Συμβαίνει και στις καλύτερες οικογένειες. Οι υπολογιστές χαλάνε. Και ο δρόμος για την επαναφορά του υπολογιστή στη ”ζωή” είναι πολλές φορές μακρύς και δύσκολος. Το κόστος επιδιόρθωσης μπορεί να φτάσει στα ύψη και συχνά πρέπει να απαρνηθούμε το αγαπημένο μας PC πολύ περισσότερο χρόνο απ΄ όσο θα θέλαμε. Ομως, αν και δεν υπάρχει κάποιος τρόπος να αποφύγουμε τις βλάβες, υπάρχουν διάφοροι τρόποι να ελαχιστοποιήσουμε όσο το δυνατόν περισσότερο τα προβλήματα που συχνά τις ακολουθούν.
Η αγορά ενός νέου υπολογιστή είναι, για τους πιο πολλούς από εμάς, μια δύσκολη υπόθεση. O μελλοντικός αγοραστής αν και συνήθως καλείται να συγκρίνει μια πλειάδα παραμέτρων (τεχνικά χαρακτηριστικά, τιμές κ.τ.λ.), σπάνια συμπεριλαμβάνει σ΄ αυτές τις παραμέτρους τη προσφερόμενη τεχνική υποστήριξη. Γεγονός φυσικά αναμενόμενο, αφού όταν αγοράζει κανείς το νέο του υπολογιστή δε μπορεί να έχει στο μυαλό του τη στιγμή που αυτός θα χαλάσει. Υπάρχουν όμως μερικά απλά πράγματα που αν κάνει κανείς θα μπορεί να έχει ”το κεφάλι του πιο ήσυχο”:
Πριν την αγορά
Προσπαθήστε όσο το δυνατόν πιο πολύ να μην επηρεάζεστε από τις διαφημίσεις. Το γεγονός ότι ένα κατάστημα έχει ξοδέψει ένα τεράστιο ποσό στη διαφήμισή του, σπανίως σημαίνει ότι έχει κάνει και μια αντίστοιχη επένδυση για την τεχνική υποστήριξη των πελατών του.
Ρωτήστε όλους τους γνωστούς και φίλους για τις προσωπικές τους εμπειρίες. Αν μπορείτε βρείτε κάποιους φίλους, ή φίλους φίλων, ”με γνώσεις” και συμβουλευθείτε, και διασταυρώστε, τη γνώμη τους.
Μάθετε για τα ”ψιλά γράμματα” της εγγύησης που σας παρέχεται. Πολλές φορές τυγχάνει να μην έχουν την ίδια εγγύηση όλα τα εξαρτήματα ενός υπολογιστή. Ανάλογα με το προϊόν, αλλά και τον εισαγωγέα, οι εγγυήσεις κυμαίνονται από έξι μήνες (ισχύει κυρίως για μνήμες) μέχρι και τρία χρόνια, ενώ κάποια εξαρτήματα μπορεί να έχουν εγγύηση μέχρι και πέντε χρόνια.
Πολλοί έμποροι, δυστυχώς, χρησιμοποιούν ως ”κράχτη” την εγγύηση 36 μηνών με την οποία καλύπτεται συνήθως ο σκληρός δίσκος και ”αμελούν” να αναφέρουν, ή αναφέρουν με πολύ μικρά γράμματα, ότι η εγγύηση για τα άλλα μέρη του υπολογιστή διαφέρει. Κάποιοι άλλοι έμποροι καλύπτουν με τριετή εγγύηση τον υπολογιστή μόνο από πλευράς hardware ενώ παρέχουν δωρεάν εργατικά για τον πρώτο μόνο χρόνο, προσπαθώντας έτσι να ”βγάλουν” τη ζημιά από το hardware με μια ”βαρβάτη” χρέωση για την εργασία.
Υπάρχουν ακόμη και πιο ”τραβηγμένες” περιπτώσεις όπως αυτή (του γνωστού) μαγαζάτορα ο οποίος διαφήμιζε ότι τα μηχανήματα που πουλούσε καλύπτονταν από τριετή εγγύηση, ενώ στην πραγματικότητα παρείχε τριετή εγγύηση μόνο για τα εργατικά!
Προτού αγοράσετε υπολογιστή ελέγξτε με κάθε τρόπο την ποιότητα της παρεχόμενης υποστήριξης. Σε ανύποπτο χρόνο, τηλεφωνήστε στον υποψήφιο προμηθευτή σας, υποδυόμενος κάποιον παλιό πελάτη του με χαλασμένο υπολογιστή και δείτε τις αντιδράσεις του. Αυτή η κίνηση είναι πολλές φορές αρκετή για να σχηματίσετε μια πρώτη γνώμη.
Σχετικά με τις εγγυήσεις, πρέπει επίσης να έχετε υπ΄ όψη σας ότι ο χρόνος ζωής ενός προϊόντος συνήθως είναι μικρότερος από το χρόνο εγγύησης που το καλύπτει, με αποτέλεσμα να παρουσιάζονται συχνά περιπτώσεις όπου ο πελάτης πρέπει να ”πληρώσει κάτι παραπάνω” για να του αντικαταστήσουν το χαλασμένα εξάρτημα με κάποιο λίγο νεώτερο.
Αν και πολλές φορές αυτό είναι προς όφελος του πελάτη (καθώς με ένα μικρό κόστος αναβαθμίζει και το μηχάνημά του) υπάρχουν περιπτώσεις που έχουν δημιουργηθεί μεγάλα προβλήματα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η περίπτωση ενός από τους τελευταίους υπολογιστές 486 του οποίου το motherboard κάηκε κατά τη διάρκεια της εγγύησης με αποτέλεσμα ο προμηθευτής, μη έχοντας αντίστοιχο, να προσφερθεί να το αντικαταστήσει με ένα νεώτερο για Pentium αλλά να αρνείται να αντικαταστήσει τον επεξεργαστή και τη Vesa Local Bus VGA, γιατί δεν ήταν χαλασμένα!
Καλό θα ήταν επίσης, να αποφεύγετε την αγορά των πιο φθηνών εξαρτημάτων. Με την ίδια λογική που συνήθως αποφεύγουμε να πάρουμε μια ανώνυμη τηλεόραση ή στερεοφωνικό συγκρότημα, θα έπρεπε να αποφεύγουμε και το φθηνότερο motherboard, κάρτα ήχου κ.τ.λ. Μερικές χιλιάδες δραχμές παραπάνω κατά την αγορά του υπολογιστή δεν θα σας εξασφαλίσουν μόνο καλύτερη ποιότητα κατασκευής αλλά τις πιο πολλές φορές και καλύτερη ταχύτητα και συμβατότητα!
Κατά τη χρήση
Είστε λοιπόν πλέον ο ευτυχής κάτοχος ενός καινούριου υπολογιστή.
Το πρώτο βήμα είναι να κάνετε ένα burn-in test”, να αφήσετε δηλαδή τον υπολογιστή και τα περιφερειακά του αναμμένα για 48 τουλάχιστον ώρες. Οι στατιστικές δείχνουν ότι τα πιο πολλά καψίματα εμφανίζονται τον πρώτο χρόνο χρήσης, οπότε με αυτή τη διαδικασία μπορείτε αρκετά εύκολα να βρείτε πιθανά προβλήματα προτού να αρχίσετε να αποθηκεύετε τα πολύτιμα δεδομένα σας.
Προσέξτε επίσης να τοποθετήσετε τα διάφορα τμήματα του υπολογιστή (κεντρική μονάδα, οθόνη, εκτυπωτής) σε μέρη που να έχουν αρκετό αερισμό. Ενα από τα χειρότερα βασανιστήρια των ηλεκτρονικών κυκλωμάτων είναι η υπερθέρμανση.
Για τα μηχανήματα που τρέχουν Windows, υπάρχει μόνο μια απόλυτη συμβουλή: ΜΗΝ εγκαθιστάτε προγράμματα που δεν σας είναι απαραίτητα! Το 80% των δυσλειτουργιών που παρουσιάζουν οι υπολογιστές οφείλεται σε ασυμβατότητες του software. Ο συνήθης ύποπτος σε τέτοιες περιπτώσεις είναι τα CD που χαρίζουν διάφορα περιοδικά τα οποία περιέχουν διάφορα δοκιμαστικές εκδόσεις διαφόρων προγραμμάτων.
Τα προγράμματα αυτά συνήθως δεν απεκαθίστανται πλήρως με αποτέλεσμα να μένουν διάφορα ίχνη στο σύστημα που μπορεί να δημιουργήσουν προβλήματα. Εαν εγκαθιστάτε πολλά και διάφορα προγράμματα, ο μόνος τρόπος για να έχετε ένα μηχάνημα σε αξιοπρεπή κατάσταση είναι το συχνό (τουλάχιστον 4 φορές το χρόνο) format και από την αρχή εγκατάσταση του λειτουργικού συστήματος.
Μια άλλη πηγή προβλημάτων είναι οι drivers. Αν το μηχάνημά σας παρουσιάζει προβλήματα, δοκιμάστε να εγκαταστήσετε μόνο τους βασικότερους drivers και προτιμείστε αυτούς που έχουν ήδη τα Windows. Μπορεί να μην δίνουν επιδόσεις, σίγουρα όμως προσφέρουν πολύ υψηλή συμβατότητα.
Χρησιμοποιείστε κάποιο από τα διαγνωστικά προγράμματα που κυκλοφορούν στην αγορά. Το πιο γνωστό είναι τα Norton Utilities της Symantec www.symantec.com, το McAfee΄s Utilities Deluxe www.mcafee.com και τα Fix-It Utilities της Ontrack www.ontrack.com. Αν και κανένα από αυτά τα προγράμματα δεν μπορεί να αντικαταστήσει τον αληθινό τεχνικό, πολλές φορές μπορούν να σας δώσουν μια ιδέα για το που βρίσκεται το πρόβλημα. Και εάν μπορέσετε να εντοπίσετε την αιτία του προβλήματος, το πιο πιθανό είναι να υπάρχει κάποια συμβουλή ή patch στο site του κατασκευαστή.
Το website που πρέπει να επισκέπτεστε πιο συχνά απ΄ όλα όμως είναι το windowsupdate.microsoft.com. Εκεί θα βρείτε διορθώσεις για bugs των Windows, patches για προβλήματα ασφαλείας, αλλά και διάφορα επιπρόσθετα καλούδια, όπως νέες εκδόσεις διαφόρων εφαρμογών (media player), παιχνίδια, fonts κ.α.
Οσοι χρησιμοποιείτε και το πακέτο Microsoft Office, καλό θα ήταν να επισκεφθείτε και το officeupdate.microsoft.com στο οποίο βρίσκονται ενημερώσεις για τα προγράμματα που απαρτίζουν το εν λόγω πακέτο.
Παρόμοιες λειτουργίες προσφέρουν και άλλες εταιρείες όπως π.χ. η Symantec με το LiveUpdate.
Τέλος μην αμελείτε να παίρνετε συχνά αντίγραφα ασφαλείας. Δυστυχώς, έχει αποδειχθεί ότι σχεδόν κανείς δεν κάνει backup τα σημαντικά δεδομένα του μέχρι να συμβεί το μοιραίο. Πολλοί δε, δεν παίρνουν backup ούτε και μετά, οπότε προτροπές σαν την παραπάνω μάλλον δεν πρόκειται να αλλάξουν το ρου της ιστορίας…
Μετά την καταστροφή
Καλώς ήλθατε κι εσείς λοιπόν στο club! Είστε ένας από τα εκατομμύρια κατόχους χαλασμένων υπολογιστών.
Προσπαθήστε κατ΄ αρχάς να εντοπίσετε την αιτία. Αν αφ΄ ενός το πρόβλημα είναι απλό, και αφ΄ ετέρου έχετε κάποια πείρα, και γνωρίζετε κάποια πράγματα για τα τεχνικά θέματα των υπολογιστών, μπορείτε να δοκιμάσετε να το επιδιορθώσετε μόνος σας.
Το κυριότερο πράγμα που πρέπει να έχετε υπ’ όψη σας είναι ότι οι σύγχρονοι υπολογιστές, αποτελούνται απλώς από πολλά αυτόνομα εξαρτήματα. Ετσι αν ο σκληρός δίσκος του υπολογιστή σας έχει χαλάσει, η μόνη δυνατή ”επισκευή” είναι η αντικατάσταση. Αν λοιπόν στο παρελθόν έχετε αναβαθμίσει μόνος σας τον υπολογιστή, δεν υπάρχει καμία διαφορά παρά μόνο στο να εντοπίσετε το προβληματικό εξάρτημα. Αν μπορείτε να εντοπίσετε το σημείο που παρουσιάζει πρόβλημα, η επιδιόρθωση είναι τις περισσότερες φορές παιχνιδάκι.
Αν δεν μπορείτε, ή δεν θέλετε, να ασχοληθείτε μόνος σας με την επισκευή, πρέπει να επισκεφθείτε το ”γιατρό των υπολογιστών”. Αν το μηχάνημα βρίσκεται εντός εγγύησης, προφανώς θα το επιστρέψετε εκεί απ’ όπου το αγοράσατε. Αν όμως βρίσκεται εκτός εγγύησης, υπάρχουν δύο εναλλακτικές:
- Αν η ποιότητα του service έπαιξε ρόλο στην επιλογή του καταστήματος απ’ όπου αγοράσατε τον υπολογιστή σας, ξέρετε ήδη που θα απευθυνθείτε. Μην ξεχάσετε πάντως να κάνετε ένα τηλεφώνημα πιο πριν για να κανονίσετε τα σχετικά διαδικαστικά.
- Αν αγοράσατε τον υπολογιστή από κάποιο άγνωστο κατάστημα, καλό θα ήταν να κάνετε μια δοκιμαστική κρούση για να επαληθεύσετε την αξιοπιστία του service.
Όπως και κατά την αγορά, έτσι και κατά την επισκευή ισχύει ο κανόνας ότι το φθηνότερο σπανίως είναι και καλό. Αν είναι δυνατόν βρείτε ανθρώπους που να έχουν προσωπική εμπειρία, και αν αυτό δεν είναι δυνατόν δοκιμάστε να περιγράψετε το πρόβλημα σε δύο-τρία καταστήματα και επιλέξτε αυτό που σας εμπνέει.
Όταν παραδώσετε το μηχάνημα προς επισκευή, έχετε μαζί και τυχόν δισκέτες ή CD με drivers, και προσπαθήστε να κάνετε μια όσο το δυνατόν πιο σαφή και λεπτομερή περιγραφή της βλάβης καθώς και των συνθηκών κάτω από τις οποίες αυτή συνέβη. Αν έρθετε σε άμεση επαφή με τον τεχνικό ο οποίος θα το κοιτάξει, αποφύγετε να κάνετε επίδειξη γνώσεων, καθώς και να είστε φορτικοί. Οι τεχνικοί συνήθους εκτιμούν αυτούς που τους φέρονται καλά και σχεδόν πάντα το ανταποδίδουν φροντίζοντας το μηχάνημα λίγο παραπάνω ή κάνοντας λίγο λιγότερο χρόνο να το επισκευάσουν.
Προτού παραδώσετε τον υπολογιστή, μην ξεχάσετε να πάρετε αντίγραφα των σημαντικών σας αρχείων. Τα τακτικά backup είναι πάντα μια καλή ιδέα αλλά ειδικά τώρα που το μηχάνημα πάει για επισκευή, ένα σωστό backup είναι αναγκαίο. Καλό θα ήταν επίσης να εξαφανίσετε και πιθανώς ευαίσθητα δεδομένα όπως passwords, αριθμούς καρτών κ.τ.λ. Αν και δεν έχει ακουστεί μέχρι τώρα κάποιο σχετικό συμβάν, ΄΄όποιος φυλάει τα ρούχα του έχει τα μισά΄΄.
Επίσης, εάν είστε σίγουροι για τις γνώσεις σας, ανοίξτε το κουτί του υπολογιστή σας και σημειώστε τους σειριακούς αριθμούς των ύποπτων εξαρτημάτων. Εάν δεν μπορείτε να βρείτε τον σειριακό αριθμό, κάντε κάποιο σημάδι έτσι ώστε να είστε σίγουροι ότι εάν υπάρξει χρέωση για αντικατάσταση εξαρτημάτων, είναι όντως πραγματική.