Μία φορά και έναν καιρό η επτάχρονη Μ εξέφρασε με περίεργα λόγια, αλλά με αφοπλιστική σοφία, την εξής αξέχαστη διαπίστωση: «Οι κλόουν είναι πάντα στεναχωρημένοι, γιατί ενώ πασχίζουν να κάνουν τους άλλους να χαμογελάσουν και να ξεχάσουν τη στεναχώρια τους, δεν συμβαίνει σχεδόν ποτέ το αντίθετο».
Μια νοσταλγική μελωδία εισβάλλει από τις πόρτες και τα ανοιχτά παράθυρα. Στη σκηνή προβάλλει εκείνος, με το βαρύ μακιγιάζ και το ζωγραφισμένο δάκρυ να σημαδεύει το λευκό του μάγουλο. Φοράει ριγέ τιράντες και στο κεφάλι του έχει ένα σοβαρό ημίψηλο, από το οποίο σε λίγο θα βγάλει μια αλυσίδα από χρωματιστά μαντήλια… μπορεί κι ένα κουνέλι. Τα παπούτσια του είναι τουλάχιστον δέκα φορές μεγαλύτερα από το κανονικό του μέγεθος, συχνά – πυκνά μπερδεύεται στις μύτες τους και σωριάζεται στο έδαφος κάνοντας έναν δυνατό θόρυβο.
Όσο για την ηλικία του, αυτή πια είναι πολύ δύσκολο να την υπολογίσεις με ακρίβεια, το σώμα του ανήκει σ’ έναν ενήλικα αλλά η έκφραση που ξεπηδάει κάτω από το μακιγιάζ είναι η έκφραση ενός μικρού παιδιού. Τα πιτσιρίκια με το που τον βλέπουν ζητωκραυγάζουν από ενθουσιασμό, αυτόν τον συγκεκριμένο όμως τον συμπαθούν και οι μεγάλοι.
Το πραγματικό του όνομα είναι Πιερ Ετέξ (γαλλικά Pierre Étaix ), και εδώ και πολλές δεκαετίες είναι ο αγαπημένος κλόουν της Γαλλίας. Από την πρώτη στιγμή η αποστολή του ήταν να κάνει τον κόσμο να γελάει. Αυτός ήταν και ο λόγος που ίδρυσε στην πατρίδα του την πρώτη «Εθνική σχολή του Τσίρκο». Την αγάπη του για την κωμωδία την είχε ανακαλύψει από πολύ νωρίς, αλλά ήταν γύρω στα τριάντα όταν έγραψε το πρώτο του νούμερο και το παρουσίασε σε ένα μικρό καμπαρέ στο Παρίσι. Το κοινό λάτρεψε την ευγενική του φυσιογνωμία και το μελαγχολικό χαμόγελο, και συνέχισε να γεμίζει τα μιούζικ χολ και τα θέατρα στα οποία εμφανιζόταν.
Το 1963 σκηνοθετεί το μικρού μήκους φιλμ “Heureux Anniversaire” για το οποίο κερδίζει Όσκαρ. Τα επόμενα εφτά χρόνια υπογράφει την σκηνοθεσία τεσσάρων ταινιών, “Le Soupirant”, “Tant qu’on a la Santé”, “Yo Yo” και το “Le Grand Amour” στα οποία και πρωταγωνιστεί. Η τελευταία του μεγάλου μήκους είναι το “L’âge de Monsieur est avancé” που βγήκε στις αίθουσες το 1983.Τα πάνω από πενήντα χρόνια που υπηρετεί αυτό που πολύ γενικά ονομάζουμε χώρο του θεάματος, έχει εργαστεί σαν ηθοποιός, έχει δημοσιεύσει συλλογές πεζών και εικονογραφημένων και έχει συνεργαστεί – είτε ως βοηθός σκηνοθέτη, είτε ως υπεύθυνος για το στήσιμο των κωμικών σκηνών – με κάποιους από τους σπουδαιότερους δημιουργούς της έβδομης τέχνης, ανάμεσα τους ο Ζακ Τατί και ο Ρομπέρ Μπρεσόν.
Το 1965, ακολουθώντας τα χνάρια των αγαπημένων του δασκάλων – Μπάστερ Κίτον και Τσάρλι Τσάπλιν – ο Ετέξ σκηνοθετεί μια κλασσική κωμωδία, το “Γιο-γιο”, με πολλά αυτοβιογραφικά στοιχεία και πληθώρα κοινωνικών προεκτάσεων.
Ο Γιο Γιο δεν είναι ένας συνηθισμένος πολυεκατομμυριούχος. Με ένα απλό χτύπημα των δαχτύλων του μπορεί να έχει ό,τι ποθήσει, παρ’ όλα αυτά δεν χρειάζεται κάποιο ιδιαίτερο χάρισμα για να διακρίνει κανείς ότι κάτι του λείπει. Η απάντηση στη δυστυχία του είναι μια παλιά φωτογραφία που κρύβει στο αριστερό συρτάρι του γραφείου του. Δεν περνάει μέρα που να μην την επισκεφτεί και να μην χύσει λίγα δάκρυα για την γυναίκα που τον κοιτά ψυχρά μέσα από το ασπρόμαυρο κάδρο.
Ένα πρωί, την ώρα που έχει βγει για κυνήγι στον κήπο της έπαυλης του (!), θα περάσει από μπροστά του ένα πλανόδιο τσίρκο. Εκεί, ανάμεσα στους γελωτοποιούς και τους παλιάτσους, ο Γιο Γιο θα ξαναβρεί την μεγάλη του αγάπη. Λίγο καιρό αργότερα όταν η οικονομική κρίση που μαστίζει τη Γαλλία χτυπήσει και την δική του πόρτα, θα πάρει την αγαπημένη του και τον μικρό τους γιο, και μ’ ένα τροχόσπιτο θα διασχίσει την χώρα δίνοντας παραστάσεις από χωριό σε χωριό.
Χρόνια μετά, το μικρό αγόρι θα κερδίσει πολλά χρήματα και θα επιστρέψει στην εγκαταλελειμμένη από καιρό έπαυλη του πατέρα του, με σκοπό να της προσφέρει κάτι από την παλιά της δόξα και να την επιστρέψει στον αρχικό της δικαιούχο. Ο Γιο Γιο που έχει μάθει πια ότι η ευτυχία δεν εξαγοράζεται με το χρήμα, θα αρνηθεί να επιστρέψει στην παλιά του ζωή και θα συνεχίσει να περιδιαβαίνει τον κόσμο πάνω σ΄ ένα πελώριο κόκκινο χαμόγελο…
Φιλμογραφία
- 1987 – L’âge de Monsieur est avancé
- 1969 – Le grand amour (Ο μεγάλος έρωτας)
- 1966 – Tant qu’on a la santé
- 1965 – Yo-yo (Γιο-γιο)
- 1962 – Le soupirant
: Κωμικός, κλόουν, παραγωγός ταινιών. Μία φορά και έναν καιρό η επτάχρονη Μ εξέφρασε με περίεργα λόγια και αφοπλιστική σοφία){kind=link}