Βurnout ερώτηση
Θα ήθελα να ενημερωθώ τι ακριβώς συμβαίνει με το επάγγελμα των ψυχολόγων. Πως είναι δυνατόν οι άνθρωποι αυτοί να βοηθούν ακούραστα τον κόσμο; Οι ίδιοι χρειάζονται ποτέ βοήθεια; Πότε κουράζονται και από τι κινδυνεύουν;
Απάντηση
Πολύ ενδιαφέρον το παραπάνω γράμμα γιατί μας δίνεται η ευκαιρία να μιλήσουμε για το επάγγελμα του Ψυχολόγου πόσο υπεύθυνο και δύσκολο είναι και κάτω από ποιες προϋπόθεσης ασκείται εποικοδομητικά; Μας δίνεται η ευκαιρία επίσης να μιλήσουμε για μια κατάσταση που αποτελεί κίνδυνο για κάθε επαγγελματία ψυχικής υγείας.
Tελευταία ακούμε συνεχώς τον όρο burnout. Είναι καλό λοιπόν να ξέρουμε λίγα πράγματα για αυτόν που στα ελληνικά αποδίδεται με τις λέξεις εξάντληση, εξουθένωση και αφορά κυρίως τα λεγόμενα επαγγέλματα βοήθειας δηλαδή τους ψυχολόγους, τους ψυχοθεραπευτές, τους κοινωνικούς λειτουργούς, τους ψυχιάτρους τους γιατρούς.
Τι είναι burnout;
Μια κατάσταση που χαρακτηρίζεται από συναισθηματική και σωματική εξάντληση, ελλιπή παραγωγικότητα στην εργασία και επιδείνωση των σχέσεων του θεραπευτή όχι μόνο με τους θεραπευόμενους αλλά και με το οικογενειακό και φιλικό περιβάλλον.
Τι εκφράζει το burnout και πως εκδηλώνεται;
Εκφράζει την ψυχοσωματική καταπόνηση του θεραπευτή και την εξάντληση όλων των προσωπικών του αποθεμάτων κατά την προσπάθεια προσαρμογής του στις καθημερινές δυσκολίες που σχετίζονται με την επαγγελματική του δραστηριότητα. Συνήθως εκδηλώνεται μέσω σταδίων που ξεκινούν από μία αυξημένη δέσμευση προς τους εργασιακούς στόχους και έπειτα εκφράζεται ως μία εξαντλητική κατάσταση των αποθεμάτων της ψυχικής του ενέργειας.
Έπειτα σταδιακά μειώνεται η εργασιακή δέσμευση με σημαντικό αριθμό αρνητικών συναισθηματικών αντιδράσεων και αυτό οδηγεί σε απόσυρση και απάθεια που συνοδεύονται από ποικίλες ψυχοσωματικές αντιδράσεις και απόγνωση.
Πως συμπεριφέρεται ένα άτομο που βρίσκεται σε κατάσταση burnout;
Αλλάζει η συμπεριφορά του σταδιακά και η προσωπικότητα του. Οι αλλαγές επηρεάζουν την εργασία του αρνητικά ,την ικανότητα του να δημιουργεί θεραπευτική σχέση και να οδηγείται μαζί με τον θεραπευόμενο στην ωρίμανση την ανακούφιση από τον πόνο, την προσωπική αλλαγή. Το άτομο απομονώνεται ψυχολογικά από την δουλειά σε απάντηση ενός υπερβολικού στρες που συνοδεύεται από απώλεια ενθουσιασμού και ενδιαφέροντος και αδιάφορη στάση απέναντι στον θεραπευόμενο
Ποιοι είναι οι λόγοι που μπορούν να οδηγήσουν τον θεραπευτή σε burnout;
- Το βαρύ εργασιακό εβδομαδιαίο πρόγραμμα όσον αφορά την ποσότητα των ωρών εργασίας. Το βαρύ πρόγραμμα οδηγεί σε συναισθηματική εξάντληση και την πεποίθηση της ανεπάρκειας όσον αφορά την ψυχολογική στήριξη. Επίσης σε απομόνωση αφού η δουλειά των θεραπευτών γίνεται η ζωή τους και δεν έχουν την επιθυμία και τον χρόνο να συνάψουν άλλες σχέσεις.
- Έρευνες έχουν δείξει ότι το 30% των θεραπευτών που αναπτύσσουν το σύνδρομο burnout είναι αποτέλεσμα της φύσης της εργασίας τους. Αυτό επειδή η ψυχοθεραπεία είναι ένας πολύ απαιτητικός σκοπός ζωής και ο επιτυχημένος θεραπευτής πρέπει να μπορεί να αντέξει την ματαίωση που είναι πολύ συχνή το άγχος και την απομόνωση. Το burn out οδηγεί τον θεραπευτή σε απόγνωση και στην εντύπωση ότι δεν είναι κατάλληλος για αυτό το επάγγελμα. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να γίνεται εχθρικός και κυνικός με τους πελάτες του και να ξεσπάει το θυμό του σ’αυτούς .
- Ένας άλλος παράγοντας που επιδρά στην αλλαγή της προσωπικότητας του θεραπευτή είναι το πλαίσιο της εργασίας του. Η αντίφαση σε αυτό που κάνει το ψυχιατρείο, ίδρυμα και σε αυτό που επίσημα λέει ότι κάνει αποτελεί το βασικό πλαίσιο καθημερινής δραστηριότητας του ψυχολόγου που εργάζεται σε αυτό. Όταν ο ψυχολόγος συνειδητοποιεί ότι προσλήφθηκε για να χρησιμοποιηθεί σαν όμηρος και να προσθέσει επιστημονικότητα στο κλειστό ίδρυμα απογοητεύεται και αποσύρεται σε εργασίες ρουτίνας..
Θεραπεύεται το burnout;
Μπορεί να προληφθεί μέσω της δημιουργίας κινήτρων για εργασία. .Έτσι μια ομάδα υποστήριξης που αποτελείται από επαγγελματίες ψυχικής υγείας όπου μοιράζονται τα άγχη της προσωπικής και επαγγελματικής ζωής των μελών της αποτελεί ένα πολύ αποτελεσματικό μέσο για την πρόληψη η και την αντιμετώπιση του.
Η εποπτεία, η προσωπική αντίληψη του θεραπευτή αποτελούν επιπλέον τρόπους στήριξης που συμβάλλουν αποφασιστικά στην αντιμετώπιση της εξάντλησης και μειώνουν το φορτίο και την δυσκολία δυναμώνοντας παράλληλα το κίνητρο για άσκηση της ψυχοθεραπείας.
