Ο Stephen King θεωρείται – και είναι – ίσως ο πιο εμπορικός συγγραφέας του 20ου αιώνα. Σχεδόν όλα τα βιβλία του είναι στους καταλόγους των best seller, σημειώνοντας το καθένα μόνο ένα απίστευτο αριθμό πωλήσεων, ενώ κάθε καινούργια του συγγραφική δραστηριότητα αποτελεί πάντα αντικείμενο ατελείωτων συζητήσεων.
Τι είναι όμως αυτό που έκανε τον King τόσο επιτυχημένο, καθιστώντας τον παράλληλα ένα φαινόμενο στα συγγραφικά δρώμενα του αιώνα που έφυγε;
Αν θέλετε την γνώμη μου, ο King δεν είναι μεγάλος συγγραφέας με την συμβατική έννοια του όρου. Δηλαδή, καθαρά με λογοτεχνικούς όρους, ο τρόπος γραφής του, η δομή των έργων του δεν αποτελούν κάτι πρωτοποριακό, ούτε καν κάτι καινοτόμο. Ακόμα και ο ίδιος το έχει συνειδητοποιήσει, το έχει παραδεχτεί κιόλας εν μέρει, αφού σε δυο τρία μυθιστορήματα του (κυρίως στο Έργα Οδοποιίας, το Στάσου πλάι μου και το Dolores Claiborne) έκανε μια προσπάθεια να γράψει κάτι πιο “σοβαρό”, πιο κοντά σε αυτό που λέμε καθαρή λογοτεχνία.
Τα προτερήματα όμως του King είναι άλλα: Κατ΄ αρχήν ξέρει πολύ καλά να διηγείται μια ιστορία. Έχει απίστευτη φαντασία και γνωρίζει πολύ καλά πώς να μεταβιβάζει τα συναισθήματα του στον αναγνώστη, καθιστώντας τον σχεδόν από την αρχή “όμηρο” της αφήγησης. Πραγματικά, με το που πιάσεις ένα καλό βιβλίο του στα χέρια σου, δεν μπορείς να το αφήσεις αν δεν το τελειώσεις πρώτα.
Επιπλέον, είναι μάστορας στην κατασκευή του κόσμου που πλαισιώνει την ιστορία του. Τα πάντα αναλύονται διεξοδικά και σε βάθος, έτσι ώστε ο αναγνώστης να νιώσει οικείος με τον περιβάλλοντα χώρο. Οι ήρωες του είναι εξωφρενικά δουλεμένοι και “ζωντανοί” τόσο πολύ που ταυτίζεσαι μαζί τους σε τέτοιο βαθμό που πονάς αν κάποιος πάθει κάτι ή νιώθεις τεραστία ικανοποίηση όταν κάποιος σημειώσει μια επιτυχία.
Ανάλυση των Ταινιών του Stephen King.
Το Αυτό (It- 1990)
- Παίζουν: Tim Curry, Harry Anderson, Dennis Christopher κ.α
Την δεκαετία του 60, μια παρέα μικρών παιδιών καλούνται να αντιμετωπίσουν μια αρχέγονη οντότητα που δρα στην πόλη τους σκοτώνοντας μικρά παιδία. Καταφέρνουν να το εξοντώσουν (προσωρινά;) και δίνουν την υπόσχεση ότι αν ξαναεμφανιστεί θα το αντιμετωπίσουν πάλι. Τριάντα χρόνια αργότερα, ένας από αυτούς που δεν έχει φύγει από την πόλη παρατηρεί ένα ανάλογο μοτίβο φόνων. Καλεί έτσι έναν-έναν τους παλιούς του φίλους, υπενθυμίζοντας την υπόσχεση που είχαν δώσει.
Κατά την γνώμη μου Το Αυτό είναι τόσο το απόλυτο βιβλίο του King όσο και η καλύτερη ταινία που βασίστηκε σε έργο του. Οι ερμηνείες καταπληκτικές ( ο Tim Curry τρομοκρατεί στον ρόλο του κλόουν), το καστ δένει τόσο αρμονικά που νομίζεις ότι αυτοί οι άνθρωποι γεννήθηκαν για να παίζουν μαζί, η σκηνοθεσία καταπληκτική, η ατμόσφαιρα σε καταπίνει ενώ το σενάριο σέβεται απόλυτα την βαριά κληρονομιά του βιβλίου κατορθώνοντας να την μετατρέψει σε μια απολαυστική διασκευή που σε καθηλώνει.
Σημείωση: Πριν από 8 περίπου χρόνια η ταινία προβλήθηκε από γνωστό ελληνικό κανάλι. Αν και την είχα δει σε βιντεοκασέτα περίπου 7 φορές κάθισα και την ξαναείδα. Διαπίστωσα έκπληκτος ότι η κόπια που προβλήθηκε ήταν περίπου 40 λεπτά μεγαλύτερη και περιείχε παρά πολλές κομμένες σκηνές! Ιδιαίτερα δε, μια από αυτές είναι απόλυτα ουσιώδης όσον αφορά την εξέλιξη της ιστορίας που δεν μπορώ να καταλάβω γιατί δεν μπήκε στην βιντεοκασέτα. Αν λοιπόν δείτε ότι η τηλεόραση προβάλει ξανά την ταινία μην την χάσετε, γιατί δεν θα βρείτε άλλη ευκαιρία να την δείτε ολοκληρωμένη!!! (Εγώ πάντως από τότε έχω αγοράσει μια 4-ωρη κασέτα η οποία ακόμα είναι stand-by δίπλα στο βίντεο)
Η Λάμψη (The Shining – 1980)
- Παίζουν: Jack Nicholson, Shelley Duvall, Danny Lloyd
Ο Τζακ Τόρανς αναλαμβάνει να διατελέσει χειμερινός επιστάτης στο απομονωμένο στα χιονιά ξενοδοχείο Θέα. Μαζί παίρνει την γυναίκα του και τον πεντάχρονο γιο του Ντάνυ, ο οποίος διαθέτει το χάρισμα της ενόρασης. Όλα φαντάζουν υπέροχα μέχρι που ο Ντάνυ αρχίζει να βλέπει τρομακτικά οράματα διαισθανόμενος ότι κάτι κακό υπάρχει στο ξενοδοχείο.
Ο Σ. Κιούμπρικ καταφέρνει να μας προσφέρει τον απόλυτο τρόμο σε κινηματογραφική μορφή. Οι χώροι του ξενοδοχείου φαντάζουν σαν βγαλμένοι από τους χειρότερους εφιάλτες μας (ακόμα θυμάμαι το απίστευτο πλάνο με το απέραντο, άδειο και ταυτόχρονα ελλοχεύων απειλητικό λόμπυ του ξενοδοχείου), η έννοια της ολοκληρωτικής απομόνωσης αναβλύζει από παντού, η ηθοποιία του Νίκολσον είναι ένα βήμα πριν την απόλυτη σχιζοφρένεια, ενώ τα οράματα του Ντανυ αναβλύζουν μια εξωκοσμική νοσηρότητα.
Βέβαια, ο Κιούμπρικ άλλαξε αρκετά το βιβλίο και το προσάρμοσε στο δικό του στυλ αλλά ποιος νοιάζεται, όταν σε φέρνει αντιμέτωπο με τους ποιο σκοτεινούς σου φόβους;
Η Λάμψη (The Shining – 1997*)
- Παίζουν: Rebecca De Mornay, Steven Weber, Courtland Mead
Σχεδόν σελίδα-σελίδα μεταφορά από το βιβλίο του King. Τηλεταινία απόλυτα πιστή στο πρωτότυπο (οι διάλογοι είναι σχεδόν αυτούσιοι παρμένοι από το βιβλίο), αλλά λείπει αυτή η υφέρπουσα απειλή που χαρακτηρίζει τόσο το αυθεντικό έργο του συγγραφέα όσο και την ταινία του Κιούμπρικ. Αρκετά καλές ερμηνείες, γενικά φροντισμένη παραγωγή αλλά… χλιαρή ατμόσφαιρα και έλλειψη φαντασίας.
Η Καταιγίδα του Αιώνα (Storm of the Century – 1999)
- Παίζουν: Timothy Daly, Colm Feore, Debrah Farentino
Ένα μικρό χωριό ετοιμάζεται να δεχτεί μια θηριώδη χειμωνιάτικη καταιγίδα. Κατά την διάρκεια των προετοιμασιών εμφανίζεται ένας παράξενος άνδρας ο οποίος μυστηριωδώς φαίνεται να γνωρίζει τα πάντα για τους κάτοικους. Διατείνεται πως αν του δώσουν αυτό που θέλει θα φύγει αλλιώς όλο το χωριό θα καταποντιστεί από την καταιγίδα.
Βασισμένη σε ένα σενάριο αποκλειστικά γραμμένο για την τηλεόραση, η ταινία εξοντώνει τον θεατή με την υπερ-φλυαρία της, την μηδενική δράση της και την ανύπαρκτη πλοκή της. Είναι να απορεί κανείς πως ένα σενάριο που θα μπορούσε να εξαπλωθεί άνετα σε μια 45-λεπτη μίνι ταινία (χωρίς να κοπεί καθόλου!) μετατρέπεται σε έναν Γολγοθά 254 λεπτών! Προς αποφυγή…
Κριστίν (Christine – 1983)
- Παίζουν: Keith Gordon, John Stockwell, Alexandra Paul
Ο Άρνι, ένας συνηθισμένος μαθητής λυκείου περίγελος από τους συμμαθητές του, αγοράζει μια μεταχειρισμένη Πλύμουθ, ένα αυτοκίνητο που ασκεί μια περίεργη επίδραση πάνω του, σαν να είναι ζωντανό…
Το χαμένο στοίχημα του John Carpenter. Αν κάποιος δεν έχει διαβάσει το βιβλίο η ταινία του φαίνεται σαν ένα απλά καλό θρίλερ, ο αναγνώστης όμως θα εξαγριωθεί διαπιστώνοντας την βεβήλωση του σκηνοθέτη πάνω στο πρωτότυπο έργο, βεβήλωση που αφαίρεσε από το βιβλίο το 60% περίπου της έκτασης κα της πλοκής του. Η ταινία μένει μόνο στην επιδερμική προσέγγιση της ιστορίας, αποφεύγοντας τις βαθύτερες αναφορές σχετικά με την ερωτική σχεδόν σχέση του πρωταγωνιστή με την Πλύμουθ και την σταδιακή κάθοδο του στην παράνοια που τον μετέτρεψε σε άβουλο υποχείριο της υποχθόνιας επιρροής του αυτοκίνητου. Κρίμα…
Misery – 1990
- Παίζουν: James Caan, Kathy Bates
Ένας διάσημος συγγραφέας ερωτικών μυθιστορημάτων πέφτει θύμα αυτοκινητιστικού ατυχήματος σε μια απομονωμένη περιοχή στα βουνά. Κατά καλή του τύχη όμως τον σώζει και τον περιθάλπει σπίτι της μια καλόκαρδη νοσοκόμα που δηλώνει μάλιστα και η πιο φανατική αναγνώστρια του. Τα πράγματα όμως περιπλέκονται επικίνδυνα όταν η νοσοκόμα διαπιστώνει ότι αυτός στο τελευταίο του βιβλίο σκότωσε την ηρωίδα, την Μίζερυ, που αυτή είχε τόσο πολύ αγαπήσει.
Η ταινία αποτελεί ένα μικρό διαμάντι και καταφέρνει να εντυπωσιάσει τόσο με τις υπέροχες ερμηνείες των δυο πρωταγωνιστών (ειδικά της Bates, που νομίζεις ότι θα βγει από την οθόνη και θα σου επιτεθεί!) όσο και με το κλίμα επερχόμενου τρόμου που επιβάλλει στον θεατή. Μια από τις καλύτερες μεταφορές στο σινεμά βιβλίου του King.
Τελευταία Έξοδος: Ρίτα Χέυγορθ (The Shawshank Redemption – 1994)
- Παίζουν: Tim Robbins, Morgan Freeman
Ένας λογιστής καταδικάζεται σε ισόβια κάθειρξη για ένα έγκλημα που δεν διέπραξε ποτέ. Η ταινία αφηγείται την ζωή του μέσα στη φυλακή και επικεντρώνεται στην ζεστή, φιλική του σχέση με έναν μαύρο κατάδικο.
Είναι ίσως μια από τις ελάχιστες φορές στην ιστορία του σινεμά που η ταινία είναι καλύτερη από το βιβλίο (ή για να ακριβολογούμε, στην προκειμένη περίπτωση τη νουβέλα).Το S.R είναι μια βαθιά ανθρώπινη ταινία πολύ πιο πάνω από αυτό που ονομάζουμε “δράμα φυλακών”. Η ανάλυση των χαρακτήρων υποδειγματική, η σκηνοθεσία άψογη και δυο ερμηνείες που είναι όλα τα λεφτά. Το περίεργο είναι ότι όταν η ταινία βγήκε στο σινεμά αντιμετωπίστηκε αρνητικά από κοινό και κριτικούς, για να βρει την επιτυχία που αναμφίβολα της αξίζει όταν κυκλοφόρησε στην αγορά του βίντεο.
Στάσου πλάι μου (Stand By Me – 1986)
- Παίζουν: Will Wheaton, River Phoenix, Corey Feldman
Το 1960 μια παρέα 4 μικρών φίλων ξεκινάει ένα ταξίδι από την μικρή επαρχιακή πόλη όπου ζουν για να βρουν ένα από καιρό εξαφανισμένο παιδί, πιθανότατα νεκρό, με σκοπό να γίνουν ήρωες. Το ταξίδι αυτό τελικά αποδεικνύεται ιδιαίτερα καταλυτικό για την μετάβαση των παιδιών από την ανέμελη ζωή στην ωρίμανση.
Ένα υπέροχο βιβλίο και ακόμα μια πιο υπέροχη ταινία. Το Στάσου Πλάϊ Μου αναβλύζει ένα άρωμα μελαγχολίας, αποτελεί έναν ύμνο πάνω στην αθωότητα της εφηβείας και ταυτόχρονα μια ισχυρή προσγείωση στην εκλογικευμένη πραγματικότητα. Η όλη ταινία περικλείεται από την πεποίθηση ότι τελικά αυτό που πραγματικά μετράει είναι το ταξίδι και οι εμπειρίες που προσκομίζεις από αυτό και όχι ο τελικός προορισμός. Νομίζω ότι δεν έχει νόημα να αναφερθούμε σε ερμηνεία, σκηνοθεσία κ.λ.π όταν έχουμε να κάνουμε με ένα σύνολο που αποτελείται από τόσο αγνά και αληθινά συναισθήματα.
Maximum Overdrive – 1986
- Παίζουν: Emilio Estevez, Pat Hingle, Laura Harrington
Το 1986, για τρεις ημέρες η γη μπαίνει στην τροχιά ενός κομήτη με αποτέλεσμα όλες οι μηχανές (αυτοκίνητα, πλυντήρια, μπλέντερ κ.λ.π) να ζωντανέψουν. Μια ομάδα ατόμων έχει παγιδευτεί από ζωντανεμένα φορτηγά σε ένα πρατήριο βενζίνης και προσπαθεί να διαφύγει.
Βασισμένη σε ένα καλούτσικο διήγημα, το M.O μάλλον προκαλεί γέλιο παρά τρόμο. Αρκετά καλή ταινία, βλέπεται ευχάριστα αλλά όχι τίποτα το ιδιαίτερο. Το μοναδικό συν είναι το κορυφαίο soundtrack από τους AC/DC.
Trucks – 1997
- Παίζουν: Will Wheaton, River Phoenix, Corey Feldman
Βασισμένο στο ίδιο διήγημα με το Μ.Ο (μόνο που εδώ το ξύπνημα το μηχανών οφείλεται σε τοξικά απόβλητα) το Trucks είναι μια αδιάφορη τηλε-ταινία που αν θέλετε δείτε τη καθαρά για ιστορικούς λόγους.
Αpt Pupil – 1998
- Παίζουν: Brad Refno, Ian McKellen
Ο 13-χρόνος Τοντ ανακαλύπτει πως ένα ευυπόληπτος γείτονας του είναι στην πραγματικότητα ένας Ναζί εγκληματίας πολέμου. Τον εκβιάζει λοιπόν με την πιθανή αποκάλυψη της ταυτότητας του εκτός και αν αυτός του πει τα πάντα γύρω από την φρικιαστική δράση του με κάθε λεπτομέρεια.
Η ταινία μου άφησε ανάμικτα συναισθήματα. Και αυτό γιατί ο σκηνοθέτης αποφάσισε να αφήσει έξω από την ταινία ένα μεγάλο μέρος του βιβλίου, ιδιαίτερα εκείνα με τις άρρωστες λεπτομέρειες από την δράση του Ναζί, την νοσηρή του σχέση με τον Τοντ, τον σχεδόν σχιζοφρενικό χαρακτήρα του νεαρού αλλά και πολλά άλλα γεγονότα που καθιστούν το έργο του King σχεδόν ακατάλληλο για ανηλίκους!
Πάντως είναι μια ευχάριστη ταινία τρόμου (οξύμωρο ε;) με ένα Ian McKellen να σου προκαλεί ντελίριο τρόμου κάθε φορά που κάνει την εμφάνιση του στο πλάνο (καλά, είναι γνωστό ότι ο άνθρωπος είναι ΘΕΟΣ!).
The Langoliers – 1995
- Παίζουν: David Morse, Dean Stockwell, Patricia Wottig
Κατά την διάρκεια μιας αεροπορικής πτήσης 8 από τους επιβάτες που έτυχε να κοιμούνται στις θέσεις τους, ξυπνούν και συνειδητοποιούν έντρομοι πως όλοι οι υπόλοιποι έχουν εξαφανιστεί. Ένας από αυτούς τυχαίνει να είναι πιλότος και καταφέρνει να προσγειώσει το αεροπλάνο με ασφάλεια. Σιγά-σιγά όμως καταλαβαίνουν ότι ο κόσμος που προσγειώθηκαν ίσως να μην είναι και ο δικός τους.
Αρκετά ενδιαφέρον βιβλίο, καλούτσικη ταινία. Το σενάριο από μόνο του εγγυάται ένα ευχάριστο δίωρο αν και η παραγωγή δεν είναι ιδιαίτερα φροντισμένη με αποτέλεσμα πολλές φορές να σε πιάνουν τα γέλια από τα παιδικά εφέ, ειδικά δε όταν εμφανίζονται οι Langoliers νομίζεις ότι παίζεις Pac-man! Παρ’ όλα αυτά δείτε την, δεν θα περάσετε και άσχημα.
Η Νεκρή Ζώνη (The Dead Zone – 1983)
- Παίζουν: Christopher Walken, Sarah Blackwell, Martin Sheen
O C. Walken ενσαρκώνει τον ρόλο ενός δασκάλου, ο οποίος ύστερα από ένα παραλίγο θανατηφόρο τροχαίο πέφτει σε κώμα. Όταν ξυπνάει 5 χρόνια αργότερα, και αφού η ζωή του σχεδόν έχει καταστραφεί, ανακαλύπτει ότι απέκτησε το χάρισμα της ενόρασης.
Μια κλασσική ταινία, με έναν C. Walken να δίνει ρεσιτάλ ερμηνείας. Αποτυπώνει τέλεια το προσωπικό αδιέξοδο του ήρωα ο οποίος εγκλωβίζεται σε έναν κυκεώνα γεγονότων, καταλήγοντας να θεωρεί το χάρισμα του περισσότερο κατάρα παρά προίκισμα. Δείτε την οπωσδήποτε.
Cujo – 1983
- Παίζουν: Dee Wallace-Stone, Danny Pintauro
Ένας σκύλος Αγίου Βερνάρδου παθαίνει λυσσά και σκορπάει τον πανικό σε μια αμερικάνικη κωμόπολη. Το μεγαλύτερο μέρος της ταινίας διαδραματίζεται στο εσωτερικό ενός…αυτοκίνητου, αφού το σκυλί έχει καταφέρει να εγκλωβίσει εκεί μια γυναίκα και τον πεντάχρονο γιο της.
Η ταινία ήταν ακόμα και πριν γυριστεί καταδικασμένη στην αποτυχία αφού είναι σχεδόν αδύνατον να μεταφερθεί στο πανί η κλειστοφοβική αγωνιά και ο ανεμοστρόβιλος των σκέψεων της ηρωίδας όπως αυτά αποτυπώνονται με περισσή μαεστρία στο βιβλίο του S. King
Αδύνατος (Thinner – 1996)
- Παίζουν: Robert John Burke, Joe Montegna, Lucinda Jenney
Ένας μεσοαστός δικηγόρος γυρνώντας σπίτι του με το αυτοκίνητο μετά από μια δίκη, χτυπάει και σκοτώνει μια τσιγγάνα. Βγαίνοντας να δει την συμβαίνει ο πατέρας της εξοργισμένος τον ακουμπάει ελαφρά στο μάγουλο και ψιθυρίζει τη λέξη “αδύνατος”. Μερικές μέρες μετά ο Μπόλι διαπιστώνει έντρομος ότι ίσως η κατάρα του τσιγγάνου να είναι αληθινή, αφού αδυνατίζει συνεχώς ολοένα και περισσότερο.
Αρκετά αξιόλογη ταινία, βασισμένη σε ένα βιβλίο που ο S. King έγραψε υπό το ψευδώνυμο Richard Backman. Τα πάντα βαίνον καλώς και ο θεατής στο τέλος μένει ευχαριστημένος, κάτι στο οποίο συμβάλει και το αναπάντεχο φινάλε
Το Πράσινο Μίλι (The Green Mile – 1999)
- Παίζουν: Tom Hanks, David Morse, Bonnie Hunt
Την δεκαετία του 1930 σε μια φυλακή, οι φρουροί της πτέρυγας των θανατοποινιτών αντιμετωπίζουν ένα έντονο ηθικό δίλημμα όταν διαπιστώνουν ότι ένας από τους μελλοθάνατους κρατούμενους είναι αθώος και επιπλέον είναι φορέας μιας περίεργης θεραπευτικής δύναμης.
Ενδιαφέρουσα ταινία αν και υποφέρει από το ίδιο σεναριακό μπάχαλο που υπέφερε και το βιβλίο. Δηλαδή ενώ ξεκινάει σαν δράμα φυλάκων, γίνεται μεταφυσικό θρίλερ, μετά δράμα, μετά μυστηρίου κ.λ.π. Αυτό ίσως να οφείλεται στο γεγονός ότι ο King προσπαθώντας να μιμηθεί παλαιότερους κλασσικούς συγγραφείς (τον Mark Twain λ.χ) το έγραψε σε 6 συνέχειες, χωρίς να έχει αποφασίσει πως εξ΄ αρχής πως θα εξελιχθεί η ιστορία. Πάντως το καστ είναι αρκετά αξιόλογο, η ταινία προσφέρει αρκετές συγκινήσεις και η παραγωγή είναι φροντισμένη μέχρι την τελευταία λεπτομέρεια.
Pet Sematary – 1989
- Παίζουν: Dale Midkiff, Fred Gwynne, Denise Crosby
Η οικογένεια των Creed μετακομίζει σε ένα σπίτι στην έξοχη. Τα πάντα είναι στην εντέλεια εκτός από δυο προβλήματα: Στον δρόμο μπροστά από το σπίτι πηγαινοέρχονται συνεχώς φορτηγά μεταφορών και στο δάσος υπάρχει ένα παράξενο ινδιάνικο νεκροταφείο για το οποίο οι γείτονες δεν είναι διατεθειμένοι να αποκαλύψουν πολλά πράγματα. Το πώς συνδυάζονται αυτά τα δυο θα το μάθετε παρακολουθώντας το Pet Sematary.
Πολύ καλή ταινία που στηρίζεται αφενός στην πολύ καλή προσαρμογή του βιβλίου και αφετέρου στην φροντισμένη σκηνοθεσία, το ικανό καστ (ο μικρός γιος της οικογένειας είναι πραγματικά αξιαγάπητος) και στην έξοχη ατμόσφαιρα που δημιουργεί. Μην παραλείψετε να την δείτε.
The Running Man – 1987
- Παίζουν: Arnold Schwarzenegger, Maria Concita Alonso
Ένας κρατούμενος σε φύλακες υψίστης ασφαλείας κάπου στο μέλλον αποφασίζει να παίξει σε ένα εξαιρετικά βίαιο τηλεπαιχνίδι που παρακολουθείται από εκατομμύρια τηλεθεατές. Αν τα καταφέρει να βγει ζωντανός θα κερδίσει την ελευθέρια του, αν όχι απλώς θα πεθάνει για να ικανοποιήσει τις ανάγκες της τηλεθέασης.
Εξαιρετική φουτουριστική περιπέτεια που κινείται σε φρενήρεις ρυθμούς κόβοντας την ανάσα του θεατή. Το σύμπαν που δημιούργησε ο S. King έχει μετουσιωθεί εξαιρετικά στη μεγάλη οθόνη αποσπώντας έναν εμπορικό όσο και καλλιτεχνικό θρίαμβο. Πραγματικά, σε κρατάει σε αγωνιά και εγρήγορση μέχρι το τελευταίο λεπτό, χαρίζοντας σου τη λύτρωση στο φινάλε (λίγο αλλαγμένο το τέλος αλλά δεν πειράζει). Περιέργως, πολύ καλός είναι και ο Schwarzenegger σε έναν από τους καλύτερους ρόλους στην, μικρή ποιοτικά, καριέρα του.
Το Οχυρό (The Stand-1994)
- Παίζουν: Gary Sinise, Molly Ringwald, Jame Sheridan
Ένας διαφυγών ιός από ένα εργαστήριο των ΗΠΑ έχει σαν αποτέλεσμα τον θάνατο της συντριπτικής πλειοψηφίας των κατοίκων του πλανήτη. Οι ελάχιστοι επιζώντες οργανώνουν δυο διαφορετικές κοινότητες: Η πρώτη ηγείται από μια μυστηριώδης ηλικιωμένη γυναίκα ενώ η δεύτερη από έναν δαιμονικό άντρα. Σύντομα θα συγκρουστούν μεταξύ τους σε μια πάλη ανάμεσα στο καλό και στο κακό.
Κατά τη γνώμη μου, το καλύτερο και πληρέστερο έργο του S. King (μαζί με το Αυτό) που ευτυχώς η μεταφορά του στην μικρή οθόνη έγινε με την δέουσα προσοχή και φροντίδα. Τα σκηνικά των ερειπωμένων δρόμων και πόλεων κόβουν την ανάσα με την απεραντοσύνη και την κενότητα τους, ενώ παρόλο που σκιαγραφούνται δεκάδες χαρακτήρες ο θεατής δεν κουράζεται ούτε λεπτό. Ένα πραγματικό έπος, ένα εγχείρημα που ίσως στην αρχή έμοιαζε ακατόρθωτο λόγω της πολυπλοκότητας και της πολυμορφίας του βιβλίου, που κανένας φίλος του σινεμά δεν πρέπει να χάσει.
Tommyknockers – 1993
- Παίζουν: Jimmy Smits, Marq Helgenberger, John Ashton
Σε μια μικρή αμερικανική κωμόπολη (κλασσικά) ένα μυστηριώδες θαμμένο αντικείμενο προκαλεί εκρήξεις εφευρετικότητας στους κατοίκους. Παράλληλα, τους προετοιμάζει για τη “μεταμόρφωση” κάνοντας τους υποχείρια μιας συλλογικής εξωγήινης οντότητας.
Άχαρη τηλεταινία βασισμένη σε ένα κουραστικό, κατά τη γνώμη μου, βιβλίο. Η μεταφορά κρίνεται ως ανεπαρκής, μιας και παρουσιάζεται περίπου το ? της ιστορίας ενώ σαν ταινία δεν έχει να επιδείξει τίποτα το ξεχωριστό – εκτός ίσως από τη συμμετοχή της γνωστής πορνοστάρ Traci Lords!
Creepshow I & II (1982 – 1987)
- Παίζουν: (Ι) Hal Holbrook, Leslie Nielsen, Ed Harris, Carrie Nye – (ΙΙ) George Kennedy, Philip Dore, Paul Satterfield
Επιτυχημένη απόπειρα του John Romero να μεταφέρει στο σινεμά μερικά από τα διηγήματα του S. King. Περιλαμβάνονται τα: (I) The Crate, Something to Tide you Over, Father’s Day, The Lonesome Death of Jordy Verill. (II) Old Chief Wood’nhead, The Raft, The Hitchiker.
Παρακολουθούνται πολύ ευχάριστα, αν και δεν αποτελούν και καμία φοβερά αξιοσημείωτη κινηματογραφική προσπάθεια. Έχουν όμως ποικιλία και άρτια σκηνοθετική άποψη.
Cat’s Eye – 1985
- Παίζουν: Drew Barrymore, James Woods, Alan King, Kenneth McMillan
Σπονδυλωτή μαύρη κωμωδία που περιλαμβάνει τρεις ιστορίες, με συνδετικό κρίκο μια γάτα η οποία είναι παρούσα, και παίζει και κάποιο ρόλο, σε κάθε μια από αυτές. Τα διηγήματα που έχουν μεταφερθεί είναι τα: Quitters Inc., The General, The Ledge.
Τόσο η έξυπνη επιλογή των διηγημάτων του King (που εμπεριέχουν και μια δόση μαύρου χιούμορ) όσο και η πολύ καλή μεταφορά τους συν το καλό καστ αποτελούν εγγύηση για ένα ευχάριστο 90λεπτο.
Ο Νυχτερινός Επισκέπτης (The Night Flier-1997)
- Παίζουν: Miguel Ferrer, Julie Entwisle
Ένας υπέρ του δεόντως κυνικός ρεπόρτερ που εργάζεται σε μια ταμπλόιντ εφημερίδα ερευνά κάποιον παράξενο serial killer που ταξιδεύει με αεροπλάνο και αρέσκεται στο να απομυζεί το αίμα από τα θύματα του στα μικρά αεροδρόμια που επισκέπτεται. Ενώ η ερεύνα προχωράει, ο δημοσιογράφος καταλήγει στο συμπέρασμα πως ο δολοφόνος είναι κάτι παραπάνω από αυτό που φαίνεται.
Βασισμένη σε ένα μικρό διήγημα του S. King, αφού πρώτα το σενάριο ξεχειλώθηκε μέχρι εκεί που δεν πάει, το The Night Flier είναι ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα ταινίας στην οποία κυριαρχεί η φτήνια στα τεχνικά μέσα, το υπέρμετρο σπλάτερ στοιχείο αλλά και μια υποτιθέμενη σοβαροφάνεια. Τίποτα το ιδιαίτερο, διαβάστε καλύτερα το διήγημα που είναι και πολύ καλύτερο.
Οι Νυχτοβάτες (Sleepwalkers – 1992)
- Παίζουν: Brian Crause, Machen Amick, Alice Krige
Μια μητέρα και ο έφηβος γιος της είναι νυχτοβάτες, που σημαίνει ότι έχουν την ικανότητα να μεταμορφώνονται. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι να κλέψουν πρώτα την ζωτική ενέργεια μιας νεαρής κοπέλας. Όμως όλα πάνε στραβά όταν το τελευταίο τους θύμα τους καταφέρνει να διαφύγει.
Τραγική μεταφορά ενός όχι και τόσο γνωστού βιβλίου του S. King. Τα πάντα εδώ έχουν αποτυπωθεί με απόλυτη αποτυχία, ενώ το μόνο που διασώζεται κάπως είναι η αρκετά φροντισμένη παραγωγή. Αξίζει, έως ένα βαθμό βέβαια, για τις cameo εμφανίσεις των Clive Barker, Stephen King, Joe Dante, John Landis και Mark Hammil.
Children of the Corn – 1984
- Παίζουν: Peter Horton, Linda Hamilton
Ένα ζευγάρι διέρχεται με το αυτοκίνητο του από μια μικρή αμερικάνικη πόλη (αμάν πια!) και συνειδητοποιεί ότι όλοι οι ενήλικες είναι νεκροί ενώ τα παιδία έχουν δημιουργήσει μια ομάδα λατρείας για μια υπερφυσική οντότητα που διαμένει στα καλαμποκο-χώραφα της περιοχής.
Πετυχημένη μίξη σασπένς και τρόμου, το C.o.t.C καταφέρνει να προκαλεί στον θεατή συναισθήματα πανικού, ειδικά δε όταν εξελίσσεται η ιστορία και αντιλαμβάνεται τι ακριβώς συμβαίνει δεν θα μπορέσει να αντιμετωπίσει ξανά μικρό παιδί με συμπάθεια (υπερβάλω βέβαια αλλά καταλαβαίνετε τι εννοώ!). Η προβολή καλό είναι να γίνει το βράδυ με όλα τα φώτα σβηστά.
Το Σκοτεινό Εγώ (The Dark Half – 1993)
- Παίζουν: Timothy Hutton, Amy Madigan, Michael Rooker
Ο Θάντ Μπομόν, συγγραφέας, έχει δημιουργήσει το συγγραφικό alter-ego του, τον Τζόρτζ Στάρκ γράφοντας βίαιες ιστορίες τρόμου και φρίκης, γνωρίζοντας τεραστία εμπορική επιτυχία. Όταν όμως αποφασίζει να τον “σκοτώσει” και να βγει στον κόσμο με το πραγματικό του, πιο ανθρώπινο συγγραφικό του πρόσωπο, συνειδητοποιεί ότι ο Στάρκ έχει πάψει πλέον να αποτελεί ένα πλασματικό ψευδώνυμο, αλλά ένα τρομακτικό πλάσμα το οποίο έχει υλοποιηθεί από την ίδια του τη φαντασία.
Το The Dark Half είναι τόσο το πρώτο βιβλίο του King που διάβασα όσο και η πρώτη ταινία βασισμένη σε έργο του που είδα, οπότε δεν μπορώ να είμαι απόλυτα αντικειμενικός. Έτσι θα περιοριστώ να αναφέρω ότι η κινηματογραφική μεταφορά του βιβλίου είναι εξαιρετική, η πλοκή και η αυξανόμενη ένταση υποδειγματική και το καστ στέκεται άξια, ενσαρκώνοντας με πολύ αξιόλογο τρόπο τους χαρακτήρες που φαντάστηκε ο συγγραφέας.
Χρήσιμα Αντικείμενα (Needful Things – 1993)
- Παίζουν: Max Von Sydow, Ed Harris, Bonnie Bedelia
Στο ήσυχο χωριό του Χέϊβεν ανοίγει ένα καινούργιο κατάστημα. Ο ιδιοκτήτης του, ο Leland Gunt, υπόσχεται στους πελάτες του ότι διαθέτει το κατάλληλο αντικείμενο για να κάνει τον καθένα ευτυχισμένο. Τίποτα όμως δεν χαρίζεται και σύντομα όλοι θα βρεθούν στο επίκεντρο ενός κυκλώνα τρέλας και διαφθοράς.
Θαυμάσια μεταφορά ενός από τα πιο φλύαρα μυθιστορήματα του Stephen King. Απαλλαγμένο από την ακατάσχετη λογοδιάρροια του βιβλίου, το Needful Things έχει να προτείνει ένα έξοχα ενορχηστρωμένο σενάριο που βαίνει (ή μάλλον καλπάζει) προς την καταστροφική ολοκλήρωση. Οι ερμηνείες είναι χάρμα οφθαλμών, ιδιαίτερη μνεία πρέπει να γίνει για τους εξαιρετικούς β’ ρόλους, η σκηνοθεσία υπηρετεί ευλαβικά την πλοκή και τον χείμαρρο των συναισθημάτων ενώ ο M. Von Sydow κλέβει άνετα την παράσταση στον ρόλο του μυστηριώδους κ. Gunt. Ένα μικρό διαμάντι.
Firestarter – 1984
- Παίζουν: David Keith, Drew Barrymore
Ένα ζευγάρι, ο Andrew και η Vicky McGee, συμμετέχουν σε ένα απόρρητο πείραμα σχετικά με τις ψυχικές δυνάμεις σε ένα αμερικανικό κολέγιο ως πειραματόζωα. Όταν αυτοί κάνουν μια κόρη, την Charlie, η κυβέρνηση ενδιαφέρεται πολύ γι΄ αυτή και θέλει να την μελετήσει γιατί έχει την μοναδική ικανότητα να προκαλεί πυρκαγιά με την σκέψη της.
Βασισμένη σε ένα ούτως ή άλλως ψιλο-αδιάφορο βιβλίο, η ταινία δεν έχει να προσθέσει τίποτα παραπάνω. Καλή γενικά στο σύνολο αλλά δεν πρόκειται να τη θυμάστε μετά από ένα-δυο μέρες.
Graveyard Shift – 1990
- Παίζουν: David Andrews, Kelly Wolf
Ένας ιδιοκτήτης ενός παλιού μύλου προσλαμβάνει ένα συνεργείο για να καθαρίσει το υπόγειο από τη συσσωρευμένη σαβούρα δεκαετιών. Οι υπάλληλοι σύντομα θα ανακαλύψουν ότι κάτι τρομακτικά δολοφονικό έχει αναπτυχθεί εκεί κάτω.
Φτηνιάρικο σπλάτερ χωρίς πολλές αξιώσεις. Είναι προφανές ότι οι δημιουργοί της εν λόγω ταινίας (;) δεν έχουν πάρει στα σοβαρά ούτε τους εαυτούς τους , όποτε γιατί να τους πάρουμε εμείς; Βλέπεται πάντως σχετικά ευχάριστα, αν κάνεις βέβαια τους απαραίτητους αισθητικούς συμβιβασμούς.
Dolores Claiborne – 1995
- Παίζουν: Cathy Bates, Jennifer Jason Leigh
Μια μεσήλικη εσώκλειστη υπηρέτρια κατηγορείται για την δολοφονία της πάμπλουτης εργοδότριας της. Η κόρη της επιστρέφει στην γενέτειρα της, ύστερα από 20 χρόνια απουσίας, για να διερευνήσει τον φόνο. Σύντομα όμως αναγκάζεται να αντιμετωπίσει το κοινό τους σκοτεινό παρελθόν και να ανασύρει θαμμένα μυστικά που τόσο πολύ είχε προσπαθήσει να ξεχάσει.
Ότι και να γράψει κανείς γι’ αυτό το αριστούργημα θα είναι λίγο. Η άρτια σκηνοθεσία, οι εξαιρετικές ερμηνείες (η Bates παίζει πραγματικά σαν να μην υπάρχει αύριο), η πανέξυπνη ενσωμάτωση των φλάσμπακ και το έξοχα διεισδυτικό σενάριο επιτυχαίνουν στο να αγγίξουν την ψυχή του θεατή με την ευαισθησία και την πληθώρα των συναισθημάτων που απλόχερα προσφέρουν.
Carrie – 1976
- Παίζουν: Sissy Spacek, Piper Laurie, Amy Irving
Η Carrie White είναι ένα κορίτσι που δεν κάνει εύκολα φιλίες. Ιδιαίτερα δε μετά από μια υστερική της κρίση στον ερχομό της πρώτης της εμμηνόρησης οι συμμαθητές της κάνουν μια αποτρόπαια φάρσα. Κανείς όμως δεν μπορεί να υπολογίσει της συνέπειες του θυμού της μιας και αυτή διαθέτει το σπάνιο χάρισμα της τηλεκίνησης.
Ίσως πολλοί να διαφωνήσουν μαζί μου, αλλά δεν θεωρώ το Carrie ως κάτι το ιδιαίτερα ξεχωριστό. Ίσως το λίγο αφελές σενάριο (μην ξεχνάμε ότι ήταν το πρώτο βιβλίο του King, άρα λίγο ανώριμο συγγραφικά) ίσως η γενικότερη αίσθηση ότι κάτι δεν πάει καλά, χωρίς όμως να μπορώ να το εντοπίσω επακριβώς, δεν μας επιτρέπει να την θεωρήσουμε τίποτα παραπάνω από μια απλά καλή προσπάθεια. Στα συν η ερμηνεία της Sissy Spacek.
Ασημένια Σφαίρα (Silver Bullet – 1985)
- Παίζουν: Gary Busey, Everet McGill, Corey Haim
Στο μικρό χωριό του Traker’ s Mill μια σειρά αποτρόπαιων σαδιστικών φόνων έχουν τρομοκρατήσει τους κάτοικους. Όλοι φοβούνται να κυκλοφορήσουν το βράδυ εξαιτίας του μανιακού. Κάποιοι όμως από τους κάτοικους υποψιάζονται ότι ο δολοφόνος ίσως είναι λυκάνθρωπος.
Αρκετά καλή διασκευή μιας ανέκδοτης νουβέλας στην Ελλάδα του King (Cycle of the Werewolf). Η ταινία κυλά χωρίς εκπλήξεις, καταφέρνοντας όμως να αποσπάσει την προσοχή μας με την ομαλή ροή της και το κάποιο ενδιαφέρον της. Αρκετά καλή.
Κλείνοντας αυτό το αφιέρωμα θα ήθελα να κάνω μια παρατήρηση: Έχω την εντύπωση πως ο Stephen King είναι ίσως ο πιο πολύ-διασκευασμένος συγγραφέας στην ιστορία του κινηματογράφου, μιας και περισσότερα από 40 βιβλία και νουβέλες του έχουν μεταφερθεί στην μεγάλη ή στην μικρή οθόνη.
Παρ΄ όλα αυτά, οι ταινίες που είναι πραγματικά υψηλού επιπέδου είναι ελάχιστες, με τις πιο πολλές να αποπνέουν έναν αέρα φτηνιάρικης παραγωγής φτιαγμένες από συντελεστές που υπάγονται στην κατηγόρια του “αιώνιου κομπάρσου”. Είναι απορίας άξιο, πως ο συγγραφέας έχει δώσει την άδεια του για να γυριστούν αυτές οι ταινίες, αφού κατά την γνώμη μου μόνο κακό κάνουν στον ίδιο και το έργο του.
Επίσης, δεν κατάφερα να εντοπίσω με τίποτα τις παρακάτω ταινίες: Salem’s Lot (1979*), Sometimes they come back (1991), The Mangler (1995), The Boogeyman (1995).
Ετοιμάζονται επίσης οι ακόλουθες παραγωγές (άλλες είναι σε αρχικό στάδιο, άλλες έχουν σχεδόν ολοκληρωθεί): Desperation (2003), Hearts In Atlantis (έχει κυκλοφορήσει), Bag of Bones (στην παραγωγή θα συμμετέχει ο Bruce Willis), The Girl Who Loved Tom Gordon, The Mist (καταπληκτικό βιβλίο!), The Sun Dog (έχει εκδοθεί στα ελληνικά ως Το σκυλί της Πολαρόϊντ).
Τέλος, αυτό που θεωρώ και το πιο σημαντικό, είναι ότι έχει μια δαιμόνια ικανότητα να μεταφέρει στο χαρτί συναισθήματα και σκέψεις, που ο αναγνώστης θεωρούσε ότι κανείς άλλος δεν έχει σκεφτεί κάτι παρόμοιο. Δεν ήταν λίγες οι φορές που ρίγησα διαβάζοντας κάτι το οποίο νόμιζα ότι το ένιωθα μόνο εγώ και κυρίως ότι δύσκολα θα μπορούσε να περιγράφει με λόγια.
Βέβαια, ο King έχει και αρκετά μειονεκτήματα. Για παράδειγμα, αυτή η εμμονή στην λεπτομέρεια καταντάει πολλές φορές τρομερά κουραστική. Έτσι, λόγου χάρη, είναι ικανός να μας περιγράψει αναλυτικότατα όλες της λεπτομέρειες στην κατασκευή μιας γέφυρας από την οποία πέρασε κάποια στιγμή ο ήρωας ή να μας εξιστορήσει όλο το γενεαλογικό δέντρο – και τις πράξεις του καθενός – ενός ατόμου που πέθανε από φυσικό θάνατο δέκα χρόνια πριν από τα γεγονότα της ιστορίας που διαβάζουμε.
Επιπροσθέτως, αυτή η “πολυγραφία” έχει πλέον αρχίσει να κουράζει. Όντας απίστευτα παραγωγικός ο King φτάνει σε σημείο να γράφει μέχρι και τρία βιβλία το χρόνο, που τις περισσότερες φορές το ένα είναι χειρότερο από το άλλο. Τα λυπηρό είναι ότι τα τελευταία 6-7 χρόνια ελάχιστα είναι τα βιβλία του που πραγματικά κάτι έχουν να πουν. Δεν πειράζει όμως, η κληρονομιά που μας άφησε δεν πρόκειται να ξεχαστεί ποτέ και προσωπικά πάντα θα έχω στην καρδιά μου βιβλία όπως Το Αυτό ή το The Stand.
Ποια βιβλία του Stephen King να διαβάσετε
Τα βιβλία που προτείνω προσωπικά τα θεωρώ αριστουργήματα. Βέβαια δεν σημαίνει ότι πρέπει να επαναπαυτείτε σε αυτά άλλα να τα διαβάσετε ΟΛΑ!!! Λοιπόν, έχουμε και λέμε: Το Αυτό, The Stand (στα ελληνικά Το Κοράκι), Η Νεκρή Ζώνη (μεταφράστηκε στα ελληνικά μόλις φέτος), Apt Pupil (ελλ. μτφρ. Το καλοκαίρι της Διαφθοράς), Η Μακριά Πορεία (υπό το ψευδώνυμο Richard Backman), Salem’s Lot, Misery Η Λάμψη, Dolores Claiborne, Κριστίν, Pet Sematary (δυστυχώς ακόμα κανείς δεν έχει πάρει την πρωτοβουλία να το μεταφράσει στα ελληνικά), Στάσου πλάι μου, Το Πρόσωπο του Φόβου και τέλος το πιο πρόσφατο Desperation.
Ποια βιβλία να μην διαβάσετε
Αποφύγετε οπωσδήποτε τα ακόλουθα: Σάκος με Κόκαλα, Καρδιές στην Ατλαντίδα (μόνο η πρώτη ιστορία είναι πραγματικά καλή, το υπόλοιπο βιβλίο κυλάει βασανιστικά), Το παιχνίδι του Τζέραλντ.
Σημειώσεις
Όσες ταινίες σημειώνονται με αστερίσκο (*) είναι τηλεοπτικές παραγωγές, δηλαδή είτε παίχτηκαν με την μορφή τηλεταινίας είτε μίνι σειράς. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι η παραγωγή δεν είναι φροντισμένη, απλώς ότι δεν γυρίστηκε με κινηματογραφικά μέσα.
O King έχει γράψει και μερικά επεισόδια για τηλεοπτικές σειρές όπως The Twilight Zone και X-Files (ένα επεισόδιο, το Chinga). Επιπλέον, μικρά διηγήματα του έχουν χρησιμοποιηθεί σε ταινίες ανθολογίας όπως τα Tales From the Dark Side, Tales from the Crypt κ.α
