Η Μύκονος περιλαμβάνεται πάντοτε στην υποχρεωτική καλοκαιρινή διαδρομή των σημερινών μονομάχων στις αρένες των γηπέδων. Μόνον που, όταν τα ωραία αρχίζουν, αυτοί ήδη έχουν φύγει.
Τα τελευταία χρόνια έχω ανακαλύψει έναν συγγραφέα που λέγεται Alain de Botton, έναν ωραίο τύπο, που –παρά το γαλλικό του όνομα– γράφει στα αγγλικά, είναι σημειολόγος και λίγο φιλόσοφος. Τα βιβλία του είναι δοκιμιακά και λίγο μονοδιάστατα, αλλά υπέροχα γραμμένα. Γράφει με απλότητα και σαφήνεια για σύνθετα πράγματα, όπως η αρχιτεκτονική, τα βιβλία του Proust, τα ταξίδια, οι σχέσεις και οι έρωτες των ανθρώπων. Σε ένα από τα βιβλία του, ένας από τους ήρωες λέει ότι το νόημα της ζωής έχει να κάνει με την αναζήτηση και όχι με την ευτυχία. Δεν έχει τόσο να κάνει με την έλλειψη όσο με την προσμονή: Δεν το βρίσκεις γιατί είναι κάτι που σου λείπει, αλλά του δίνεις περιεχόμενο από πριν. Κυρίως, πρέπει να γνωρίζεις ότι υπάρχει· αλλιώς δεν καταλαβαίνεις ούτε περί τίνος πρόκειται.
Για να μην βαρύνουμε τη συζήτηση καλοκαιριάτικα, οι μόνοι που έχουν ανακαλύψει το νόημα της ζωής είναι οι ποδοσφαιριστές. Και αν κρίνω από την κοινή προτίμηση των Ελλήνων, το νόημα πρέπει να είναι η Μύκονος! Κάθε χρόνο, τη στιγμή που τελειώνει το πρωτάθλημα, η Μύκονος γίνεται κάτι σαν τη γη της επαγγελίας των Ελλήνων ποδοσφαιριστών· κάποιοι πάνε εκεί ήδη από τα τέλη Μαΐου.
Η διαδρομή ενός Έλληνα ποδοσφαιριστή είναι περίπου υποχρεωτική: Φινάλε πρωταθλήματος, Μύκονος, προετοιμασία, έναρξη πρωταθλήματος. Ποτέ δεν έχω δει φωτογραφίες ποδοσφαιριστή από την Αγία Γαλήνη ή την Πάτμο· μόνο Μύκονος. Και ποτέ σε αυτές τις φωτογραφίες δεν έχω δει πολύ χαρούμενα πρόσωπα. Ισως γιατί το να βρεις το νόημα της ζωής και να το χάσεις επειδή αντί για την Ψαρού θα σε περιμένει το Ζέεφελντ και αντί για το Σούπερ Πάρανταϊς το τουρνουά του Τρέντο, πρέπει να είναι λίγο δυστυχία.
Η Μύκονος είναι για τον Έλληνα ποδοσφαιριστή γη της επαγγελίας και τόπος μαρτυρίου ταυτόχρονα. Γη της επαγγελίας γιατί επιβεβαιώνει το status του. Τόπος μαρτυρίου γιατί την εγκαταλείπει όταν όλοι οι άλλοι πάνε εκεί. Και έτσι, αντί να τη χαρεί, την ποθεί ακόμα πιο ανελέητα.
Ο μέσος Ελληνας ποδοσφαιριστής σήμερα θεωρεί τον εαυτό του άνθρωπο του θεάματος. Και όμως, σε σχέση με αυτούς έχει κάτι λιγότερο: Το δικαίωμα να απολαμβάνει το ελληνικό καλοκαίρι.
Θα ήθελα να σας εξηγήσω το γιατί: Ο μέσος Ελληνας ποδοσφαιριστής σήμερα θεωρεί τον εαυτό του άνθρωπο του θεάματος. Συγκρίνει τον εαυτό του με τραγουδιστές, ηθοποιούς και «τηλεορασανθρώπους» για διάφορους λόγους. Εχει την ίδια (αγωνιστική;) σεζόν με αυτούς (αρχές Σεπτεμβρίου – τέλη Μαΐου), υπογράφει συμβόλαια όπως αυτοί, απολαμβάνει μια σχετική (μεγάλη ή μικρή) δημοτικότητα, πρέπει να τα ‘χει καλά με δημοσιογράφους και έχει κάποιους μάνατζερ στο κεφάλι του.
Και όμως, σε σχέση με αυτούς, έχει κάτι λιγότερο: Το δικαίωμα να απολαμβάνει το ελληνικό καλοκαίρι. Αν θέλετε να καταλάβετε τι είναι η ποδοσφαιρική προετοιμασία, θυμηθείτε πώς ήταν όταν καταταχθήκατε στον στρατό: Υποχρεωτικά ξυπνήματα, τρέξιμο δίχως λόγο (στο μυαλό σου), υποχρεωτική συνύπαρξη με ένα σωρό ανεκδιήγητους. Σκέψου να πρέπει να καταταγείς έπειτα από είκοσι μέρες στη Μύκονο και ενώ οι φίλοι σου όλοι πηγαίνουν ή είναι ήδη εκεί: Το δράμα. Ο ποδοσφαιριστής νιώθει καλοκαιριάτικα ως ο μεγάλος αποκλεισμένος: Αυτοί που έχουν τα ίδια ενδιαφέροντα με αυτόν (γκόμενες, αυτοκίνητα, όρεξη για πλάκες, κλαμπ) βρίσκονται όλοι εκεί όπου θα ‘θελε κι αυτός να είναι, ενώ ο ίδιος τρέχει στα βουνά. Φέτος είδα τον Αντώνη Νικοπολίδη μετά τη Μύκονο, λίγο πριν ξεκινήσει για την προετοιμασία του Ολυμπιακού.
Μου φάνηκε πιο γκρίζος απ’ ό,τι πέρυσι. Ισως να γκριζάρισε από τον ήλιο, ίσως και από την πλήξη που πρέπει να του προκαλεί η εικοστή προετοιμασία της καριέρας του! Νομίζω ότι μόνον όταν καλοκαιριάζει, σκέφτεται σοβαρά να σταματήσει, για να μην στρεσάρεται από τις επιστροφές στο καταραμένο Ζέεφελντ. Εχω ακούσει δεκάδες ποδοσφαιριστές να κάνουν την ίδια πάντα δήλωση όταν κόβουν το ποδόσφαιρο: «Τώρα θα ξεκουραστώ και θα κάνω διακοπές». Σε απλά ελληνικά αυτό σημαίνει «μπορώ να πηγαίνω στη Μύκονο και να φεύγω όποτε θέλω εγώ». Μπορεί να μην είναι το νόημα της ζωής, δεν είναι όμως και λίγο.
Δεν ήταν πάντοτε έτσι. Και, φυσικά, ο κανόνας δεν ισχύει για όλους. Οι παλαιότεροι αναζητούσαν το νόημα σε άλλες πολυτέλειες. Ο Γεωργάτος, μόλις έμπαινε το καλοκαίρι, ονειρευόταν να κάνει τον γύρο του κόσμου με μια μηχανή –μου το έχει πει. Ο Καστίγιο ψοφάει για καλοκαιρινά μπουζούκια· δεν είναι τυχαίο ότι είχε παντρευτεί τραγουδίστρια. Ο Αναστόπουλος στα ντουζένια του είχε αγοράσει ένα σκάφος. Είχαν πάει με τον Μητρόπουλο κάποτε να κάνουν τον γύρο της Πελοποννήσου και ένα χωριό ολόκληρο τρόμαξε νομίζοντας ότι πνίγηκαν, ενώ αυτοί απλώς είχαν βγει σε άλλη παραλία. Δεν βρήκαν το νόημα της ζωής, αλλά δεν έχασαν και τον δρόμο της επιστροφής…
