«Μια ταινία για μικρά και μεγάλα παιδιά». Το παραπάνω θα έπρεπε να έχει ανακηρυχθεί κάτι σαν «Εωσφόρος των tagline». Όπου εμφανίζεται, ερμηνεύεται από κάθε ενήλικα χωρίς πολλή σκέψη ως «Μην το παρακολουθήσετε αν δεν σας εκβιάσει επίμονα και ανελέητα το παιδί, ανίψι, βαφτιστήρι σας».
Η (σκληρή, τι άλλο;) αλήθεια είναι πως δεν υπάρχουν μεγάλα παιδιά. Ουδέποτε υπήρξαν. Από την τελευταία ημέρα της εφηβείας και έπειτα, η αθωότητα εξαερώνεται και η κριτική ικανότητα παύει να είναι άγουρη. Η, τέλος πάντων, παύει να είναι όσο άγουρη χρειάζεται για να συγκινηθεί κανείς από ένα αφελές μιούζικαλ που πραγματεύεται τους έρωτες μιας Ινδιάνας με τους λευκούς αποίκους, ένα camp (ή και πέρα από camp) παραλήρημα βασισμένο σε αυτό που διδαχτήκαμε στο σχολείο ως «οι άθλοι του Ηρακλή» ή ένα μουσικοχορευτικό υπερθέαμα που εξιστορεί την Εξοδο του Μωυσή από την Αίγυπτο.
Οι χαρακτήρες, στην πλειοψηφία των ταινιών, που στοιβάζονται κάτω από την ταμπέλα «mainstream cartoon για παιδιά» είναι μονοδιάστατοι, η πλοκή προβλέψιμη και το όποιο χιούμορ, αυτονόητα, παιδικό. Κατανοητά όλα αυτά. Πρόκειται για παραμύθια προορισμένα να εντυπωθούν στις συνειδήσεις των πιτσιρικιών, τόσο έντονα όσο χρειάζεται για να ξεπουλήσουν οι λογοτυπημένες κούπες.
Με τούτα και με κείνα, δεν θέλει και πολύ, αν είσαι και φύσει κυνικός, να ξαποστείλεις στο πυρ το εξώτερον των επιλογών σου οτιδήποτε έχει προκύψει μετά από animation και δεν είναι ο Φριτζ ο Γάτος, οι ήρωες του Σάουθ Παρκ, οι Σίμπσονς ή η οικογένεια του Family Guy, έργα της διανόησης που δεν απευθύνονται by default σε παιδιά. Ωστόσο, όπως συνηθίζεται, το πλήρωμα του χρόνου κάποια στιγμή φτάνει. Για τα μεγάλου μήκους καρτούν, αυτό φαίνεται να έφτασε γύρω στο 2001 (αν θεωρήσουμε τη «Φαντασία» και μια δράκα ακόμη θύλακες χαριτωμένης αφέλειας, πυροτεχνήματα). Εκείνη ήταν η χρονιά που μας συστήθηκαν οι «Μπαμπούλες, Α.Ε.» και ο «Σρεκ».
Πιθανότατα οι παραγωγοί αυτών των δύο ταινιών να σκέφτηκαν «γιατί να επενδύσουμε πάλι σε ιστορίες έρωτα και γενναιότητας ενώ ο κάθε ενδιαφερόμενος είναι ελεύθερος να παρακολουθήσει ταινίες με τον Τομ Χανκς;». Ή, πιο απλά «ας κάνουμε μια ταινία να μπορούν να την παρακολουθήσουν και οι συνοδοί». Αρα πρόκειται για εμπορικό τρικ -αυτή δεν είναι η πρώτη αιτίαση που δίνουν σε τέτοιες περιπτώσεις ελιτιστές σαν και του λόγου μας; Αυτή.
Όποια και να είναι τα κίνητρα, το γεγονός παραμένει ένα: πολλοί από τους ήρωες των παιδικών καρτούν έχουν πια φλέγμα, νεύρο, προσωπικότητα, αδυναμίες, κοντολογίς έχουν ενδιαφέρον. Μπορεί κανείς εύκολα να συμπεράνει αυτή την αλλαγή από μια μικρή σημειωτική λεπτομέρεια: τα σάουντρακ. Ενώ τα σάουντρακ των καρτούν του παρελθόντος θύμιζαν ιουρασικά πάρκα, με υπερήλικες ποπ αστέρες να παραβγαίνουν ο ένας τον άλλο σε κλασικότροπες κορώνες, στο «Shrek 2» ακούστηκε μέχρι και διασκευή του ποπ-πανκ ύμνου «Εver Fallen In Love With Someone» των Buzzcocks.
Σκεφτείτε, όμως, πέρα από τον Σρεκ και τη μουσική του επένδυση, τους «Μπαμπούλες», τον «Νέμο», τους «Απίθανους» ή τον «Ρατατούη» που βγαίνει αυτόν το μήνα στις αίθουσες. Ακόμα κι αν κάμποσες από τις παραπάνω ταινίες δεν έχουν αξιοσημείωτη καλλιτεχνική αξία, όλες τους παρακολουθούνται ευχάριστα. Κι αυτό έχει τη σημασία του όταν στο σινεμά σε έχει σύρει ένας δεκάχρονος τετραπέρατος μπόμπιρας.
