρα της. Το τι θα συμβεί από εκεί και πέρα το ανακαλύπτετε μόνοι σας.

Αν και στην ουσία πρόκειται για παιδεραστία, ο τρόπος που τόσο υποκειμενικά μας παρουσιάζονται τα γεγονότα από τον σκηνοθέτη καταφέρνει να πλάσει μια συμπαθητική εικόνα για τον πρωταγωνιστή και τις επιθυμίες του. Βέβαια, στο φιλμ δε θα διαδραματιστούν ποτέ χυδαίες ή αποκαλυπτικές/γυμνές ερωτικές σκηνές, αποτέλεσμα της επικρατούσας λογοκρισίας από τις διάφορες επιτροπές.

Άλλωστε αυτή ήταν μόλις η πρώτη ταινία την παραγωγή της οποίας έκανε πλέον ανεξάρτητα ο Kubrick μαζί με τον Harris στην Αγγλία και η εμπορική επιτυχία χρειάζονταν για να μπορέσουν να συνεχίσουν να δημιουργούν ταινίες. Έπρεπε λοιπόν να λάβουν υπόψη τους περιορισμούς που υπήρχαν. Αρκεί όμως ένα βλέμμα της μικρής, φορτισμένο με αθωότητα και γεμάτο υποσχέσεις για «άλλα κόλπα» για να κοκκινίσει κάθε θεατής. Αρκεί να παίξει με τις γόβες της καθώς τις βγάζει ενώ μιλάς, για να χάσεις τα λόγια σου. Αρκεί να σου ψιθυρίσει στο αυτί κάτι που θέλει για να σε κάνει πύραυλο και να τρέξεις να ικανοποιήσεις κάθε της καπρίτσιο. Είναι το αντικείμενο του πόθου και το ξέρει. Και αυτό φαίνεται!

Πολύ δυνατές οι ερμηνείες όλων των πρωταγωνιστών, όμως θα ήθελα να ξεχωρίσω αυτή της Shelley Winters, της χήρας μητέρας της μικρής. Δίνει ζωή σε ένα τόσο πολύπλοκο και δύσκολο χαρακτήρα που πραγματικά με ταρακούνησε. Οι εναλλαγές από την πρόσχαρη νοικοκυρά στην απελπισμένη γυναίκα και ύστερα στο ρόλο της γεμάτης ευθύνες μάνας… Απλά θεά (υπό την τελειομανή καθοδήγηση του Kubrick βεβαίως!).

Ελπίζω να απολαύσετε το φιλμ του μεγάλου σκηνοθέτη. Το θέμα του παραμένει επίκαιρο και αφορά το κοινό. Τα λέμε αύριο πάλι!