Μια μηχανή αναζήτησης που δεν είναι τόσο γνωστή στο ευρύ κοινό , η eΒLΑSΤ, μπορεί να εντοπίσει ομοιότητες μεταξύ εκατομμυρίων επιστημονικών κειμένων και ανακοινώσεων και να βρει τους ξεδιάντροπους αντιγραφείς. Η επιστημονική αντιγραφή, το επιστημονικό plagiarism, είναι τόσο μεγάλη πληγή που δύο ερευνητές του Southwestern Μedical Center του Πανεπιστημίου του Τέξας θέλησαν όχι απλώς να ψάξουν το φαινόμενο αλλά και να βρουν τρόπους αντιμετώπισης του.
Έφτιαξαν μια βάση δεδομένων, τη Medline, με κείμενα ιατρικού περιεχομένου. Η βάση αυτή περιλαμβάνει ήδη 17 εκατομμύρια άρθρα, μαζί με τις περιλήψεις τους, δημοσιευμένα σε περισσότερες από 5.000 επιστημονικές επιθεωρήσεις και περιοδικά 80 χωρών. Στη συνέχεια πέρασαν 7 εκατομμύρια άρθρα, αυτά που αναφέρονται πιο συχνά, από τη μηχανή αναζήτησης eΒLΑSΤ, για τον έλεγχο ομοιοτήτων. Εντόπισαν 70.000 άρθρα που παρουσίαζαν «υψηλές ομοιότητες» μεταξύ τους.
Υπολογίζεται ότι στα 17 εκατομμύρια άρθρα της βάσης δεδομένων τα 200.000 είναι προϊόν καθαρής αντιγραφής, δηλαδή ποσοστό 3%, ιδιαίτερα υψηλό. Αυτά τα 70.000 «ύποπτα άρθρα» είναι πια on line (spore. swmed.edu/dejavu), στη διάθεση όλης της επιστημονικής κοινότητας, είτε για τον περαιτέρω έλεγχο είτε για τη χλεύη. Οι αντιγραφείς εντοπίζονται κυρίως σε οκτώ χώρες – τις ίδιες χώρες που παράγουν και το μεγαλύτερο ποσοστό των επιστημονικών ανακοινώσεων: Ηνωμένες Πολιτείες, Γερμανία, Γαλλία, Καναδάς, Κίνα, Ιαπωνία, Ιταλία, Βρετανία. Η έρευνα των δύο ερευνητών του Πανεπιστημίου του Τέξας παρουσιάστηκε στο περιοδικό Νature της 24ης Ιανουαρίου.
Η αντιγραφή είναι μια παλιά πρακτική. ?λλωστε λένε ότι ο πολιτισμός μας στηρίζεται στην αντιγραφή. Αυτό δεν σημαίνει όμως ότι η αντιγραφή ταυτίζεται με την οικειοποίηση, ότι μπορείς να παρουσιάζεις ιδέες και θέσεις κάποιου άλλου για δικές σου, χωρίς τη δεοντολογική επισήμανση της πηγής, χωρίς την αναγκαία παραπομπή. Αυτό λέγεται κλοπή.
Στις μέρες μας, ειδικά στον ακαδημαϊκό χώρο, το φαινόμενο της αντιγραφής διευρύνεται. Το ευνοούν οι νέες συνθήκες, όπως η «βιομηχανία» επιστημονικών συνεδρίων. Υπάρχουν απόψεις σύμφωνα με τις οποίες οι νέες συνθήκες και οι νέες διαδικασίες αξιολόγησης που επιβάλλονται στα πανεπιστήμια οδηγούν σε υπερπαραγωγή κειμένων, papers, προορισμένων είτε για ανακοινώσεις σε συνέδρια είτε για δημοσίευση σε επιστημονικά ή ειδικά περιοδικά, από τα χιλιάδες που κυκλοφορούν πλέον σε έντυπη ή ηλεκτρονική μορφή.
Από τα κείμενα αυτά κάποια μπορεί να στηρίζονται σε ανακυκλωμένες πληροφορίες, να παρουσιάζουν δραματικές ομοιότητες με κείμενα αντίστοιχης θεματολογίας, κάποια άλλα να είναι αποτέλεσμα plagiarism, και κάποια ακόμη ποσοτικές παρουσιάσεις ευτελών ερωτηματολογίων. Το παράδοξο είναι ότι μαζί με τη διόγκωση του φαινομένου της αντιγραφής τόσο ευκολότερος είναι και ο εντοπισμός μιας αντιγραφής, χάρη στο Ιnternet. Αντιγραφείς σε γλώσσες που ακόμη λίγοι ξέρουν στον δυτικό κόσμο, όπως τα γιαπωνέζικα και τα κινέζικα, εντοπίζονται σήμερα χάρη στα καινούργια, έξυπνα λογισμικά.
Όπως παράδοξο είναι ότι το Internet ευνοεί επίσης την αντιγραφή, χάρη στο πασίγνωστο copy-paste. Φυσικά το αξίωμα «publish or perish» (ή δημοσιεύω ή χάνομαι) εξακολουθεί να έχει απόλυτη ισχύ. Οπότε η αντιγραφή και οι αντιγραφείς θα πρέπει να βρουν νέους δρόμους. Ας γίνουν επιτέλους πιο δημιουργικοί, έστω δημιουργικοί αντιγραφείς. Σημασία έχει ότι σήμερα ουδέν μπορεί να παραμείνει κρυφό υπό τον ήλιο του Ιnternet.
Επίσης αξίζει να σημειωθεί πως ακόμη κι αν έχεις ένα απλό ιστότοπο ή blog, και αντιγράφεις το περιεχόμενο άλλων διαδικτυακών τοποθεσιών και έπειτα το δημοσιεύεις στο δικό σου είναι εξίσου το ίδιο ανήθικο, αλλά και παραβατικό, αφού ενδέχεται σε ορισμένες περιπτώσεις ο θιγόμενος κάτοχος πνευματικών δικαιωμάτων μπορεί να στραφεί στη δικαιοσύνη για να βρει το δίκιο του, και μετά ψάξε να βρεις τρύπα να κρυφτείς.
Επομένως σας συμβουλεύω, καλύτερα να κουραστείς και να παράγεις δικό σου πρωτότυπο περιεχόμενο για να έχεις το κεφάλι σου ήσυχο, παρά να μπαίνει σε μπελάδες που δεν γνωρίζεις εκ των πραγμάτων που θα σε οδηγήσουν.
