Ο κόσμος της μουσικής δημιουργίας είναι απλά καταπληκτικός. Πειραματίζεσαι με διάφορες τεχνικές, περνάς αρκετές ώρες επάνω από τον υπολογιστή σου όποιος και αν είναι αυτός (είτε πάνω από έναν hardware επεξεργαστή) δίνοντας ψυχή και σώμα, έχοντας στο τέλος ανακαλύψει κάτι που είναι δικό σου, κάτι που προκύπτει από την ένωση ιδεών, ήχων, ξυχυχτιού ή απλώς από μια απλή στιγμιαία αναλαμπή ιδέας.
Πολλές ιδέες όμως αφού τις χρησιμοποίησε κάποιος για έναν σκοπό, τις πέρασε και σε άλλους, και σε άλλους, και αυτή η ιδέα έγινε σήμα κατατεθέν ενός είδους μουσικής και στο τέλος έφτασε αυτό το είδος και αυτή η τεχνική να εξελιχθούν και κάποια λαμπρά μυαλά να είναι υπεύθυνοι γι’ αυτή την εξέλιξη.
Ως αποτέλεσμα αυτή η “τεχνική” είναι πλέον τόσο διαδεδομένη που να χρησιμοποιείται εξίσου όμορφα στην μίξη, στο mastering και φυσικά στην δημιουργία μουσικής.
Είμαι σίγουρος πως το έχετε ακούσει. Λέγεται sidechaining και θα το αναλύσουμε στο σημερινό κείμενο.
Τι είναι το Sidechaining;
Είναι η διαδικασία του να δεσμεύσουμε ένα κανάλι να αντιδρά ανάλογα με την διαβάθμιση κάποιας παραμέτρου ενός δεύτερου καναλιού.
Με λίγα λόγια μπορούμε να ορίσουμε έναν ήχο να χαμηλώνει X db όταν σε δεύτερο κανάλι ένας άλλος ήχος ξεπερνάει τα Χ db. Απλή η λογική του, θαυμάσια τα αποτελέσματά του. Όπως είπαμε και στην εισαγωγή, το Sidechain έχει χρησιμοποιηθεί τόσες πολλές φορές στο παρελθόν που μπορούμε όλοι να το αναγνωρίσουμε, τουλάχιστον την πιο απλή μορφή του που συναντάται σε χορευτικά κομμάτια.
Sidechaining στο Alberton Live από Compressor
Αυτό που έχουμε να κάνουμε τώρα είναι να δημιουργήσουμε 2 κανάλια σε ένα DAW και να δεσμεύσουμε το ένα ώστε να χαμηλώνει τον ήχο του (να αντιδρά με λίγα λόγια) όταν στο δεύτερο κανάλι θα υπάρχει ήχος που θα ξεπερνάει κάποια συγκεκριμένα db. Ο λόγος που θα δοκιμάσουμε αυτή την τεχνική με ένα compressor, είναι για να συνειδητοποιήσουμε και να ακούσουμε καταρχήν τη διαφορά στο άκουσμα της μουσικής με sidechain και χωρίς. Αυτό που θα δούμε είναι ότι η μείξη καθαρίζει, το kick ακούγεται καλύτερα, έχοντας κυρίαρχο ρόλο και η μουσική αποκτά «ανάσα».
Ξεκινάμε με το κανάλι νούμερο 1 που είναι και η μελωδία μας. Το κανάλι δυο όπως θα δείτε μετά, είναι αυτό του Kick. Η πρώτη μας κίνηση είναι να ενεργοποιήσουμε μέσω του compressor το sidechain μας.
Από την αριστερή περιοχή, στο Live Device Browser, επιλέγουμε Audio Effects και βρίσκουμε τον Compressor. Θα πρέπει να τον ενεργοποιήσουμε στο κανάλι 1 και έχουμε κάνει την μισή δουλειά. Αφού έχει γίνει αυτό, πηγαίνουμε στον επεξεργαστή και πατάμε το βελάκι (Sidechain Toggle) που βρίσκεται δίπλα από το κουμπί ενεργοποίησης/απενεργοποίησης του.
Αφού το πατήσουμε θα δούμε πως έχει αποκαλυφθεί η επιλογή Sidechain, που είναι ένα κουμπάκι στην ουσία. Εδώ μας δίνονται δυο επιλογές. Η μία είναι να ορίσουμε τιμές για compression sidechaining και η δεύτερη είναι η EQ sidechain.
Ξεκινώντας θα πρέπει να ορίσουμε από που θα δέχεται ήχο το sidechain για να λειτουργεί και αυτό θα γίνει από το “Audio From“. Η λογική μας λέει ούτι θα πρέπει να ορίσουμε το κανάλι Kick να περνάει από τον compressor του πρώτου καναλιού για να λειτουργήσει. Αυτή είναι και η σωστή δράση. Από εκεί και πέρα θα πρέπει να ορίσουμε παραμέτρους όπως threshold, attack και release για να το φέρουμε στα μέτρα μας.
Το μόνο που μένει είναι να πατήσουμε το PLAY για να καταλάβουμε το εξής: όταν ακούγεται ο ήχος του kick, αυτομάτως πέφτει η ένταση του ήχου του πρώτου καναλιού. Αν δεν σας θυμίζει τίποτα αυτό, θα συνεχίσουμε με άλλα παραδείγματα και θα το καταλάβετε.
Βέβαια, το να δίνουμε έτσι έναν αόριστο ορισμό του sidechain χωρίς να αναφέρουμε compressor και ένταση ήχου αυτομάτως μας φέρνει στην θέση να πούμε πως το Ableton Live, μιας και αυτό πιάσαμε πρώτο ως πρόγραμμα για παράδειγμα, υιοθετεί την ιδέα του sidechain και σε άλλους επεξεργαστές του. Στο manual της η Ableton αναφέρει χαρακτηριστικά όλους τους επεξεργαστές που χρησιμοποιούν sidechain.
«Παρακαλώ σημειώστε πως τα Auto filter, Compressor, Gate και Vocoder έχουν ενσωματωμένο το δικό τους σύστημα για sidechain».
Μόλις μάθαμε τι δυνατότητες έχει ένα πρόγραμμα όσον αφορά αυτή την τεχνική. Το μόνο που μένει είναι να τις ψάξουμε εις βαθέων και στην τελική να τις χρησιμοποιήσουμε στην μουσική μας.
Logic Pro και Sidechain
Εδώ τα πράγματα αλλάζουν κάπως γιατί δεν είναι τόσο εύκολα όσο τα είδαμε με το Ableton Live.
Εδώ θα ακολουθήσουμε σχεδόν όμοια διαδικασία αλά σε πιο δύσκολο περιβάλλον.
Ανοίγουμε δυο κανάλια — το ένα θα είναι audio και το δεύτερο το virtual instrument. Στο πρώτο κανάλι μπορούμε, λόγω ευκολίας, να επιλέξουμε έναν έτοιμο ήχο από τις loops που δίνει η Apple και στο δεύτερο κανάλι να χρησιμοποιήσουμε έναν ήχο από τα virtual instruments που υπάρχουν στο Logic.
Πιο συγκεκριμένα, το πρώτο track είναι το loop, 2-Step Trick και το δεύτερο κανάλι έχει ανοιγμένο το virtual instrument “ES M” και τον ήχο House Organ. Όπως είπαμε και πριν, τον compressor τον βάζουμε στο δεύτερο κανάλι. Απλώς εκεί, ανοίγοντας τον επεξεργαστή, πηγαίνουμε επάνω δεξιά και εκεί που λέει “Side Chain” δηλώνουμε το κανάλι που θέλουμε.
Στην προκειμένη περίπτωση το πρώτο κανάλι, το 2-Step. Δίνοντας μεγάλες τιμές στο ratio και ένα καλό threshold θα δούμε πως το gain reduction θα πάρει τιμές που φτάνουν μέχρι και -20 db. Αυτός είναι ένας τρόπος για να δράσει ακραία το sidechain σε κάποιο κανάλι.
Όπως θα δείτε, υπάρχει η ίδια λειτουργία και στο vocoder του Logic, το EVOC 20.
Όπως στο Live έτσι και στο Logic, αλλά και το ίδιο σε όλα τα DAWs που υπάρχουν εκεί έξω, μπορούμε να βρούμε ποιοι επεξεργαστές υποστηρίζουν αυτή την ιδιότητα και να πειραματιστούμε μαζί τους. Ένα κομμάτι μπορεί να αλλάξει δραματικά χρησιμοποιώντας κατά την διάρκεια την δημιουργίας αλλά και κατά την διάρκεια της μείξης το sidechaining.