Η Δημοκρατία της Πολωνίας είναι κράτος της κεντρικής Ευρώπης, στο δυτικό τμήμα της. Συνορεύει δυτικά με τη Γερμανία, νότια με την Τσεχία και Σλοβακία, ανατολικά με τη Λιθουανία, Λευκορωσία και Ουκρανία και στα βόρεια βρέχεται απ’ τη Βαλτική Θάλασσα.
Έχει έκταση 312.730 τετ. χλμ. και είναι η 7η από άποψη έκτασης χώρα της Ευρώπης. Ο πληθυσμός της φτάνει τους 38.365.000 κατοίκους.
Η Πολωνία είναι χώρα πεδινή, με ηπειρωτικό κλίμα. Στη Βαρσοβία τρεις μήνες το χρόνο η θερμοκρασία είναι κάτω απ’ το μηδέν. Στη νότια Πολωνία εκτείνεται ο βοημικός Δρυμός και τα πολωνικά Καρπάθια, με ψηλότερες κορυφές την Τάτρα, στα σύνορα με την Τσεχία και τη Σλοβακία (2.663 μ.). Βορειότερα από τα Καρπάθια υψώνονται τα όρη Μπεσκίντ. Από τα Καρπάθια πηγάζει ο ποταμός Βιστούλας, ο μεγαλύτερος της Πολωνίας (1.100 χιλ.), που χύνεται στη Βαλτική θάλασσα.
Γενικά, το νότιο μέρος της Πολωνίας είναι γεμάτο από βουνά και υψίπεδα καθώς και οροπέδια. Η περιοχή αυτή είναι πλούσια σε κοιτάσματα μεταλλευμάτων σίδηρου, ψευδάργυρου. Στην περιοχή της Άνω Σιλεσίας υπάρχουν τα μεγαλύτερα λιθανθρακοφόρα κοιτάσματα της Ευρώπης. Τέλος, απ’ την άποψη της καλλιέργειας της γης, το έδαφος της Κάτω Σιλεσίας είναι το πιο εύφορο και παραγωγικό.
Η κεντρική περιοχή της Πολωνίας καταλαμβάνεται από πεδιάδες, που τις χωρίζουν απ’ τη θάλασσα τα υψώματα της Πομόρζε (περιοχές Πομερανίας και Μαζουρίας). Τα νερά των πεδιάδων αποχετεύονται προς τη διεύθυνση του Όντρα, ο οποίος πηγάζει απ’ τα Σουδήτια όρη της Βοημίας.
Αυτά τα φέρνουν στη θάλασσα διάφοροι ποταμοί, όπως ο Μπουγκ, ο Βιστούλας, ο Βάρτα, ο Όμπρα και ο Όντρα. Στις όχθες αυτών των ποταμών υπάρχουν έλη, δόση και τυρφώνες.
Η βόρεια Πολωνία βρίσκεται στην παραλιακή λουρίδα. Έχει δύο ομάδες λόφων και διάφορες λίμνες στις εκβολές του Όντρα και του Βιστούλα. Οι ακτές σχηματίζουν τρεις μεγάλους κόλπους: (από δυτικά) ο κόλπος του Σζτσζέσιν, ο Πομερανικός κόλπος και ο κόλπος του Ντάντστιχ. Η πομερανική ακτή δεν έχει αρκετό θαλάσσιο διαμελισμό. Οι λόφοι ανάμεσα στο Βιστούλα και στα σύνορα με την Ουκρανία ονομάζονται Μαζουρία. Η Πομερανία καταλαμβάνει το δυτικό τμήμα της Πολωνίας.
Το κλίμα της Πολωνίας είναι μία μεταβατική κατάσταση ανάμεσα στο κλίμα της δυτικής Ευρώπης και στο κλίμα της Ρωσίας. Οι βροχές αυξάνουν στα βόρεια και το χιόνι πέφτει σχεδόν συνέχεια. Οι ποταμοί παγώνουν απ’ τα μέσα του Δεκέμβρη μέχρι τα μέσα του Μάρτη. Το καλοκαίρι έχει μέση θερμοκρασία 15° Κελσίου και διαρκεί 4 μήνες. Αντίθετα, το χειμώνα, οι 70 – 100 μέρες έχουν μεγάλη παγωνιά και το χιόνι μένει για πολύ στο έδαφος.
Η Πολωνία είναι η τρίτη χώρα της Ευρώπης σε γαιάνθρακες. Χάρη σ’ αυτό τον πλούτο της η Πολωνία έχει τη δυνατότητα να θεμελιώσει βιομηχανική οικονομία σύγχρονου τύπου.
Το ποσοστό του πληθυσμού που ασχολείται με τη βιομηχανία και τις οικοδομές είναι περίπου το 55,5% των εργαζόμενων.
Παρόλα αυτά, η Πολωνία δεν έχει πάψει να είναι γεωργική και κτηνοτροφική χώρα. Παράγει σε μεγάλες ποσότητες: σιτάρι, κριθάρι, πατάτες, σίκαλη κλπ. Εκτρέφονται άλογα, βόδια, πρόβατα, γουρούνια κλπ. Μετά τον πόλεμο η φεουδαρχία καταργήθηκε στην Πολωνία και ως ανώτατο όριο ιδιοκτησίας ορίστηκαν 50 εκτάρια για καλλιεργημένα εδάφη και 100 για δάση και λιβάδια. Οι μεγάλες βιομηχανίες της Πολωνίας βρίσκονται στην περιοχή της Σιλεσίας, ενώ στην υπόλοιπη ύπαιθρο εφαρμόζονται προγράμματα γεωργικής ανάπτυξης.
Το 23% του εδάφους της Πολωνίας καλύπτεται από δάση, κυρίως πεύκα, και η απόδοσή τους σε ξυλεία είναι μεγάλη. Η συγκοινωνία είναι αναπτυγμένη και συμπληρώνεται με ποτάμιο συγκοινωνιακό σύστημα. Η Πολωνία εξάγει: γαιάνθρακα, μηχανές, σιδηροδρομικές άμαξες, δασικά προϊόντα, μεταλλεύματα, ζάχαρη, και κτηνοτροφικά προϊόντα. Εισάγει μπαμπάκι, καφέ, ρύζι κ.ά.
Πρωτεύουσα της Πολωνίας είναι η πόλη Βαρσοβία, με 1.656.000 κατ., στις όχθες του ποταμού Βιστούλα. Άλλες μεγάλες πόλεις είναι οι: Λοτζ (848.000 κατ.), Κρακοβία (751.000 κατ.), Βρόκλαβ (643.000 κατ.), Πόζναν (590.000 κατ.), Ντάντσιχ (465.000 κατ.), καθώς και τα λιμάνια Σζτσζέσιν (413.000 κατ.) και Γδίνια (252.000 κατ.), της Βαλτικής.
Η γρήγορη ανάπτυξη της βιομηχανικής οικονομίας και η συγκέντρωση των βιομηχανικών χεριών έχουν αυξήσει την αναλογία του πληθυσμού των πόλεων. Ο πληθυσμός αυξήθηκε ιδιαίτερα στη Σιλεσία, το βιομηχανικό κέντρο της Πολωνίας.
Η Πολωνία, από το 1830 μέχρι το 1918 βρισκόταν κάτω από την κατοχή των Ρώσων. Το 1918 έγινε ανεξάρτητη δημοκρατία. Τέλος, το 1945, μετά το Β’ Παγκόσμιο πόλεμο, που επιφύλαξε πολλά δεινά για την Πολωνία, ανακηρύχτηκε λαϊκή δημοκρατία.
Με το σύνταγμα του 1952 κατοχυρώθηκαν η περιορισμένη ιδιωτική ιδιοκτησία και η ελευθερία της θρησκευτικής συνείδησης.
Την ηγεσία της χώρας διαδέχτηκαν από το 1956 ο Γκομούλκα που ανατράπηκε το 1970, ο Ε. Γκιέρεκ (1970-1980), ο Κάνια (1980-1981). Ο τελευταίος αντικαταστάθηκε τον Οκτώβριο του 1981 από τον στρατηγό Γιαρουζέλσκι, που το Δεκέμβριο του ίδιου χρόνου κήρυξε στη χώρα το στρατιωτικό νόμο.
Σημαντικό ρόλο στις εργατικές κινητοποιήσεις των τελευταίων χρόνων, παίζει το εργατικό συνδικάτο “Αλληλεγγύη” με τον ηγέτη του Λεχ Βαλέσα.
Κυρίαρχη πολιτική δύναμη ήταν μέχρι το 1989 το Ενιαίο Εργατικό Κόμμα Πολωνίας, αλλά μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης στην Πολωνία υπάρχει πολυκομματισμός και προεδρευομένη Δημοκρατία. Η εκτελεστική εξουσία ασκείται από την κυβέρνηση. Αρχηγός του κράτους είναι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας.
Τον Ιανουάριο του 1991 έγινε πρωθυπουργός της Πολωνίας ο Κριστόφ Μπιελέτσκι, οικονομολόγος και επιχειρηματίας, στη θέση του Ταντέους Μαζοβιέτσκι. Τον Αύγουστο οι βουλευτές του πρώην Κομμουνιστικού Κόμματος κατέθεσαν πρόταση μομφής κατά της κυβέρνησης του Μπιελέτσκι, εξαιτίας των προτάσεων που είχε κάνει για δραστικές περικοπές στον προϋπολογισμό.
Μετά από αυτό η Κυβέρνηση παραιτήθηκε, και τον Οκτώβριο έγιναν εκλογές, στις οποίες συμμετείχαν εκατό, περίπου κόμματα και το 60% των ψηφοφόρων απέσχαν από τις εκλογές. Τελικά η Δημοκρατική Ένωση του Ταντέους Μαζοβιέτσκι προκρίθηκε ως πρώτο κόμμα με 12,23%. Το Δεκέμβριο όμως ο Λεχ Βαλέσα διόρισε Πρωθυπουργό το δικηγόρο Γιαν Ολζέφσκι, εκπρόσωπο της κεντροδεξιάς πτέρυγας του Κοινοβουλίου
