Για να κατορθώσεις να εξουσιάζεις τη ζωή σου, πρέπει πρώτα να πάρεις τα ηνία των αποφάσεων που ορίζουν πως θα πορευτείς ως άνθρωπος, και κατ’ επέκταση ως γυναίκα. Μέχρι εδώ, συμφωνείς ή διαφωνείς; Αν για οποιοδήποτε λόγο κάποιοι άλλοι καθορίζουν τα δικά σου πιστεύω, τα ιδανικά, και τις προοπτικές να εξελιχθείς σαν άτομο, τότε άραγε θα είναι εφικτό να προοδεύσεις και να ανέβεις ένα σκαλοπάτι παραπάνω στην κλίμακα της προσωπικής εξέλιξης;
Όπως καταλαβαίνετε αγαπητές μου φίλες, σας θέτω ορισμένα ρητορικά ερωτήματα για να σας δώσω το ερέθισμα να αναλογιστείτε, αν αξίζει τον κόπο να προχωράς μία ολόκληρη ζωή με σκυμμένο το κεφάλι εξυπηρετώντας τις ανάγκες των αλλωνών για να γίνεις ένα υπάκουο παιδί, κοινώς γυναικούλα, δηλαδή ένα άβουλο και κακόμοιρο πλάσμα που πραγματοποιεί τα θελήματα των συνάνθρωπων του, όμως με την κακώς εννοούμενη έννοια, και δεν της μένουν περιθώρια να διεκδικήσει καλύτερες ευκαιρίες, γιατί απλά το απαγορεύουν τα κοινωνικά στερεότυπα.
Ασχολούμενος σχεδόν δύο δεκαετίες με τον τομέα της τεχνολογίας και τα επιχειρηματικά δρώμενα, μου δόθηκε η ευκαιρία να συνομιλήσω με χιλιάδες ανερχόμενες Businesswoman (ελληνικά: επιχειρηματίες γυναίκες) από όλο τον κόσμο, και ξέρεις τι απέγινε το 95% εξ αυτών; Τελικά εγκατέλειψαν τις προσπάθειές τους ή απέτυχαν παταγωδώς, γιατί απλά έμειναν στα όνειρα και τις φιλοδοξίες, επειδή λογάριαζαν χωρίς τον ξενοδόχο, δηλαδή το σύντροφο ή το σύζυγό τους, όπου είχαν την τάση να τις υποδεικνύουν ποιο είναι το σωστό και ποια κατεύθυνση θα ακολουθήσουν.
Στις παρακάτω ενότητες θα αναλύσω διεξοδικά το ζήτημα με χρήσιμες πληροφορίες που νομίζω θα σου δώσουν τα εχέγγυα σαν γυναίκα να κατανοήσεις πως το τομάρι σου δεν δύναται να γίνει υποχείριο κανενός.
Businesswoman
Σαφώς απαιτείται να γίνει διάκριση ανάμεσα στη γυναίκα του σήμερα και εκείνη των προηγούμενων δεκαετιών, επειδή προφανώς έχουν αλλάξει άρδην οι συνθήκες και οι καταστάσεις που δρούσε οποιοδήποτε θηλυκό. Κάποτε, στην καλύτερη περίπτωση μία γυναίκα μπορούσε να μετεξελιχθεί επιχειρηματικά το πολύ-πολύ λίγο πιο πέρα από την πόλη της, Αυτός ήταν ο κανόνας και το αντίθετο ήταν η εξαίρεση.
Ενώ τώρα που διανύουμε το θαύμα του διαδικτύου και την ολοκληρωτική ψηφιακή εποχή, μπορεί κάποιο άτομο να κυριαρχήσει επιχειρηματικά σε πολλές χώρες ταυτόχρονα χωρίς καν να βγει από το σπίτι του για να συναντηθεί με ομοϊδεάτες ή συναδέλφους, ούτε καν με τους υπαλλήλους του, αφού κάλλιστα μπορούν να βρίσκονται στην άλλη άκρη του κόσμου εργαζόμενοι για τα συμφέροντά του.
Αφού ξεκαθαρίσαμε αυτήν την μικρή λεπτομέρεια που κάνει τη διαφορά, προχωράμε στο ζουμί της υπόθεσης.
Σήμερα δεν υπάρχουν δικαιολογίες για ένα θηλυκό να μην τολμήσει να δραστηριοποιηθεί επαγγελματικά στο αντικείμενο που αγαπάει, επικαλούμενη διάφορες αερολογίες πως δήθεν υπάρχουν εμπόδια ή δεν το επιτρέπει η στενή οικονομική κατάσταση.
Πριν 3 χρόνια μία γνωστή μου, νεαρή κοπέλα, άνοιξε διαδικτυακό κατάστημα παπουτσιών, χωρίς να έχει φυσικό κατάστημα, ούτε καν εμπόρευμα, απλά είχε ένα e-shop που όταν λάμβανε τις τις παραγγελίες των πελατών τις έστελνε κατευθείαν στο χονδρέμπορο και εκείνος με τη σειρά του τα προϊόντα στον πελάτη, δηλαδή λειτουργούσε ως reseller, διεξάγοντας dropshipping. Έτσι για την ιστορία, το κεφάλαιο εκκίνησης της ήταν 150 ευρώ για την κατασκευή του e-shop.
Από τις παραγγελίες η κοπέλα έβγαζε ένα αξιόλογο ποσοστό της τάξεως του 20% από κάθε αγορά, δίχως να έχει πιάσει πότε στο χέρι της οποιοδήποτε ζευγάρι παπούτσια των πελατών της. Επομένως, εσείς τι πιστεύετε; Αυτό δεν ονομάζεται επιχειρηματικό δαιμόνιο;
Την παρούσα χρονική στιγμή η κοπέλα πουλάει παπούτσια στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, την Αγγλία, τον Καναδά κ.λπ βρισκόμενη στην Ελλάδα, χωρίς να χρειαστεί να βγει ποτέ έξω από την χώρα μας, παρά μόνο για διακοπές σε κάποιο εξωτικό προορισμό, έτσι για να πάνε κάτω τα φαρμάκια.
Με το προαναφερόμενο παράδειγμα που σου παρέθεσα, νομίζω πως θα έχεις αντιληφθεί ό,τι πλέον δεν υπάρχουν φραγμοί για να ανοίξεις τα φτερά σου και να γίνεις μία επιτυχημένη businesswoman, με την μόνη προϋπόθεση πως απαιτείται έξυπνη σκέψη, σκληρή εργασία και προσήλωση στο στόχο.
Επαγγελματική καριέρα ως γυναίκα
Ακόμη κι αν δεν επιθυμείς να μπλεχτείς με τις επιχειρήσεις, μπορείς κάλλιστα να εργαστείς από το δωμάτιο σου σε μία ξένη εταιρεία που βρίσκεται στην Αμερική μέσω τηλεργασίας από την οθόνη του υπολογιστή σου. Αρκεί βέβαια να έχεις κάποιες ικανότητες και προχωρημένες δεξιότητες σε κάποιο τομέα για να σε προσλάβει εργοδότης σου.
Διαφορετικά, εάν δεν κατέχεις απολύτως καμία γνώση σε κανένα επάγγελμα, και πάλι μην πτοείσαι, γιατί μπορείς να ξεκινήσεις να ασχολείσαι σοβαρά με ένα αντικείμενο, ούτως ώστε να εξελιχθείς σε σύντομο χρονικό διάστημα, καταφέρνοντας να φτάσεις σε προχωρημένο επίπεδο. Oι μονοί περιορισμοί είναι μέσα στο μυαλό σου και πουθενά αλλού, και να θυμάσαι ό,τι η απογοήτευση είναι ο χειρότερος σύμβουλος για ένα ελπιδοφόρο άνθρωπο.
Επιπλέον, μπορείς να λειτουργήσεις και ως ελεύθερος επαγγελματίας στο διαδίκτυο πουλώντας τις υπηρεσίες σου στο Linkedin. Αξίζει να επισημανθεί για εκείνους που δεν γνωρίζουν πως η συγκεκριμένη πλατφόρμα είναι το μεγαλύτερο κοινωνικό δίκτυο για επαγγελματίες, και χάρη σε αυτό, μία μεγάλη μερίδα ατόμων ξεκίνησαν μία καινούργια επαγγελματική σταδιοδρομία που δεν την φαντάζονταν ούτε στα πιο τρελά τους όνειρα.
Εν τούτοις για να λέμε τα πράγματα με το όνομα τους, το Linkedin έχει ένα σοβαρό μειονέκτημα, ό,τι υπάρχουν διάφοροι περιορισμοί που μπορούν να αρθούν εάν πληρώσεις μια μηνιαία συνδρομή της τάξεως των 50 ευρώ, αλλά σε πληροφορώ πως θα σου ανοίξουν διάπλατα οι ορίζοντες, αρκεί σε πρώτη φάση να μάθεις να χειρίζεσαι την πλατφόρμα και να εκμεταλλευτείς στο έπακρο τις ευκαιρίες που θα ξετυλιχτούν μπροστά σου.
Επίσης, μια άλλη αξιόλογη πλατφόρμα πώλησης υπηρεσιών είναι το fiverr που αδιαμφισβήτητα δίνεται η δυνατότητα στον οποιοδήποτε να γίνει το αφεντικό του εαυτού του, κερδίζοντας ένα αξιόλογο εισόδημα με τη μόνη προϋπόθεση να ξεχωρίζεις σε κάποιο τομέα, όπως να πουλάς άρθρα, φωτογραφίες, να σχεδιάζεις ιστοσελίδες, να φτιάχνεις λογότυπα, διαφημιστικά ηχητικά σποτάκια ή βίντεο χρησιμοποιώντας απλά το PC σου, κάποιο προηγμένο λογισμικό και πάνω από όλα τις να παρέχεις ποιοτικές υπηρεσίες για να σε εμπιστευτούν οι καταναλωτές.
Νοικοκυρά στο σπίτι
Σε καμία περίπτωση δεν θεωρείται υποτιμητική η ιδιότητα της νοικοκυράς, αφού δίνουν κάθε μέρα αγώνα για να φροντίζουν το σπίτι και τα παιδιά, μεγαλώνοντας τους αυριανούς πολίτες αυτής της ρημαγμένης χώρας, και μάλιστα στερούνται τις προσωπικές τους στιγμές, ούτως ώστε να μη λείψει τίποτα στην οικογένεια τους. Φυσικά η πλειονότητα των αναγνωστών που διαβάζουν το παρόν άρθρο, ενδέχεται η μητέρα τους να είναι μία σπουδαία νοικοκυρά που τους ανέθρεψε με τις καλύτερες περγαμηνές, για να μπορούν αυτοί σήμερα να είναι η αφρόκρεμα της κοινωνίας.
Ωστόσο είμαι βαθιά πεπεισμένος πως η σύγχρονη γυναίκα είναι αδιανόητο να είναι κλεισμένη μέσα στους τέσσερις τοίχους, υπομένοντας τη μοίρα της, και μετά όταν θα φτάσει 50 ετών θα στεναχωριέται που παραμέλησε τον εαυτό της για να μεγαλώνει τον κανακάρη της μέχρι να φτάσει 30 χρόνων ή ακόμη χειρότερα μέχρι να ασπρίσουν τα μαλλιά του.
Στις χώρες του ευρωπαϊκού βορρά, όπως Γερμανία, Βέλγιο, Ολλανδία, Δανία, Σουηδία κ.λπ. τα τέκνα τους φεύγουν από το σπίτι μόλις ολοκληρώσουν το 18ο έτος της ηλικίας τους, αφού πλέον θεωρούνται ενήλικες και είναι ικανοί να συντηρήσουν τον εαυτό τους, και κατ’ επέκταση γιατί είναι παράλογο να επιβαρύνουν άλλο τους γονείς τους. Άλλωστε αυτή είναι η βασική αιτία που οι βορειοευρωπαίοι είναι ένα βήμα μπροστά από όλους τους υπόλοιπους λαούς.
Εν ολίγοις, αν κάτσεις και σκεφτείς καθαρά, και ξεκαθαρίσεις τις προτεραιότητες σου, θα δεις ό,τι γίνεται να συνδυαστούν και τα δύο μαζί, δηλαδή εργαζόμενη μητέρα πού θα αδράξει την ευκαιρία να κυνηγήσει το ανέφικτο και ίσως μία μέρα να το υλοποιήσει. Ακόμη κι αν ο σύζυγος δεν σταθεί στήριγμα σε τούτο το εγχείρημα.
Γυναικούλα
Εκ των πραγμάτων, μία μικρή μερίδα του θηλυκού πληθυσμού μέσα στην κοινωνία είναι αναγκασμένη να ζει υπό συνθήκες ευτελισμού, διότι ορισμένοι εξυπνάκηδες σύντροφοι και σύζυγοι, τις χρησιμοποιούν σαν να πρόκειται για το παιχνιδάκι τους, με αρνητικό πρόσημο να μην έχει απολύτως καμία σημασία η γνώμη αυτών των γυναικών.
Εν τούτοις, το μεγάλο ερώτημα είναι ποιος φταίει τελικά για αυτό το διασυρμό, οι ίδιες που το επιτρέπουν ή οι άντρες που διακατέχονται από αυτήν την αυταρχική συμπεριφορά και την επιβάλλουν με τον πιο χείριστο τρόπο στα αγαπημένα τους πρόσωπα;
Η ισονομία, η ισοτέλεια και τα ίσα δικαιώματα δεν είναι αυτονόητα στοιχεία στον περίγυρο μας, και όποιος πιστεύει ακράδαντα πως πέρασαν ανεπιστρεπτί οι καιροί που βασίλευε η ανδροκρατία μέσα στο σπίτι, μάλλον πλανάται πλάνην οικτρά, τουναντίον αυτή η κατάσταση συνεχίζει να υφίσταται, απλά σε μικρότερο βαθμό σε αντίθεση με το μακρινό παρελθόν.
Πριν 9 μήνες περίπου συζητούσα με μία παλιά συμμαθήτρια που μου διηγήθηκε τον καημό της, και ό,τι υποχρεώθηκε να εγκαταλείψει την επαγγελματική της σταδιοδρομία, κατέχοντας υψηλή θέση σε μία εταιρεία ως ανώτατο στέλεχος, γιατί το έτερον της ήμισυ φοβόταν πως θα την πλησιάζουν ερωτικά οι συνάδελφοι της, με αποτέλεσμα να τις ανακοινώσει ό,τι εάν δεν παραιτηθεί από το πόστο της θα χωρίσουν οριστικά και αμετάκλητα.
Για να μη μακρυγορώ, τελικά η φουκαριάρα μετά από αρκετή πίεση υπέβαλε την παραίτηση της, και αφοσιώθηκε αποκλειστικά στο νοικοκυριό, επειδή ήταν τρέλα ερωτευμένη με τον σύζυγό της. Ωστόσο μου εξομολογήθηκε ό,τι το μετάνιωσε πικρά, γιατί δεν έχασε μόνο την εργασία της, αλλά και την οικονομική ανεξαρτησία της, αφού πλέον εξαρτάται από το χαρτζιλίκι που θα της δώσει για να ψωνίσει καλλυντικά, ρούχα, να πάει στο κομμωτήριο για να περιποιηθεί τα μαλλιά της, να βγει να πιει ένα καφέ με τις φίλες της και πολλά άλλα.
Σε γενικές γραμμές αισθάνθηκε ό,τι απώλεσε την ελευθερία της, και κατά κάποιο τρόπο ταπεινώθηκε, νιώθοντας γυναικούλα, σε αντάλλαγμα με την υποτιθέμενη οικογενειακή της ευημερία, ικανοποιώντας τον εγωισμό του άντρα της. Όμως επειδή δεν μπορούσε να χωνέψει αυτήν την αφόρητη αδικία, αναγκάστηκε να πάρει διαζύγιο και να το στείλει στη μαμάκα του που τον υπεραγαπούσε, και ήταν εν μέρει υπεύθυνη που τον έκανε κακομαθημένο.
Όταν ολοκλήρωσε την διήγηση της ιστορίας της, μου γεννήθηκαν ορισμένες απορίες σχετικά με αυτό το περιστατικό, και την ρώτησα ευθύς αμέσως γιατί δεν τον χώρισε νωρίτερα και περίμενε να εξελιχθεί η ζωή της σε φιάσκο, και μου απάντησε πως ήταν τυφλωμένη από τον έρωτα, εμποδίζοντας την να δει την αληθινή διάσταση των πραγμάτων. Παρόλα αυτά, μου επισήμανε κατηγορηματικά ό,τι δεν πρόκειται να επαναλάβει ξανά το ίδιο σφάλμα, ακόμη κι αν χρειαστεί να μείνει μόνη εφόρου ζωής.
Μην θυσιάσεις τις φιλοδοξίες σου
Ο άνθρωπος πεθαίνει όταν πάψει να έχει όνειρα και όχι όταν επέλθει ο βιολογικός θάνατος, και αν δεν έχεις επίγνωση αυτής της ιδιαιτερότητας, τότε θα είσαι καταδικασμένη να βιώνεις περίεργες περιστάσεις, που ίσως να επιδεινώνονται με το πέρασμα των καιρών, φέρνοντας τον εαυτό σου σε ακόμη σε πιο μειονεκτική θέση, παρατηρώντας άπραγη τον κατήφορο που πήρες, μη έχοντας δυνάμεις να διακόψεις αυτή την απελπιστική πορεία που σε οδηγεί σε αδιέξοδο.
Κάνοντας διαρκώς συμβιβασμούς που είναι εις βάρος σου θα έχει ως συνέπεια να ανοίγεις το λάκκο σου με τα ίδια σου τα χέρια. Θα σου παραθέσω ένα ρητό που λέει συχνά – πυκνά ο θυμόσοφος λαός μας: «Στη ζωή δεν παίρνεις ότι σου αξίζει, αλλά αυτό που διαπραγματεύεσαι», κάτι που συνεπάγεται πως αν δεν είσαι σε θέση να έρθει σε σύγκρουση, στενοχωρώντας μερικές φορές τους καλομαθημένους συνανθρώπους σου που δεν τους κάνεις το χατίρι, θα διαπιστώσεις ό,τι ακολουθείς ένα μονοπάτι που περιέχει μόνο οπισθοδρόμηση.
Βέβαια, για να μην υπάρχουν παρερμηνείες στα λεγόμενα μου, οι συμβιβασμοί όταν διεξάγονται με διαύγεια στο μυαλό και σωστή κρίση παράγουν ουσιώδη αποτελέσματα, εν τούτοις, επειδή ο άνθρωπος συνηθίζει να λειτουργεί περισσότερο με το συναίσθημα και λιγότερο με τον ορθολογισμό, τυχαίνει να προβαίνει σε τερατώδη σφάλματα, φερειπείν να θυσιάσεις τις φιλοδοξίες σου για να ευχαριστήσεις τον γκόμενο σου. Όμως όταν εκείνος βρει άλλη φιλενάδα, και σε παρατήσει στα κρύα του λουτρού, θα αναρωτιέσαι μετά που οφείλεται άραγε η τόσο μεγάλη ατυχία που ανταμώνει συνεχώς στο διάβα σου.
Οι εταιρείες δεν εμπιστεύονται τις γυναίκες
Είναι κάτι παραπάνω από βέβαιο πως η πλειοψηφία των εταιρειών τείνουν να μη να μην αναθέτουν σημαντικούς ρόλους στις γυναίκες μέσα στην επιχειρηματική τους οντότητα, ο λόγος που συμβαίνει κάτι τέτοιο, έγκειται καθαρά στο γεγονός πως έχουν την πεποίθηση ό,τι οι άντρες είναι πιο ικανοί από το λεγόμενο ασθενέστερο φύλο, ανεξάρτητα αν δεν ευσταθεί τούτη η παράμετρος, και δεν είναι κάποιο τοπικό φαινόμενο που λαμβάνει χώρα μόνο στην Ελλάδα, αλλά σχεδόν σε όλα τα προηγμένα κράτη της υφηλίου, όπως και στην Αμερική που υποτίθεται ό,τι πως ο συγκεκριμένος λαός δεν περιβάλλεται από τέτοιου είδους ταμπού.
Μάλιστα είναι κοινό μυστικό πως πολλοί οικονομικοί σύμβουλοι προτρέπουν τις εταιρείες να προτιμούν τους άντρες ως ανώτατα στελέχη, διότι είναι πιο σκληροί στις διαπραγματεύσεις και δεν τους τρομάζει το ρίσκο σε κάποια τολμηρή απόφαση, ενώ αντιστρόφως, το γυναικείο φύλο από τη φύση του οπισθοχωρεί ευκολότερα στην πρώτη δυσκολία, κάτι που ομολογουμένως ζημιώνει μακροπρόθεσμα τα συμφέροντα της επιχείρησης.
Μία άλλη εξίσου σημαντική πτυχή του όλου θέματος είναι ό,τι και οι επενδυτές δεν βλέπουν θετικά το να προσλαμβάνονται γυναίκες σε διευθυντικές θέσεις, και αρκετές φορές βάζουν βέτο, σταματώντας τη διαδικασία πρόσληψης, με απώτερο σκοπό να μην ταραχθεί η ομαλότητα στο μαγαζί τους. Όσο κι αν ακούγεται σοκαριστική αυτή η παλινωδία, χαίρει άκρας εκτίμησης στον επιχειρηματικό κύκλο, επικροτώντας εμμέσως πλην σαφώς τη συγκεκριμένη μεθοδολογία, άσχετα αν δημοσίως λένε το αντίθετο, δείχνοντας το καλό τους πρόσωπο, ούτως ώστε να μην σχηματίσει κακή εικόνα η κοινωνία για την προσωπικότητα τους.
Για να μην κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας, παρόλο που οι φεμινιστικές οργανώσεις καταβάλλουν υπερπροσπάθειες να εξαλείψουν τα κακώς κείμενα στα επιχειρηματικά δρώμενα, εν τέλει αποδεικνύεται ό,τι η ανισότητα θα συνεχίζεται για αρκετό καιρό ακόμα έως ότου οι επόμενες γενιές που θα είναι πιο ανοιχτές σε τέτοια ευαίσθητα ζητήματα θα έχουν το σθένος να βάλουν φρένο σε τούτη την κατρακύλα και κάπως έτσι θα περιθωριοποιηθούν τα διεστραμμένα μυαλά που δηλητηριάζουν με την νοοτροπία τους όλα τα στρώματα της κοινωνίας.
Φεμινισμός
Σε όλα τα δημοκρατικά καθεστώτα του πλανήτη ο φεμινισμός ακμάζει σε εκθετικό βαθμό, βοηθώντας να ακουστεί η γυναικεία φωνή στα πέρατα του κόσμου και να πάψει επιτέλους να παραμένει στην αφάνεια το ασθενές φύλο. Αλλά για να αποδίδουμε τα του καίσαρος τω καίσαρι, ορισμένες οργανώσεις έχουν παθητικό ρόλο και δεν παράγουν έργο, και πίσω από αυτήν την ιδιότητα προσπαθούν να αποκομίσουν προσωπικά οφέλη, αποκτώντας αναγνώριση και καταξίωση στο ευρύ κοινό, ώστε να τους δείξουν η τηλεόραση και να γίνουν viral στο διαδίκτυο, αποκτώντας τα πέντε λεπτά δημοσιότητας που τους αξίζουν.
Ενώ κάποιες άλλες φεμινιστικές οργανώσεις επιδιώκουν το χρηματικό κέρδος από τις διάφορες χορηγίες που προσφέρουν οι ανυποψίαστοι πολίτες, οι ευαισθητοποιημένες εταιρείες και οι δημόσιοι οργανισμοί με τραγικό αποτέλεσμα να μην επιτυγχάνεται ο στόχος και να αποπροσανατολίζεται ο σκοπός αυτών των ομάδων. Η αιτία αυτής της κατάντιας πηγάζει από το γεγονός που δεν ελέγχονται αυτές οι οργανώσεις από τις δημόσιες αρχές ή κάποιο ελεγκτικό όργανο για να επέλθει η τάξη.
Κάτι παρόμοιο συμβαίνει και με τις ακτιβιστικές οργανώσεις στα ελληνικά νησιά που εκμεταλλεύονται τους μετανάστες για να πλουτίζουν τα διευθυντικά στελέχη, λαμβάνοντας μισθό τριών και τεσσάρων χιλιάδων ευρώ το μήνα, ενώ δεν θα έπρεπε να πάρουν ούτε τσακιστή δεκάρα, προφανώς γιατί είναι μία ανιδιοτελής πράξη που την κάνεις εθελοντικά και όχι ως βιοπορισμό.
Το πιο τρανό παράδειγμα ηθικής είναι οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα που εγκαταλείπουν τη στέγη τους και την στρωμένη καριέρα τους, πηγαίνοντας στην άλλη άκρη του κόσμου, όπως στην Αφρική, κινδυνεύοντας να κολλήσουν κάποια σοβαρή ασθένεια για να βοηθήσουν τους ανήμπορους ανθρώπους αφιλοκερδώς.
Τώρα, όσον αφορά τις φεμινίστριες, εννοείται πως είναι χρήσιμες, και αδιαμφισβήτητα είναι εκείνες που ενίσχυσαν το περί δικαίου αίσθημα σε όλα τα ανεπτυγμένα κράτη του δυτικού πολιτισμού, παρέχοντας στις κακοποιημένες γυναίκες το δικαίωμα να ελπίζουν και να μην πνίγουν το θυμό μέσα τους, όπως έπρατταν οι γιαγιάδες μας πριν 30 και 40 χρόνια, ζώντας ως άβουλα όντα.