Ύπνος χωρίς διακοπές στο νεογέννητο μωρό

Κατά τους πρώτους μήνες ενός νεογέννητου μωρού παρατηρείται πως είναι εξαιρετικά δύσκολο να κοιμηθεί κανονικά. Ας καταλάβουμε γιατί ξυπνά και ας δούμε πώς μπορούμε να το βοηθήσουμε να κοιμάται καλύτερα.

Είναι πολύ φυσιολογικό το φαινόμενο της αφύπνισης του νεογέννητου κάθε 2-4 ώρες, αν και σε ορισμένες περιπτώσεις αυτή η βραδινή «δραστηριότητα» μπορεί να διαρκέσει για μεγαλύτερο διάστημα, ακόμη και για ένα ή δύο χρόνια.

Γιατί ξυπνάει το νεογέννητο μωρό στον ύπνο του

Οι λόγοι που κάνουν ένα παιδί να κοιμάται με διαλείμματα είναι αρκετοί. Σχεδόν όλα τα βρέφη ξυπνούν στη διάρκεια της νύχτας και συνήθως ηρεμούν αμέσως, αφού πιουν το γάλα τους. «Μεγαλώνοντας, μετά τους πρώτους έξι μήνες, ένα μωρό αποκτά την ικανότητα να ξανακοιμάται μόνο του, αν, βέβαια, δεν υπάρχει κάποια ενόχληση που το κρατά ξύπνιο», διαβάζουμε στο βιβλίο «What to expect the first year». «Μπορούμε να του δώσουμε το χρόνο και τη δυνατότητα να κατακτήσει αυτή του την ικανότητα. Ένα απαλό χάδι στην πλάτη, μια γλυκιά κουβεντούλα θα το βοηθήσουν».

Κάτι άλλο που αναστατώνει συχνά τους γονείς είναι η απότομη αλλαγή στις συνήθειές του. «Το άγχος του αποχωρισμού από τη μαμά συχνά επηρεάζει τις συνήθειες ύπνου που έχει, καθώς μεγαλώνει», εξηγούν οι παιδοψυχολόγοι συγγραφείς του «What to expect the first year». «Το συναίσθημα αυτό κορυφώνεται μεταξύ των 12 και των 14 μηνών και γίνεται πιο έντονο τη νύχτα, με αποτέλεσμα περισσότερες άγρυπνες ώρες για τη μαμά και περισσότερο κλάμα για το μωρό».

Το βράδυ, αφιερώνοντας χρόνο σ’ ένα ήρεμο παιχνίδι ή βάζοντας στη ρουτίνα μας ένα χλιαρό μπάνιο, θα δημιουργήσουμε προϋποθέσεις σιγουριάς και ασφάλειας. Πολλές φορές, ωστόσο, ο ύπνος του διαταράσσεται από πόνους στην κοιλιά ή δοντάκια που βγαίνουν – ενοχλήσεις που απαιτούν χρόνο και υπομονή για να ξεπεραστούν.

Μαγείρεψε με το παιδί σου

Οι δουλειές στην κουζίνα είναι μια φανταστική περιπέτεια όχι μόνο για τα παιδιά. Επιπλέον, έτσι μετατρέπουν τη ρουτίνα της καθημερινότητας σε δημιουργία, εξάσκηση και ανάπτυξη των ικανοτήτων και της επικοινωνίας.

Το πιο αποτελεσματικό σχολείο

Το μαγείρεμα ή η ζαχαροπλαστική αποτελεί μια σχεδόν… μαγική διαδικασία για τα πιτσιρίκια, από το μωρό που κάθεται στο καρεκλάκι του παρακολουθώντας τη μαμά ν’ αναμειγνύει τα υλικά μέχρι το μεγαλύτερο παιδί που βοηθάει πιο ενεργά. Τα χρώματα, τα μεγέθη, τα σκεύη, τα πάντα τούς δίνουν αφορμές μάθησης. Καθώς τους εξηγούμε τι κάνουμε, τα βοηθάμε να εξοικειωθούν με καινούργιες λέξεις και έννοιες. Εάν, μάλιστα, πηγαίνουν στο σχολείο, βλέπουν την πρακτική εφαρμογή διαφόρων μαθημάτων: το νερό που βράζει, προκαλώντας υδρατμούς, τις ίσιες, διπλάσιες ή μισές ποσότητες που προσθέτουμε στη συνταγή, τους κύβους, τις ροδέλες και τα παραλληλόγραμμα σχήματα που κόβουμε, το ανακάτεμα των υλικών, τη μέτρηση των γραμμαρίων και των λίτρων!

Ευχάριστες και δημιουργικές στιγμές

• Τα παιδιά μπορούν να «παίξουν» με το αλεύρι και τη ζάχαρη, να ρίξουν γάλα, να πλάσουν και να ζυμώσουν. Γίνονται χάλια… και το απολαμβάνουν!
• Νιώθουν ότι συνεισφέρουν στην οικογένεια και αναγνωρίζονται οι ικανότητές τους.
• Διοχετεύουν με τον καλύτερο τρόπο την ενεργητικότητά τους τα κρύα απογεύματα.
• Βοηθώντας στην προετοιμασία των γευμάτων, τρώνε με ευχαρίστηση.

Θηλασμός, το πιο πολύτιμο δώρο

Ο θηλασμός αποτελεί σημαντικό γεγονός όχι μόνο για το μωρό, αλλά και για τη μητέρα. Οι λόγοι είναι πολλοί και μπορούν να πείσουν ακόμη και τις πιο διστακτικές από εμάς.

Το γάλα είναι πηγή ζωής για το νεογέννητο. Σηματοδοτεί, όμως, και το ξεκίνημα μιας ιδιαίτερης σχέσης και μιας μοναδικής εμπειρίας για κάθε γυναίκα που γίνεται μητέρα. Έρευνες των τελευταίων δεκαετιών έχουν φέρει και πάλι το μητρικό θηλασμό στην πρώτη θέση, αναφέρουν τα σημαντικά πλεονεκτήματά του, τόσο για τη γυναίκα όσο και για το μωρό, και μας βοηθούν να κάνουμε τη σωστή επιλογή.

Γιατί να θηλάσω

• Το μητρικό γάλα είναι απόλυτα προσαρμοσμένο στις ανάγκες του νεογνού. Το πρωτόγαλα, το οποίο παρουσιάζεται τις πρώτες μέρες της λοχείας, έχει πολύτιμα αντισώματα που προστατεύουν το μωρό από τις λοιμώξεις, βοηθά στον «καθαρισμό» του πεπτικού του συστήματος και είναι πλούσιο σε πρωτεΐνες, μεταλλικά άλατα, βιταμίνες και λίπη.
• Προφυλάσσει από τις αλλεργίες, γι’ αυτό και συνιστάται ως μοναδική τροφή, μέχρι τον 6ο μήνα, στα μωρά που έχουν ανάλογο οικογενειακό ιστορικό.
• Είναι εύπεπτο για το ευαίσθητο βρεφικό στομάχι.
• Η σύστασή του αλλάζει κατά τη διάρκεια του θηλασμού: στην αρχή είναι πιο αραιό, για να ξεδιψάει το μωρό, και στη συνέχεια γίνεται παχύ, με μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε λίπη και πρωτεΐνες, για να το χορταίνει και να του δίνει τις απαραίτητες θερμίδες.
• Τα μωρά που θηλάζουν έχουν λιγότερες πιθανότητες να γίνουν υπέρβαρα και οι μητέρες τους μειωμένες πιθανότητες να παρουσιάσουν καρκίνο του μαστού.

Μύθοι που καταρρίπτονται

Δεν έχω αρκετό γάλα

Με ελάχιστες εξαιρέσεις, η πλειονότητα των γυναικών μπορεί να θηλάσει. Η ποσότητα του γάλακτος που παράγεται από τον οργανισμό είναι αποτέλεσμα της «ζήτησης» από το μωρό. Έτσι, όσο συχνότερα και περισσότερη ώρα θηλάζουμε τόσο πιο πολύ γάλα θα έχουμε.

Ο θηλασμός είναι ταλαιπωρία

Μπορούμε να το κάνουμε παντού και οποιαδήποτε στιγμή, χωρίς να χρειάζεται να αποστειρώνουμε μπιμπερό και να κουβαλάμε γάλα και νερό. Επίσης, τη νύχτα δεν είναι ανάγκη να σηκωνόμαστε από το κρεβάτι και αποτελεί μια καλή ευκαιρία για ξεκούραση και χαλάρωση όση ώρα θηλάζουμε… Θέλουμε κι άλλα παραδείγματα;

Είναι μεγάλη δέσμευση

Τους πρώτους μήνες μετά τον τοκετό, ακόμη κι αν εργαζόμαστε, θα έχουμε άδεια, οπότε θα είμαστε κοντά στο μωρό. Ακόμη, όμως, κι αν ο τρόπος της ζωής μας δεν το επιτρέπει, μπορούμε να βγάζουμε γάλα με το ειδικό θήλαστρο και να το αποθηκεύουμε στο ψυγείο ή στην κατάψυξη, για τις ώρες που λείπουμε ή θέλουμε να κοιμηθούμε.

Πιο έξυπνα παιδιά

Σύμφωνα με έρευνες που γίνονται σε πανεπιστήμια των ΗΠΑ, τα παιδιά που θηλάζουν έχουν υψηλότερο δείκτη ευφυΐας από αυτά που τρέφονται με «ξένο» γάλα. Κι αυτό γιατί η στενή σχέση που αναπτύσσει το βρέφος με τη μητέρα του και η αποδοχή και η τρυφερότητα που εισπράττει το κάνουν πιο τολμηρό και με μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση, με αποτέλεσμα να δείχνει πιο πολύ ενδιαφέρον για τον κόσμο γύρω του και να παίρνει περισσότερα ερεθίσματα.

Το παιχνίδι στη ζωή του παιδιού

Ο ρόλος του στη ζωή ενός παιδιού είναι σημαντικός και πολύπλευρος, αφού αποτελεί το σπουδαιότερο μέσο για την ομαλή σωματική, συναισθηματική, κοινωνική και πνευματική ανάπτυξή του. Ας του αφήσουμε, λοιπόν, όσο χρόνο χρειάζεται για να ασχοληθεί και να χαρεί με το παιχνίδι.

Το βλέπουμε καθισμένο στο δωμάτιό του να παίζει, «χαμένο» στον όμορφο κόσμο του. Το κρεβάτι μεταμορφώνεται σε… καράβι πειρατών και η μοκέτα σε πίστα για αγώνες ταχύτητας. Τα «κουζινικά» της μικρής μας κόρης προσφέρονται για πολύπλοκες συνταγές και οι κούκλες της είναι οι μικρές της… μαθήτριες. Πηγή αστείρευτης χαράς και ευχαρίστησης, το παιχνίδι είναι το «μαγικό ραβδί» που μεταμορφώνει την πραγματικότητα στα μάτια του παιδιού, το βοηθά να δημιουργήσει το δικό του κόσμο και, χωρίς το ίδιο να το συνειδητοποιεί, συντελεί στο να σχηματίσει την προσωπική του αντίληψη για την πραγματικότητα.

Πηγή μάθησης

Συνδυάζοντας τα στοιχεία της ευχαρίστησης και της ποικιλίας, το παιχνίδι συμβάλλει στην ομαλή ανάπτυξη του χαρακτήρα των παιδιών. Σύμφωνα με έρευνες, που έχουν γίνει κατά καιρούς, μια από τις αγαπημένες στιγμές τους στο σχολείο είναι το διάλειμμα, η ώρα, δηλαδή, που είναι ελεύθερα να παίξουν. Το καλύτερο, λοιπόν, που μπορούμε, εκπαιδευτικοί και γονείς, να κάνουμε για αυτά είναι να τα αφήσουμε να παίζουν στο σπίτι ή το σχολείο χωρίς ενοχές και, το πιο σημαντικό, να τους δώσουμε τα κίνητρα και τις προϋποθέσεις να μαθαίνουν μέσα απ’ αυτήν τη σημαντική δραστηριότητα.

Ας μην ξεχνάμε πως, σύμφωνα με τη σύγχρονη παιδαγωγική επιστήμη, η μάθηση είναι πιο αποτελεσματική όταν στηρίζεται στην ενεργό συμμετοχή και την εμπειρία τους με τα αντικείμενα. Επιπλέον, το παιχνίδι παίζει βασικό ρόλο στην ανάπτυξή τους, καθώς μέσα από αυτό δημιουργούν φανταστικές καταστάσεις, χρησιμοποιούν αντικείμενα, λέξεις, πράξεις και ανθρώπινες μορφές του περιβάλλοντός τους, βιώνουν επιθυμίες, κάνουν επιλογές, μαθαίνουν κανόνες και συνδέουν τα συναισθήματα με τη σκέψη.

Δεν είναι χαμένος χρόνος

1. Μέσα από το παιχνίδι διευκολύνεται η κοινωνική εξέλιξη του παιδιού. Διδάσκεται να παίζει με ειλικρίνεια, αποκτά σχέσεις με τους συνομήλικούς του και τους ενηλίκους και μαθαίνει να τους σέβεται.
2. Του δίνει την ευκαιρία να καλλιεργήσει το συντονισμό των κινήσεών του, να ασκήσει τους μυς του και να αναπτυχθεί σωματικά.
3. Προάγει τη γλωσσική εξέλιξη και την επικοινωνία του.
4. Καλλιεργεί τη φαντασία και τις ικανότητές του για παρατηρητικότητα, λογικο-μαθηματική και αφαιρετική σκέψη, μνήμη, δεξιοτεχνία, αυτοσυγκέντρωση και υπομονή.
5. Το βοηθά να αναπτύξει πνευματική ετοιμότητα.
6. Το παιδί διαλέγοντας το παιχνίδι που θεωρεί ότι ανταποκρίνεται στις ανάγκες και τις ικανότητές του, ανακαλύπτει τις προσωπικές του επιθυμίες
7. Του δίνει την ευκαιρία να εκφράζει τα συναισθήματά του και να βρίσκει διέξοδο στις εντάσεις του.
8. Καθετί που μαθαίνει παίζοντας, διατηρείται και γίνεται αναπόσπαστο στοιχείο του.
9. Το παιχνίδι ψυχαγωγεί και διασκεδάζει.

«Το παιδί που δεν παίζει, μοιάζει με τον ενήλικο που δεν σκέφτεται», υποστηρίζουν φημισμένοι παιδοψυχολόγοι!

Όλη η οικογένεια μαζί

Το «ταξίδι» της γνώσης ξεκινά από εμάς τους ίδιους! Ένας από τους ρόλους που έχουμε ως γονείς είναι να συνεργαζόμαστε και, μέσα από την καθημερινότητα, ερωτήσεις ή μικροδουλειές που του ζητάμε να μας κάνει, να βοηθήσουμε το παιδί, ν’ ανακαλύψει και να κατακτήσει τη γνώση. Ό,τι μπορεί να κάνει σε συνεργασία με εμάς σήμερα, θα είναι σε θέση να το επαναλάβει μόνο του αύριο!

Ακόμη πιο σημαντική είναι η συμμετοχή μας στο παιχνίδι του. Το να του αφιερώσουμε χρόνο για να παίξουμε, να συνεργαστούμε και να συντονιστούμε με τους ρυθμούς του, μας οδηγεί σε μια άλλη φιλοσοφία: στο να βιώνουμε, δηλαδή, κάθε κατάσταση στον κόσμο γύρω μας ως πηγή εξερεύνησης, πειραματισμού, παρατήρησης και γνώσης. Ένας ακόμη λόγος που το παιχνίδι μαζί του είναι πολύτιμο αφορά στην ανθρώπινη επικοινωνία που επιτυγχάνεται μέσα από αυτήν τη συνεργασία. Δεν ξεχνάμε βέβαια πως το ενδιαφέρον μας δεν επικεντρώνεται στη μετάδοση γνώσεων και δεξιοτήτων από εμάς, που «ξέρουμε περισσότερα», στο παιδί, που «ξέρει λιγότερα», αλλά στο να ανακαλύψουμε μαζί τρόπους για να επικοινωνήσουμε.

Επιπλέον, παίζοντας με το παιδί μας, αναπτύσσουμε μια σχέση αμοιβαίας εμπιστοσύνης, όπου μικροί και μεγάλοι συνυπάρχουμε ισότιμα μέσα στο χώρο, σχηματίζουμε μια δημιουργική ομάδα και ο ένας μαθαίνει από τον άλλο. Πλάθοντας, για παράδειγμα, τις πλαστελίνες, το παιδί ανακαλύπτει τρόπους σύνδεσης και σύνθεσης των υλικών και εμείς αφήνουμε ελεύθερη τη φαντασία μας.

Αν υπάρχει χρόνος και διάθεση, μπορούμε να σκεφτούμε αμέτρητα παιχνίδια για να παίξουμε με παιδιά μας και, καθώς μεγαλώνουν, με τις ανάγκες και τις δυνατότητές τους μας κατευθύνουν στο ν’ ανακαλύπτουμε καινούργιες ιδέες για να περνάμε μαζί ευχάριστες και δημιουργικές ώρες.

Το ακριβότερο παιχνίδι είναι και καλύτερο;

Η επιλογή των παιχνιδιών που θα αγοράσουμε από το εμπόριο είναι συχνά δύσκολη υπόθεση. Τα κριτήριά μας δεν θα πρέπει να επηρεάζονται από το πόσο γυαλιστερά ή ακριβά είνα, αλλά από τη δυνατότητα που δίνουν στο παιδί να επέμβει στο υλικό τους και να μπορεί να τα τροποποιήσει. Τα τελειοποιημένα παιχνίδια (κούκλες που μιλάνε και περπατάνε, αυτοκίνητα που κινούνται με το πάτημα ενός κομπιού) δεν ψυχαγωγούν τόσο, όσο αυτά που για να κινηθούν και γενικά ν’ αλλάξουν μορφή θα πρέπει το ίδιο το παιδί να ασκήσει τη φαντασία και τις δεξιότητές του.