Στη στήλη με τις βιογραφίες και τα αφιερώματα έχουμε δει κατά καιρούς τρελούς, γραφικούς, ιδιοφυΐες, ζωγράφους, ανήσυχους καλλιτέχνες, κατά συρροήν δολοφόνους, αυτοκτονικές προσωπικότητες, ντισκορντιανούς και πολλούς άλλους. Παραμένοντας πιστοί σαν μονογαμικά άλμπατρος στο γενικό πνεύμα της στήλης, που γουστάρει λίγη έως πολλή παλαβομάρα, θα δούμε και αυτή τη φορά έναν πολύ ωραίο τρελάκια.
Ο σημερινός μας κύριος ήταν γνωστός ως “Moondog“, αν και πολλοί τον αποκαλούσαν “Ο Βίκινγκ της 6ης Λεωφόρου“. Κατά πάσα πιθανότητα αυτά τα ονοματάκια δε σου λένε τίποτα, οπότε επίτρεψέ μου να σου δώσω κάποια στοιχεία για τον κύριο: ο Moondog ήταν πειραματικός μουσικός, που τζερτζελιαζόταν με jazz και μινιμαλιστική μουσική. Συνθετικά η μουσική του λέει πολύ, αλλά η ιδιαιτερότητα του δεν έγκειται μόνο στην ομορφιά της δουλειάς του.
Άκου τι έπαιζε με τον μπάρμπα: πρώτα απ’ όλα ήταν εντελώς τυφλός. Το να γράφεις μουσική -η οποία μάλιστα γαμάει- όντας τυφλός είναι μεγάλη μαγκιά. Δεύτερον, προτιμούσε να παίζει στον δρόμο και σύχναζε στην 6η Λεωφόρο της Νέας Υόρκης. Τρίτον -και πιο φαντασμαγορικό-, κυκλοφορούσε στη Νέα Υόρκη παίζοντας μουσική ντυμένος βίκινγκ! Εξ αυτού και το προσωνύμι. Ήταν μάλιστα γουστόζος και δεν κυκλοφορούσε ως οποιοσδήποτε βίκινγκ του πεταματού αλλά ντυμένος σαν τον Όντιν.
Θαρρώ σου χάωσα τον εγκέφαλο και σου τράβηξα το ενδιαφέρον με όσα ανέφερα στη προηγούμενη παράγραφο. Οπότε οφείλω να τακτοποιήσω το χάος που σου προκάλεσα και να ικανοποιήσω την περιέργεια σου.
Πάμε να φάμε σαν κοτομπουκίτσα τη ζωή του Φεγγαρόσκυλου μάνα μου!
Το πραγματικό του όνομα ήταν Louis Thomas Hardin και γεννήθηκε στις 26 Μαΐου του 1916 στο Marysville του Kansas, αλλά πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της παιδικής του ηλικίας στο Wuoming.
Από τότε που ήταν πιτσιρδέλι είχε ένα θέμα με τα κρουστά. Την έβρισκε να βαράει κλαπατσίμπαλα όσο τίποτε άλλο. Σκέψου πως όταν ήταν 5 χρονών σκατό, έφτιαξε ένα σετ κρουστών από χαρτονένια κουτιά και βαβούριαζε το σύμπαν. Όπως ήταν φυσικό, καθώς μεγάλωνε, άφησε τις DIY πατέντες κατά μέρους και έπιασε να μάθει drums απλά και συμβατικά. Στα 13 του έπαιζε drums στο Hurley High School και θα συνέχιζε να παίζει εκεί για αρκετό ακόμα καιρό αν δεν έμενε τυφλός.
Φυσικά αναρωτιέσαι πως την έπαθε. Ήταν λοιπόν 16 χρονών και η ζημιά έγινε κατά λάθος, από ένα πώμα δυναμίτη που εξερράγη δίπλα στον Louis. Τραγικές λεπτομέρειες πάνω στο ατύχημα δεν βρήκα πουθενά, αλλά παρά το κακό που τον βρήκε, ο πιτσιρικάς όχι μόνο δεν τα έβαλε κάτω, αλλά συνέχισε να μαθαίνει μουσική στην Σχολή Τυφλών της Iowa, ενώ το 1933 πήγε στη Σχολή Τυφλών του Missouri, όπου έμαθε να διαβάζει με σύστημα braille. Από εκεί και πέρα όλες οι συνθέσεις του ήταν γραμμένες σε σύστημα braille.
Σχεδόν μια δεκαετία αργότερα, το 1942 πήρε υποτροφία για μουσικές σπουδές στο Memphis. Βέβαια οι σπουδές του εκεί δεν είχαν να λένε και πολύ, μιας και ο Louis ήταν επί το πλείστον αυτοδίδακτος, ακολουθώντας το δικό του σύστημα για να μαθαίνει μουσική. Ένα χρόνο αργότερα, αποφάσισε να πάει στη Νέα Υόρκη.
Εκεί γνώρισε κάποιες μεγάλες μουσικές μούρες του καιρού του: τον Leonard Bernstein, τον Arturo Toscanini, τον Benny Goodman και τον Charlie Parker. Επίσης -όπως ανέφερα και στην εισαγωγή- έπαιζε την μουσική του στο δρόμο, ντυμένος βίκινγκ. Φυσικά το image του συνήθως τραβούσε την προσοχή των περαστικών περισσότερο από την καταπληκτική του μουσική, αλλά αυτό δεν φάνηκε να τον προβληματίζει, καθώς αυτός ήταν ο σκοπός του. Να προσελκύει και να προκαλεί τζέρτζελο. Όπως έλεγε και ο ίδιος άλλωστε: “Ποιος θυμάται έναν τυφλό με ένα τενεκεδάκι;” — ενώ ένας τυφλός ντυμένος βίκινγκ, ακόμα και αν κρατάει τενεκεδάκι, είναι αξιομνημόνευτος.
Πέρα της μουσικής που έπαιζε για να βγάζει τα προς το ζην και πέρα της τρέλας που πουλούσε, πουλούσε και βιβλιαράκια με ποίηση του. Τα ποιήματα του Moondog έχουν πλάκα. Μοιάζουν σε κάτι μεταξύ αφορισμών του Νίτσε, κοάνων και παιδικών δίστιχων. Πάρε εδώ 50 κουπλέ του να έχεις.
Επίσης, αξίζει να σημειώσω πως όλη του η σκηνική παρουσία ήταν DIY. Από τα πλήκτρα και τα ντραμάκια που χρησιμοποιούσε, μέχρι τις φανταχτερές του στολές — μπορείς να αισθανθείς σκουλήκι μπροστά του, στο επιτρέπω. Ο τύπος ήταν ντιπ τυφλός και έφτιαχνε συμπράγκαλα ολομόναχος, ενώ πολλοί άνθρωποι που τα ματάκια τους βρίσκονται στη θέση τους και βλέπουν καλά, ούτε χάρτινο καραβάκι δεν έχουν αξιωθεί να φτιάξουν. Βέβαια υπάρχει δικαιολογία για αυτούς. Δεν έχουν μάθει να προσπαθούν αρκετά. Επί του γενικότερου, όταν οι άνθρωποι έχουν πράγματα “στα πόδια τους”, δύσκολα αναγνωρίζουν την αξία τους.
Έτσι είναι συχνό φαινόμενο το να βλέπεις αρτιμελείς ανθρώπους, “που δεν έχουν τίποτα“, να είναι πλήρως αδρανείς, να μην καταφέρνουν κάτι αξιόλογο, ενώ από την άλλη άτομα με χίλια δύο προβλήματα να δημιουργούν όμορφα και αξιομνημόνευτα πράγματα. Θα έλεγα πως τέτοιοι άνθρωποι, δεν προσπαθούν τόσο να φανούν άξιοι στους άλλους, αλλά συνειδητοποιούν πως η ζωή δεν είναι μόνο “σκόρπισμα“, μόνο μαμ, κακά και αναπαραγωγή και πως ένας “ανώτερος σκοπός“, είτε είναι τέχνη, είτε επιστήμη, είτε φιλανθρωπία, είναι ένας πιο ουσιαστικός νοηματοδότης από μια απλή επιβίωση.
Επίσης τέτοιοι άνθρωποι έχουν μάθει να προσπαθούν για να επιβιώνουν, οπότε δεν τους είναι κάτι να προσπαθήσουν και για να “γεννήσουν” κάτι αξιόλογο. Και έτσι η ανθρωπότητα καταλήγει να έχει δείγματα σαν τον Hawkins, την Keller ή τον Moondog. Ας αφήσω όμως το κήρυγμα στην άκρη και ας συνεχίσω με τον βίκινγκ μας.
Το 1947 υιοθέτησε το καλλιτεχνικό του ονοματάκι, το “Moondog“, εις την μνήμη της σκύλας του της Lindy, όπου “γάβγιζε στο φεγγάρι, περισσότερο από κάθε άλλο σκύλο“. Το 1949 πήγε και έπαιξε κρουστά και φλογέρα σε μια τελετή χορού του ήλιου των Blackfeet στο Idaho. Το γεγονός εκείνο τον γύρισε πίσω, σε μια παρεμφερή εμπειρία που είχε όταν ήταν πιτσιρικάς, όπου ο πατέρας του τον πήγε σε μια αντίστοιχη τελετή των Arapaho και όλο αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να ενσωματώσει στοιχεία της ινδιάνικης μουσικής, την οποία αγαπούσε από μικρός, στο δικό του έργο.
Το 1954 έπαιξε μια κομμάτι τραγελαφική ιστορία, όπου ο Moondog έτρεχε στα δικαστήρια τον Alan Freed (γνωστός ραδιοφωνικός παραγωγός και εμπνευστής του όρου “Rock ‘n’ Roll“). Θα αναρωτιέσαι όμως, γιατί μπορεί ένας τυφλός πλανόδιος μουσικός να κάνει μήνυση σε μια από τις μεγαλύτερες μούρες των μουσικών κυκλωμάτων της εποχής. Ο κύριος Alan που λες, μπορεί να ήταν από τους πρώτους που ανακάλυψαν και εκτίμησαν το ταλέντο του Φεγγαρόσκυλου, αλλά μαζί με αυτό χρησιμοποίησε και το όνομα του μπάρμπα μας σαν τίτλο της ραδιοφωνικής του εκπομπής (“The Moondog Show“).
Αυτή του η κίνηση,δικαιολογημένα, δυσαρέστησε τον βίκινγκ μας, ο οποίος αντί να τον τρυπήσει με το κοντάρι του, θεώρησε καλύτερη ιδέα να τον σύρει στα δικαστήρια και στο τέλος βρήκε το δίκαιό του. Βλέπεις, μπορεί το παρουσιαστικό του να παρέπεμπε σε άφρονα άστεγο, αλλά οι γνωριμίες διαβεβαίωσαν τους δικαστές ότι κάτι τέτοιο δεν ίσχυε και πως ο Moondog, παρά την εκκεντρικότητα του, ήταν ένας αξιόλογος καλλιτέχνης. Έτσι ο Freed αναγκάστηκε να απολογηθεί δημόσια και να πάψει να χρησιμοποιεί το όνομα Moondog στην εκπομπή του.
Κατά την διάρκεια παραμονής του στην Νέα Υόρκη, πέραν των μουσικών που σου ανέφερα, γνώρισε και συναναστράφηκε με πολύ άλλο ενδιαφέροντα κοσμάκη: με συγγραφείς της γενιάς των beats, ηθοποιούς, συνθέτες και γενικά όλη τη καλλιτεχνική αφρόκρεμα της πόλης.
Εδώ που τα λέμε, μουσικά και ο ίδιος στην αφρόκρεμα άνηκε, μιας και μπορεί να ήταν πλανόδιος και να έβγαζε χρήματα από τις εισφορές των περαστικών, αλλά παράλληλα η δουλειά του όχι μόνο πατιόταν σε βινύλια, αλλά κυκλοφορούσε από μεγάλες εταιρίες της εποχής. Έξοχος ο βίκινγκ!
Και κάπως έτσι πέρασε μία τριακονταετία στη Νέα Υόρκη, γράφοντας μουσική, ποιήματα και προκαλώντας έκπληξη και θαυμασμό στον κόσμο.
Και ύστερα; Και ύστερα γνώρισε μια Γερμανίδα φοιτήτρια, την Ilona Sommer. Όχι δεν είχαμε ρομάντζα και αηδίες όπως θα περίμενες, αλλά επαγγελματική συνεργασία.
Πιο συγκεκριμένα η γνωριμία του με την Ilona του άνοιξε πόρτα για να πάει στην Ευρώπη. Ο βίκινγκ διάβηκε τη πόρτα και έτσι από το 1974 και έπειτα έγινε μόνιμος κάτοικος της Γερμανίας. Έμενε με την οικογένεια της Ilona,έκοψε την επαιτεία, συνέχισε να συνθέτει και να παίζει μουσική -τις συνθέσεις του τις μετέφερε από braille σε παρτιτούρες η Ilona- και έπαψε να παριστάνει τον Νορμανδό Θεό.
Το χούι του να κάνει τον Όντιν δεν το σταμάτησε μονομιάς βέβαια. Απλά αυτή η πρακτική του, που στην Αμερική φάνταζε εξωτική και ενδιαφέρουσα, στη Γερμανία θεωρούταν μπανάλ και τα άτομα του στενού του κύκλου τον παρότρυναν να σταματήσει να το παίζει βίκινγκ, μιας και η μπογιά του πλέον περνούσε χωρίς να χρειάζεται να κάνει καραγκιοζιλίκια.
Το μόνο που δεν αποχωρίστηκε από το βαρβαρικό του attire ήταν η γενειάδα του, την οποία αρνούνταν κατηγορηματικά να κόψει.
Για τα επόμενα 25 χρόνια της ζωής του, η φήμη του είχε καθιερωθεί στους κατάλληλους κύκλους και η ζωή του επαίτη ήταν πλέον πολύ μακριά.
Τέλος, στις 8 Σεπτεμβρίου του 1999 οι Βαλκυρίες τον περιμάζεψαν και τον πήραν μαζί τους στη Valhalla. Αν σου πούνε πως πέθανε, να ξέρεις πως σου λένε ψέμματα. Ο Moondog δεν πέθανε, έγινε μουσικός guest star στην Asgard.
Αυτά για τον φίλτατο τυφλό Moondog, που αντί να το παίζει ανυπεράσπιστη Εσμεράλδα αφιέρωσε τη ζωή του στη τέχνη και πρέπει να τον ευχαριστούμε για αυτό.
Καθώς φεύγω υποχρεούμαι να σου πετάξω μερικά κομμάτια του για να είμαι σίγουρη πως η διαδικασία προσηλυτισμού σου στη μουσική του θα είναι επιτυχής.
