Στις αρχές του 1997 το διαδίκτυο άρχισε να περνάει από τα πανεπιστήμια της χώρας και να γίνεται ευρέως γνωστό στο κοινό. Με την διάθεση των πρώτων dial up συνδέσεων άρχισαν δειλά τα πρώτα βήματα μέσα σε ένα θολό τοπίο αγνοίας και σκεπτικισμού. Δημοφιλή σημεία στο διαδίκτυο εκείνη την εποχή και έπειτα, ήταν το video της Pamela Anderson, η ιστοσελίδα του net gammon (για τάβλι) και τα tucows (όπου κατέβαζε κανείς δωρεάν προγράμματα για τον υπολογιστή του). Οι πρώτες ελληνικές ιστοσελίδες ήταν αυτές από τους Παρόχους Υπηρεσιών Διαδικτύου (ISPs) και μερικών μεγάλων εταιριών που ακριβοπλήρωσαν με μερικά εκατομμύρια την υπεροψία τους.
Μετά ήρθε η εποχή των web designers. Κάθε έφηβος, ελεύθερος επαγγελματίας, δημόσιος υπάλληλος (κατά προτίμηση εκπαιδευτικός), ακόμα και συνταξιούχος που είχε το χρόνο να «σκαλίσει» το Microsoft Front Page Express ή το Microsoft Front Page 98 (εκείνη την εποχή διάσιμο πρόγραμμα δημιουργίας ιστοσελίδων), γέμισε τον ελληνικό διαδικτυακό χώρο με ερασιτεχνικές ιστοσελίδες.
Έτσι ξεκίνησε η εποχή όπου τα όνειρα για γρήγορα λεφτά παρακίνησαν πολλούς να ξεκινήσουν χωρίς οργάνωση και σχέδιο μια ανώριμη επιχειρηματική δραστηριότητα σαν web designers. Στα χρόνια που ακολούθησαν είδα ανθρώπους να εγκαταλείπουν το προηγούμενο επάγγελμά που εξασκούσαν και να βγάζουν κάρτες ιδρύοντας με κάποιον φίλο τους μια εταιρία ίντερνετ. Είδα επίσης και «επενδυτές», άτομα που είχαν μερικά εκατομμύρια να ρισκάρουν και που είδαν στο ίντερνετ ανάλογο κέρδος με αυτό των «πυραμίδων» που τον προηγούμενο χρόνο έπαψαν να λειτουργούν.
Το σενάριο ήταν τις περισσότερες των περιπτώσεων το ίδιο. Ένας μικρομεσαίος επιχειρηματίας με συγκρατημένη αισιοδοξία να τολμά την προβολή της επιχείρησής του στο ίντερνετ και ένας κουστουμαρισμένος και χαμογελαστός πωλητής να του εκθειάζει τις υπηρεσίες που προσφέρει η εταιρία του. Χιλιάδες υποσχέσεις, χιλιάδες οι προσδοκίες, χιλιάδες οι κατοχυρώσεις ονομάτων (domain name) σε μια μάχη για τον ποιος θα προλάβει το domain το καλό ! Τα επιχειρήματα θύμιζαν αυτά ασφαλιστικών εταιριών και η αμάθεια των πωλητών καλυπτόταν έντεχνα με λέξεις αγγλικές και παράξενες. Μπουρδουκλωμένες έννοιες και ονόματα που φιγουράριζαν με έντονα γράμματα στα εξώφυλλα των πρώτων περιοδικών ίντερνετ και πληροφορικής που εμφανίστηκαν.
Η εποχή του 1998 δεν έχει ακόμα περάσει. Οι έννοιες βέβαια άρχισαν να γίνονται περισσότερο γνώριμες και έτσι η δυνατότητα σύγκρισης και επιλογής διαχωρίζει τους απατεώνες από τους σωστούς επαγγελματίες. Παρόλα αυτά όμως η αμάθεια και η επιπολαιότητα με την οποία αντιμετωπίζουν το ίντερνετ, οδηγούν σε λάθος επιλογές πολλούς επιχειρηματίες. Όμως ποιοι είναι οι μύθοι και ποια η πραγματικότητα;
Ας αναλογιστούμε πρώτα κάτι και ας απαντήσουμε σε μια πολύ βασική ερώτηση. Έστω λοιπόν ότι είσαστε ένας μικρομεσαίος έλληνας επιχειρηματίας σήμερα. Όπως οι περισσότεροι στη σημερινή πραγματικότητα, αγωνίζεστε οριακά να επιβιώσετε οικονομικά, να αντέξετε τον ανταγωνισμό του κλάδου σας, να βρείτε λύσεις που να μειώσουν τα λειτουργικά σας έξοδα και αν τα καταφέρετε, να ανοιχτείτε σε μια νέα γεωγραφική αγορά με καινούργιες συνεργασίες. Σε αυτό το άγχος έρχονται να προστεθούν και τα όποια προσωπικά προβλήματα που έχει ο καθένας. Μέσα στον πανικό λοιπόν που ζει ποιες είναι οι προσδοκίες και τι τελικά αποζητά ο μικρομεσαίος επιχειρηματίας σήμερα;
Οι απαντήσεις που πήραμε κάνοντας την ίδια ερώτηση σε κάποιους ήταν:
- Θέλω κάτι που να μου εξασφαλίζει μια σταθερή ροή εσόδων που θα μπορώ να στηριχθώ για ρευστότητα.
- Θέλω να δημιουργήσω ένα δίκτυο μεταπωλητών στην Ελλάδα και στο εξωτερικό αργότερα
- Θέλω να αυτοματοποιήσω κάποια σημεία της επιχείρησής μου για να κερδίσω χρόνο για μένα και την οικογένειά μου
- Θέλω να έχω καλύτερο έλεγχο στις διαδικασίες και τις ενέργειες στην επιχείρησή μου
- Θέλω να κάνω το brand name μου γνωστό
- Θέλω να δημιουργήσω ένα club πελατών
Όποια και να είναι τα όνειρα και οι στόχοι των επιχειρηματιών, αυτά που εκφράζουν σε πρώτη επαφή είναι τα δικά τους «θέλω» και μόνο. Όχι του πελάτη τους. Ένα ακόμα βασικό στοιχείο είναι το ότι οι περισσότεροι είναι αγανακτισμένοι με την σημερινή κατάσταση και ζητάνε δραστικές αλλαγές όσο το δυνατόν γρηγορότερα. Τη διαπίστωση αυτή χρησιμοποίησαν παλαιότερα και οι «γνώστες» του Ελληνικού χρηματιστηρίου για να αποσπάσουν «έντεχνα» τεράστια κεφάλαια από την μεσοαστική τάξη της ελληνικής κοινωνίας. Γρήγορο κέρδος χωρίς κόπο !
Τι σχέση έχει όμως το ίντερνετ και τι λύσεις μπορεί να προσφέρει; Όπως προαναφέραμε, το 1998 άνοιξαν οι ασκοί, όχι του Αίολου αλλά της «αρπαχτής». Εκατοντάδες επιχειρήσεις φύτρωσαν από το πουθενά προσφέροντας «υπηρεσίες ίντερνετ» μεταξύ άλλων υπηρεσιών (μεταφορικές εταιρίες, ασφάλειες, μεσίτες, εταιρίες καθαρισμού, courier, κ.α.). Όλοι αυτοί «διαφήμισαν» πρώτα γνωστούς και φίλους (με το αζημίωτο ή δωρεάν για να έχουν κάτι να δείχνουν). Οι επόμενοι ήταν τα θύματα καθώς κλήθηκαν να πληρώσουν τις αποτυχίες, τα χρέη από τις γραμμές και το απωθημένο κάθε αποτυχημένου «web designer». Όλοι λοιπόν στον πανικό της «επένδυσης» για να μπορούμε να πίνουμε τον φραπέ μας στην παραλία όσο ο Lee από την Κίνα μας στέλνει email για το κοντέϊνερ που φέρνουμε κοψοχρονιά !
Δεν είναι αυτό το ίντερνετ φίλοι μου ! Το ίντερνετ αναπτύχθηκε σαν ένα παγκόσμιο δίκτυο μετάδοσης πληροφορίας. Πληροφορία ! Δεν φτιάξανε δίκτυο για μετάδοση video clip οι άνθρωποι του ίντερνετ. Δεν είναι τηλεόραση (ευτυχώς) ! Ο ταλαίπωρος ο χρήστης πληροφορία ζητάει. Δεν θα τον εντυπωσιάσετε με κινούμενα γραφικά, ήχο και εντυπωσιακές θηλυκές υπάρξεις. Αν ζητάει κάτι τέτοιο, μέσα στην ανωριμότητα του, θα αναζητήσει «θηλυκές υπάρξεις +διαθέσιμες» σε κάποια μηχανή αναζήτησης. Θα πάει ο ίδιος προς την πληροφορία, δεν θα περάσει βιαστικά μπροστά από τα μάτια του και περιμένουμε να εντυπωσιαστεί για να στρίψει το κεφάλι και να πάρει το διαφημιστικό μήνυμα. Ο χρήστης θέλει να βρει αυτό που ψάχνει όσο το δυνατόν γρηγορότερα και σαφέστερα. Γιατί λοιπόν να σταματήσει στο δικό σας μαγαζί; Δώστε του ένα σοβαρό λόγο. Ή ακόμα καλύτερα, περισσότερο από έναν λόγους.
Η σημερινή πραγματικότητα στο ελληνικό ίντερνετ θέλει τις εταιρίες ίντερνετ να κομπάζουν επιδεικνύοντας τις εντυπωσιακές δουλειές τους. Οι πελάτες τους να πληρώνουν την ετήσια ανασφάλειά τους αλλά οι πωλήσεις μέσω διαδικτύου μηδέν (0), αναγνωσιμότητα από το εξωτερικό μηδέν (0) και φυσικά πρόθεση και ετοιμότητα αξιοποίησης ευκαιριών μηδέν (0). Στη γλώσσα τον υπολογιστών όπου όλα μεταφράζονται σε μηδέν (0=ανυπαρξία) και ένα (1=ύπαρξη), το μηδέν είναι 50% επιτυχία ! Είναι μια αρχή ! Όμως πέρα από κάθε διάθεση να διακωμωδήσουμε την κατάσταση, ας αναλογιστούμε τι μπορεί να γίνει και πότε;
Καταρχήν πρέπει πάλι να κάνουμε την αυτοκριτική μας και να προσαρμοστούμε. Η εμπορική αξιοποίηση του ίντερνετ ξεκίνησε από το εξωτερικό, είτε το θέλουμε είτε όχι. Πρέπει λοιπόν να ξεπεράσουμε τα στενά όρια αντίληψης της τοπικής μας κοινωνίας και να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε παγκόσμια. Αυτό προϋποθέτει βέβαια εμπειρία εξωτερικού, αλλά ακόμα και αν δεν υπάρχει, υπάρχουν σοβαρές εταιρίες συμβούλων που μπορούν να βοηθήσουν. Θα μου πείτε, γιατί για παράδειγμα ο Γερμανός να αγοράσει από την Ελλάδα όταν υπάρχουν οι φτηνές αγορές της Ασίας (Κίνα, Ταϊβάν) και της Αφρικής (Αίγυπτος, Ν.Αφρική); Για πολλούς λόγους όπως η διαφορά στην ποιότητα κατασκευής, τα έξοδα μεταφοράς, η αξιοπιστία, το ότι δεν θέλει να ρισκάρει σε μια εταιρία φάντασμα σε καθεστώτα που δεν θα βγάλει άκρη κ.α. Πρέπει να βρούμε το «γιατί» στον κλάδο μας και να τους πείσουμε !
Γιατί δεν υπάρχει μια .com ελληνική εταιρία λοιπόν; Το πρώτο προϊόν που έπρεπε να είναι διάσιμο είναι ο τουρισμός. Παράγουμε τουρισμό και ζούμε από τον τουρισμό. Γιατί δεν είμαστε λοιπόν τόσο οργανωμένοι ώστε να πουλάμε τουριστικές υπηρεσίες μέσω διαδικτύου; Η απάντηση είναι και πάλι απλή. Γιατί δεν πήραμε σοβαρά το ίντερνετ ! Πως να το πάρουμε δηλαδή όταν τα μέσα ενημέρωσης (τηλεόραση, ραδιόφωνο, εφημερίδες, περιοδικά) σαμποτάρουν το διαδίκτυο γιατί παίρνει μερίδιο από την διαφημιστική πίτα ! Γι’ αυτό ποτέ δεν πρότειναν κάποια σοβαρή ιστοσελίδα αλλά παρουσιάζουν όλα τα τρελά, παράξενα και πρόστυχα του διαδικτύου σαν απειλή, για εμάς και τα παιδιά μας.
Αν αντιμετωπίσουμε ΣΟΒΑΡΑ το διαδίκτυο και σεβαστούμε τους κανόνες του, τότε θα μας σεβαστεί και η κοινότητα των χρηστών, μια κοινότητα που κερδίζει εκθετικά έδαφος κάθε μέρα (4 στους 10 Έλληνες ηλικίας 18-58 ετών έχουν πρόσβαση στο διαδίκτυο με κάποιο τρόπο. Στο εξωτερικό το ποσοστό είναι μεγαλύτερο). Θυμηθείτε να δώσετε πληροφορία και κίνητρο στον αναγνώστη σας, αν τελικά αποφασίσετε να προβληθείτε με κάποια ιστοσελίδα. Απευθυνθείτε στους ειδικούς. Δεν θα δίνατε ποτέ στον 15χρονο ανιψιό σας να αναλάβει την διαφήμιση της επιχείρησης σας. Μην το κάνετε αυτό για την «ηλεκτρονική σας βιτρίνα». Η Ελλάδα «ανεβαίνει» στα μάτια των ξένων και μαζί με αυτήν και εσείς. Θα εκμεταλλευτείτε την εποχή ή θα σας προσπεράσει;
