Δεν γνωρίζω πώς ακριβώς ήταν οι αυθεντικοί 300 του Λεωνίδα στην πραγματικότητα. Δεν έχει σημασία, γιατί μιλάμε για ανθρώπους που πρέπει να κριθούν βάσει της εποχής που έζησαν.Το σίγουρο είναι ένα: τo 2007, σχεδόν όλοι οι Έλληνες είδαν την μεγαλύτερη φασιστική προπαγάνδα στην ιστορία του κινηματογράφου. Είναι ασφαλές να πούμε πως οι 300 ήταν η καλύτερη διαφήμιση που θα μπορούσε να έχει ποτέ ο φασισμός.
Oι 300, όπως προβάλλονται στην ταινία του Miller, ήταν εντυπωσιακά γυμνασμένοι (ας είναι καλά η επεξεργασία εικόνας), εντυπωσιακά όμοιοι σε χαρακτηριστικά μεταξύ τους, εντυπωσιακά ακαλλιέργητοι και άξεστοι. Οι 300 παρουσιάζονται ως ιδιαίτερα πολεμοχαρείς και αιμοδιψείς, αφού μεγάλωναν μαθαίνοντας πώς να σκοτώνουν. Το τελευταίο άλλωστε είναι και μία ομοιότητα με τα άτυχα παιδιά που συμμετέχουν στον στρατό του Joseph Kony στην Ουγκάντα. Αν δεν ξέρετε τον Kony, πρόκειται για έναν θρησκόληπτο εγκληματία, που θέλει να δημιουργήσει ένα θεοκρατικό καθεστώς βασισμένο στις 10 εντολές. Τα παιδιά αυτά, καθώς έχουν πέσει θύματα απαγωγής, δεν πάνε σχολείο και δεν παίζουν όπως τα παιδιά των πολιτισμένων κοινωνιών. Ο Kony τα χρησιμοποιεί και τα στρατολογεί ώστε να επιβάλει δια της βίας τις φασιστικές του αντιλήψεις.
Όπως και να έχει, οι 300 της ταινίας ήταν εντυπωσιακά ετεροφυλόφιλοι (ειδικά για την εποχή που ζούσαν), ρατσιστές, διακατέχονταν από δεισιδαιμονίες, φερόντουσαν στις γυναίκες ως αντικείμενα παραχωρώντας μικρά κορίτσια στο ιερατείο τους, και, φυσικά, χρησιμοποιούσαν την ιδέα της ευγονικής, όπως ακριβώς και ο Χίτλερ. Με άλλα λόγια: οι 300 δολοφονούσαν τα παιδιά που δεν ήταν απολύτως υγιή, ενώ στην ταινία ο Εφιάλτης φαίνεται ως ένας άνθρωπος με ειδικές ανάγκες, περνώντας φυσικά το μήνυμα πως η ηθική εξαρτάται από την όψη ενός ανθρώπου.
Η όψη του Εφιάλτη επιβεβαιώνει την χρήση της ευγονικής. Σίγουρα ο Χίτλερ θα ήθελε να δει μια Αμερικάνικη ταινία που μιλά για μία Άρια Φυλή που γαμάει και δέρνει. Δεν ξέρω τι ακριβώς έγινε εκείνη την εποχή, αλλά οι 300 όπως παρουσιάζονται στην ταινία δεν απείχαν πολύ από το Γ’ Ράιχ.
‘Ομως το πιο εντυπωσιακό από όλα ήταν πως οι 300 παρουσιάζονταν ως οι καλοί! Η κόλαση ήταν για άλλη μια φορά οι “άλλοι“, από την μεριά της Ασίας. Ο Ξέρξης, ο κακός της ταινίας, παρουσιάζεται αμφίφυλος και φέρεται να έχει στην κατοχή του ένα μαστουρωμένο χαρέμι. Ο στρατός του είναι σκουρόχρωμοι άντρες, μείγμα κουλτουρών, με σκουλαρίκια . Λίγο-πολύ, όλα τα χαρακτηριστικά που ένας φασίστας θα κυνήγαγε.
Αν και έχω λευκό δέρμα, είμαι ετεροφυλόφιλος, δεν φοράω σκουλαρίκια και γυμνάζομαι πολλά χρόνια, δεν μπόρεσα να ταυτιστώ με τους χαρακτήρες στην ταινία. Δεν μπορώ να ταυτιστώ ούτε με τους “καλούς” , ούτε με τους “κακούς“. Ίσως γιατί η μία μου γιαγιά ήταν από την Μάνη και η άλλη μου γιαγιά ήταν Ελληνίδα της Αλεξάνδρειας της Αιγύπτου. Ίσως γιατί δεν έχω μάθει να μισώ όσους δεν μοιάζουν με εμένα.
Πάντως, είναι απογοητευτικό το πώς η ταινία αυτή επιβράβευσε όλες αυτές τις “αξίες” που επιβράβευσε και ο Χίτλερ. Είναι επίσης απογοητευτικό πως ελάχιστοι είπαν κάτι. Οι περισσότεροι δεν είδαν κάτι το φασιστικό ή κάτι που να ενθαρρύνει την ξενοφοβία, τον τοπικισμό, τον ρατσισμό, τον μισογυνισμό, την ομοφοβία και γενικότερα την μηδενική ανοχή σε οποιονδήποτε διαφορετικό.
Οι 300 δεν ήταν “Δούρειος Ίππος“, ήταν ξεδιάντροπη προώθηση του φασισμού, και δημιούργησε ένα τρομερό απόηχο εθνικισμού και αδικαιολόγητης έπαρσης. Ακόμα και σήμερα, οι φωτογραφίες της ταινίας χρησιμοποιούνται ως avatars στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Το avatar πολλές φορές είναι ένα μέσο ταύτισης και προέκτασης της ταυτότητας, σε όλες τις ηλικίες.
Οι σχετικές εικόνες των 300 έγιναν το μέσο και το μήνυμα μίας ιδεολογίας μίσους. Λόγω της αρρενωπούς και μυώδους εμφάνισης των Σπαρτιατών, και της σχετικής προώθησης από τα Μ.Μ.Ε, οι έφηβοι αλλά και οι ενήλικοι άνδρες αποβλέπουν στους ήρωες της ταινίας για το πώς να ζήσουν την ζωή τους. Θέλουν να γίνουν οι νέοι 300. Αψεγάδιαστοι σε κοιλιακούς, που δεν ανέχονται διαφορετικές απόψεις, που δεν ξέρουν να συζητάνε — μόνο να ρίχνουν ξύλο και να κόβουν κεφάλια.
Είτε μας αρέσει είτε όχι, στο μυαλό αρκετών από όσων είδαν την ταινία ασυνείδητα δημιουργήθηκε ένα υβριδικό πρότυπο Νεοέλληνα, ο οποίος είναι εμμονικός με την εμφάνιση και την φυσική του δύναμη, αμόρφωτος και αδιάφορος για οτιδήποτε έχει να κάνει με διάβασμα, ρατσιστής, τραμπούκος και φυσικά ιδιαίτερα περήφανος για όλα αυτά. Φυσικά το πρότυπο αυτό αγνοεί πως οι πρόγονοί του ήταν άνθρωποι όπως ο Σωκράτης, ο Πλάτωνας, ο Αριστοτέλης και ο Επίκουρος.
Νομίζω ότι η πρώτη γενιά των εφήβων που γαλουχήθηκε με αυτήν την ταινία, σήμερα ψηφίζει. Και νομίζω ότι ξέρω τι ψηφίζει. Η γενιά αυτή έχει και ένα άλλο χαρακτηριστικό: Είναι ίσως η πρώτη γενιά που οι παππούδες και οι γιαγιάδες της δεν θα έχουν ζήσει την φρίκη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
