Ο Μάρτιν Σκορσέζε είναι ο σκηνοθέτης που με το συνολικό του έργο γέμισε το κενό που μεσολαβεί ανάμεσα στο ποιοτικό και το εμπορικό σινεμά. Γέννημα θρέμμα Νεοϋορκέζος, στις φλέβες του κυλάει ιταλικό αίμα, αφού η καταγωγή και των δύο γονιών του είναι από τη Σικελία. Σημαντικό μέρος των παιδικών του χρόνων περνάει στην απομόνωση του σπιτιού, εξαιτίας του άσθματος που συνεχίζει να τον ταλαιπωρεί μέχρι σήμερα. Ο κινηματογράφος και το θέατρο είναι μέρος της οικογενειακής ρουτίνας από τα πρώτα χρόνια της ζωής του Σκορσέζε, μια και η μητέρα του Κάθριν αλλά και ο πατέρας του Τσαρλς εργάζονταν ως επαγγελματίες ηθοποιοί.
Αν και το πρώτο επάγγελμα μέσα από το οποίο οραματίστηκε το μέλλον του ως ενήλικας ήταν αυτό του ιερέα, το 1964 η αγάπη του για το σινεμά υπερίσχυσε, οδηγώντας τον να περάσει την πόρτα της πανεπιστημιακής σχολής κινηματογράφου της Νέας Υόρκης. Κάποια στιγμή, μέσα στην τριετία που χρειάστηκε ώστε να ολοκληρωθούν οι σπουδές του, γνωρίστηκε με τον συμφοιτητή του Χάρβεϊ Καϊτέλ, με τον οποίο συνεργάστηκε λίγο μετά για την υλοποίηση της πρώτης του ταινίας με τον τίτλο “Who’s That Knocking at my Door”. Στα έδρανα της ίδιας σχολής θα επιστρέψει, αναγνωρισμένος σκηνοθέτης πλέον, για να διδάξει τα μυστικά του κινηματογράφου σε επίδοξους συναδέλφους του. Ανάμεσα στους μαθητές του συγκαταλέγονταν οι Σπάϊκ Λι και Όλιβερ Στόουν.
Το 1970, ο συνάδελφος και φίλος του Φράνσις Φορντ Κόπολα μεσολαβεί για έρθει σε επαφή με τον Ρόμπερτ Ντε Νίρο. Η πρώτη τους δουλειά θα πραγματοποιηθεί το 1973, με την ταινία “Κακόφημοι Δρόμοι”, και θα σημάνει όχι μόνο την αρχή μιας κερδοφόρας συνεργασίας, μα και το ξεκίνημα μιας δυνατής φιλίας. Από τότε και μετά, η μοίρα και το αδιαπραγμάτευτο ταλέντο που διαθέτει ο καθένας τους, θα δέσουν με μια σειρά μεγάλων επιτυχιών της κοινής, και όχι μόνο, πορείας τους.
Το 1976, ο Σκορσέζε δεν θα μπορούσε να έχει βρει καταλληλότερο πρωταγωνιστή για τον “Ταξιτζή”, αλλά ακόμα και αν υπήρχε πειστικότερος ηθοποιός, η ταινία δεν θα ήταν η ίδια χωρίς τις προσθήκες του Ντε Νίρο, του οποίου η ερμηνεία διδάσκεται ακόμα σε δραματικές σχολές σε ολόκληρο τον κόσμο. “Ο Ταξιτζής” έστειλε τον Σκορσέζε στις Κάννες για να διεκδικήσει τον Χρυσό Φοίνικα και να φύγει με γεμάτα χέρια, έχοντας αφήσει πίσω του αντιπάλους όπως ο Πολάνσκι, ο Βέντερς, ο Ρομέρ και πολλοί ακόμα.
Η πραγματοποίηση ενός μιούζικαλ στα επίπεδα του “Νέα Υόρκη, Νέα Υόρκη” δουλευόταν για χρόνια στο μυαλό του μέχρι το 1977, που πήρε σάρκα και οστά. Παρ’ όλα αυτά οι αρνητικές κριτικές, που δεν άργησαν να κατακλύσουν τον τύπο της εποχής, ήταν αρκετά επώδυνες ώστε να μετατρέψουν το όνειρο σε εφιάλτη και να βυθίσουν στην κατάθλιψη τον ψυχικά ασταθή Σκορσέζε, ο οποίος είχε ήδη βρει καταφύγιο στη συστηματική χρήση κοκαΐνης.
Το 1979, σε μια από τις τακτικές επισκέψεις του στην κλινική απεξάρτησης που νοσηλεύοταν ο Ιταλοαμερικανός σκηνοθέτης, καταφτάνει ο Ντε Νίρο κρατώντας τη βιογραφία του πυγμάχου Τζεϊκ Λα Μότα. Μέτα από λίγη ώρα, απευθυνόμενος στο φίλο του, εγκαταλείπει το δωμάτιο με την φράση, “αυτή πρέπει να είναι η επόμενη ταινία μας” και αποχωρεί, αφήνοντας τον ασθενή Σκορσέζε να ξεφυλλίζει το βιβλίο και να κάνει νοερά προσχέδια για την καλύτερη ταινία της καριέρας του, που ήρθε στην δυσκολότερη εποχή της ζωής του.
Πεπεισμένος από τις περιπέτειες με την υγεία του, ότι αυτή η ταινία θα είναι και η τελευταία του, ο Σκορσέζε κατευθύνει όσες δυνάμεις του έχουν απομείνει προς τη σκηνοθεσία. Το “Οργισμένο Είδωλο” προτάθηκε για οχτώ Όσκαρ. Ο Ντε Νίρο τιμήθηκε με το Όσκαρ Α’ Ανδρικού Ρόλου αλλά δυστυχώς ο ίδιος έχασε στην κατηγορία του καλύτερου σκηνοθέτη, από τον Ρόμπερτ Ρέντφορντ και το “Συνηθισμένοι Άνθρωποι”. Το 1990, μετά από αμφιλεγόμενες ταινίες όπως “Βασιλιάς για μια Νύχτα”, “Το Χρώμα του Xρήματος” κ.ά, κάνει ένα δυναμικό comeback με “ Τα Καλά Παιδιά ”, που φέρνουν μαζί τους το άρωμα από το ένδοξο παρελθόν.
Ποιος θα ήταν εμπειρότερος γνώστης στον ρόλο του “καθοδηγητή”, όταν ψάχνουμε την άκρη στην αιματοβαμμένη ζωή ενός γεννημένου γκάνγκστερ; Ο Σκορσέζε ήξερε τα μέρη, ήξερε μέσα κι έξω τους ανθρώπους αυτούς, και σαν να ήταν εκεί κατέχει τη μνήμη ώστε να αποδώσει την πρέπουσα ατμόσφαιρα. Όλα αυτά έκαναν τα “Καλά Παιδιά” του ιδιαιτέρως αγαπητά, όχι μόνο στους φαν των μαφιόζικων φιλμ αλλά στους απανταχού κινηματογραφόφιλους, που εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν την ταινία ως ένα από τα διαχρονικά αριστουργήματα που μας χάρισε η δεκαετία του 1990.
2002, και ο απολογισμός από τις “Συμμορίες της Νέας Υόρκης”είναι δέκα υποψηφιότητες για Όσκαρ, μια “Χρυσή Σφαίρα” και η πρώτη του επαγγελματική συνύπαρξη με τον επόμενο αγαπημένο πρωταγωνιστή, που δεν είναι άλλος από τον χαρισματικό Λεονάρντο Ντι Κάπριο. Ο οποίος μέσα από την συνεργασία του με τον δάσκαλο Σκορσέζε, άδραξε την ευκαιρία να ξεφύγει από τις εφηβικές ερμηνείες και να ανδρωθεί υποκριτικά, ανοίγοντας το δρόμο για τους μεγάλους ρόλους που ακολούθησαν. Μαζί θα κάνουν τρεις ακόμα ταινίες το “Aviator”, τον “Πληροφοριοδότη” – ο οποίος στην επίτευξη του στόχου κερδίζει στο 100% και συγκρίνεται ευσταθώς με τα “Καλά Παιδιά”.
Στην απονομή των Όσκαρ για την χρονιά 2007, η απόφαση της Ακαδημίας να απονείμει στον Σκορσέζε το χρυσό αγαλματάκι ήρθε απλώς να προσυπογράψει την βούληση του κοινού και των κριτικών. Η τέταρτη ταινία του με πρωταγωνιστή το Ντι Κάπριο, είναι το “Νησί των Καταραμένων” του 2010. Το στόρι βάζει το μυαλό σου δοκιμασίες, η λογική χάνεται πίσω από τις γραμμές της ιστορίας και της συνείδησης, η σκηνοθεσία σου πετάει κομμάτια του παζλ, για να στα ξαναπάρει πίσω αντικαθιστώντας τα με εφιάλτες που περπατάνε και σενάρια συνωμοσίας, η υποκριτική συμμετοχή του Ντι Κάπριο είναι τόση όση επιβάλλεται από το είδος του φιλμ να είναι…
Και όμως είναι πολύ πιθανό, φεύγοντας από την αίθουσα να σου μείνει το κενό που νιώθουμε, όταν παρακολουθούμε ταινίες που θέλουν να πουν πολλά και προσπαθούν να τα “φωνάξουν” όλα μαζί.
Ενδεικτική φιλμογραφία
- 2011: Hugo 3D
- 2010: Το Νησί των Καταραμένων
- 2006: Ο Πληροφοριοδότης
- 2004: The Aviator
- 2002: Οι Συμμορίες της Νέας Υόρκης
- 1999: Σταυροδρόμια της Ψυχής
- 1997: Kundun
- 1995: Καζίνο
- 1993: Η Εποχή της Αθωότητας
- 1991: Το Ακρωτήρι του Φόβου
- 1990: Τα Καλά Παιδιά
- 1988: Ο Τελευταίος Πειρασμός
- 1986: Το Χρώμα του Χρήματος
- 1985: Μετά τα Μεσάνυχτα
- 1983: Βασιλιάς για μια Νύχτα
- 1980: Οργισμένο Είδωλο
- 1977: Νέα Υόρκη, Νέα Υόρκη
- 1976: Ο Ταξιτζής
- 1974: Η Αλίκη δεν μένει πια εδώ
- 1973: Κακόφημοι Δρόμοι
- 1972: Ενάντια στη Βία
- 1967: I Call First
