Έχουμε αναφερθεί και στο παρελθόν στο θέμα της διαφήμισης στο διαδίκτυο η οποία αφορά τις στοχευμένες διαφημίσεις που βλέπουμε όταν περιηγουμαστε στο διαδίκτυο.
Διαφημίσεις δηλαδή που προβάλλονται σε ιστοσελίδες η στις αναζητήσεις μας και κατά κύριο λόγο βασίζονται στις επιλογές που κάνουμε διαβάζοντας διάφορες ιστοσελίδες και άρθρα στο διαδίκτυο.
Όλο αυτό έχει δημιουργήσει σε μια τεράστια βιομηχανία η οποία προφανώς και έχει μεγάλα κέρδη και για αυτό βλέπουμε όλους να προσπαθούν να συλλέξουν αυτά τα δεδομένα με έμμεσο η άμεσο τρόπο.
Το Facebook, το Twitter η Google και ένα σωρό άλλοι, όπως θα ξέρετε ήδη δείχνουν ιδιαίτερο ζήλο σε αυτό το θέμα και όχι άδικα αφού όλο αυτό τους αποφέρει τεράστια έσοδα από διαφημιστικές εταιρείες, διαφημιζόμενους και όχι μόνο.
Αυτές οι στοχευμενες διαφημίσεις δουλεύουν με συγκεκριμένες ομάδες χρηστών, με βάση παράγοντες δημογραφικούς ή συμπεριφοράς.
Αυτό ονομάζεται: συμπεριφορική διαφήμιση.
Με απλά λόγια, η συμπεριφορική διαφήμιση βασίζεται σε δεδομένα για την διαδικτυακή περιήγηση του χρήστη και επιτρέπει την προβολή διαφημίσεων οι οποίες αντανακλούν τα προσωπικά ενδιαφέροντα του χρήστη. Η μέθοδος αυτή είναι ασφαλής, διάφανη και σχεδιασμένη ώστε να δίνει τον έλεγχο στον καταναλωτή.
Βεβαία αυτή έχει και κάποιες επιμέρους κατηγορίες, ας πούμε, τις οποίες όλες και όλοι τις έχετε συναντήσει και θα συνεχίσετε να τις βλέπετε στο διαδίκτυο.
Contextual διαφήμιση
Είναι η διαφήμιση βάσει της οποίας αυτοματοποιημένα συστήματα προβάλλουν διαφημίσεις ανάλογα με το περιεχόμενο της ιστοσελίδας. Για παράδειγμα, όταν προβάλλεται μία σελίδα με κριτικές ταινιών, ο χρήστης βλέπει διαφημίσεις που αφορούν νέες κυκλοφορίες ταινιών στο σινεμά.
Η contextual διαφήμιση χρησιμοποιείται επίσης από τις μηχανές αναζήτησης για να προβάλλουν διαφημίσεις στις σελίδες των αποτελεσμάτων τους, βασισμένες στις εκάστοτε αναζητήσεις.
Display διαφήμιση
Είναι η διαφήμιση που περιέχει εικόνες και ήχο εμφανίζεται όταν ο χρήστης επισκέπτεται μία συγκεκριμένη ιστοσελίδα. Είναι συνήθως με την μορφή banner ή βίντεο.
Για το πως δουλεύει όλο αυτό, θα σας διαφωτίσει το παρακάτω παράδειγμα:
Φανταστείτε ότι σχεδιάζετε διακοπές στη Ρώμη. Επισκέπτεστε το τμήμα μιας ιστοσελίδας για τη Ρώμη και διαβάζετε ορισμένα άρθρα σχετικά με μέρη για να μείνετε και να επισκεφθείτε. Όταν ξαναμπείτε στο Internet, και ενώ διαβάζετε ένα άρθρο σχετικά με την αγαπημένη σας ποδοσφαιρική ομάδα, βλέπετε διαφήμιση για προσφορά δείπνου στη Ρώμη, ή προσφορά για εκπτωτική ενοικίαση αυτοκινήτου στη Ρώμη. Λαμβάνετε αυτές τις ειδικά διαμορφωμένες διαφημίσεις επειδή δείξατε ενδιαφέρον για τη Ρώμη. Αυτό θα ενισχύσει την διαδικτυακή εμπειρία σας, βοηθώντας να μειωθεί ο αριθμός των διαφημίσεων που δεν σας ενδιαφέρουν:
Αυτή η μορφή στοχευμένης διαφήμισης βασίζεται στο ιστορικό περιήγησής σας και γι’αυτό ονομάζεται συμπεριφορική. Δεδομένου ότι βασίζεται σε προηγούμενες περιηγήσεις, η συμπεριφορική διαφήμιση διαφέρει από άλλες μορφές διαφήμισης στο Internet όπως η contextual διαφήμιση, η οποία βασίζεται στο περιεχόμενο της ιστοσελίδας που προβάλλεται τη δεδομένη στιγμή.
Αυτό γινεται με τη συλλογή προσωπικών σας δεδομένων τα οποία στην ουσία ειναι πληροφορίες οι οποίες μόνες τους ή σε συνδυασμό με άλλα στοιχεία μπορού να προσδιορίσουν συγκεκριμένα ένα άτομο. Τέτοιου είδους πληροφορίες αποτελούν η διεύθυνση, το όνομα, το email ή ο αριθμός τηλεφώνου.
Φυσικά αυτές οι πληροφορίες σπάνια ειναι συγκεντρωμένες μαζί και σημαντικό ρόλο σε αυτό, παίζει και τι από αυτά έχετε δημοσιεύσει εκούσια η ακούσια στο διαδίκτυο.
Για να μπορέσει κάποιος να συγκεντρώνει όλα αυτά τα στοιχεία συγκεντρωμένα όμως, χρειάζεται επιπλέον λογισμικό και στις περισσότερες περιπτώσεις μη διαφανείς διαδικασίες.
Παρ’ όλα αυτά είναι κάτι που συμβαίνει και ένα παράδειγμα είναι το Facebook, το οποίο και χωρίς την συγκατάθεση η έστω την παραμικρή υποψία του χρήστη το κάνει.
Φυσικά και η Google το κάνει μα θεωρητικά, χωρίς την αναγκη να καταφύγει σε πλάγιες
μεθόδους, καθώς η συντριπτική πλειοψηφία των χρηστών χρησιμοποιεί τις υπηρεσίες της.
Ένας απλός τρόπος συγκέντρωσης αυτών των στοιχείων ειναι τα γνωστά μας cookies.
Το cookie είναι ένα μικρό αρχείο από γράμματα και αριθμούς που κατεβαίνει στον υπολογιστή σας όταν επισκέπτεστε ορισμένες ιστοσελίδες. Τα cookies επιτρέπουν στην ιστοσελίδα να αναγνωρίζει τις προτιμήσεις του χρήστη κάθε φορά που επιστρέφει στην ιστοσελίδα. Το cookie καθ’ εαυτό δεν περιέχει ούτε συλλέγει πληροφορίες. Ωστόσο, όταν «διαβαστεί» από έναν server σε συνδυασμό με τον περιηγητή, τότε μπορεί να βοηθήσει μία ιστοσελίδα να προσφέρει υπηρεσίες πιο φιλικές προς τον χρήστη, όπως π.χ να θυμάται προηγούμενες αγορές ή στοιχεία λογαριασμού.
Εδώ όμως υπάρχει και κάτι σημαντικό τ’ οποίο αποφεύγουν να πούνε. Οι διαφημιστικές εταιρείες ενδιαφέρονται για την γένει συμπεριφορά του χρήστη.
Δηλαδή θα ήταν πολύ σημαντικό γι’ αυτές να ξέρουν ποιες σελίδες έχει επισκεφθεί πιο πριν ένας χρήστης, σε ποιες θα κατευθυνθεί μετά, κλπ.
Την όλη συμπεριφορά του δηλαδή στο διαδίκτυο.
Φανταστείτε όλα αυτά τα δεδομένα που αφορούν εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους, τι ζωτική σημασία έχουν για μια διαφημιστική εταιρεία. Αναλογιστείτε γιατί άπαντες προσπαθούν να εκμεταλλευτούν και υφαρπάξουν τα δεδομένα των χρηστών.
Δεν θα το αναλύσουμε, περισσότερο το θέμα, καθώς το έχουμε γράψει στο παρελθόν και είναι ιδιαιτέρως κατατοπιστικό, ώστε να υποψιαστεί και προβληματίσει:
Πως κάποιες ιστοσελίδες ξέρουν τι έχεις επισκεφθεί πριν;
Σημειώστε πως αν και οι διαφημιστικές μα και το όλο αυτό σύστημα των στοχευμένων διαφημίσεων, μιλάει για διαφάνεια, αυτό δεν είναι πραγματικότητα.
Το γνωστό μοβ χρώμα που έχουν τα links από σελίδες που έχουμε ήδη επισκεφθεί και μπορούν να διαβαστούν από τρίτους είναι ένα ‘bug” που κρατάει χρόνια και (φυσικά) δεν πρόκειται να διορθωθεί (διαβάστε το παραπάνω άρθρο, γι’ αυτό):
Να προσθέσω εδώ, πως εμείς ψάξαμε διάφορες δημοφιλείς σελίδες. Σε δυο περιπτώσεις και χωρίς αμφιβολία για την μια, ανακαλύψαμε πως προσπαθεί να μας παρακολουθήσει βλέποντας από που ήρθαμε που ήμασταν πριν, μα και τι κάναμε μετά την επίσκεψη μας σε αυτή την ιστοσελίδα (αφορά σελίδα που κατά κανόνα αντιγράφει άρθρα από άλλες σελίδες και έχει ένα “τουρλουμπούκι” από θεματολογία).
Γιατί να το κάνουν αυτό;
Μα νομίζω έχει ήδη γίνει σαφές από πιο πριν. Αυτά τα δεδομένα τα πουλούν σε διαφημιστικές εταιρείες. Για το κέρδος δηλαδή και μόνο, καταπατώντας κάθε ηθικό κανόνα.
-Και πάμε τώρα στην επόμενη αυτονόητη ερώτηση:
Πώς προστατεύεται η ιδιωτικότητά μου; (ΠΡΟΣΟΧΗ: Πως “προστατεύεται” και όχι πως μπορώ να την προστατεύσω, κάτι που θα δούμε παρακάτω).
Θεωρητικά λοιπόν, αυτό που ισχύει σαν απάντηση σε αυτή την ερώτηση είναι:
Όλες οι εταιρείες που παρέχουν συμπεριφορική διαφήμιση οφείλουν να συμμορφώνονται με τη νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στις περισσότερες περιπτώσεις, οι πληροφορίες που χρησιμοποιούνται για τις στοχευμένες διαφημίσεις δεν είναι προσωπικές, υπό την έννοια ότι δεν ταυτοποιούν εσάς -τον χρήστη- στον πραγματικό κόσμο. Τα δεδομένα σχετικά με την περιήγηση σας συλλέγονται και αναλύονται ανώνυμα. Εάν από αυτή η ανάλυση προκύπτει κάποιο συγκεκριμένο ενδιαφέρον, τότε ένα cookie – ένα μικρό αρχείο που χρησιμοποιείται από τις περισσότερες ιστοσελίδες για να αποθηκεύονται χρήσιμες πληροφορίες και να διευκολύνουν τη χρήση του Internet – τοποθετείται στον υπολογιστή σας, και αυτό το cookie (και όχι τα δεδομένα περιήγησης) καθορίζει ποια διαφήμιση προβάλλεται στον υπολογιστή σας. Σε περίπτωση που χρησιμοποιούνται προσωπικά δεδομένα, θα έχετε προηγουμένως ενημερωθεί από στην πολιτική απορρήτου της ιστοσελίδας, κατά την εγγραφή σας σε συγκεκριμένες υπηρεσίες. Έχετε πάντα επιλογή ως προς το εάν θα επωφεληθείτε από διαφημίσεις που ταιριάζουν καλύτερα σε σας ή όχι, και όπου χρησιμοποιούνται προσωπικά δεδομένα, θα έχετε ήδη δώσει την συγκατάθεσή σας. Μπορείτε να ελέγχετε ποια cookies θα αποδεχθείτε και ποια θα απορρίψετε. Η εταιρία που συλλέγει και χρησιμοποιεί τα δεδομένα, σας παρέχει τη δυνατότητα να εξαιρεθείτε, αν θέλετε, από τη συμπεριφορική διαφήμιση.
Πρακτικά, αυτό είναι γεγονός. Μπορείτε όντως να απαλλαγείτε από κάποια cookies, μπορείτε εσείς να ορίσετε την ιδωτικότητα σας, μέσα από τους browser σας, ώστε να μην συλλέγονται μέσω των cookies, -κάποια- προσωπικά σας δεδομένα:
Ένας άλλος τρόπος (από τους κάμποσους) που υπαρχουν, ώστε να ελέγξετε ποιες ειναι οι εταιρείες που εκμεταλλεύονται τα δεδομένα σας για στοχευμενες διαφημίσεις (έχοντας μεγάλα κέρδη από αυτό), παρέχεται από την (Ελληνική) σελίδα: Your On Line choices.
Εκεί θα σας δείξει ποιες διαφημιστικές ειναι σκιά σας και παράλληλα δίνοντας σας την δυνατότητα να απενεργοποιήσετε αυτές η κάποιες εξ’ αυτών (αν είδατε χρησιμοποίησα την λέξη: “απενεργοποιήσετε” και όχι: “διαγράψετε”).
Λάβετε υπ’ όψιν σας, ότι:
Εάν επιλέξετε να απενεργοποιήσετε τη συμπεριφορική διαφήμιση δεν σημαίνει πως θα σταματήσετε να λαμβάνετε διαφήμιση στο internet. Σημαίνει όμως πως οι διαφημίσεις που θα βλέπετε στις ιστοσελίδες μπορεί να μην έχουν διαμορφωθεί από τις προτιμήσεις σας και τα ενδιαφέροντά σας που βρίσκονται στον browser που χρησιμοποιείτε. Απενεργοποιώντας τη συμπεριφορική διαφήμιση δεν θα επηρρεάσει άλλες υπηρεσίες που χρησιμοποιούν την ίδια τεχνολογία των cookies, όπως email, photo hosting και οι προτιμήσεις αγοραστικού καλαθιού. Επίσης, ιστοσελίδες τις οποίες επισκέπτεστε θα εξακολουθούν μπορούν να συλλέγουν πληροφορίες για άλλους σκοπούς. Τα cookies μπορείτε να τα διαχειρίζεστε και από τις ρυθμίσεις ασφαλείας στον browser που χρησιμοποιείτε. Ωστόσο, η διαγραφή των cookies μπορεί να καταργήσει τις προτιμήσεις σας για κάποια sites, και έτσι θα πρέπει να επισκεφτείτε κάθε site ξεχωριστά για να ελέγξετε τις προτιμήσεις σας.
Μα γιατί να το κάνω, ίσως αναρωτηθούν κάποιοι, δεν ειναι κάτι κακό.
Θεωρητικά όχι, δεν είναι κακό, να βλέπεις διαφημίσεις προϊόντων η υπηρεσιών που ίσως σε ενδιαφέρουν άμεσα, σαν εν δυνάμει καταναλωτής.
Υπάρχουν όμως κάποια “αλλά”….. Ας δούμε κάποια, μα πιο πριν μια σημαντική ερώτηση:
Αμφιβάλλεις έστω και στο ελάχιστο, ότι σκοπός ειναι ο έλεγχος; Αμφιβάλλεις έστω και στο ελάχιστο πως αυτοσκοπός ειναι το κέρδος; Αμφιβάλλεις πως οι εταιρείες διαφεντεύουν τον πλανήτη, έχοντας συνεργούς και συνενόχους, τη συντριπτική πλειοψηφία των πολιτικών του πλανήτη; Αμφιβάλεις πως μια σωρεία εταιρειών, μπορεί να ανήκουν έμμεσα η άμεσα σε κάποια άλλη πιο μεγάλη και αυτή κάπου αλλού, κλπ; Αμφιβάλλεις πως η συντριπτική πλειοψηφία προϊόντων και υπηρεσιών που -πλέον- πουλάνε είναι χαμηλής ποιότητας, στη συντριπτική της πλειοψηφία;
Αν ναι, σταμάτα την ανάγνωση εδώ και επέστρεψε στο Facebook σου. Η άγνοια είναι Δύναμη!
- Ξέρεις σε ποιον -πραγματικά- ανήκει αυτή η εταιρεία;
- Ξέρεις που αλλού μπορεί να δίνει αυτή η εταιρεία αυτά τα στοιχεία (πχ υπηρεσίες ασφαλείας)
- Γνωρίζεις πως ακόμα και τα διάσπαρτα στοιχεία σου (έστω και με κόπο), μπορουν να συγκεντρωθούν και διασταυρωθούν;
- Αντιλαμβάνεσαι γιατί οι εταιρείες με τους μεσάζοντες τους, τις κυβερνήσεις, πάνε να κλειδώσουν το διαδίκτυο με κατασκευάσματα, όπως τα SOPA/PIPA, ACTA, CISPA;
- Έχεις καταλάβει πως ο έλεγχος (με πρόσχημα το περίφημο “τρομονόμο”), έχει περάσει και στην υπόλοιπη καθημερινότητα σου; Πως ακόμα και όταν αγοράζεις και πληρώνεις αδρά μια υπηρεσία η προϊόν, στην ουσία αν αυτό ειναι προβληματικό η κακό, έχεις ελάχιστα δικαιώματα απέναντι στις εταιρείες; Και όλα αυτά με “νομοθετήματα” υπέρ τους;
Θα μπορούσε να ήταν πιο μεγάλη αυτή η λίστα, μα δεν έχει νόημα. Πιστεύω ότι αρκετοί τα γνωρίζετε αυτά και οι υπόλοιποι, έχετε ήδη προβληματιστεί.
Το τι μπορείτε να κάνετε για να προστατευτείτε λίγο περισσότερο (το απολύτως, ξεχάστε το, είναι ανέφικτο), τα έχουμε αναφέρει πολλές φορές εδώ στο Texnologia.Net.
Πρώτα από όλα όμως πρέπει να κατανοήσετε την δύναμη και την σημασία της Ανωνυμίας στο διαδίκτυο.
