Κάπου στα τέλη του 1963, 50 χρόνια πίσω μας πια, ο Bob Dylan έκατσε, έγραψε και δημοσίευσε ένα κομμάτι στα Columbia Studios που λεγόταν The Times They Are a-Changin. Ίσως στο μυαλό του υπήρχαν ήδη οι πρώτες ιδέες ηλεκτρισμού, αλλά και ίσως όχι.
Ο ίδιος λέει πως ήθελε να γράψει ένα τραγούδι επηρεασμένο από τις σκωτσέζικες και ιρλανδικές μπαλάντες, ένα τραγούδι με σύντομες στροφές, που να μαζεύονται στο κεφάλι σου με υπνωτικό τρόπο. Φυσικά αυτό δεν ήταν η μοναδική επιρροή του: η δεκαετία των ’60s, όπως και αυτή που ξεκινήσαμε μόλις να διανύουμε, ήταν μια δεκαετία αλλαγών. Πολιτικών, τεχνολογικών, ατομικών…
Ελάχιστο καιρό αργότερα, από folk πρωτομάστορας, ο Dylan θα ψηνόταν να ανεβάσει λίγο τα ντεσιμπέλ, χρησιμοποιώντας ηλεκτρικά όργανα. Στις πρώτες συναυλίες, τότε, οι πιουρίστες της folk τον είχαν πάρει με τα μαρούλια και τα λάχανα από τις καρότσες των pick-up trucks τους. Όπως συνέβη και με τα CD όταν πρωτοβγήκαν: οι μουσικόφιλοι, και ιδιαίτερα όσοι αγαπούσαν τον “καλό ήχο” όπως τον ορίζαν αυτοί φυσικά, πήραν την Sony και την Philips με τα λάχανα. Ή, θυμάσαι άραγε τι έπαιξε με την μουσική βιομηχανία και το Napster — ή τα mixtapes σε κασέτες; Θυμάσαι τις δηλώσεις για το τέλος του κόσμου της πώλησης μουσικής, και στις δύο περιπτώσεις;
Όπως συχνά συμβαίνει, ο σκοπός του δημιουργού ήταν άλλος, το αποτέλεσμα ήταν άλλο, και πολύ μεγαλύτερο από τις αρχικές του βλέψεις. Όταν τον ρώτησαν «τι στην ευχή είναι αυτό; σε κάποια φάση, ο Dylan απάντησε: «Ε, ξέρεις τώρα – φαίνεται πως τέτοια θέλει να ακούσει ο κόσμος». Μέσα του όμως, ήθελε να γράψει ένα τραγούδι που να υμνεί την κάθε στιγμή που περνάει. Και αφήνουμε τον παραλληλισμό με τον Bob εδώ: αυτά ήταν όντως ότι ήθελε να ακούσει ο κόσμος. Ο κόσμος που άλλαζε, που αλλάζει κάθε στιγμή…
Η έλευση των προϊόντων τεχνολογίας μαζικής κατανάλωσης άλλαξε κατά πολύ αυτό τον κόσμο. Για παράδειγμα, οι κασέτες VHS μας έδωσαν την δυνατότητα να καταγράφουμε τις αγαπημένες μας trash-εκπομπές και να τις βλέπουμε όποτε εμείς θέλαμε. Οι οθόνες CRT μας έφεραν καλύτερη ποιότητα εικόνας στο Larry 7, για να βλέπουμε τα μπούτια με περισσότερα pixels. Οι εκτυπωτές Dot-matrix την θαυμαστή δυνατότητα να τυπώνουμε γρήγορα τα τιμολόγια και τα λογότυπα μας σε ταχυδρομικούς φακέλους.
Είναι αστείο το πως τεχνολογίες, προϊόντα και συνήθειες, που κάποτε παίζανε σημαντικό ρόλο στο πως ζούμε τη ζωή μας, και το πως την απολαμβάνουμε, σήμερα δεν υπάρχουν καν στη σκέψη μας. Νέες τεχνολογίες, νέα προϊόντα και νέες συνήθειες ήρθαν να πάρουν τη θέση τους. Με τα οποία θα πωρωθούμε, τα οποία σε είκοσι χρόνια θα έχουμε ξεχάσει ή θα νοσταλγούμε και θα τυπώνουμε σε patterns πάνω σε “ρετρό” μπλουζάκια — αν βέβαια το ρετρό είναι στη μόδα σε 20 χρόνια. Γιατί, the times, they are a-changin’…
Ακολουθεί μια λίστα με 18 πράγματα (τεχνολογίες, προϊόντα) που δεν χρησιμοποιούμε πια. Να σημειώσω εδώ πως ο σκοπός μου δεν είναι να περιγράψω τα “πράγματα” αυτά αναλυτικά, ίσως ούτε καν “ρεαλιστικά”. Γι’ αυτό υπάρχει το Google.
Επίσης να σημειώσω πως τα περισσότερα απ’ αυτά είναι πράγματα που εγώ υπεραγάπησα και χρησιμοποίησα: στο τέλος αναγκάστηκα να αφαιρέσω τα αναψυκτικά με αποσπώμενο καπάκι, την γραφομηχανή και το Hair Metal για να κρατήσω τη λίστα υπό έλεγχο. Τα περισσότερα που επέζησαν έχουν να κάνουν με τους υπολογιστές. Μην διστάσεις να γράψεις τη δική σου λίστα όμως, και αν είναι καλογραμμένη θα χαρούμε να τη δημοσιεύσουμε. Τέλος, πριν γκρινιάξει κάποιος πως “εγώ ακόμα ακούω CD” ή “μα ρε φίλε, εγώ τη βρίσκω να μπαίνω στο nana του GRnet με το dial-up μου” να προειδοποιήσω πως θα τον στείλω πίσω στη σπηλιά του…
Κασέτες VHS
Τι ήταν: Το τεχνολογικό standard Video Home System, ή VHS, αναπτύχθηκε από την γιαπωνέζικη εταιρεία JVC και η χρήση του ξεκίνησε το 1976. Ήταν χαρωπά, μαύρα συνήθως τούβλα με δύο λευκές οπές σε σχήμα γραναζιού, που μέσα τους ήταν τυλιγμένες ταινίες — κυριολεκτικά και μεταφορικά.
Γιατί αγαπήθηκε: Γιατί μας έδωσε τη δυνατότητα να γράφουμε εικόνα και ήχο καλής ποιότητας σε ένα μέσο που μπορούσαμε να ξαναχρησιμοποιήσουμε όσες φορές θέλαμε. Πλέον μπορούσαμε να έχουμε το “Ο Διάβολος και το Κέρατο Του” στη τιβί μας όποτε θέλαμε — ταυτόχρονα, μπορούσαμε να έχουμε πολλαπλές προβολές από όλα τα γενέθλια των παιδιών μας και τις βαφτίσεις των ξαδέρφων. Τουλάχιστον μέχρι να φτάσουμε, 20 χρόνια αργότερα, στο ποιος κάθεται τώρα να τα μετατρέψει όλα αυτά σε ντιβιντί μωρέ;
Γιατί πήρε τον πούλο: Γιατί οι κασέτες VHS αντικαταστάθηκαν πρώτα από το αποτυχημένο ιστορικά VCD, κατόπιν με τα DVD και BD (Blue Ray), και το σημαντικότερο: γιατί σήμερα υπάρχει το YouTube, τα αρχεία .avi και .mkv και τα torrents.
Κασέτες ήχου
Τι ήταν: Το πρότυπο CC ή Compact Cassette ήταν πατέντα της Philips, παρ’ όλο που πολλές άλλες παρόμοιες πατέντες και προϊόντα προηγήθηκαν. Πρωτοχρησιμοποιήθηκε το 1962. Ήταν μικρά τούβλα παραγεμισμένα με μαγνητική ταινία.
Γιατί αγαπήθηκε: Γιατί είχαν τοσοδούλικο για την εποχή μέγεθος, αν τις σύγκρινες με τα γομάρια LP βινύλια. Αυτό τις έκανε φορητές. Πλέον μπορούσες να κουβαλήσεις τη μουσική σου παντού. Ταυτόχρονα, πρόσφεραν μεγαλύτερο χώρο από τα βινύλια, αλλά και τη δυνατότητα να τις γράψεις εσύ — κάτι αδιανόητο για τα ως τότε μουσικά μέσα.
Γιατί πήρε τον πούλο: Αντικαταστάθηκε σταδιακά από τα CD, λόγω καλύτερης ποιότητας και καλού marketing, και κατόπιν από τα mp3, τους σκληρούς δίσκους και τα flash drives.
Walkman
Τι ήταν: Μια συσκευή που πουλιόταν από την Sony, η οποία έπαιζε κασέτες ήχου. Πρωτοφτιάχτηκε για ένα από τα αφεντικά της Sony, που ήθελε να ακούει τις όπερες του on-the-go, από κάποιον μηχανικό ονόματι Νομπουτόσι Κιχάρα. Του έβαζες μια κασέτα και στην έπαιζε, αυτό ήταν όλο.
Γιατί αγαπήθηκε: Δεν αγαπήθηκε απλά, λατρεύτηκε — και έφερε μια ολόκληρη επανάσταση όσον αφορά το πως ακούγονταν η μουσική. Κι αυτό γιατί σου επέτρεπε να κουβαλήσεις τη μουσική σου μαζί σου και να την ακούσεις όπου ήθελες, μέσα από ακούστικα, τις διάσημες ψείρες. Ξαφνικά οι ρομαντικές νύχτες στη ταράτσα απέκτησαν μουσική υπόκρουση.
Γιατί πήρε τον πούλο: Γιατί ήρθε το CD, η αντιγραφή του οποίου σε κασέτα ήταν μανούρα, και γιατί αργότερα ήρθαν τα Discman, και ακόμη αργότερα τα mp3 και τα mp3 players.
CD
Τι ήταν: Το Compact Disc ή CD ήταν ένας οπτικός δίσκος με χρωματιστή, γυαλιστερή πίσω επιφάνεια, στην οποία αποθηκεύονταν δεδομένα. Προωθήθηκε από την Sony και την Philips και αντικατέστησε σταδιακά τις κασέτες, ως το πιο κοινό μέσο αποθήκευσης μουσικής και τις δισκέτες, ως το πιο διαδεδομένο μέσο αποθήκευσης πορνοταινιών στα PC (gif-porn, γιάουτς).
Γιατί αγαπήθηκε: Γιατί έλαμπε αν το έβαζες κάτω από φως.
Γιατί πήρε τον πούλο: Γιατί βαρεθήκαμε να έχουμε τα πάντα σε υλική μορφή. Σήμερα προτιμάμε τα 0 και τα 1 μας να “κατεβαίνουν” από το GrooveShark ή το Last.fm. Οι πιο ψαγμένοι, από το We Are Hunted ή το Hype Machine (ψάξου, είσαι στην απόξω). Ο τελευταίος ρομαντικός θα κρεμαστεί με το καλώδιο του τελευταίου iPod — ή έστω με κάποιο ξεχασμένο από τον Θεό SATA cable.
Discman
Τι ήταν: Ο συνεχιστής του Walkman της Sony, που αντί για κασέτες έπαιζε CD. Πολύ πιο κουμούτσα σε μέγεθος, και περισσότερες φορές έπαιζε με τα νεύρα σου παρά έπαιζε μουσική — παρ’ όλ’ αυτά δεν είχες και πολλές επιλογές πέρα από το να το χρησιμοποιήσεις.
Γιατί αγαπήθηκε: Γιατί πλέον μπορούσες να πατήσεις το πλήκτρο >>| τρεις φορές και να καταλήξεις στο κομμάτι Fear of the Dark των Iron Maiden στο ομώνυμο album τους, αντί να ακούσεις τα τρία προηγούμενα κομμάτια, και για πολλές άλλες αντίστοιχες πρακτικές καινοτομίες. Μπορούσες να πατήσεις pause και να μιλήσεις με τον περιπτερά. Μπορούσες να βάλεις το Fear of the Dark στο repeat και να χτυπιέσαι. Όλα αυτά βέβαια, αν σε άφηνε το CD να το παίξεις και δεν σκίπαρε ή σταματούσε λόγω γρατζουνιών ή λόγω του ότι τόλμησες να κουνηθείς και η ακτίνα δεν διάβαζε σωστά…
Γιατί πήρε τον πούλο: Γιατί καιρός του ήταν. Έπρεπε να έχεις την υπομονή του Ιησού για να τα καταφέρεις να ακούσεις μουσική με αυτό το μαραφέτι.
Δισκέτες για υπολογιστές
Τι ήταν: Το κύριο αποσπώμενο αποθηκευτικό μέσο των υπολογιστών για πολλά χρόνια. Περιείχαν έναν μαγνητικό δίσκο, κλεισμένο σε ένα τετράγωνο κουτί με ένα συρόμενο πορτάκι. Εφευρέθηκαν από την IBM, και απόλαυσαν πάνω από 20 χρόνια δόξας. Βγαίναν σε δύο γεύσεις: 3.5 ιντσών και 5.125 ιντσών (με μια τρίτη, 8 ιντσών χαμένη στον χρόνο) και χωρούσαν απειροελάχιστα, για τα σημερινά δεδομένα, εχμ… δεδομένα.
Γιατί αγαπήθηκε: Γιατί μπορούσες να πάρεις τα παιχνίδια, τα έγγραφα και τα GWbasic scripts σου βόλτα μαζί σου και να τα μοιραστείς με φίλους σου.
Γιατί πήρε τον πούλο: Γιατί είχε πολύ μικρή χωρητικότητα (θυμάσαι τα παιχνίδια που μοίραζες σε 8 δισκέτες;), ήταν πολύ εύκολο να σακατευτεί (και καθόλου εύκολο να μαντέψεις γιατί σακατεύτηκε και δε δουλεύει) και γιατί ήταν πιο αργό από μεσημεριανό λεωφορείο του ΟΑΣΘ. Αντικαταστάθηκε από τα ZIP drives μερικώς, από τα CD-ROM και DVD-ROM ολικώς, και η ταφόπλακα της ήρθε με τα flash drives.
Οθόνες CRT
Τι ήταν: Η συσκευή με την οποία βλέπαμε ηλεκτρικές εικόνες για πολλά, πολλά χρόνια. Αποτελούνταν συνήθως από μια οθόνη συνδεδεμένη σε ένα τεράστιο, λευκό στο χρώμα, μπαούλο. Το μπαούλο είχε μέσα κάτι που οι επιστήμονες αποκαλούν “cathode ray tube”, που πετούσε ηλεκτρόνια προς το μέρος σου. Αυτά αναπηδούσαν στην οθόνη και σχημάτιζαν την εικόνα του Ray Man, κι εσύ χαιρόσουν.
Γιατί αγαπήθηκε: Γιατί μέσα από αυτήν κάψαμε τα εγκεφαλικά μας κύτταρα με τα αγαπημένα μας παιχνίδια, πρωτομιλήσαμε στο IRC με άγνωστους άντρες 48 ετών από την Τούμπα που παρίσταναν πως είναι 19χρονες παρθένες από την Πελοπόννησο, είδαμε τα πρώτα μας CD γεμάτα με .avi και .mov, και — ορισμένοι από εμάς, που είχαν τηλεόραση, όλο το σκουπιδαριό των ελληνικών ΜΜΕ.
Γιατί πήρε τον πούλο: Γιατί ήταν όπλο μαζικής καταστροφής: αν πετούσες μία από τον δεύτερο, μπορούσες να ξεκάνεις μια ντουζίνα νοματαίους πριν καταλάβουν τι τους χτύπησε. Υπέρβαρες, δυσμετακίνητες και μπαουλοειδείς, εξαφανίστηκαν σύντομα μόλις έσκασαν μύτη οι LCD.
Zip Drive
Τι ήταν: Αποκάλυψη στη χωρητικότητα, και μέγας φθόνος των άφραγκων ατόμων που ήταν κολλημένα με τους υπολογιστές. Τα zips ήταν ένα είδος drive και ένα είδος αποθηκευτικού μέσου – δισκέτας.
Στην αρχή, οι πρώτες εκδόσεις υποστήριζαν μέχρι και 100ΜΒ (μη γελάς, σύγκρινε το με τα 1,44ΜΒ μιας κοινής δισκέτας!) και μετέπειτα μέχρι και 750ΜΒ.
Γιατί αγαπήθηκε: Οι ελάχιστοι που είχαν τα χρήματα και την θέληση να τα αγοράσουν, τα λάτρεψαν για έναν και μόνο λόγο: εξωφρενικά μεγάλη χωρητικότητα για τα τότε δεδομένα.
Γιατί πήρε τον πούλο: δύο γράμματα: CD. Δες λίγο πιο πάνω.
Εκτυπωτές Dot-Matrix
Τι ήταν: Fancy γραφομηχανές που ελέγχονταν από το PC σου. Οι εκτυπωτές Dot-Matrix ήταν οι πρώτοι, και για ένα μεγάλο διάστημα, οι πιο διαδεδομένοι στη δουλειά τους: αυτήν του τυπώματος σε χαρτί δεδομένων από τον απλό χρήστη. Δούλευαν με μια κεφαλή που πηγαινοερχόνταν και τρίβονταν πάνω στο χαρτί, απλώνοντας -ή καλύτερα, πιέζοντας- το μελάνι επάνω του. Ο ήχος τους ήταν χαρακτηριστικός, κάτι ανάμεσα σε σύριγμα και punk band αν έβαζες τη φωνή στο 1.
Γιατί αγαπήθηκε: Γιατί, φιλαράκο, μπορούσες να κόψεις τα δικά σου, προσωποποιημένα τιμολόγια από τον νέο σου 386. Γιατί αμέτρητοι ψάρακες, που δεν ήξεραν πως κάποιος πέρα από την κυβέρνηση και τις μεγαλοεταιρείες μπορούσε να τυπώσει επιστολές ταλαιπωρήθηκαν από ψευδείς επιστολές (μου). Γιατί ήταν ωραίο να βλέπεις σε χαρτί κάτι που έβλεπες πριν λίγο στην οθόνη.
Γιατί πήρε τον πούλο: Γιατί βγήκαν οι εκτυπωτές Inkjet και φτήνυναν οι Laser. Οι πρώτοι ήταν πιο φτηνοί και τύπωναν ωραία χρωματάκια, και οι δεύτεροι πολύ πιο γρήγοροι στην ίδια δουλειά.
Dial-up modem
Τι ήταν: Οι συσκευές που αναλάμβαναν την επικοινωνία του υπολογιστή σου με τον “έξω κόσμο”. Χωρίζονταν σε εσωτερικά ή εξωτερικά, όχι λόγω της ψυχολογίας τους αλλά ανάλογα με το πως συνδεόταν στο PC σου. Τ’ ότι καταλάμβαναν την τηλεφωνική γραμμή του σπιτιού/μαγαζιού σου κάθε φορά που τα χρησιμοποιούσες ήταν η αιτία ουκ ολίγων τσακωμών ανάμεσα σε γονείς και τέκνα, και συζύγους, εργοδότες ή συνεταίρους.
Γιατί αγαπήθηκε: Γιατί χωρίς αυτό δεν θα είχαμε internet — απλό.
Γιατί πήρε τον πούλο: Γιατί ήρθαν οι γραμμές DSL, και μαζί τους άλλες συνδέσεις και άλλα είδη modem, που δεν απαιτούσαν να χρησιμοποιείς “την ίδια γραμμή” με το τηλέφωνο, για να το θέσω απλοποιημένα.
Napster
Τι ήταν: Το πρώτο μαζικά διαδεδομένο πρόγραμμα για μοιρασιά ηλεκτρονικών αρχείων — ή τουλάχιστον, το πρώτο που η κεντρική του χρησιμότητα ήταν αυτή. Το ανέπτυξε ένας 19χρονος ιδιοφυής προγραμματιστής στο Αμέρικα, που προφανώς είχε χτυπήσει φλέβα χρυσού: πριν προλάβεις να πεις “έι φίλε, το κούρεμα σου είναι απαίσιο” το Napster είχε εξαπλωθεί ανά τον κόσμο. Με αυτό “ανέβαζες” (έστελνες) και κατέβαζες (λάμβανες) τραγούδια σε μορφή .mp3 και απ’ αυτό ξεκίνησε, κατά πολλούς, η πτώση της βιομηχανίας των Media.
Γιατί αγαπήθηκε: Γιατί σου έδινε τζάμπα μουσική, και, για πολλούς σαν κι εμένα, γιατί σου έδινε πρόσβαση σε μουσική που δεν μπορούσες να βρεις στο δισκάδικο που σύχναζες — ούτε και σε κάποιο άλλο δισκάδικο σε ακτίνα 5.000 χιλιομέτρων!
Γιατί πήρε τον πούλο: Γιατί δεν άντεξε να του χτυπάει την πόρτα ο Hetfield – βρωμούσε και η ανάσα του κάθε φορά που άνοιγε το στόμα του για να φωνάξει «μου κλέβετε τα λιγοστά μου φράγκα, έχω και αδέρφια που πίνουν». Ίσως και επειδή η μουσική βιομηχανία στο σύνολο της τα έβαλε μαζί του, πιστεύοντας πως έτσι θα σταματήσει τη πτώση των πωλήσεων…
IRC
Τι ήταν: Ένα ακόμη ιντερνετικό πρωτόκολλο: αλλά για τους γνώστες, ήταν το ιντερνετικό πρωτόκολλο. Μια ολόκληρη κοινωνία από περίεργους, ανώμαλους, παράλογους, καθυστερημένους, μουσικόφιλους, σεξοδιψασμένες 40αρες και op-beggars χρησιμοποιούσε τα τηλεφωνικά καλώδια για να στέλνει τα plain-text μηνύματα της μέσω του IRC. Ακόμη και ο μάκης έκοβε βόλτες εκεί, συζητώντας την ποιότητα των ελληνικών γλυκών οίνων. Για την ακρίβεια, εκεί τον ψαρέψαμε!
Γιατί αγαπήθηκε: Γιατί ήταν ελαφρύ, χωρίς φρου-φρου και αρώματα και σε άφηνε να το χρησιμοποιήσεις για τον λόγο που εφευρέθηκε: για συζητήσεις. Επειδή άπειρα δίκτυα ανά τον κόσμο πρόσφεραν και από έναν server γεμάτο με κανάλια κάθε είδους θεματολογίας: από την σκατοφιλία ως τα οργανικά λιπάσματα.
Γιατί πήρε τον πούλο: Γιατί η αναθεματισμένη η Microsoft έβγαλε το Windows Messenger, όπως και ένας σκασμός άλλες εταιρείες αντίστοιχα προϊόντα. Την ικανότητα να συνεννοηθείς αντικατέστησαν τα κάθε είδους emoticons και τα server timeouts.
Text-based games
Τι ήταν: Μια από τις πρώτες μορφές παιχνιδιών σε υπολογιστές. Σε αυτού του τύπου τα παιχνίδια, τα διασημότερα των οποίων ήταν τα text-based adventures, χρησιμοποιούσες μόνο την… γλώσσα σου, ή έστω την Αγγλική, για να περιγράψεις τι έπρεπε να κάνει ο χαρακτήρας που έλεγχες. Γραφικό περιβάλλον δεν υπήρχε, θύμιζαν περισσότερο την κλασσική “κονσόλα εντολών”.
Γιατί αγαπήθηκε: Γιατί ξεκλείδωνε τη φαντασία σου: χωρίς το οπτικό περιβάλλον των σημερινών παιχνιδιών, έπρεπε να σκεφτείς πριν να πράξεις, και μάλιστα έπρεπε να σκεφτείς πολύ καλά. Κι ακριβώς επειδή η φαντασία σου έχει τα καλύτερα render engines, είχες πάντα τα καλύτερα γραφικά. Γιατί ήταν σαν να ζούσες μέσα σε ένα βιβλίο, λαμβάνοντας εσύ τις αποφάσεις.
Γιατί πήρε τον πούλο: Γιατί δεν μπορούσες να πληκτρολογήσεις αρκετά γρήγορα “τουβλάκι πάνε κάτω περιστρέψου περιστρέψου γαμώτο κουνήσου όχι μη μου στέλνεις πάλι αυτό“, «ΣΤΡΙΨΕ ΣΤΡΙΨΕ, ΒΡΡΡΜΜΜ ΓΚΑ ΓΚΑΝ» ή «πάνε πίσω από τον θάμνο, χρωστάω στους κερατάδες ακόμα ένα frag»..
Παιχνιδομηχανές με κασέτες
Τι ήταν: Μικρά σε μέγεθος μηχανάκια που τα τάιζες “κασέτες” με παιχνίδια. Πηγή ατελείωτων διασκεδάσεων, με εσένα κεντρικό πρωταγωνιστή να σφάζεις τον εχθρό, να πηδάς πάνω στο κεφάλι του εχθρού, να φτιάχνεις σειρές από τούβλα πιο γρήγορα από τον εχθρό, κ.α. Από το Magnavox Odyssey ως το Nintendo 64 η λογική παρέμεινε η ίδια: εσύ μου δίνεις μια κασέτα, εγώ σου κλέβω τη ζωή.
Γιατί αγαπήθηκε: Επειδή ήταν ο πιο εύκολος (και φτηνός μετά την αρχική επένδυση του μπαμπά) τρόπος για τους πιτσιρικάδες να κλειστούν σπίτι και να διασκεδάσουν με τις ώρες παίζοντας ποδόσφαιρο, μπάσκετ, πάλη, χτίζοντας αυτοκρατορίες, εξοντώνοντας μοχθηρούς κακούς και μανιτάρια που κινούνταν ύπουλα, και σώζοντας την Πριγκίπισσα Ροδάκινο. Γιατί ήταν μια γαμημένη επανάσταση!
Γιατί πήρε τον πούλο: Γιατί βγήκαν οι κονσόλες με CD και γιατί -το κυριότερο- άνθισε το PC gaming. Αφού το είχες που το είχες το PC πλέον, γιατί να μην παίξεις εκεί τα μπλικιμπλίκια σου;
Φωτογραφικό φιλμ
Τι ήταν: Μεγάλα, μεσαία, μικρά και πολύ μικρά κομμάτια πλαστικού καλυμμένα με φωτοευαίσθητη βαφή. Τα έβαζες σε ένα μηχάνημα που είχαμε παλιά και που έμοιαζε με την dSLR φωτογραφική μηχανή σου, τα ξετύλιγες λίγο και κάθε φορά που πατούσες το κουμπί, μια τρύπα άνοιγε στον φακό της μηχανής φωτίζοντας ένα κομμάτι της φωτοευαίσθητης μπογιάς. Κατόπιν, λούζοντας το φιλμ με κάτι ζουμιά, η μπογιά αποκτούσε τόνους, και σε κάποιες περιπτώσεις, χρώματα, αναπαριστώντας το τι συνέβαινε όταν είχες πατήσει το κουμπί. Κατόπιν, το φόρτωνες σε ένα μεγάλο και βαρύ μηχάνημα και το πρόβαλλες πάνω σε χαρτιά ή σε τοίχους για να το χαζέψεις ή να το τυπώσεις.
Γιατί αγαπήθηκε: Γιατί, παρ’ όλο που δεν ήταν η πρώτη εφεύρεση του ανθρώπου για να σταματήσει το “τώρα” σε εικόνα και να την βλέπει όποτε γούσταρε, ήταν η πιο διαδεδομένη, και η λειτουργία αυτή αρκούσε. Γιατί όλοι, κάπου βαθιά, θέλουμε να σταματήσουμε τον χρόνο, ώρες-ώρες.
Γιατί πήρε τον πούλο: Γιατί κόστιζε, και γιατί είχε πολύ μανούρα ως το τελικό προϊόν (την εκτυπωμένη εικόνα). Αντικαταστάθηκε από την ψηφιακή φωτογραφία.
Polaroid
Τι ήταν: Με τον όρο “Polaroid” εννοούμε τόσο τις φωτογραφικές μηχανές της εταιρείας Polaroid, όσο και τα υλικά που αυτές χρησιμοποιούσαν: μια πρωτότυπη πατέντα που συμπεριλάμβανε τόσο το φιλμ, όσο και το χαρτί αλλά και τα χημικά εμφάνισης σε ένα κοινό πακέτο. Το τελικό αποτέλεσμα όλων αυτών, το αποκαλούμε… Polaroid!
Για να καταλάβεις: έπαιρνες ένα μαραφέτι στο οποίο τάιζες μια -ακόμη- κασέτα, ή κασετίνα, η οποία ήταν γεμάτη από χοντρά πλαστικά. Κάθε φορά που πατούσες το κουμπί, η μηχανή έφτυνε και από ένα τέτοιο πλαστικό, πάνω στο οποίο λίγα λεπτά μετά είχες τη φωτογραφία σου. Όλα αυτά, τη μηχανή, το πλαστικό, τα περιεχόμενα του πλαστικού, το τελικό αποτέλεσμα -όλα- τα αποκαλούσαμε Polaroid.
Γιατί αγαπήθηκε: Γιατί σου έδινε τη δυνατότητα να φωτογραφίζεις και να βλέπεις το αποτέλεσμα άμεσα — εξ’ ου και ονομάστηκε “στιγμιαία φωτογραφία”. Γιατί, λόγω ελλείψεων στις τεχνικές προδιαγραφές ή άλλων προβλημάτων, ποτέ, καμία φωτογραφία δεν έβγαινε “ελεγχόμενα σωστή”: η κάθε μια είχε τις ωραίες της ατέλειες, με τις οποίες μπορούσες να παίξεις. Και γιατί, για πρώτη φορά στην ιστορία, μπορούσες να φωτογραφίσεις τα βυζιά σου και να μην το πάρει πρέφα κανένας — η εμφάνιση και η εκτύπωση γινόταν άμεσα και… διακριτικά.
Γιατί πήρε τον πούλο: Γιατί παρ’ όλο που είχε άπειρους φανατικούς, η κατασκευή των υλικών ήταν πανάκριβη.
Side projectors
Τι ήταν: Ήταν οι συσκευές που αναλάμβαναν να προβάλλουν το φιλμ (που λίγο πιο πάνω περιέγραψα) σε τοίχους ή άλλες λείες επιφάνειες. Μια δυνατή πηγή φωτός χτυπούσε την εικόνα που είχε εμφανιστεί στο φιλμ και το είδωλο της εμφανιζόταν στον τοίχο. Συνήθως παίρνανε τα φιλμ “κομμένα” μέσα σε… ναι, το μάντεψες, μέσα σε κασέτες.
Γιατί αγαπήθηκε: Γιατί μπορούσες να αράξεις στο σαλόνι σου και να δείξεις στον κουμπάρο τι ωραίους και νόστιμους αστακούς έφαγες στο Παρίσι, έχετε τέτοια εσείς στο χωριό ρε κουμπάρε;
Γιατί πήρε τον πούλο: Γιατί ήταν άβολο, από τη στιγμή που εφευρέθηκαν οι οθόνες και η ψηφιακή φωτογραφία και το email και ο κουμπάρος μετακόμισε στο Παγκράτι.
