Η Σουηδία βρίσκεται στο ανατολικό τμήμα της Σκανδιναβικής χερσονήσου και περιλαμβάνει στην εδαφική κυριαρχία της τα νησιά Όλλαντ και Γκότλαντ, όπως κι άλλα μικρότερα, εκτός από το αρχιπέλαγος των νησιών Άαλαντ, που ανήκουν στη Φινλανδία.
Συνορεύει προς Δ. και Β. με τη Νορβηγία, προς ΒΑ. με τη Φινλανδία, προς Α. βρέχεται από το Βοθνικό κόλπο, προς Ν. και ΝΑ. από τη Βαλτική Θάλασσα και προς ΝΔ. από το Σκαγεράκη και Καττεγάτη. Έχει έκταση 449.793 τετρ. χλμ. και έρχεται τρίτη, από άποψη έκτασης, μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών μετά τη Γαλλία και Ισπανία (εκτός της Ρωσίας). Έχει πληθυσμό 8.664.000 κατοίκους. Νόμισμα έχει την κορόνα.
Μορφολογία – Κλίμα. Οι ακτές της χώρας έχουν πολύ μεγάλο διαμελισμό και είναι, κατά το μεγαλύτερο μέρος τους, βραχώδεις. Οι πολυάριθμοι κόλποι και κολπίσκοι αποτελούν τα λεγόμενα, από τους Σουηδούς, φιόρδ.
Ο κύριος κορμός της Σουηδίας αποτελείται από μια αρχαία οροσειρά, που οι κορυφές της αποτελούν τα σύνορα με τη Νορβηγία.
Η Σουηδία μπορεί να διαιρεθεί σε τρία τμήματα: Στη Βόρεια Σουηδία (Νόρλαντ), στην Κεντρική Σουηδία (Σβέαλαντ) και στη Νότια Σουηδία (Γκέταλαντ).
Η Β. Σουηδία είναι το ορεινότερο και μεγαλύτερο διαμέρισμα και εδώ βρίσκονται τα ωραιότερα τοπία της χώρας. Τα μεγαλύτερα υψώματα βρίσκονται στο μήκος των νορβηγικών συνόρων, όπως το Κμπνεκέζε, που η κορφή του φτάνει τα 2.124 μ. και είναι η ψηλότερη της Σουηδίας.
Νοτιότερα βρίσκεται επιβλητικό όρος, που η κορυφή του Σάρκτγιόκο φτάνει τα 2.900 μ. και η Κασκασατγιόκο τα 2.076 μ. Ακόμα νοτιότερα βρίσκεται το όρος Σουλιτγιέλμα (1.878 μ.) Η Νότια Σουηδία περιλαμβάνει στο κέντρο της το οροπέδιο Σμόλαντ, που είναι συνέχεια του Σκανδιναβικού οροπεδίου. Το μεγαλύτερο ύψος εδώ είναι 364 μ.(κορυφή Έκμπακεν). Άλλες κορυφές είναι το Τομταμπάκεν (337 μ.) και Γκάλτοζεν (358 μ.).
Το κλίμα της Σουηδίας είναι ηπιότερο και ξηρότερο από πολλές χώρες της ΒΔ. Ευρώπης, ιδιαίτερα κατά το χειμώνα. Η Ν. Σουηδία επηρεάζεται κυρίως από τους κυκλώνες του Ατλαντικού. Όσο προχωρούμε όμως προς το εσωτερικό, τόσο περισσότερο γίνεται φανερός ο ηπειρωτικός χαρακτήρας του κλίματος. Γενικά στη Β. Σουηδία επικρατεί ο χειμώνας, ενώ στη Ν. Σουηδία το καλοκαίρι.
Ποταμοί -Λίμνες. Υπάρχουν πολυάριθμοι ποταμοί, αλλά κανένας από αυτούς δεν είναι μεγάλος. Οι κυριότεροι ποταμοί είναι ο Κάλιξ με πολυάριθμους καταρράχτες, ο Λούλε, ο Πίτε, ο Ούμε, ο Έγκερμαν, που είναι ο μεγαλύτερος ποταμός που ρέει αποκλειστικά στη Σουηδία, ο Ίνταλ, ο Νταλ, ο Κλαρ στη Δ. Σουηδία κ.ά.
Γενικά οι ποταμοί της Σουηδίας έχουν σπουδαία σημασία για την οικονομία της χώρας, γιατί μ’ αυτούς γίνεται κύρια η μεταφορά της ξυλείας.
Η χώρα έχει επίσης μεγάλο αριθμό λιμνών και έρχεται, σε λίμνες, πρώτη μεταξύ των χωρών της Ευρώπης, μετά τη Φινλανδία. Οι λίμνες καλύπτουν το 8% της όλης επιφάνειας και καταλαμβάνουν 37.500 τετρ. χλμ. Οι μεγαλύτερες είναι η Βένερ (5.546 τετρ. χλμ.), η Βέτερν (1899 τετρ. χλμ.) και η Μέλαρεν (1140 τετρ. χλμ.).
Οικονομία. Ο κύριος πόρος της χώρας είναι η δασική εκμετάλλευση. Τα δάση καλύπτουν πάνω από το 50% της επιφάνειας και γι’ αυτό η βιομηχανία του ξύλου είναι η πιο σημαντική και η κυριότερη δραστηριότητα των κατοίκων. Η γεωργία, με τα σύγχρονα μέσα που χρησιμοποιεί, προσφέρει σημαντική παραγωγή (δημητριακά, ζαχαρότευτλα, πατάτες). Το καλλιεργήσιμο έδαφος φτάνει τα 38 εκατομμύρια τετρ. χλμ.
Ο σιτοβολώνας της Σουηδίας είναι η Σκανία, στα νότια της χώρας. Στη βόρεια χώρα η αποκλειστική σχεδόν ασχολία των κατοίκων είναι η καλλιέργεια λειμώνων και μηδικής.
Η κτηνοτροφία στη Σουηδία είναι αρκετά αναπτυγμένη, ιδιαίτερα στο βόρειο τμήμα της. Τα 4/5 της αξίας των προϊόντων που παράγονται εδώ, προέρχονται από κτηνοτροφικά προϊόντα.
Το υπέδαφος της χώρας είναι πλούσιο σε σιδηρομεταλλεύματα (Λαπωνία), που κατά ένα μέρος εξάγονται και τα υπόλοιπα τα επεξεργάζεται η ντόπια βιομηχανία.
Άλλα εξαγόμενα ορυκτά είναι ο χαλκός, ο ψευδάργυρος, ο μόλυβδος, ο χρυσός, το αρσενικό, ο άργυρος κ.ά. Η βιομηχανία της μεταλλουργίας είναι εξαιρετικά αναπτυγμένη και μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει η παραγωγή “ρουλεμάν” με τα οποία η Σουηδία κυριαρχεί στην παγκόσμια αγορά. Αναπτυγμένος είναι επίσης ο χημικός τομέας (δυναμίτιδα, λιπάσματα, βερνίκια, χρώματα), ο υφαντουργικός, ο φαρμακευτικός, ο υαλουργικός, του τσιμέντου, των δερμάτινων ειδών, της πορσελάνης, του καουτσούκ κ.ά..
Το εμπόριο της χώρας στηρίζεται στα δύο κύρια προϊόντα της, δηλαδή στην ξυλεία και στα μεταλλεύματα. (Γι’ αυτό και η Σουηδία ονομάστηκε “Χώρα των δασών και του σιδήρου”).
Εξάγει ξυλεία οικοδομήσιμη, χαρτί και χαρτοπολτό, μεταλλεύματα, μηχανήματα κάθε είδους και μέταλλα, μεταξύ των οποίων ο ονομαστός σουηδικός χάλυβας και τα γνωστά σουηδικά σπίρτα. Η Ελλάδα εισάγει από τη Σουηδία κυρίως ξυλεία και μηχανήματα και εξάγει καπνό, τσιγάρα κ.ά..
Πόλεις. Πρωτεύουσα της χώρας είναι η Στοκχόλμη. Είναι κτισμένη πάνω σε 13 νησίδες στο νησί Μέλαρ κι έχει ονομαστεί “Βενετία του Βορρά”. Οι Σουηδοί τη λένε “Βασίλισσα της Μέλαρ” κι είναι η μόνη μεγάλη πόλη της Σουηδίας. Έχει πληθυσμό 679.000 κατ. και μαζί με τα προάστια 1.471.000 κατ. Θεωρείται μία από τις ωραιότερες πόλεις του κόσμου. Είναι γεμάτη από πάρκα, γυμναστικά γήπεδα, βρύσες και τα προάστια βρίσκονται μέσα σε καταπράσινα άλση.
Έχει μουσεία, πινακοθήκη, πανεπιστήμιο, πολλά θέατρα, ανάκτορα κι ένα βουλευτήριο με παράδοση αρχιτεκτονική.
Άλλες πόλεις είναι οι: Ουψάλα, βόρεια της Στοκχόλμης, με πανεπιστήμιο και βιβλιοθήκη που περιέχει συλλογές τεράστιας αξίας, Εσκιλστούνα και Βέστερος, βιομηχανικές πόλεις της Σουηδίας, Καρλαστάντ (25.000 κατ.), Φάλουμ, η μεγαλύτερη πόλη της Δαλεκαρλίας, γνωστή άλλοτε για τα πλούσια μεταλλεία του χαλκού και σιδήρου και σήμερα για τα εργοστάσια χαρτιού.
Το Γκέτεμποργκ και το Μάλμε (στο νότιο τμήμα), που είναι κέντρα ναυπηγείων κι άλλων σπουδαίων βιομηχανιών. Το Νορκέπινγκ, κέντρο υφαντουργίας, το Χέλσινμποργκ, λιμάνι στη νότια Σουηδία, το Έρεμπρο, η πόλη των υποδημάτων, το Μπόφορς, βιομηχανική πόλη με εργοστάσια όπλων και τηλεβόλων, η Γέβλε, ναυτικό κέντρο κ.ά.
Η Σουηδία είναι πατρίδα σπουδαίων επιστημόνων και εφευρετών όπως του Μπερζέλιους, ιδρυτή της νεότερης χημείας, του Αρένιους, του Ιωάννη Έρικσον, που εφάρμοσε την έλικα στην κίνηση των πλοίων, των Λαβάλ, του Βίνγκουιστ, εφευρέτη των “ρουλεμάν”, του Νόμπελ, εφευρέτη της δυναμίτιδας και άλλων.
Το ιστορικό πλαίσιο της Σουηδίας τοποθετείται πριν από το 1000, όταν οι ηγεμόνες του λαού που ήταν εγκατεστημένος στην Ουψάλα ενοποίησαν τις φυλές γερμανικής προέλευσης. Από εκεί ξεκίνησαν οι Βίκινγκς, οι οποίοι ήταν ομάδες εμπόρων και τυχοδιωκτών, και εισχώρησαν ως τη Ρωσία και την αραβική ανατολή. Η περιοχή της Μπίσκα έγινε αξιόλογο κέντρο διαμετακομιστικού εμπορίου.
Το 1089 ασπάσθηκαν το Χριστιανισμό και η χώρα επέκτεινε τις σχέσεις της με την Ευρώπη. Το 1250 εγκαταστάθηκε η δυναστεία των Φόλκουνγκαρ και το 1363 το στέμμα του σουηδικού θρόνου έλαβε ο Αλβέρτος του Μακλεμβούργου, ο οποίος κατέβαλε προσπάθειες να αποκαταστήσει τη βασιλική εξουσία. Όμως οι ευγενείς επικαλέσθηκαν τη βοήθεια της αντιβασίλισσας της Δανίας και της Νορβηγίας, Μαργαρίτας, όπου το 1397 επέβαλε την ένωση του Κάλμαρ με τη Δανία και τη Νορβηγία υπό την εξουσία του ανεψιού της Ερρίκου της Πομερανίας.
Το 1523 ο Χριστιανός Β’ της Δανίας θέλησε να σταθεροποιήσει το πολίτευμα, αλλά η αιματοχυσία που επακολούθησε, οδήγησε σε αντίδραση και τελικά ανακηρύχθηκε βασιλιάς ο Γουσταύος Βάζα, ο οποίος ασπάστηκε το λουθηρανισμό και δήμευσε την περιουσία του κλήρου και της αριστοκρατίας. Στη συνέχεια η Σουηδία κατέκτησε τις Βαλτικές δυνάμεις και εδάφη στις νότιες και ανατολικές ακτές της Βαλτικής.
Το 1700 δέχθηκε την επίθεση μιας ρωσοπολωνοδανικής συμμαχίας, όπου επέφερε τη διάλυση της Σουηδικής Αυτοκρατορίας και τη μεταλλαγή της σε μικρότερο σε δύναμη κράτος. Ωστόσο άρχισαν να πραγματοποιούνται πολλές μεταρρυθμίσεις κυρίως επί Γουσταύου Γ’. Το 1809 η Σουηδία παραχώρησε στη Ρωσία τα νησιά Ώλαντ και τη Φιλανδία. Το 1812 συμμάχησε με τη Ρωσία εναντίον του Ναπολέοντα, παίρνοντας μέρος στον αντιγαλλικό πόλεμο.
Το 1814 δόθηκε στο λαό Σύνταγμα από τον Όσκαρ Α’. Το 1866 έκανε τροποποιήσεις ο Κάρολος ΙΕ’ με πιο φιλελεύθερες τάσεις. Το 1905 έπαυσε ειρηνικά η ένωση που υπήρχε ανάμεσα στη Σουηδία και τη Νορβηγία. Κατά τη διάρκεια των δύο παγκοσμίων πολέμων τήρησε ουδέτερη στάση, ενώ παράλληλα συμπλήρωνε και τελειοποιούσε τους δημοκρατικούς θεσμούς της. Έτσι απέκτησε το υψηλότερο ευρωπαϊκό βιοτικό επίπεδο στην Ευρώπη.
Η Σουηδία από το 1995 ανήκει στην Ευρωπαϊκή Ένωση (μία από τις 15 χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης)
