Οι εργαζόμενοι πρέπει να ειδοποιούνται εάν παρακολουθούνται οι επικοινωνίες τους στο χώρο εργασίας από τους προϊσταμένους τους, Αποφάσισε το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο που διέπει τους εργαζόμενους.
Σε μια απόφαση ορόσημο σχετικά με την προστασία της ιδιωτικής ζωής στο χώρο εργασίας, το μεγάλο τμήμα του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ) αποφάσισε ότι οι εταιρείες πρέπει να δώσουν προειδοποίηση στους εργαζόμενους εάν παρακολουθούν τις ηλεκτρονικές επικοινωνίες τους.
Η απόφαση θα μπορούσε να έχει επιπτώσεις στον τρόπο με τον οποίο οι επιχειρήσεις μπορούν να παρακολουθούν τις επικοινωνίες των ευρωπαίων εργαζομένων στον εργασιακό χώρο, με την ανάγκη ελέγχου και ισορροπίας σε κάθε παρακολούθηση, ώστε να διασφαλίζεται ότι υπάρχουν επαρκείς διασφαλίσεις για την πρόληψη της κατάχρησης.
Η απόφαση αφορά μια υπόθεση που χρονολογείται πριν από δέκα χρόνια, την οποία έφερε ο Ρουμάνος υπήκοος Bogdan Bărbulescu, ο οποίος το 2007 απολύθηκε από τον εργοδότη του για παραβίαση εσωτερικών κανονισμών σχετικά με τη χρήση των εταιρικών πόρων για προσωπικούς σκοπούς.
Συγκεκριμένα, είχε χρησιμοποιήσει ένα εργαλείο ανταλλαγής άμεσων μηνυμάτων για να ανταλλάξει προσωπικά μηνύματα με την αρραβωνιαστικά και τον αδελφό του. Τα αντίγραφα των ανακοινώσεων του υποβλήθηκαν στη συνέχεια από τον εργοδότη του ως αποδεικτικά στοιχεία για την παύση της εργασίας του λόγω παραβίασης των εσωτερικών κανονισμών της εταιρείας.
Η μεγάλη αίθουσα αποφάσισε ότι ο εργοδότης του Bărbulescu παραβίασε το δικαίωμά του σε σεβασμό της «ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής, του σπιτιού και της αλληλογραφίας του» – δηλαδή το άρθρο 8 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Τα παλαιότερα ρουμανικά δικαστήρια απέρριψαν την καταγγελία πως ο εργοδότης του είχε παραβιάσει τα προσωπικά δεδομένα του υπαλλήλου του – συμπεριλαμβανομένου και του Ιανουαρίου 2016, όταν μια απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων είχε αποφασίσει ότι δεν υπήρξε παραβίαση του Άρθρου 8. Ωστόσο, λίγο καιρό αργότερα μετά την έφεση και την επανάληψη της δίκης, το δικαστήριο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα ανθρώπινα δικαιώματα του Bărbulescu στην ιδιωτική του ζωή παραβιάστηκαν κατάφωρα.
Σε ένα δελτίο τύπου σχετικά με την απόφαση, το δικαστήριο σημείωσε ότι ενώ ήταν αμφίβολο αν ο καταγγέλλων μπορούσε να είχε εύλογη προσδοκία για ιδιωτικό απόρρητο ενόψει των περιοριστικών κανονισμών του εργοδότη του σχετικά με τη χρήση του Διαδικτύου (για τους οποίους είχε ενημερωθεί), έκρινε ότι οι οδηγίες του εργοδότη “δεν θα μπορούσαν να μειώσουν τη ιδιωτική κοινωνική ζωή στο χώρο εργασίας”.
“Το δικαίωμα του σεβασμού της ιδιωτικής ζωής και της προσωπικής αλληλογραφίας συνέχισε να υφίσταται, ακόμη και αν αυτά θα μπορούσαν να περιοριστούν στο βαθμό που ήταν απαραίτητο”, γράφει.
Η ουσία της απόφασης έγκειται στο γεγονός ότι ο εργοδότης του Bărbulescu δεν το πληροφόρησε εκ των προτέρων επαρκώς ότι μπορεί να παρακολουθεί τις επικοινωνίες του. Η διεισδυτικότητα της παρακολούθησης – με την ανάγνωση των περιεχομένων των ηλεκτρονικών μηνυμάτων – ζυγίστηκε επίσης από τους δικαστές κατά την έκδοση αυτής της απόφασης.
Το Δικαστήριο έκρινε, σύμφωνα με τα διεθνή και ευρωπαϊκά πρότυπα, ότι για να χαρακτηριστεί ως προειδοποίηση, η προειδοποίηση από τον εργοδότη έπρεπε να δοθεί πριν από την έναρξη της παρακολούθησης, ειδικά όταν συνεπαγόταν πρόσβαση στο περιεχόμενο των επικοινωνιών των εργαζομένων», γράφει. “Το Δικαστήριο κατέληξε, από το φάκελο της υπόθεσης, ότι ο Bărbulescu δεν είχε ενημερωθεί εκ των προτέρων για την έκταση και τη φύση της παρακολούθησης του εργοδότη του ή για το ενδεχόμενο να έχει ο εργοδότης πρόσβαση στο πραγματικό περιεχόμενο των μηνυμάτων του.
Το κύριο τμήμα έκρινε επίσης ότι τα εθνικά δικαστήρια δεν κατόρθωσαν να εκτιμήσουν επαρκώς το εύρος και το βαθμό της εισβολής της ιδιωτικής ζωής (που περιελάμβανε την παρακολούθηση όλων των περιεχομένων των επικοινωνιών του Bărbulescu). αν θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν λιγότερο παρεμβατικές μέθοδοι. αν υπήρχαν βάσιμοι λόγοι για να δικαιολογηθεί η παρακολούθηση · και έκρινε ότι τα εθνικά δικαστήρια δεν είχαν εξετάσει τη σοβαρότητα των συνεπειών της παρακολούθησης – δηλαδή την επακόλουθη απόλυση του Bărbulescu.
Στην απόφαση, η μεγάλη αίθουσα διευκρινίζει ορισμένα κριτήρια που πρέπει να χρησιμοποιούνται από τις εθνικές αρχές κατά την αξιολόγηση του κατά πόσον η παρακολούθηση των επικοινωνιών στο χώρο εργασίας είναι ανάλογη και οι εργαζόμενοι προστατεύονται από την αυθαιρεσία,
- εάν ο εργαζόμενος έχει ενημερωθεί για το ενδεχόμενο να λάβει ο εργοδότης μέτρα για την παρακολούθηση της αλληλογραφίας και άλλων επικοινωνιών και την εφαρμογή των μέτρων αυτών, διευκρινίζοντας ότι η κοινοποίηση πρέπει να είναι σαφής σχετικά με τη φύση της παρακολούθησης και να δίνεται εκ των προτέρων
- η έκταση της παρακολούθησης από τον εργοδότη και ο βαθμός εισβολής στην ιδιωτική ζωή του εργαζομένου · σημειώνοντας ότι πρέπει να γίνει διάκριση μεταξύ της παρακολούθησης της “ροής των επικοινωνιών και του περιεχομένου τους” (δηλαδή μεταδεδομένα έναντι πλήρους περιεχομένου). Και αν όλες οι επικοινωνίες ή μόνο ένα μέρος από αυτές έχουν παρακολουθείται, και εάν η παρακολούθηση ήταν περιορισμένη χρονικά και ο αριθμός των ατόμων που είχαν πρόσβαση στα αποτελέσματα.
- αν ο εργοδότης έχει παράσχει νόμιμους λόγους για να δικαιολογήσει την παρακολούθηση των επικοινωνιών και την πρόσβαση στο πραγματικό περιεχόμενό τους – σημειώνοντας ότι ο τελευταίος είναι μια “σαφώς περισσότερο επεμβατική μέθοδος, απαιτεί σοβαρότερη αιτιολόγηση”
- αν θα ήταν δυνατό να καθιερωθεί ένα σύστημα παρακολούθησης βασισμένο σε λιγότερο παρεμβατικές μεθόδους και μέτρα από την άμεση πρόσβαση στο περιεχόμενο των επικοινωνιών του εργαζομένου
- τις συνέπειες της παρακολούθησης για τον ενδιαφερόμενο εργαζόμενο και τη χρησιμοποίηση από τον εργοδότη των αποτελεσμάτων της πράξης παρακολούθησης
- αν ο εργαζόμενος έχει λάβει επαρκείς διασφαλίσεις, ιδίως όταν οι δραστηριότητες παρακολούθησης του εργοδότη έχουν παρεμβατικό χαρακτήρα. “Οι διασφαλίσεις αυτές θα πρέπει ιδίως να διασφαλίζουν ότι ο εργοδότης δεν μπορεί να έχει πρόσβαση στο πραγματικό περιεχόμενο των σχετικών ανακοινώσεων, εκτός εάν ο υπάλληλος έχει προηγουμένως ειδοποιηθεί για το ενδεχόμενο αυτό” σημειώνει
