Είναι γνωστό ότι αρκετοί από εμάς τους μουσικούς έχουμε συνηθίσει να συνθέτουμε σε κάποιο DAW που που μας αρέσει, είτε γιατί μας βολεύει είτε επειδή ήταν αυτό που μάθαμε πρώτο – ή γιατί είναι εύχρηστο και δυνατό τέλος πάντων.
Θα μπορούσα να έχω στο μυαλό μου το Logic, το Cubase, το FL Studio – και η λίστα συνεχίζει και σταματάει εκεί που φτάνει η γνώση του μουσικού ή οι εμπειρίες και το γούστο του. Αυτό που ενδιαφέρει τον κάθε μουσικό είναι να χρησιμοποιεί ένα πρόγραμμα που λόγω ευχρηστίας και εξοικείωσης θα του αποδώσει μείωση παραγωγικού σταδίου.
Με λίγα λόγια, αλλιώς είναι κάποιος να χρειάζεται είκοσι μέρες για να αποτυπώσει στο πρόγραμμα την μουσική του ιδέα και αλλιώς είναι να χρειάζεται δυο με τρεις. Οπότε στο θέμα του τι πρόγραμμα χρειαζόμαστε για να γράψουμε την μουσική μας, ο λόγος πέφτει στον μουσικό και μόνο στον μουσικό.
Από ‘κει και πέρα όμως έχουμε ένα σοβαρό θέμα στο πως θα μπορέσουμε να μεταφέρουμε την μουσική μας απο το DAW σε ένα πρόγραμμα performance. Ένα από αυτά τα προγράμματα είναι το Live της Ableton και το θεωρώ από τα πιο λειτουργικά και υποστηριζόμενα από άλλες εταιρίες προγράμματα για live performance.
Όλοι μας κάποια στιγμή χρειάστηκε να μεταφέρουμε τις μουσικές μας ιδέες στο πάλκο, σε ένα φεστιβάλ, σε ένα live σε μαγαζί ή ακόμα και σ’ έναν μεγάλο συναυλιακό χόρο. Το πρόβλημα που λόγω αδυναμίας λύσης παρέμενε σε πολλούς μουσικούς άλυτο επί χρόνια είναι το θέμα της μεταφοράς. Δεν υπάρχει κοινός κώδικάς μεταξύ των προγραμμάτων, οπότε και θα χρειαστεί να σκεφτούμε έξυπνες λύσεις για να μπορέσουμε να μεταφράσουμε τις ιδέες μας σε ένα κανονικό live performance.
Πριν να προχωρήσουμε όμως, ας δούμε τις απλές λύσεις που έχουν χρησιμοποιήσει οι μουσικοί όσον αφορά το θέμα του live:
- Μεταφορά των κομματιών σε Ableton και αναπαραγωγή μεσώ της DJ επιλογής του, που θα δούμε σε επόμενο άρθρο
- Αναπαραγωγή μεσώ Traktor
- Αναπαραγωγή μέσω ενός κοινού media player / CD
Αυτό που μας ενδιαφέρει λοιπόν είναι να μεταφέρουμε το project μας με τέτοιο τρόπο ώστε από τη μια να μπορούμε να κάνουμε όσο γίνεται πιο πιστή αναπαραγωγή του υλικού μας και από την άλλη να μπορούμε να έχουμε το υλικό μας παραμετροποιήσημο για να είμαστε σε θέση να εξελίσσουμε το προγραμμα μας με βάση τον κόσμο και τις απαιτήσεις του.
Ας ξεκινήσουμε με το κομμάτι που λέγεται Lyr- Keppler 9b. Κινείται σε ήχο minimal techno και θα μας βολέψει λόγω της απλότητας του:
Η πρώτη μας κίνηση θα είναι να μετατρέψουμε τη σύνθεση σε audio, και υπάρχει η επιλογή να χρησιμοποιήσουμε όλα τα κανάλια του project για να υπάρχουν «αποτυπωμένοι» όλοι οι αυτοματισμοί και τα εφέ επάνω στο audio κομμάτι. Με λίγα λόγια για να μπορούμε να δουλέψουμε καλύτερα σε αυτό το μεταβατικό στάδιο. Μιας και σχεδόν όλα τα DAWs είναι διαφορετικά, θα προσπαθήσω μέσα απο το Logic να εξηγώ διαδικασίες που έχουν να κάνουν με γενικές εντολές που συναντούμε σε αρκετά DAW. Σαν πρώτη εντολή θα χρησιμοποιήσουμε λοιπόν το File > Export > All Tracks as Audio Files για να μετατρέψουμε τα πάντα σε audio. Tις loops θα τις κόψουμε μετά στο Ableton. Δεν θα πρέπει να υπάρχει ενεργοποιημένη η εντολή normalize γιατί θα καταστρέψουμε την ήδη υπάρχουσα μείξη με την αλλαγή στις εντάσεις.
Για ευκολία μπορούμε να χρησιμοποιούμε τον συνδυασμό ⇧⌘E.
To πόσο μεγάλη θα θέλουμε να είναι η loop μας θα πρέπει να το επιλέξουμε εμείς ανάλογα με τις δυνατότητες μας ως performer ή ανάλογα με το είδος του κομματιού που έχουμε μπροστά μας. Αλλιώς λοιπόν θα ήταν αν είχαμε να κάνουμε με trance και αλλιώς θα ήταν με ambient. Εκεί είναι που θα πρέπει να επιλέξουμε το πόσο μεγάλα bar θέλουμε. Με λίγα λόγια δηλαδή, θα πρέπει να κόψουμε σε μικρές loops όλο το project μας. Θα πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας και το αν θα επιλέξουμε να εισάγουμε στο audio κάποια απο τα εφέ μας ή όχι (reverb π.χ. που είναι κάτι που θα μπορούσαμε να το τοποθετήσουμε μετά, στο Ableton Live).
H δεύτερη επιλογή μας θα είναι να χωρίσουμε από την αρχή τα σημεία που θα θέλαμε να δημιουργήσουμε ως loops και μετά ένα ένα να τα σώσουμε σε φάκελο μας με ονομασία που θα μπορούμε να ξεχωρίσουμε μετέπειτα (LeadPad1, LeadPad2, LeadPad3 κλπ).
Αφού κάνουμε διπλό click σε κάποια loop που έχουμε κόψει, επιλέγουμε απο το μενού το Audio File > Save selection As… Για ευκολία μπορούμε να χρησιμοποιούμε τον συνδυασμό ⌥⌘S.
Αφού έχουμε δημιουργήσει loops για όλα μας τα κανάλια, τώρα μπορούμε να μεταφερθούμε από το Logic Pro στο Ableton Live. Ας σημειώσουμε πως η διαδικασία είναι μεν χρονοβόρα αλλά στην τελική έχουμε άριστα δομημένα τα project μας στο performance πρόγραμμα που είναι ο πιο ευκολος τρόπος σε σχέση με το να ξαναδημιουργήσουμε π.χ. από την αρχή το κομμάτι μας.
Θα πρέπει ως πρώτο βήμα να δημιουργήσουμε τόσο κανάλια στο Ableton όσα και αυτά που υπήρχαν στο Logic. Βέβαια, θα επικροτήσω την ιδέα του να χρησιμοποιήσουμε stems, δηλαδή ομάδες οργάνων. Έτσι, με αυτή την ιδέα θα μπορούσαμε να κάνουμε ως ένα κανάλι μια ομάδα οργάνων, όπως αυτή των κρουστών, των pads, leads, vocals και πάει λέγοντας.
Tip: Μιας και τα MIDI sequencers που υποστηρίζει το Live όπως το Novation Launchpad και το AKAI APC40 αποτελούνται από 8Χ8 σημεία για trigger, καλό θα ήταν τα project μας να τα χωρίζουμε μέχρι και σε 8 ομάδες. Βάζοντας παραπάνω θα ήταν κάπως δύσκολα στον ελεγχό τους όσον αφορά το performance.
Έχουμε λοιπόν στο Ableton, τόσα κανάλια όσα μας χρειάζονται. Θα αρχίσουμε να τοποθετούμε στο session view, σε κάθε κανάλι και ένα ένα τα κανάλια που έχουμε κάνει export. Αφού το κάνουμε, θα βρεθούμε στην ουσία με ένα αρχείο ήχου ανά κανάλι.
Δεν θα πρέπει επίσης να ξεχάσουμε να δηλώσουμε ως BPM τα BPM που είχαμε στο Logic PRO, αλλιώς ο ήχως θα παραμορφωθεί και θα αλλάξει ταχύτητα. Στην προκειμένη περίπτωση θα πρέπει να αλλάξουμε στα 127 BPM (Beats Per Minute). Tώρα πηγαίνουμε ανά κανάλι, ξεκινώντας ας πούμε απο τα drums, και με βάση το συνολικό export (αν πούμε οτι ακολουθούμε το παράδειγμα 1) αρχίζουμε να χωρίζουμε με το loop selection τις περιοχές που θέλουμε ανά loop.
Οπότε αν πουμε ότι πρέπει να χωρίσουμε το κανάλι Drums σε loops των 4 Bar, θα πρέπει να πηγαίνουμε ανά 4 Bar στον exported ήχο και αφού ορίσουμε την loop μας να προχωράμε σε νέα loop χωρίζοντας την επόμενη οκτάδα. Οπότε, η πρώτη μας loop θα πιάνει χώρο από τα 0 – 4 Bar, η δευτερη μας loop θα πιάνει χώρο από τα 5 – 8 Bar του exported ήχου από το Logic.
Αφού το κάνουμε αυτό σε κάθε μας κανάλι, θα βρεθούμε με πολλές loops των 4 Bar. Τόσες όσες είναι και το project μας. Αν πάμε τώρα στο master section και αρχίσουμε και ενεργοποιούμε το scene 1, θα δούμε ότι το Ableton θα αρχίσει να αναπαράγει όλες τις loops που έχουν να κάνουν με τα πρώτα 4 μέτρα του track μας. Οπότε τώρα έχουμε στην ουσία κατακερματίσει όλα τα κανάλια του project μας και μπορούμε ανά πάσα στιγμή να αναπαράγουμε οποιοδήποτε σημείο θέλουμε.
Ως τελευταία διαδικασία, μπορούμε να ορίσουμε εφέ στο master out του Ableton Live project μας, που θα μας δίνει κάποια ευκολία στα μεταβατικά στάδια του κομματιού ή ανάμεσα στα κομμάτια μας. Θα προτείνω από τα Native Effects του Ableton, τα Instruments > Audio Effect Rack > Performance & DJ.
Επίλογος
Με αυτό τον τρόπο θεωρό πως θα μπορέσουν πολλοί μουσικοί να καταφέρουν να βγάλουν προς τα έξω τις συνθέσεις τους και να μπορέσουν να πειραματιστούν επί σκηνής σε ασφαλές περιβάλλον (Ableton) έτσι ώστε να δίνουν το ανάλογο performance που… απαιτείται στην εποχή μας. Όσον αφορά τα μουσικά εργαλεία που μπορεί κάποιος να χρησιμοποιήσει γι’ αυτού του είδους performance -μιλάς για hardware- θα προτείνω τα παρακάτω:
- Novation Launchpad (loop triggering)
- AKAI APC40 ή APC20 (loop triggering)
- KORG Kaoss (Επιλογή από σειρά)
- KORG Nano (Επιλογή από σειρά)
- Οποιοδήποτε πεντάλ/εφέκτορα έχετε κατά νου
