Καταπιάστηκα εχθές με το Rag, ένα ηλεκτρονικό zine και θυμήθηκα πως εξαιρώντας περιστασιακές αναφορές δεν έχουμε μιλήσει ακόμα για τα ebooks και τον θαυμάσιο κόσμο τους. Όπως οποιαδήποτε άλλη μεταποίηση “υλικού” αντικειμένου σε μηδενκαιένα, τα ebooks προκαλέσανε διάφορες μανούρες στους χρήστες τους: από το πώς βρίσκει κανείς αυτό που θέλει να διαβάσει ως το πώς το “κατεβάζει” ως το πώς το μετατρέπει και περνάει στη συσκευή του και διαβάζει, η όλη φάση είναι ένα μεγάλο μπέρδεμα που δεν απέχει πολύ από το αντίστοιχο μπέρδεμα που έφερε η μετάβαση από τα CD στα MP3 ή η μετάβαση από… το να βγαίνεις για ποτό στο να τριγυρνάς στο Facebook.
Ευτυχώς, όπως κι εκεί έτσι κι εδώ, λύσεις υπάρχουν. Και δεν χρειάζεται τρελός κόπος ή μανούρα, παρ’ όλο που στην αρχή ίσως σε ξενίσουν οι ορολογίες ή οι διαδικασίες — με λίγη όρεξη και υπομονή τα πάντα προχωράνε και πριν το καταλάβεις θα έχεις εξοικειωθεί. Ένα πολύ καλό πρόγραμμα-ελβετικός-σουγιάς γι’ αυτή τη δουλειά είναι το Calibre: σου επιτρέπει να βρεις τα ebooks που ψάχνεις και να τα κατεβάσεις, να διαχειριστείς την ψηφιακή σου βιβλιοθήκη και να την οργανώσεις, να διαβάσεις αλλά και να επεξεργαστείς/μετατρέψεις τα βιβλία σου.
Σε βοηθάει ακόμα και στο να τα στείλεις σε διάφορες συσκευές που ίσως έχεις -όπως για παράδειγμα το Amazon Kindle ή κάποια ταμπλέτα ή κινητό που χρησιμοποιείς για να διαβάζεις ebooks- ή να κατεβάσει νέα από εφημερίδες και περιοδικά και να τα αποθηκεύσει ως βιβλία, ανάμεσα σε δεκάδες άλλες λειτουργίες που προσφέρει.
Σήμερα θα δούμε τα πλέον βασικά κομμάτια του προγράμματος: πώς να εκτελέσεις τις κύριες εργασίες, χωρίς πολλά φρου φρου και χωρίς ταλαιπώρια — για να μη μου μείνεις με την εντύπωση πως μιλάμε για κάτι δύσκολο.
Είπες κατεβάζεις. Δηλαδή διαβάζω δωρεάν βιβλία;
Χμ, ναι — ας βγάλουμε πρώτα αυτό από τη μέση: ναι, μπορείς να διαβάσεις βιβλία δωρεάν! Αυτά που είναι public domain, που δεν “ανήκουν” σε κάποιον ή κάποια εταιρεία, δηλαδή. Ή όσα οι συγγραφείς τους έχουν επιλέξει να μην χρεώνουν. Όχι, δεν μπορείς μέσα από το Calibre να κατεβάσεις παράνομα, πειρατικά αντίγραφα βιβλίων που πωλούνται.
Αυτό που προσφέρει, όμως, το Calibre είναι η θαυμάσια δυνατότητα αναζήτησης ηλεκτρονικών βιβλίων -δωρεάν και μη- από πάρα πολλά μαγαζιά και πηγές. Το μόνο που χρειάζεται να κάνεις εσύ είναι να γράψεις κάτι στα πεδίο της αναζήτησης (το όνομα του συγγραφέα ή τον τίτλο του βιβλίου ή και τα δύο, ας πούμε) και να περιμένεις. Το πρόγραμμα σου επιστρέφει μια λίστα αποτελεσμάτων η οποία περιέχει ό,τι πληροφορία χρειάζεσαι: τιμές, το αν το βιβλίο έχει DRM προστασία ή όχι, όνομα συγγραφέα και τίτλο βιβλίου, τίτλο καταστήματος ή πηγής…
Από εκεί και μετά, αν θέλεις να αγοράσεις ένα βιβλίο από εμπορικό κατάστημα, με διπλό κλικ μεταφέρεσαι στην σελίδα του. Αν το βιβλίο είναι δωρεάν, μπορείς να το κατεβάσεις επιτόπου και να ενσωματωθεί στη βιβλιοθήκη σου στο Calibre.
Βιβλιοθήκη; Τι εννοείς με αυτό;
Η βιβλιοθήκη είναι η κύρια χρησιμότητα του προγράμματος — με τον όρο εννοούμε ουσιαστικά “λίστα αρχείων με όλα τους τα metadata” και όπου metadata διάβαζε “τα δεδομένα που περιγράφουν αυτά τα βιβλία“, όπως όνομα συγγραφέα, τίτλος βιβλίου, εικόνα εξώφυλλου και λέξεις-κλειδιά, ανάμεσα σε άλλα. Να πώς μοιάζει η βιβλιοθήκη του Calibre:
Πριν φτάσεις στην διαχείριση, όμως, πρέπει να προσθέσεις μερικά βιβλία — τούτο το κάνεις απλά σέρνοντας αρχεία και πετώντας τα στο πρόγραμμα, ή κάνοντας κλικ στο κουμπί Add Books, εκείνο το κόκκινο εικονίδιο βιβλίου τέρμα πάνω-αριστερά. Το Calibre αναγνωρίζει όλα -και εννοώ… όλα!- τα format ebooks που κυκλοφορούν: από απλά αρχεία κειμένου ως και τα .mobi της Amazon, αν διαβάζεται με κάποιον τρόπο τότε μπορείς να το προσθέσεις εδώ.
Ωραία, τώρα έχεις βιβλία στην βιβλιοθήκη σου. Πώς τα διαβάζεις; Κάνεις διπλό κλικ επάνω σε κάποιο απ’ αυτά — έτσι ανοίγει το δευτερεύον πρόγραμμα του Calibre, το Calibre E-book Reader. Τσουπ! Από εδώ μπορείς να διαβάσεις, να παραμετροποιήσεις και να εκτυπώσεις το βιβλίο σου. Το Reader σου δίνει όλες τις δυνατότητες που θα περίμενες: μπορείς να μεγαλώσεις/μικρύνεις τα γράμματα, να δεις τον πίνακα περιεχομένων του βιβλίου, να βάλεις σελιδοδείκτες και να αναζητήσεις λέξεις — μπορείς ακόμα και να αντιγράψεις κείμενο από το βιβλίο!
Μετά υπάρχει το θέμα της μετατροπής βιβλίων: ΟΚ, τα έχεις πλέον στη βιβλιοθήκη σου, τώρα τι τα κάνεις; Κάθε συσκευή διαβάζει διαφορετικό τύπο -ή τύπους- αρχείων. Εχμ… τα μετατρέπεις με το Calibre! Για να το πετύχεις τούτο, κλικάρεις το καφέ εικονίδιο -επίσης πάνω-αριστερά- και φρικάρεις με την πληθώρα επιλογών και ρυθμίσεων που εμφανίζεται — ψέμματα, αγνόησέ τις! Το μόνο που χρειάζεται να επιλέξεις είναι τι είδους αρχείο θέλεις, εκεί που λέει Output Format. Όλα τα υπόλοιπα είναι μεν χρήσιμα, αλλά δεν χρειάζονται την άμεση προσοχή σου.
Ωραία, τώρα λογικά θα θέλεις να πειράξεις τα metadata, που λέγαμε. Ίσως το βιβλίο σου δεν έχει εξώφυλλο, ίσως κάποιες πληροφορίες που το συνοδεύουν δεν είναι σωστές ή λείπουν… Το μπλε κουμπάκι δίπλα στο Add Books, το Edit Metadata είναι αυτό που ψάχνεις. Η διαδικασία δεν χρειάζεται καν εξήγηση, αλλά ορίστε: κλικάρεις στο πεδίο που θέλεις και γράφεις/αλλάζεις το κείμενο. Καθόλου δύσκολο, έτσι;
Τώρα το μόνο που μένει είναι να μεταφέρεις τα ebooks στη συσκευή σου — αν έχεις συσκευή. Κι εδώ τα πράγματα είναι εξαιρετικά απλά: συνδέεις το μαραφέτι σου στο PC, με το USB καλώδιο που ήρθε στο πακέτο παρέα με τη συσκευή και, πριν περάσει μισό λεπτό, το Calibre την αναγνωρίζει αυτόματα. Πατάς το κουμπί Send to Device και επιλέγεις τη συσκευή σου. Α, σημείωσε και αυτή την ενδιαφέρουσα λεπτομέρεια: αν δεν έχεις ήδη μετατρέψει το βιβλίο σε φορμά που η συσκευή σου αναγνωρίζει, το Calibre αναλαμβάνει από μόνο του, αυτόματα, την μετατροπή!
Θυμήθηκα να σου πω πως το Calibre είναι διαθέσιμο δωρεάν για όλα τα λειτουργικά και πως οι δυνατότητές του δεν αλλάζουν ανάλογα το λειτουργικό; Όχι; Ε, μόλις το έκανα. Μπορείς να το κατεβάσεις από εδώ. Υπάρχουν βέβαια πολύ, πολύ περισσότερα πράγματα που μπορεί να κάνει. Αλλά θα περιμένουν για μεταγενέστερο άρθρο. Ως τότε, καλό συμμάζεμα και καλές αναγνώσεις!