Black Hawk Down (2001). Μαύρο γεράκι: Η κατάρριψη

• Είδος: Πολεμική ταινία
• Σκηνοθεσία: Ridley Scott
• Ηθοποιοί: Josh Hartnett, Eric Bana, Ewan McGregor, Tom Sizemore, Sam Shepard, Ewen Bremner, William Fichtner, Charlie Hofheimer, Tom Hardy, Tom Guiry, Jason Isaacs, Orlando Bloom
• Διάρκεια: 143 λεπτά
• Ελληνικός τίτλος: Μαύρο γεράκι: Η κατάρριψη
• Ημερομηνία κυκλοφορίας: 28 Δεκεμβρίου 2001
• Παραγωγή: Columbia Pictures
• Προϋπολογισμός ταινίας: 110 εκατομμύρια δολάρια
• Ακαθάριστα έσοδα: 173 εκατομμύρια δολάρια

1993: η επιχείρηση “Restore Hope”, η οποία υποτίθεται ότι θα έφερνε ειρήνη και σταθερότητα στη Σομαλία, χτυπημένη από αιματηρές εμφύλιες μάχες και από έναν εξίσου θανατηφόρο λιμό, κάθε άλλο παρά επιτυχής μπορεί να χαρακτηριστεί. Οι ΗΠΑ προσπαθούν να συλλάβουν τον Haidid, τον πιο επικίνδυνο αρχηγό, που κατάσχει την βοήθεια τροφίμων και έχει ήδη σκοτώσει 24 Πακιστανούς, μέλη της ειρηνευτικής δύναμης.

3 Οκτωβρίου 1993: οι ΗΠΑ στέλνουν 120 επίλεκτους στρατιώτες στο Mogadishu για να συλλάβουν 2 αντιπροσώπους του Haidid. Η επιχείρηση που θα έπρεπε να έχει διάρκεια 30 λεπτών, καταλήγει σε έναν μαραθώνιο μιας μέρας, μετά την πτώση ενός ελικοπτέρου Black Hawk. Το έργο επικεντρώνεται στα γεγονότα ή πιο σωστά στην αιματοχυσία αυτής της μέρας και διηγείται το πώς ένα απρόβλεπτο γεγονός μετέτρεψε την επιχείρηση σε μια μάχη, όχι πολύ μακριά από τις ανάλογες του Vietnam.

Δυο διευκρινίσεις πριν συνεχίσουμε στην ανάλυσή μας, ώστε να είμαι σωστός απέναντί σας. Δεν είμαι ιστορικός για να μπορέσω να αξιολογήσω αντικειμενικά τα γεγονότα στη Σομαλία, αν και προσπάθησα αρκετά τις τελευταίες μέρες να διαβάσω περί του θέματος. Και δεύτερον είμαι από τους λίγους που προτίμησαν το The Thin Red Line παρά το Saving Private Ryan της ίδιας χρονιάς.

Καταρχάς η ταινία δεν αποφεύγει πάλι το γνωστό μοτίβο των ΗΠΑ που φέρνουν ειρήνη και ευημερία σε άλλες χώρες. Αλλά θα μου πείτε αυτό πια έχει καταντήσει σύνηθες φαινόμενο, με πιο πρόσφατο παράδειγμα το Behind Enemy Lines. Όπως και να χει οι Σομαλοί παρουσιάζονται ως άγριοι και αιμοδιψείς ενώ οι αμερικανοί στρατιώτες γεμάτοι ιδανικά, ηθική (για παράδειγμα η εντολή να φέρουν πίσω όλους τους νεκρούς στρατιώτες από το πεδίο μάχης!) και αφοσιωμένοι στην ανθρωπιστική αποστολή τους.

Και αν σας φαίνεται ότι υπερβάλω, δείτε το πώς οι στρατιώτες βρίσκονται εγκλωβισμένοι σε μια πόλη φάντασμα, περικυκλωμένοι από ένα εξαγριωμένο και οπλισμένο πλήθος, το οποίο έχει μια μοναδική ιστορική ευκαιρία: να τους σκοτώσει! Αλλά η κορυφαία σκηνή του έργου δεν είναι άλλη από την υποδοχή των ηρώων, οι οποίοι τρέχουν στον δρόμο, φτάνουν σε ένα στάδιο του Πακιστάν, ενώ χειροκροτούνται από τον κόσμο, λες και είναι Μαραθωνοδρόμοι στους Ολυμπιακούς Αγώνες. Ωραίος συμβολισμός!

Ευτυχώς ο παραγωγός Jerry Bruckheimer ξεφεύγει για πρώτη φορά ίσως από τους πολλούς συναισθηματισμούς αλά Pearl Harbor και τους περιορίζει στην ανούσια μισή πρώτη ώρα της ταινίας. Κατά τη διάρκεια αυτής βέβαια θα ακούσετε τους γνωστούς πατριωτικούς διάλογους και θα δείτε τη συναισθηματική και ανθρώπινη πλευρά των στρατιωτών.

Η συνέχεια όμως είναι τελείως διαφορετική. Εκεί φαίνεται η μαεστρία του Ridley Scott, ο οποίος προσφέρει ένα εκπληκτικό θέαμα (!). Η ταινία παίρνει πλέον τη μορφή ντοκιμαντέρ και προσπαθεί να σας βάλει μέσα στη δράση της. Ο θεατής βρίσκεται στον πανικό της μάχης ανάμεσα σε καπνούς, σφαίρες, διαμελισμένα σώματα. Όλα δοσμένα μέσα από την σκηνοθετική υπερενέργεια του Scott και με όσο το δυνατόν μεγαλύτερη αληθοφάνεια ώστε να επιτευχθεί και η ανάλογη δραματοποίηση των γεγονότων.

Αυτό όμως που υποτίθεται ότι είναι το δυνατό σημείο του Black Hawk Down γίνεται ταυτόχρονα και το εύθραυστο κομμάτι του. Πάρτε το πρώτο εικοσάλεπτο της Διάσωσης του Στρατιώτη Ryan και επιμηκύνετε το στις δυο ώρες. Η μάχη φαίνεται ατελείωτη και διαρκεί σχεδόν μέχρι τους τίτλους τέλους. Αυτός ο κορεσμός θυμίζει περισσότερο παιχνίδια τύπου Quake και ο χαρακτηρισμός αυτός νομίζω ότι δεν είναι υπερβολικός. Αντίθετα με το έπος του Spielberg, εδώ η μάχη καταλήγει να είναι κουραστική και τα πάντα θα πρέπει οπωσδήποτε να παρουσιάζονται με τον μέγιστο ρεαλισμό.

Μην περιμένετε ακόμα να δείτε χαρακτήρες στο έργο. Το καστ μπορεί να αποτελείται από αρκετούς καλούς ηθοποιούς όπως τους Josh Hartnett, Ewan McGregor (τον οποίο μάλιστα η Columbia προωθούσε έντονα στα Oscars! -διαβάστε σχετικό άρθρο εδώ), Eric Bana, Orlando Bloom, ωστόσο δεν πρόκειται να τους διακρίνετε αφού ξεκινήσει η μάχη. Όχι γιατί δεν έχουν κάποιο ρόλο, αλλά επειδή κυριολεκτικά δεν θα μπορείτε να τους δείτε. Η ερμηνεία του Tom Sizemore απ΄ την άλλη δεν προσθέτει τίποτα παραπάνω από αυτό που έδωσε στο Saving Private Ryan.

Ίσως η πιο έντονη και σωστή σκηνή του έργου είναι η αντίφαση των υπέροχων τοπίων της Σομαλίας με τα ελικόπτερα να πετούν πάνω τους λίγο πριν ξεκινήσει η επιχείρηση. Τέλος, ο Hans Zimmer έχει κάνει καλή δουλειά στη μουσική, όχι όμως και πρωτότυπη.

Η ταινία έχει προταθεί για 4 βραβεία Oscar: Καλύτερης Σκηνοθεσίας (Ridley Scott), Μοντάζ, Φωτογραφίας και Ήχου (δείτε το αφιέρωμα μας εδώ).

Αν δείτε τελικά την ταινία αυτή, θα ήθελα πραγματικά την άποψή σας είτε συμφωνείτε με τα παραπάνω είτε όχι στο Forum μας. Εκείνο όμως που θέλω να τονίσω είναι ότι δεν έχω αντίρρηση στον πατριωτισμό του κάθε λαού. Εκεί που εναντιώνομαι είναι η χρησιμοποίηση του κινηματογράφου ως μέσο έκφρασής του. Γιατί ο κινηματογράφος, ως Τέχνη, ανήκει σε όλους τους λαούς, έχει παγκόσμιο χαρακτήρα…

Δείτε παρακάτω το τρέιλερ της ταινίας Black Hawk Down (2001). Μαύρο γεράκι: Η κατάρριψη.