Σας βλέπω. Στέκεστε μπροστά σε ένα χάρτη και ατενίζετε την Ασία. Κατά προτίμηση την Κίνα. Μεγάλη, ανεξερεύνητη (κατά τη γνώμη σας), με φτηνό εργατικό δυναμικό, απεριόριστες προοπτικές στην κατανάλωση, σας τάζει λαγούς με πετραχήλια. Κι από πάνω η Ρωσία και παρακάτω η Ινδία και -ίσως και- η Ιαπωνία, γιατί όχι; Τι σημασία έχει αν κάθε μια από αυτές έχει μια παράξενη γραφή και λαλιά, ένα αλλιώτικο χρώμα και σχήμα στα πρόσωπα και μια «ασιατική» νοοτροπία που δεν ταιριάζει στο μεσογειακό σας ταμπεραμέντο; Δεν παύουν να είναι ένα όνειρο, μια κρυφή λαχτάρα για κάθε επιχειρηματία που –πιστεύει πως- έχει εξαντλήσει τις προσπάθειές του για την εγχώρια ή και την ευρωπαϊκή ακόμη αγορά.
«Και τι ωραία που θα ήταν αν «βάζαμε πόδι» στην αγορά αυτή! Να μην έχουμε τις απαιτήσεις των εργαζομένων (που τέτοια τύχη για τον φτωχό Ασιάτη), να μην μας κυνηγάνε τα συνδικάτα, να μην απεργούν όποτε τους καπνίζει, να μη μας κυνηγάει το ΙΚΑ ή κάποιο άλλο ταμείο, η εφορία, το δάνειο ανάπτυξης και δεν ξέρω ποιος άλλος “κακός δαίμονας”. Τι καλά που θα ‘τανε! Όλα θα έστρωναν τότε, και οι δουλειές και τα κέφια και όλα». …Λέμε τώρα.
Αλλά πώς να γίνει, βρε αδελφέ; Που να τρέχουμε τώρα με τα αεροπλάνα, μια μέρα δρόμο… Καλά θα ήταν, αλλά δύσκολο πράμα, μη σου πω και επικίνδυνο. Κινέζικα δεν ξέρετε, και που να τρέχετε να μάθετε… Δέκα-είκοσι χρόνια δε φτάνουν. Είδατε και πάθατε με τα αγγλικά, τα κινέζικα σας έλειπαν. Άσε πια τα ρωσικά και τα γιαπωνέζικα. Δεν είναι για σας. Και τόσα λεφτά το εισιτήριο, σε γδέρνουν, καλέ, οι αεροπορικές. Λες και πας στο φεγγάρι. Και άντε να τα βγάλεις πέρα με τους Κινέζους, αν σε κατάλαβαν ή όχι, αν θα σου κάνουν παζάρια ή όχι, αν θα κρατήσουν τη συμφωνία ή όχι, και άλλα τέτοια. Άστε τώρα, να μη μπλέκετε σε κακοτοπιές. Τελικά, ας πάνε άλλοι.
Ή μήπως όχι;
«Δεν το ψάχνω κι εγώ;»
Όποιος ρωτάει μοιάζει χαζός για πέντε λεπτά
κινέζικη παροιμία
όποιος δε ρωτάει μένει ηλίθιος για πάντα
Καλά, λοιπόν: άντε και το ψάχνετε.
Από πού να αρχίσετε; Και ποιον να ρωτάτε τώρα; Ποιος ξέρει καλύτερα από σας; «Εγώ ξέρω τις ανάγκες της επιχείρησής μου, εγώ είμαι το αφεντικό, εγώ πρέπει να αποφασίσω. Που να βάζω συνεταίρους στην τσέπη μου; Μου φτάνει το ΙΚΑ, οι Τράπεζες και η Εφορία». (Σας ακούω, διαβάζω τη σκέψη σας).
Σαφώς. Έτσι είναι. Γιατί να δείξετε άγνοια ή «να πέσετε στην ανάγκη τους;» Ποιος ξέρει καλύτερα, είπαμε; Και τι να πετάτε λεφτά τώρα; Είναι καιρός για τέτοια; Στο κάτω-κάτω, η Ασία είναι για τους κατοίκους της. Εμείς είμαστε Έλληνες -Ελληνάρες ίσως;- και σαν εμάς… κανείς. Στο κουμάντο είμαστε πρώτοι. Και ότι τα ξέρετε όλα, δε συζητιέται. Να εκτεθείτε τώρα με απορίες και τέτοια; Καλύτεροι είναι οι άλλοι; Και ποιοι είναι αυτοί, εδώ που τα λέμε, για να πάμε να τους ρωτήσουμε; Κυριολεκτικά και μεταφορικά.
Έτσι ε; Κι όμως στο βάθος του μυαλού σας ξέρετε ότι κάποιοι το έχουν ήδη πετύχει. Κάποιοι απολαμβάνουν κιόλας τους καρπούς μιας τολμηρής κίνησης που έκαναν κάποτε και ήδη έφερε καρπούς. Μήπως να τους ρωτούσατε πώς κι έτσι; Άραγε, μπήκαν στο αεροπλάνο και γύρισαν φορτωμένοι δουλειές, λεφτά και επιτυχία; Πώς στο καλό το χειρίστηκαν αυτοί; Ήξεραν ή ρώτησαν; Πόσα ήξεραν και ποιους ρώτησαν;
Θέσατε ένα ερώτημα τώρα; Αν όχι, να το θέσετε γιατί έχω μια καλή απάντηση (όπως λέει και ο Γούντι Άλεν).
Κάποιος τους πήρε από το χέρι, επειδή δεν ντράπηκαν να ρωτήσουν. «Ρωτώντας πας και στην Πόλη», έλεγε η γιαγιά μου. Πιο παλιά, ο αρχαίος ημών πρόγονος συμβούλευε «να ρωτάμε τους επαΐοντες –τους γνώστες».
Τι γνώμη έχετε;
Μη φοβάσαι την αργή ανάπτυξη,
κινέζικη παροιμία
να φοβάσαι την ακινησία
Κάποιος παίζει με τον πόνο σας. Εύκολο πράγμα είναι, από τη μια μέρα στην άλλη, να το παίξετε «Κινέζοι»; Ας πούμε ότι παίρνετε την απόφαση να ρωτήσετε και να μάθετε. Αλλά πόσο χρόνο θέλει για να πετύχει αυτή η ιστορία; Εσείς τα θέλετε όλα, είπαμε. Και γρήγορα. Δεν πειράζει που δεν καθίσατε να σκεφτείτε πόσο καιρό παλέψανε οι άλλοι για το ζηλευτό αποτέλεσμα. Εσείς αυτό βλέπετε κι αυτό ονειρεύεστε.
Ωραία λοιπόν. Άντε, σαρώστε τα όλα. Η λαμπρή ιδέα της επιχείρησής σας, ο «δικός σας» ιδρώτας και κόπος πρέπει να διακριθούν. Τσάκα τσάκα, λέμε. Όλοι πρέπει ή να κάνουν πίσω ή να υποκλιθούν μπροστά σε ό,τι εσείς έχετε να προσφέρετε: τα φώτα σας, δηλαδή. Και βιάζεστε δικαιολογημένα, γιατί οι «ανάγκες» σας πιέζουν.
Έτσι ακριβώς μεγαλώσατε και τα παιδιά σας. Τους δώσατε όλο το φαγητό μαζεμένο, όλο το νερό σε μια μέρα, τα τραβούσατε από δω κι από κει για να ψηλώσουν και έτσι έγιναν οι λεβέντες που καμαρώνετε τώρα. Και τις τάξεις του σχολείου όλες μαζί τις έβγαλαν. Θυμάστε;
Ναι;
Ε, όχι! Λέτε ο χρόνος να μην έχει καμιά αξία; Τσάμπα ο λαός μας λέει «αγάλι αγάλι γίνεται…»;
Το ζήτημα είναι «πόσο» αγάλι… Μια και μόνη είναι η διαφορά, βρείτε την να τελειώνουμε.
Χίλια μίλια το ταξίδι;
κινέζικη παροιμία
Με ένα βήμα μόνο αρχίζει
Το ξέρω, στο τέλος αυτού του άρθρου θα με μισείτε. Όχι γιατί σας λέω ψέματα ή σας παρεξηγώ. Εντελώς το αντίθετο. Γιατί σας λέω την αλήθεια. Αναγνωρίσατε τον εαυτό σας εδώ μέσα. Δε λέω, και το διπλανό σας επιχειρηματία και κάποιους γνωστούς σας σίγουρα. Αλλά λειτούργησα ως καθρέφτης, χωρίς άλλο.
Πριν όμως τα βάλετε μαζί μου, για το θράσος και την αμετροέπεια (σας ακούω που με θάβετε), αναλογιστείτε. Και κάντε και το κουίζ που σας δίνω, έτσι σαν το αγαπημένο σας τηλεπαιχνίδι:
- Είναι μακριά η αγορά που σας ενδιαφέρει; Ναι ή Όχι
- Αλλά συνεχίζει να σας ενδιαφέρει; Ναι ή Όχι
- Πιστεύετε ότι υπάρχει τρόπος να την προσεγγίσετε; Ναι ή Όχι
- Μπορείτε να ξεκινήσετε μόνος; Ναι ή Όχι
- Είναι καλύτερα να ρωτήσετε κάποιον που ξέρει; Ναι ή Όχι
- Μπορείτε να τον εντοπίσετε; Ναι ή Όχι
- Θα πάρετε την απόφαση; Ναι ή Όχι
- Θα αντέξετε όσο χρόνο πάρει; Ναι ή Όχι
- Θα κάνετε το πρώτο βήμα; Ναι ή Όχι
- Θα συνεχίσετε για πολύ καιρό ακόμη; Ναι ή Όχι
- Να αναβάλλετε και να «το ζαλίζετε» το θέμα; Ναι ή Όχι
Αν τα ΝΑΙ είναι περισσότερα από τα ΟΧΙ, είστε σε καλό δρόμο. Έχετε ξεκινήσει κιόλας για το ταξίδι. Μεταξύ μας, μόνο ένα ΟΧΙ σας επιτρέπω. Αν το βρείτε.
