- Μουσική: Philip Glass
- Ταινία: Jean Costeau
- Ήχος: Kurt Munkacsi
- Μουσική Διεύθυνση: Michael Riesman
- Ερμήνευσαν: Philip Glass Ensemble: Philip Bush, Dan Dryden, Stephen Erb, John Gibson, Richard Pech, Michael Riesman, Mich Rossi, Andrew Sterman
- Ερμηνευτές Όπερας: Gregory Purnhagen, Alexandra Montano, Marie Mascari, Peter Stewart
- Καστ της ταινίας “Beauty and the Beast” (1946): Jean Marais (Avenant, Τέρας / Πρίγκηπας), Josette Day (Πεντάμορφη, Belle), Mila Parely (Adelaide, αδερφή πεντάμορφης), Name German (Felice, αδερφή πεντάμορφης), Michael Auclair (Ludovic, αδερφός πεντάμορφης), Marcel Andre (Έμπορος, πατέρας πεντάμορφης)
Tην βραδιά της 3ης Ιουλίου 2006, κάτω από τον συννεφιασμένο ουρανό της Αθήνας το Ωδείο Ηρώδου Αττικού, φιλοξένησε μια παράσταση διαφορετική από τις άλλες. Η αριστουργηματική ταινία του Ζαν Κουκτώ “Η Ωραία και το Τέρας” (1946) ξαναζωντάνεψε μέσα από τη μουσική του μεγάλου μινιμαλιστή συνθέτη Philip Glass.
Στην σκηνή του Ηρωδείου τα μουσικά όργανα, τρία συνθεσάιζερ, ένα σαξόφωνο, ένα φλάουτο και ένα όμποε, ανέμεναν τους εκτελεστές τους. Ξαφνικά ο κόσμος χειροκροτά οι μουσικοί, οι ερμηνευτές και ο Φίλιπ Γκλας βγαίνουν στη σκηνή. Ο μαέστρος σηκώνει την μπαγκέτα του δίνει το σύνθημα και η παράσταση ξεκινά. Τα φώτα σβήνουν και το λευκό πανί αρχίσει να προβάλλει ασπρόμαυρες εικόνες από μια παλιά μπομπίνα… η αίσθηση εκείνης της στιγμής ; Σαν παλιό σινεμά!!!
Και το παραμύθι ξεκινά: “Μια φορά και ένα καιρό ήταν ένας έμπορος ο οποίος ήταν σχεδόν κατεστραμμένος οικονομικά. Ζούσε με τον γιο του Ludovic και τις τρεις κόρες του, την Felicie, την Adelaide και την Belle. Οι δύο πρώτες ήταν πολύ κακές και εγωίστριες. Εκμεταλλεύονταν την τρίτη τους αδερφή την Belle και την είχαν σαν υπηρέτρια. Μια μέρα λοιπόν ο πατέρας τους χάθηκε μέσα σε ένα δάσος και εισήλθε σε ένα περίεργο κάστρο. Εκεί βρίσκονταν ένας κήπος από όπου και έκοψε ένα τριαντάφυλλο για να το προσφέρει, στην μικρή του κόρη, την Πεντάμορφη. Ξαφνικά εμφανίζεται ο ιδιοκτήτης του κάστρου και του κήπου εκείνου! Ήταν ένα τέρας μισός άνθρωπος και μισός ζώο και κατέιχε μαγικές ιδιότητες. Η τιμωρία του άτυχου έμπορου δεν ήταν άλλη από το να κρατηθεί αιχμάλωτος για πάντα στο κάστρο του τέρατος… εκτός και αν κάποια από τις κόρες του θυσιαζόταν και έπαιρνε τη θέση του. Η Πεντάμορφη είναι αυτή τελικά που θα θυσιάσει τον εαυτό της και για χάρη του πατέρα της και θα πάει να μείνει στο κάστρο με το Τέρας. Παρόλη την ασχήμια του όμως θα ανακαλύψει ότι κάτω από αυτό το τερατώδες πρόσωπο κρύβεται ένα πλάσμα με χρυσή καρδιά και ψυχή. Η πεντάμορφη ερωτεύεται το τέρας και ξαφνικά… τα μάγια λύνονται και το Τέρας μεταμορφώνεται σε ένα πανέμορφο πρίγκηπα, τον οποίο είχε καταραστεί μια μάγισσα. Έτσι λοιπόν η αγάπη έλυσε τα μάγια οι δυο τους παντρεύτηκαν και έζησαν αυτοί καλά και εμείς καλύτερα”.
“Η Πεντάμορφη και το Τέρας” ή αλλιώς “La Belle et la Bete” στα γαλλικά, είναι μια ταινία ορόσημο επιτεύγματος της φαντασίας του σινεμά στο οποίο ο Ζαν Κουκτώ δημιουργεί εκπληκτικά οράματα μαγείας, επιθυμίας και θανάτου τα οποία ποτέ πριν δεν είχαν ισοσταθμιστεί. Η ταινία προβάλλει πλούσια και σουρεαλιστικά σετ και δραματικά φωτογραφικά εφέ, που είναι αυτά τα οποία προσδίνουν μια διαφορετικότητα σε αυτή την έκδοση της ταινίας από τις άλλες. Να σημειωθεί ότι η ταινία ήταν γαλλική όπως και η όπερα και διέθετε ελληνικούς υπέρτιτλους για μας το κοινό που παρακολουθούσαμε!
Ο Ζαν Κουκτώ εκμεταλλεύτηκε τα περίεργα ζωώδη αγαλματίδια που ανήκαν στο Chateau de Ranay έξω από το Σενλίς της Γαλλίας και χρησιμοποίησε τα τοπία και τον περιβάλλον χώρο στην έπαυλη Rochecorbon στο Ille-et-Vilaine, για κάποια εκπληκτικά εξωτερικά γυρίσματα της ταινίας.
Αυτό που είναι αξιοσημείωτο σε αυτή τη ταινία είναι η σουρεαλιστικής της ποιότητα και η ικανότητα που διαθέτει να χρησιμοποιεί την τότε υπαρκτή τεχνολογία για να αφυπνίσει στο θεατή ένα συναίσθημα μαγείας. «Σουρεαλισμός» στη γλώσσα του κινηματογράφου, είναι η ελεύθερη χρήση καλολογικών στοιχείων των ονείρων ή του υποσυνείδητου χωρίς περιορισμούς και χωρίς την επιβολή της λογικής ή των κοινωνικών συμβάσεων.
Ο ίδιος ο Κουκτώ είχε επισημάνει ότι οι άνθρωποι ήταν αυτοί οι οποίοι αποφάσισαν μια για πάντα ότι η ασάφεια είναι φαινόμενο ποιητικού κάλους. Αλλά στα δικά του μάτια η ποίηση έχει να κάνει με την ακρίβεια και με τους αριθμούς. Για τον λόγο αυτό οδήγησε τον τότε εικονολήπτη Αλεκάν ακριβώς προς την αντίθετη κατεύθυνση από αυτό που όπως αναφέρει ο ίδιος “κάποιοι ανόητοι νομίζουν ότι είναι ποιητικό”.
Ο Φίλιπ Γκλας, ο συνθέτης εκείνης της βραδιάς, θεωρείται ως ένας από του πιο ισχυρούς συνθέτες του δεύτερου μισού του 20ου αιώνα και είναι ευρέως αναγνωρισμένος ως ο συνθέτης ο οποίος έφερε την μουσική της τέχνης στο κοινό (πλήν του Kurt Weil και του Leonard Bernstein) με το δημιουργήσει μια πρόσβαση που δεν υπήρχε προηγούμενη αναγνώρισή της από την ευρέα αγορά.
Είναι ένας άκρως δημιουργικός συνθέτης που χαρακτηρίζεται από όλους ως μινιμαλιστής καθότι η μουσική του βασίζεται σε εξαιρετικά απλά, μινιμαλιστικά μουσικά υλικά με σταθερό, ήρεμο παλμό αργό ή γρήγορο! Το στύλ του έχει ενός είδους υπνωτιστική ενέργεια και είναι εύκολο να το αντιληφθεί κανείς από το πρώτο κιόλας άκουσμα! Σε αυτό ακριβώς το στοιχείο βασίζεται και η δημοτικότητά του. Η απλότητα είναι το βασικό στοιχείο του μινιμαλισμού και είναι αυτή ουσιαστικά που χαρακτηρίζει και τη μουσική του Γκλας η οποία ονομάζεται και συστηματική, μεθοδική και επαναληπτική μουσική. Όλα αυτά τα στοιχεία είχαμε την ευκαιρία να τα απολαύσουμε τη βραδιά εκείνη κάτω από τον ιερό βράχο της ακρόπολης.
Ο Φίλιπ Γκλας, έχοντας συνθέσει μια διασκευή για όπερα τέλεια συγχρονισμένη με την ταινία, διευθύνει τα μουσικά κομμάτια της και οι αοιδοί της όπερας τραγουδούν παράλληλα με το φίλμ που προβάλλεται, προσαρμόζοντας τις φωνές τους στα πρόσωπα των ηθοποιών που πρωταγωνιστούσαν. Την όπερα αυτή την συνέθεσε ο Γκλας το 1995 για αυτό το σκοπό, να παίζεται ζωντανά πλαισιώνοντας τη ταινία. Το αρχικό soundtrack που είχε γράψει για την ταινία είχε αποκλειστεί και συνέθεσε τελικά ένα νέο σκορ με τραγουδιστικούς διαλόγους συγχρονισμένους με την ομιλία των ηθοποιών στην οθόνη όπως και τις κινήσεις τους.
Κάποια στιγμή λοιπόν το φιλμ τελείωσε στη μπομπίνα, τα φώτα άνοιξαν και ο κόσμος άρχισε να χειροκροτά! Η παράσταση είχε τελειώσει! Συνθέτης, αοιδοί και μουσικοί σηκώθηκαν από τις θέσεις τους ευχαρίστησαν το κοινό για την προσέλευσή του υποκλινόμενοι και το κοινό από την μεριά του τους ευχαρίστησε με ένα ζεστό χειροκρότημα. Η βραδιά είχε φτάσει στο τέλος της. Ο κόσμος αποχώρισε τα φώτα έκλεισαν και οι βράχοι έμειναν μόνοι να καρτερούν τη στιγμή που θα φιλοξενήσουν τους επόμενους επισκέπτες που θα δώσουν για άλλη μια φορά ζωή στο Θέατρο Ηρώδου Αττικού.
Οι εντυπώσεις μας γενικά από εκείνη τη βραδιά ήταν αρκετά καλές. Δεν θα λέγα ότι βαρεθήκαμε καθότι αυτό που είδαμε ήταν όντως κάτι πολύ διαφορετικό και ξεχωριστό για την εποχή μας! Ταξιδέψαμε σε άλλες εποχές με τη βοήθεια της μουσικής του Φίλιπ Γκλας και του ασπρόμαυρου φίλμ του Ζαν Κουκτώ το οποίο είχε και κάποιες σκηνές γέλιου! Μία παραμυθένια παράσταση με μία εξαιρετική μουσική επένδυση, που χαρακτηριζόταν από την αρμονία σύνθεσης των μουσικών οργάνων που την πλαισίωναν!
Παραλειπόμενα από τη συναυλία του Philip Glass στην Αθήνα
- Ένα από βασικά στοιχεία της βραδιάς ήταν ο καιρός! Με την κακοκαιρία των ημερών εκείνων δε γνωρίζαμε μέχρι τελευταία στιγμή αν θα γίνει η παράσταση λόγω του ψιλόβροχου που έριχνε! Το οποίο ευτυχώς σταμάτησε κάποια στιγμή λίγα λεπτά πριν την παράσταση.
- Κάποιες από τις γνωστές προσωπικότητες που συναντήσαμε ήταν ο Κος Αλέξανδρος Λυκουρέζος καθώς και η κυρία Ελευθερία Αρβανιτάκη, με την οποία ο Φίλιπ Γκλας συνεργάστηκε στο νέο του cd με το όνομα “ORION”.
- “Φύσηξε αγέρα στα πανιά να σαλπάρουμε”. Το άσπρο πανί στο οποίο προβαλλόταν η ταινία όπως διαπιστώσαμε, δεν ήταν καλά στερεωμένο με αποτέλεσμα να σηκωθεί από το αέρα και να ε χμ, χμ… ενοχλήσει τους μουσικούς που εκείνη την ώρα ήταν προσηλωμένοι οι άμοιροι στο να βγάλουν σωστά τις νότες από τα μουσικά τους όργανα! Μερικοί από εμάς θελήσαμε να το αντιμετωπίσουμε με χιούμορ και προσπαθήσαμε να μη σχολιάσουμε την έλλειψη οργάνωσης (καθότι με αυτό το καιρό έπρεπε να τα είχαν προβλέψει όλα). Έτσι λοιπόν με λίγη φαντασία και καλή θέληση, είπαμε ότι μάλλον θελήσανε να μας προϊδεάσουν για τον ερχομό της ταινίας “Οι Πειρατές της Καραϊβικής 2”, μία ταινία την οποία και αναμένουμε μέσα στον επόμενο μήνα. Βέβαια πειρατή δυστυχώς δεν είδαμε αλλά είχαμε όλη τη καλή θέληση να τον φανταστούμε!
Διάβασε ακόμη: Ράδιο Αρβύλα: Σατιρική εκπομπή με βαριά ιστορία
