Η εξάπλωση του Covid-19, που πλέον έχει εξελιχθεί σε μία πανδημία τεραστίων διαστάσεων, αποτελεί δίχως αμφιβολία ένα σοβαρό χτύπημα στην καθημερινότητα των πολιτών ολόκληρου του πλανήτη και στο παγκόσμιο οικονομικό σύστημα που βλέπει σημαντικούς κλάδους του να πλήττονται σε τεράστιο βαθμό. Όμως, αναμφισβήτητα έχει μετατραπεί σε ένα μάθημα ιδιαίτερης σημασίας αναφορικά με τη δημόσια υγεία παγκοσμίως και πιο συγκεκριμένα με τους θεσμούς που την εκπροσωπούν και το προσωπικό που τη στελεχώνει.
Το ζήτημα της δημόσιας υγείας αποτελεί εδώ και δεκαετίες κομμάτι της πολιτικής αντιπαράθεσης έχοντας προεκτάσεις ιδεολογικής και οικονομικής φύσεως, με τις πολιτικές που ακολουθούνται να δημιουργούν ένα κλίμα πόλωσης και συχνά έντασης έχοντας ως αντιπάλους δύο πλευρές. Από τη μία, το νεοφιλελεύθερο μοντέλο που αντιδρά απέναντι στον κρατικό παρεμβατισμό και θεωρεί ότι η δημόσια υγεία είναι άλλο ένα κομμάτι της οικονομικής ζωής που μπορεί να ρυθμιστεί από τους νόμους της αγοράς, και από την άλλη η σταθερή και βαθύτατα ιδεολογική προσέγγιση που ορίζει τον κρατικό μηχανισμό ως τον αδιαμφισβήτητο παράγοντα που καθορίζει τα τεκταινόμενα που αφορούν τον τομέα της δημόσιας υγείας.
Όμως, η εισαγωγή όρων της αγοράς στο δημόσιο διάλογο που αφορά τη δημόσια υγεία, αντιμετωπίζοντας την ως έναν ακόμα επιχειρηματικό τομέα που στόχος είναι το κέρδος αποτελεί ένα τεράστιο σφάλμα των νεοφιλελεύθερων πολιτικών δυνάμεων. Υπάρχουν απτά παραδείγματα χωρών που αποδεικνύουν ότι έστω και η παραμικρή παρέμβαση του κρατικού μηχανισμού στο σύστημα υγείας μπορεί να δώσει σημαντική και θετική ώθηση ως προς την επίτευξη της κοινωνικής ευημερίας. Το Ηνωμένο Βασίλειο για παράδειγμα, αποτελεί ένα μικρόκοσμο του παγκόσμιου πληθυσμού, καθώς φιλοξενεί στις τάξεις του πληθώρα εθνοτικών και ταξικών ομάδων.
Έτσι, η ύπαρξη ενός ισχυρού κρατικού συστήματος υγείας εγγυάται την επιβίωση του πληθυσμού αυξάνοντας παράλληλα το προσδόκιμο ζωής των κοινωνικών ομάδων. Σε αντίθεση με το Ηνωμένο Βασίλειο, οι Ηνωμένες Πολιτείες αποτελούν εξίσου έναν μικρόκοσμο του παγκόσμιου πληθυσμού, αναδεικνύοντας τις παθογένειες που αντιμετωπίζει ένα σύστημα υγείας το οποίο δε διαθέτει ισχυρά κρατικά θεμέλια. Συγκεκριμένα, η ιστορία έχει αποδείξει ότι η κοινωνική πρόοδος και ευημερία επήλθε στις ΗΠΑ μόνο όταν θεσπίστηκαν κρατικά προγράμματα υγείας όπως αυτό που περιείχε το New Deal του Φράνκλιν Ρούσβελτ, τα προγράμματα στήριξης ηλικιωμένων και χαμηλότερων εισοδημάτων Medicare και Medicaid του Λίντον Τζόνσον και το πρόγραμμα Obamacare από τον Μπαράκ Ομπάμα.
Τα παραπάνω παραδείγματα, το βρετανικό NHS και τα προγράμματα υγείας στις ΗΠΑ, αναδεικνύουν το πόσο σημαντική είναι η κρατική διαχείριση της δημόσιας υγείας ώστε η πλειονότητα των κοινωνικών ομάδων να μη μένει στο περιθώριο και εκτός του συστήματος υγείας.
Στο σήμερα, και εν μέσω πανδημίας, οι πολίτες ανά τον κόσμο έχουν να αντιμετωπίσουν δυο πολύ ισχυρούς αντιπάλους. Πρώτον τον ίδιο τον Covid-19 του οποίου η μορφή είναι ιδιαίτερα επιθετική, και εν συνεχεία τα δημόσια συστήματα υγείας, τα οποία παρουσιάζουν παθογένειες στο κομμάτι της αντιμετώπισης του ιού. Το δεύτερο πρόβλημα είναι απόρροια όλων εκείνων των λανθασμένων πολιτικών που έχουν ακολουθηθεί παγκοσμίως, ειδικότερα τις τέσσερις τελευταίες δεκαετίες, και έρχονται σε πλήρη αντίθεση με το μεταπολεμικό κεκτημένο. Στην Ελλάδα παρατηρείται το παράδοξο η υπάρχουσα κυβέρνηση να έχει προχωρήσει στην ακύρωση προσλήψεων στο δημόσιο σύστημα υγείας πριν από μόλις πέντε μήνες και κατά τη διάρκεια της εξάπλωσης του ιού να απευθύνει έκκληση σε γιατρούς και νοσηλευτές να κάνουν αίτηση για πρόσληψη ώστε το ήδη υποστελεχωμένο σύστημα υγείας να μπορέσει να αντιμετωπίσει την πανδημία.
Το ίδιο πρόβλημα παρατηρείται και στην Ιταλία, εκεί που όχι μόνο το προβληματικό σύστημα υγείας βρέθηκε εκτεθειμένο απέναντι στην πανδημία αλλά δεν είχαν ληφθεί και τα απαραίτητα μέτρα ώστε να την αντιμετωπίσει όσο το δυνατόν ανώδυνα.
Το μέγεθος της ανθρώπινης τραγωδίας που προκαλεί ο Covid-19 είναι τεράστιο και οι πληγές που θα αφήσει πίσω του σε όλους τους τομείς της καθημερινότητας εξίσου μεγάλες. Όμως, είναι ανάγκη μέσα από όλο αυτό οι κοινωνίες να αντιληφθούν ότι το αγαθό της δημόσιας υγείας δε μπορεί και δεν πρέπει να αποτελεί ζήτημα πολιτικής και οικονομικής αντιπαράθεσης. Είναι απαραίτητο ο κοινωνικός ιστός να είναι θωρακισμένος απέναντι σε οποιασδήποτε μορφής ασθένειας και επίσης να λαμβάνει το εξίσου σημαντικό αγαθό της πρόληψης.
