Την προηγούμενη εβδομάδα είπαμε κάτι λίγα περί των εικαστικών δυνατοτήτων του μέσου της φωτογραφίας και είδαμε εν συντομία τη ζωή της Julia Margaret Cameron και μέρος της ενδιαφέρουσας δουλειάς της.
Σήμερα θα συνεχίσουμε στο ίδιο πνεύμα με λίγο μπλα μπλα και πολύ μπανιστήρι, κάνοντας ένα πέρασμα σε άλλον ένα φωτογράφο του καιρού εκείνου, τον Robert Demachy. Γάλλος, πιο νεότερης κοπής από την Julia και πολύ δημοφιλής στην εποχή του, είναι γνωστός κυρίως για το βαρύ πείραγμα που έριχνε στις φωτογραφίες που τραβούσε, κάνοντας τες συχνά να θυμίζουν πίνακες ζωγραφικής και οφείλω να διευκρινίσω με απόλυτη ειλικρίνεια πως δεν πρόκειται για σχήμα λόγου.
Γεννήθηκε στις 7 Ιουλίου του 1859 στα προάστια του Παρισιού, από ιδιαίτερα ευκατάστατη οικογένεια (ο πατέρας του ήταν ιδιοκτήτης της Banque Demachy, οπότε καταλαβαίνεις). Οι γονείς του τον ονόμασαν Leon-Robert Demachy, αλλά από νωρίς αποτάχθηκε το πρώτο του όνομα και κυκλοφορούσε απλώς ως “Robert“.
Τα παιδικά του χρόνια δεν είχαν ιδιαίτερο βαβαβούμ, μιας και η οικογένειά του ήταν βολεμένη και δίχως πολλά δράματα. Λίγο του ζορίστηκε ο κώλος γύρω στα 11 του, όταν η μάνα του πήρε τον ίδιο και τα αδέρφια του και φυγαδεύτηκαν στις Βρυξέλλες εξαιτίας του ξεσπάσματος του Γαλλο-Πρωσσικού πολέμου. Ο μπαμπάς Demachy έμεινε πίσω για να συνεισφέρει κυρίως οικονομικά στη παρισινή κομμούνα.
Με το που πάτησε τα 18 του, ο Robert πήγε για ένα χρόνο εθελοντής στο στρατό. Επιστρέφοντας πίσω και μην έχοντας κάτι να κάνει, μιας και είχε τη διαβίωσή του εξασφαλισμένη, άρχισε να κυκλοφορεί, ίσως και από αντίδραση στη μεγαλοαστική του καταγωγή, στα μποέμικα καλλιτεχνοκαφενεία του Παρισιού. Σύντομα άρχισε να σκιτσάρει τον κόσμο που σύχναζε εκεί, καθώς και άκυρα ατομάκια στο δρόμο.
Γύρω στα 1876 ξεκίνησε να πειραματίζεται με τη φωτογραφία. Φυσικά λόγω γεμάτου πορτοφολιού μπορούσε να έχει και τον χρόνο και τον εξοπλισμό για να επιδοθεί στο χόμπι του, αλλά το βασικό στοιχείο που έκανε τον Demachy να γίνει καλός φωτογράφος δεν ήταν τόσο ο χρόνος και το χρήμα -άσχετα αν επέδρασαν θετικότατα – αλλά το απέραντο ζήλος του για το αντικείμενο.
Όπου στεκόταν και όπου βρισκόταν μιλούσε και έγραφε για τη τέχνη της φωτογραφίας και μάλιστα ήταν από αυτούς που υποστήριζαν πως δεν κάνει ο εξοπλισμός και τα χημικά τον καλλιτεχνικό φωτογράφο, αλλά η αίσθηση που έχει ο ίδιος στο να τραβήξει και να πειράξει μια φωτογραφία ώστε να είναι “καλλιτεχνική“.
Το 1882 μπήκε στη Société française de photographie και ήρθε σ’ επαφή με πολλούς σημαντικούς Ευρωπαίους φωτογράφους, αλλά γρήγορα ξενέρωσε, θεωρώντας πως οι περισσότεροι φωτογράφοι που τον περιτριγύριζαν ήταν συντηρητικοί. Έτσι μια 6ετία αργότερα μάζεψε τα μπογαλάκια του και πήγε να κάνει παρέα με τον Maurice Bucquet στο Photo-Club de Paris. Δαύτο είχε πιο ριζοσπαστικό χαρακτήρα και ήταν ανάλογο του Photo-Secession στις ΗΠΑ.
Το 1889 γνώρισε την Julia Adelia Delano, μια αμερικανίδα με την οποία παντρεύτηκαν τέσσερα χρόνια αργότερα, το 1893. Τον επόμενο χρόνο, το 1894 άρχισε να χρησιμοποιεί την νεοεισαχθήσα τεχνική εκτύπωσης με διχρωμικό κόμμι και να επεξεργάζεται έντονα τόσο το αρνητικό της κάθε φωτογραφίας όσο και την εκτύπωσή της, με διάφορα χημικά ματζούνια, ενώ παράλληλα κρατούσε σημειώσεις από τα πειράματα του.
Το 1895 έκανε στο Photo-Club de Paris την πρώτη του ατομική έκθεση με τις φωτογραφίες που είχε εκτυπώσει με διχρωμικό κόμμι, ενώ μια διετία αργότερα εξέδωσε το πρώτο του βιβλίο με τίτλο “Photo-aquatint or Gum Bichromate Process” σε συνεργασία με τον Alfred Maskell.
Με το μπάσιμο του 20ου αιώνα έγινε ακόμα πιο παραγωγικός και ενεργός, κάνοντας γύρω στις 5 ατομικές εκθέσεις μέσα στη πρώτη του δεκαετία -για εκείνο τον καιρό 5 ατομικές εκθέσεις σε 10 χρόνια ήταν σημαντικό κατόρθωμα και δη για φωτογράφο.
Σε κάθε του έκθεση “ανέβαζε τον πήχη” και έκανε τους κριτικούς να αλαλάζουν. Εκτός αυτού, το 1904 ξεκίνησε να πειραματίζεται με υλικά εκτύπωσης που είχαν βάση τα λάδια και μέσα σε μια επταετία κατάφερε να διαμορφώσει την τεχνική που είναι γνωστή ως bromoil process, μια σύγχρονη εκδοχή της οποίας μπορείς να δεις σε αυτό το how to.
To 1909 η Adelia απαίτησε διαζύγιο από τον Demachy, μιας και αυτός ήταν τόσο απορροφημένος με τις φωτογραφικές του δουλειές που είχε φτάσει σε σημείο να περνάει τον περισσότερο του χρόνο στο εργαστήριό του. Συν τοις άλλοις, ακόμα και εκτός αυτού υπήρχαν προβλήματα, ακόμα και στο “πού θα βγούμε μαζί απόψε“.
H Adelia πετούσε τη σκούφια της για κοσμικές μαζώξεις, ενώ ο Robert τις σιχαινόταν και προτιμούσε να κάνει παρέα με μποέμιδες καλλιτέχνες. Παρά το ότι το διαζύγιό τους αποτέλεσε σκάνδαλο για την εποχή και για τους κύκλους τους, ο Demachy ποτέ δεν κακολόγησε την πρώην σύζυγό του.
Το 1914, εντελώς στα ξαφνικά, απλά έπαψε να τραβάει φωτογραφίες. Ποτέ κανείς δεν έμαθε ακριβώς το γιατί. Πιθανολογείται πως τον επηρέασαν τα γεγονότα του Α! Παγκοσμίου πολέμου, αλλά δεν είναι εξακριβωμένο.
Παρόλα αυτά έκανε μερικές εκθέσεις από παλιές του δουλειές μετά το 1914 και έγραψε ορισμένα άρθρα πάνω στη φωτογραφία, αλλά από εκεί και πέρα αρνούνταν κατηγορηματικά να ξαναπιάσει κάμερα στα χέρια του, ακόμα και για να φωτογραφήσει τα εγγόνια του. Συνέχισε βέβαια να σκιτσάρει και μάλιστα έτυχε να τον κατηγορήσουν για κατασκοπία σε κάποια φάση που τον έπιασαν να σκιτσάρει κοντά στο Le Havre, γεγονός που φάνηκε να τον διασκεδάζει.
Το 1916, όταν πέθανε η μητέρα του, ξεφορτώθηκε το αρχοντικό τους, μετακόμισε στη Μονμάρτρη και αγόρασε μια φάρμα κοντά στο Trouville, στην οποία εγκαταστάθηκε μόνιμα μετά από κάποιο καιρό. Συνέχισε να σκιτσάρει, κατά κύριο λόγο σωματώδεις λουόμενες κυρίες στη παραλία που βρισκόταν κοντά στο σπίτι του — πόσο σε creepy stalker μου κάνει αυτό;
Πέθανε από αρτηριοσκλήρωση στις 29 Δεκεμβρίου του 1936. Λίγο πριν τον θάνατο του κατέστρεψε όλα του τα σκίτσα και έστειλε τις φωτογραφίες του στη Royal Photographic Society και στο Photo-Club de Paris.
