«Επιτρέψτε μου να σας μιλήσω για τους βαθύπλουτους ανθρώπους», έγραψε ο F. Scott Fitzgerald στο βιβλίο του «The Rich Boy». «Είναι διαφορετικοί από εσένα και εμένα».
Ο Φ. Σκοτ Φιτζέραλντ αναφερόταν στον τρόπο με τον οποίο ο πλούτος μπορεί να διαμορφώσει τον χαρακτήρα των ανθρώπων — αλλά μια νέα μελέτη δείχνει ότι άτομα με ιδιαίτερη προσωπικότητα είναι πιο πιθανό να γίνουν πλούσιοι και μάλιστα σε σχετικά νεαρή ηλικία.
Μία ομάδα επιστημόνων από τη Γερμανία διαπίστωσε ότι οι εκατομμυριούχοι έχουν ένα μοναδικό πρότυπο προσωπικότητας, αναφορικά με τα χαρακτηριστικά τους – σε σύγκριση με εμάς τους υπόλοιπους – και αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τους εκατομμυριούχους που δημιούργησαν τον πλούτο από μόνοι τους.
Ο Marius Leckelt από το Πανεπιστήμιο του Mainz και οι συνεργάτες του εξέτασαν δεδομένα από το «German Socio-Economic Panel», μια ετήσια έρευνα που εξετάζει αποκλειστικά τους κατοίκους της Γερμανίας, προκειμένου να βγάλει διάφορα συμπεράσματα για το βιοτικό επίπεδο τους. Η ομάδα ενδιαφερόταν να μάθει για την καθαρή περιουσία των συμμετεχόντων στην έρευνα και όχι για το εισόδημα, καθώς θεώρησε ότι αυτό παρείχε ένα καλύτερο δείκτη μέτρησης των συνολικών υλικών πόρων. Υπολόγισαν την καθαρή περιουσία με βάση τις πληροφορίες που είχαν δώσει οι συμμετέχοντες σχετικά με τα περιουσιακά τους στοιχεία (ακίνητα, μετοχές, ιδιωτικές επιχειρήσεις κ.λπ.) και τις υποχρεώσεις (υποθήκες, δάνεια, κ.λπ.).
Οι ερευνητές ταξινόμησαν τους ανθρώπους ως «πλούσιους» εάν είχαν καθαρή περιουσία τουλάχιστον 1 εκατομμυρίου ευρώ και άνω και τους «μη πλούσιους» εάν είχαν περιουσία κάτω από 800.000 ευρώ. Κατηγοριοποίησαν επίσης τους συμμετέχοντες που ανήκουν στον πλούσιο πληθυσμό σε «κληρονόμους», «αυτοδημιούργητους» και άτομα που δεν αντιστοιχιστούν στις δύο άλλες ομάδες, δηλαδή στη «μικτή / απροσδιόριστη ομάδα». Η τελευταία ομάδα χρησίμευσε ως σημείο αναφοράς για τις προσωπικότητες των δύο προηγούμενων ομάδων, καθώς αποτελείται από άτομα που μπορούν να θεωρηθούν ως ένας κυρτός συνδυασμός κληρονόμων και αυτοδημιούργητων.
Επίσης προσδιόρισαν ως «αυτοδημιούργητους» εκείνους που ο πλούτος τους προερχόταν κυρίως από την αυτοαπασχόληση ή την επιχειρηματικότητα και ως «κληρονόμους» εάν ο πλούτος τους προήλθε από δώρα ή κληρονομιές.
Στο πλαίσιο της έρευνας, οι συμμετέχοντες συμπλήρωσαν επίσης ένα σύντομο ερωτηματολόγιο που εξετάζει τα Big Five χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς τους, καθώς και τη συμπεριφορά τους απέναντι σε διάφορους οικονομικούς κινδύνους.
Η ανάληψη κινδύνου ως πρόσθετο χαρακτηριστικό της προσωπικότητας. Η ανάληψη κινδύνου είναι μια σημαντική ερμηνευτική μεταβλητή για την επιτυχημένη επιχειρηματικότητα και ένας σημαντικός παράγοντας στη δημιουργία πλούτου. Οι ερευνητές ζήτησαν από τους ερωτηθέντες να βαθμολογήσουν την προθυμία τους να αναλάβουν κινδύνους σε μια κλίμακα από το 0 έως το 10, όπου το 0 σημαίνει «καθόλου πρόθυμοι να αναλάβουν ρίσκα» και το 10 σημαίνει «πολύ πρόθυμοι να αναλάβουν ρίσκα».
Η ομάδα διαπίστωσε ότι οι πλούσιοι συμμετέχοντες είχαν ένα ξεχωριστό προφίλ προσωπικότητας από τους μη πλούσιους συμμετέχοντες: δηλαδή έτειναν να είναι πιο ανεκτικοί στον κίνδυνο και ήταν πιο ανοιχτοί, εξωστρεφείς και ευσυνείδητοι, αλλά λιγότερο νευρωτικοί. Αυτή η σύνθεση των χαρακτηριστικών της προσωπικότητας ήταν πιο εμφανής στους αυτοδημιούργητους πλούσιους συμμετέχοντες, ακολουθούμενοι από εκείνους που είχαν μεγάλη περιουσία που προέρχονταν από μεικτές πηγές εσόδων. Αντίθετα, οι κληρονόμοι με μεγάλη περιουσία είχαν ένα εντελώς διαφορετικό προφίλ προσωπικότητας σε αντίθεση με τις προηγούμενες ομάδες πλούσιων.
Συνολικά, λοιπόν, ένα προφίλ προσωπικότητας που αποτελείται από αυξημένη ανοχή στον οικονομικό κίνδυνο, να δείχνει επιμέλεια στις υποχρεώσεις του, να έχει εξωστρέφεια και ευσυνειδησία όπως και χαμηλό επίπεδο νευρωτισμού συνδέεται με το προφίλ των ανθρώπων που ανήκουν στην κατηγορία των εκατομμυριούχων.
Ωστόσο, οι επιστήμονες της παρούσας μελέτης επισημαίνουν ότι δεν συνεπάγεται πως όποιος άνθρωπος έχει αυτά τα χαρακτηριστικά θα γίνει αυτόματα βαθύπλουτος. Φυσικά υπάρχουν πολλοί άλλοι παράγοντες πέρα από την προσωπικότητα που επηρεάζουν άμεσα ή έμμεσα την απόκτηση μεγάλης περιουσίας.
Επί της ουσίας η μελέτη προσδιορίζει τη συσχέτιση μεταξύ των χαρακτηριστικών της προσωπικότητας και της φύσης του πλούτου, αναδεικνύει επίσης το γεγονός ότι είναι δύσκολο να εξαχθούν οριστικά συμπεράσματα σχετικά με την αιτία και το αποτέλεσμα. Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι αυτά τα χαρακτηριστικά στην προσωπικότητα φαίνεται όντως να είναι η αιτία παρά η συνέπεια του να γίνει κάποιος πλούσιος. Αυτό οφείλεται κατά κύριο λόγο στο γεγονός ότι αυτό το συγκεκριμένο προφίλ προσωπικότητας ήταν πολύ πιο έντονο στους αυτοδημιούργητους εκατομμυριούχους, παρά σε εκείνους που κληρονόμησαν τον πλούτο.
Μένει να δούμε στο προσεχές μέλλον αν υπάρχουν παρόμοιες διαφορές στην προσωπικότητα μεταξύ των πλουσίων και των μη πλουσίων σε μέρη εκτός Γερμανίας. Δεν είναι εγγυημένο ότι αυτές οι επιπτώσεις ισχύουν σε άλλες χώρες με διαφορετικούς πολιτισμούς και οικονομίες. Θα ήταν επίσης ενδιαφέρον να εξετάσουμε την προσωπικότητα και τη συγκέντρωση πλούτου με την πάροδο του χρόνου – αυτού του είδους η διαχρονική μελέτη θα μπορούσε να απαντήσει καλύτερα στο ερώτημα εάν η προσωπικότητα επηρεάζει τον πλούτο ή ο πλούτος την προσωπικότητα.
Τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας του αυτοδημιούργητου εκατομμυριούχου στους Μεσογειακούς λαούς
Σε αντιπαραβολή της παραπάνω έρευνας που αφορούσε τους Γερμανούς πολίτες, θα ήθελα να παραθέσω ορισμένα στοιχεία για τους πλούσιους ανθρώπους από ζουν στις χώρες της Μεσογείου.
Οι Μεσογειακοί λαοί έχουν ένα πιο έκρυθμο χαρακτήρα, και για να κατανοήσετε αυτό το σκεπτικό, πάρτε ως παράδειγμα την Ελλάδα και την Ιταλία που οι κάτοικοι τους μαλώνουν για μία θέση πάρκινγκ, ενώ μάλιστα πολλές φορές πιάνονται και στα χέρια για τούτο το λόγο, κάτι που αντικειμενικά φαντάζει παράλογο στις χώρες της Βόρειας Ευρώπης. Δηλαδή οι πολίτες της Μεσογείου είναι πιο οξύθυμοι και ατίθασοι χαρακτήρες, και γενικά δείχνουν να μην λογαριάζουν τίποτα μέχρι να γίνει το δικό τους.
Ωστόσο το κοινό στοιχείο ανάμεσα στους αυτοδημιούργητους εκατομμυριούχους της Βόρειας και της νότιας Ευρώπης είναι η πραγματική κατανόηση και αντίληψη των πραγμάτων, δηλαδή δεν υπερεκτιμούν, ούτε υποβαθμίζουν καταστάσεις που μπορεί να τους οδηγήσουν σε αδιέξοδο, και μάλιστα χειρίζονται τις υποθέσεις τους με αποφασιστικότητα, ώστε να ξεκαθαρίσουν τα πράγματα το συντομότερο δυνατό, προκειμένου να μην έχουν ανοιχτούς λογαριασμούς, γιατί ενδεχομένως μπορεί να τους δημιουργήσει πρόβλημα στο μέλλον.
Μία άλλη εξίσου ενδιαφέρουσα συνισταμένη που αξίζει να υπογραμμιστεί είναι πως οι επιτυχημένοι αυτοδημιούργητοι άνθρωποι είθισται να έχουν υπομονή και επιμονή στο στόχο τους, και φυσικά δεν επιτρέπουν στον εαυτό τους να τους λυγίζουν οι δυσκολίες. Άλλωστε δεν πρέπει να ξεχνάμε πως αρκετοί επιχειρηματίες που δεν κατόρθωσαν να ορθοποδήσουν έγκειται στο γεγονός πως δεν άντεξαν στην πίεση που έχει ο ανταγωνισμός στο επιχειρείν.
Επιπρόσθετα, έχει τεράστια σημασία η διαχείριση των οικονομικών πόρων στους αυτοδημιούργητους εκατομμυριούχους, αφού η λανθασμένη διαχείριση, ακόμη και μία λανθασμένη εκτίμηση μπορεί να τους βγάλει εκτός προγράμματος.
