Η συγκεκριμένη στήλη ασχολείται με τα μουσικοτεχνολογικά δρώμενα. Με την ιστορία της μουσικής και της τεχνολογίας, τα νέα, τις μουσικές ανακαλύψεις αλλά και τα μεγάλα πρόσωπα που πρόσφεραν “την ζωή τους” για να αναπτυχθεί αυτός ο τομέας. Προσωπικότητες από διάφορες περιόδους της ιστορίας που είχαν μια ιδέα και δεν την ξέχασαν ποτέ, γιατί αυτό ήταν το όνειρο τους. Το όνειρο τους έγινε πραγματικότητα, λοιπόν, και μέρος της μουσικής μας κληρονομιάς, για να φτάσουμε σήμερα εδώ που είμαστε και να μπορούμε να γράφουμε μουσική, να εξωτερικεύουμε τους ψιθύρους της δικιάς μας μούσας μέσω οργάνων και υπολογιστών και να μοιραζόμαστε τα ψηφιοποιημένα μουσικά συναισθήματά μας με το κοινό.
Μπορούμε να διαβάσουμε σε προηγούμενα άρθρα για τις μουσικές προσωπικότητες που είδαν λίγο παραπέρα απο τα κλισέ της δυτικής θεωρητικής μουσικής, της κλασσικής σημειογραφίας και της καταπιεσμένης αντίληψης ότι μουσική μπορείς να συνθέσεις μόνο με τα παραδοσιακά όργανα.
Όσο μαγική στιγμή κι αν είναι, αυτή που θα ακουμπήσει ένας μουσικός με τα χέρια του τα πανέμορφα πλήκτρα ενός πιάνου και θα αρχίσει να δημιουργεί μελωδία που πηγάζει ακόμα και από τα πιο σκοτεινά συναισθήματά του, το ίδιο μαγική στιγμή είναι αυτή που ένας μουσικός έχει δημιουργήσει το δικό του ηλεκτρονικό όργανο, δίνοντάς του στόμα να μιλήσει, σαν ένα εξωτικό παραδεισένιο πτηνό που η φωνή του δεν έχει ακουστεί ποτέ ξανά.
Μπορούμε να δούμε τα πρόσωπα τους, να μπούμε λίγο στην ψυχολογία τους και να θαυμάσουμε τα όνειρά τους που έγιναν πραγματικότητα, διότι οι πιο πολοί απο αυτούς πάλεψαν με το μουσικό κατεστημένο, παίξανε και χάσανε — άλλοι βρήκαν την κατάλληλη στιγμή, που κάλλιστα θα την ονομάζαμε «μια καλή επιχειρηματική κίνηση» που θα έκανε κάθε χρηματολάγνο πατέρα να φωνάξει ένα μπράβο στο παιδί του, «με μάτια σαν κι αυτά» όπως μας έλεγε ο Σαββόπουλος ή μια έξυπνη κοπέλα να μυριστεί επιτυχία και να υπογράψει συμβόλαιο σχεσιακού κανονισμού με τον νέο… λαμπρό επιχειρηματία.
Η μουσική τεχνολογία έχει κάθε λογής παλικάρια και κυρίες που ο κάθε ένας έβαλε τον όβολο του, είτε εκ του ασφαλούς, είτε με τρεμάμενα χέρια, είτε χωρίς να υπάρχει εξ αρχής ενδιαφέρον. Το θέμα είναι ότι φτάσαμε κάπου, συγχωριανοί μου, φτάσαμε στο σημείο που κάποιος γράφει και παρουσιάζει γι’ αυτές τις περιπέτειες και κάποιοι τα διαβάζουν γιατί θέλουν να μάθουν και ν’ ακολουθήσουν τα χνάρια κάποιων. Εκεί που μας έφτασε η δεκαετία μας, μπορούμε να μάθουμε και να καταλάβουμε και με την βοήθεια βίντεο, γιατι κάποιοι ασχολήθηκαν με αυτούς τους ανθρώπους και τους έδωσαν την αξία που τους άξιζε. Και αυτοί, πέρασαν στην ιστορία…
Alchemists of Sound (2003)
Το BBC Radiophonic Workshop στήθηκε το 1958 και ολοκληρώθηκε διότι υπήρχε η ανάγκη να δημιουργηθεί αυτό το «κάτι» που είναι η βάση για την δημιουργία νέων ήχων. Το ντοκιμαντέρ Alchemists of Sound μας δείχνει την ιστορία αυτής της ομάδας, που στην ουσία προωθούσε τέχνη και νέους ήχους για μουσικές επενδύσεις σε κλασσικές σειρές, ειδικά για την αγγλική κουλτούρα — σειρές όπως το Dr Who, το Blake’s Seven και το πολύ γνωστό, λόγω των βιβλίων, Hitchhiker’s Guide to the Galaxy, σβήνοντας σταδιακά μέχρι και το 1995 που έκλεισε το στόμα του για πάντα λόγω μείωσης κονδυλίων και προσωπικού. Πέθανε από το στόμα που το τάιζε γιατι δεν είχε καμιά χρήση, δεν απέφερε πράσινο χαρτί στους δημιουργούς και με έναν εντελώς μαγικό τρόπο, αυτοί που κάποτε δημιουργούσαν και λατρεύονταν τώρα δεν συμφέρανε στην αυτοκρατορία του BBC. I love humans, όπως θα έλεγε κάποιος.
Στο ντοκυμαντέρ θα δούμε συνεντεύξεις απο γνωστούς μουσικούς και συνθέτες που επηρεάστηκαν από αυτό το, ας το πούμε μικρό μουσικό κίνημα που λεγόταν Radiophonic Workshop, αλλά και σημεία από τα τηλεοπτικά προγράμματα των οποίων τα ηχητικά εφέ προήλθαν από αυτή την ομάδα.
What the Future Sounded Like (2006)
Το ντοκιμαντέρ αυτό, μικρού μήκους, μιας αυστραλέζικης ομάδας κινηματογραφιστών με τίτλο What the Future Sounded Like παρουσιάζει με όμορφο και έξυπνο τρόπο το κίνημα της ηλεκτρονικής μουσικής που εμφανίστηκε σαν βασιλικό αγριόχορτο στον μουσικό κάμπο, με άλλα τόσα πανέμορφα λέλουδα, και έφτασε στο ζενίθ του, στην αποκορύφωσή του την δεκαετία του ’70, λίγο δηλαδή πριν την έλευση των τότε βάρβαρων πρώτων ηλεκτρονικών υπολογιστών που μετέπειτα έγιναν το αγαπημένο εργαλείο όλων και αναγκαίοι για κάθε είδους δουλειά.
Το ντοκιμαντέρ παρουσιάζει τον Tristam Cary απο το Ηνωμένο Βασίλειο, ο οποίος δημιούργησε την μουσική για το Dr Who. Θα μπορούσατε να το δείτε μετά απο το πρώτο ντοκυμαντέρ που παρουσιάζουμε και να ανακαλύψετε ανέκδοτα και καλυμμένα με χρυσό μουσικά παραδείγματα, που δεν έφτασαν στο φως του ήλιου και της δημοσιότητας. Μπορείτε να επισκεφθείτε και την προσωπική ιστοσελίδα του ντοκυμαντέρ εδω και να διαβάσετε περισσότερες πληροφορίες.
- O Tristam Cary απεβίωσε το 2008 και απ’ οτι φαίνεται αυτή ήταν η τελευταία του συμμετοχή σε ντοκιμαντέρ που αφορούσε την δουλειά του αλλά και την μουσική της γενιάς του.
Moog: A Film by Hans Fjellestad
Από τους ανθρώπους που πραγματικά ανέβασαν την όλη ιστορία της μουσικοτεχνολογικής επανάστασης στα ύψη. Κυρίες και κύριοι, σας παρουσιάζει ο Hans Hjellestad τον Robert Moog. Οι δημιουργίες του, τα πασίγνωστα Moog synthesizers διαφοροποίησαν την εντύπωση του τι είναι ηλεκτρονικός ήχος και πρόσφεραν ένα νέο συνθετικό αέρα σε συγκροτήματα όπως ELP (Emerson Lake and Palmer). Σημάδεψαν την γενιά των συνθεσάιζερ και γι’ αυτή την στάμπα υπεύθυνος ήταν ο κύριος Robert Moog.
Το παραπάνω ντοκυμαντέρ μας παρουσιάζει τον μεγάλο δημιουργό, που θα μπορούσαν κάποιοι να τον παρουσιάσουν ως τον Albert Hoffmann της μουσικής. Όσα ψυχεδελικά ταξίδια μας πρόσφερε ο ένας, άλλα τόσα μουσικά ταξίδια σε ένα άδειο και νέο σύμπαν ήχων, έτοιμο να δεχθεί την νέα μουσική κουλτούρα μας πρόσφερε και ο κύριος Moog. Και οι δυο στο εργαστήριο τους δημιούργησαν κάτι που απ’ ό,τι φαίνεται θα μπορούσε υπό διαφορετικές συνθήκες να υπάρχει έτοιμο στην φύση.
Θα δούμε τον Moog στο εργαστήριό του αλλά και σε πιο ήρεμες καταστάσεις, να μιλάει για τα δημιουργηκά του χρόνια, για τις κατασκευές του, για τις υπόλοιπες ασχολίες του, όπως την κηπουρική αλλά και για μιας περίεργη κατάσταση που υποστήριζε οτι ένιωθε: τ’ ότι μπορούσε να νιώσει το τι γινόταν μέσα στα ηλεκτρικά κυκλώματα που απάρτιζαν τις κατασκευές του.
Επίλογος
Στο πρώτο μέρος βλέπουμε την ιστορία της μουσικής τεχνολογίας, της ηλεκτρονικής μουσικής στα πρώτα -ας πούμε- βήματα της στην βιομηχανία της μουσικής. Ένας τρόπος να γνωρίσει όλος ο κόσμος τα μηχανήματα που μέσω ηλεκτρισμού παράγουν ήχους, την νέα μουσική παγκόσμια ιστορία. Σε επόμενα άρθρα της σειράς θα δούμε διαφορετικές εποχές της ηλεκτρονικής μουσικής.
