Η έμφυτη επιθυμία για ισότητα μας ωθεί να αναδιανέμουμε τα πλούτη από τους πλούσιους στους φτωχούς, ακόμη και με δικό μας κόστος. Σε εργαστηριακό παιχνίδι, οι φτωχότεροι παίκτες προτίμησαν να χαρίσουν τα εικονικά τους υπάρχοντα μόνο και μόνο για να τιμωρήσουν τους πλουσιότερους συμπαίκτες τους, χωρίς κάποιο προσωπικό όφελος. Διαβάστε παρακάτω τη συνέχεια, όπως την αποτυπώνει το Texnologia.Net.
Ο James Fowler από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Σαν Ντιέγκο και οι συνάδελφοί του, ζήτησαν από 120 φοιτητές να πάρουν μέρος στο πείραμα. Κάθε εθελοντής κάθισε μπροστά σε ένα υπολογιστή και έπαιξε ένα παιχνίδι μαζί με ποικίλους ανώνυμους συμμετέχοντες. Ο Fowler όρισε ως «πλούσιους» παίκτες αυτούς που κατείχαν τα περισσότερα χρήματα σε μία δεδομένη ομάδα και «φτωχούς» αυτούς που είχαν τα λιγότερα.
Στην αρχή κάθε γύρου, οι παίκτες λάμβαναν ένα συγκεκριμένο αριθμό κουπονιών – 12, 16, 24 ή 36. Μαζί με την ένδειξη για το πόσα κουπόνια είχαν, στην οθόνη του υπολογιστή μπορούσαν να δουν ακόμη τα χρήματα που κατείχαν οι άλλοι τρεις συμπαίκτες. Οι φοιτητές έπρεπε να υποδείξουν τι ήθελαν να κάνουν με τα κουπόνια τους. Κάθε κουπόνι αύξανε κατά 0,05 δολάρια το συνολικό χρηματικό ποσό στο τέλος του παιχνιδιού. Δηλαδή, αν ένας παίκτης είχε 20 κουπόνια, θα αποκόμιζε ένα δολάριο ανά γύρο. Τα κουπόνια μπορούσαν ακόμη να χρησιμοποιηθούν για να μειώσουν ή να αυξήσουν τα ποσά των άλλων τριών παικτών. Οι συμμετέχοντες ολοκλήρωσαν πέντε γύρους παιχνιδιού, κάθε φορά με τρεις νέους ανώνυμους παίκτες.
Τα ευρήματα των ερευνητών είναι αξιοσημείωτα. Οι πλουσιότεροι παίκτες αφιέρωσαν περίπου το 30% του χρόνου, χρησιμοποιώντας γενναιόδωρα τα κουπόνια τους προς ενίσχυση των φτωχότερων παικτών. Και το 12% του χρόνου, αξιοποιώντας τα κουπόνια ως μέσο για να κάνουν τους φτωχότερους παίκτες ακόμη πιο φτωχούς.
Αντιθέτως, οι φτωχότεροι παίκτες αφιέρωσαν το 44% των γύρων για να δώσουν μέρος από τα μικρά τους κεφάλαια με μοναδικό σκοπό να δουν τους εύπορους να χάνουν μερικά από τα πλούτη τους. Αλλά παρόλο που αυτοί οι παίκτες δρούσαν λιγάκι σαν Ρομπέν των Δασών, παίρνοντας χρήματα από τους πλούσιους, αυτά δεν αναδιανέμονταν στους φτωχούς. Απλά εξαφανίζονταν.
Σε προηγούμενα πειράματα αυτού του είδους, οι εθελοντές γνώριζαν τους συμπαίκτες τους και συχνά χρησιμοποιούσαν τα χρήματά τους για να τιμωρήσουν τους πλούσιους και τσιγκούνηδες παίκτες. Ωστόσο, η ομάδα του Fowler εξάλειψε το στοιχείο της εκδίκησης κρύβοντας την ταυτότητα των συμμετεχόντων και καθιστώντας έτσι αδύνατη την αναγνώριση.
Όπως εξηγεί ο Fowler, αυτό σημαίνει ότι οι εθελοντές λειτουργούσαν καθαρά για την προώθηση οικονομικής ισότητας. Πιστεύει ότι τα ευρήματα υποδεικνύουν ότι οι άνθρωποι έχουν «έμφυτη τάση για ισότητα».
«Συμπεριφορικά ευρήματα όπως αυτά εκτείνουν τη γνώση μας για τι κινητοποιεί τις οικονομικές και πολιτικές αποφάσεις μας», λέει ο οικονομολόγος Chetan Dave από το Πανεπιστήμιο του Τέξας στο Ντάλας.
«Ένας από τους λόγους που συνεργαζόμαστε μπορεί να είναι επειδή ενδιαφερόμαστε για την ισότητα», συνεχίζει ο Fowler.
«Η ανισότητα είναι επικίνδυνη. Ενθαρρύνει τις προστριβές και τις διαμάχες» μέσα σε μια ομάδα, τονίζει ο οικονομολόγος Robert Frank από το Πανεπιστήμιο Κόρνελ. Προσθέτει ότι η ικανότητά μας να αποφεύγουμε μερικώς τέτοιες συγκρούσεις μπορεί να μας έδωσε εξελικτικό πλεονέκτημα. Αν και παραδέχεται ότι ο πραγματικός κόσμος βρίθει από ανισότητες.
