The Zero Years (2005)

Πληροφορίες

• Είδος: Δραματική, πειραματική ταινία
• Σκηνοθεσία: Nίκος Nικολαΐδης
• Ηθοποιοί: Bίκκυ Xάρρις, Tζέννυ Kιτσέλλη, Aρχόντισσα Mαυρακάκη, Eυτυχία Γιακουμή
• Διάρκεια: 126 λεπτά
• Ημερομηνία κυκλοφορίας: 25 Νοεμβρίου 2005
• Γλώσσα: Ελληνικά
• Παραγωγή: ArtFree

Τα τελευταία χρόνια έχω την ευκαιρία να παρακολουθώ από κοντά τις παραγωγές του ελληνικού κινηματογράφου. Έχοντας την τύχη λοιπόν να βρίσκομαι και φέτος στο 46ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, ανάμεσα στις 25 ελληνικές παραγωγές που παρακολούθησα ήταν και το «zero years» μια ταινία του Νίκου Νικολαΐδη, ενός από τους σκηνοθέτες «δεινόσαυρους» σε συμμετοχές, όπως τον αποκαλούν.

Το κλίμα γενικά των ελληνικών παραγωγών εκείνο το δεν θύμιζε άλλες χρονιές όπου συμμετείχαν ταινίες φαβορί, όπως συνέβη την προηγούμενη χρονιά με τις «Νύφες» του Παντελή Βούλγαρη ή πρόπερσι με την «Πολίτικη Κουζίνα» του Τάσου Μπουλμέτη.

Διαβάζοντας το σημείωμα του σκηνοθέτη που συνηθίζεται να δίνεται στις προβολές των ταινιών κάθε φεστιβάλ τον βρίσκουμε να την παρουσιάζει σαν «… Σιωπή, χημική καταστολή, κρατικό φασισμό, σπασμένες επικοινωνίες» συμπληρώνοντας μια τριλογία που ξεκίνησε πριν ακριβώς τριάντα χρόνια με την πρώτη του μεγάλου μήκους ταινία “Eυριδικη BA 2037” το 1975 και συνεχίζοντας στο ίδιο κλίμα με την ίσως γνωστότερη “Πρωϊνή Περίπολο” του 1987.

Σαν όρος, διεθνώς, το “Zero Years” έχει πρόσφατα επικρατήσει και αναφέρεται στα χρόνια της αργής και ελεγχόμενης φθοράς. Ο Νικολαΐδης το επιλέγει για τίτλο του τέλους της τριλογίας του, ίσως και του κόσμου και επανέρχεται σε ένα από τα αγαπημένα του μοτίβα, αυτό μιας μικρής κοινότητας ατόμων που αντιστέκονται σε μια παράλογη εξωτερική απειλή. Η απειλή που έχει κιόλας εγκατασταθεί είναι αποτέλεσμα μεθόδων καταστολής που καλλιεργούνται επί χρόνια. Οι ηρωίδες του είναι τελείως συμβιβασμένες και ένα από τα προβλήματα που έχουν είναι ότι ενώ οι κάμερες που τις παρακολουθούν μέσα στο σπίτι τους έχουν χαλάσει, κανείς δεν έρχεται για να τις φτιάξει. Ανάξιες παρακολούθησης δεν έχουν λόγο και να ζουν, γίνονται ένα τίποτα…

Ανάμεσα στις τέσσερις ηρωίδες ,που στειρωμένες περνούν τη θητεία τους μέσα σ’ ένα κρατικό οίκο ανοχής, εκεί που η μνήμη της ελευθερίας οδηγεί σε αυτοκτονία, βιασμό, υστερία, φύτεμα του φόβου, και σε αιματηρές εικονικές αποβολές ανάπηρων εμβρύων, ξεχωρίζουμε την ερμηνεία της Ευτυχίας Γιακουμή που είχε ακόμα μια συμμετοχή φέτος στο φεστιβάλ με τον ρόλο της Έμυ στην ταινία «Υποβρύχιος έρωτας» του Γιάννη Σολδάτου.

Ακόμα στα θετικά στοιχεία της ταινίας αξίζει να αναφέρουμε την underground μουσική του υιού Συμεών Νικολαίδη, καθώς και τα σκηνικά της συζύγου του και σκηνογράφου, Μαρι Λουιζ Βαρθολομαίου, που έγινε και η αιτία η ταινία να αποσπάσει το μοναδικό της βραβείο (σκηνογραφίας) που μοιράστηκε εξ ημισείας με τον Νίκο Πολίτη («Γλυκιά Μνήμη») στα κρατικά βραβεία ποιότητας».

Δυστυχώς όμως αυτά τα στοιχεία δεν ήταν αρκετά να κρατήσουν τους θεατές στις θέσεις τους εκείνη τη βραδιά στο «Ολύμπιον», όπου μετά τα δέκα πρώτα λεπτά της ταινίας ανάμεσα σε υποτιμητικά επιφωνήματα και απέχθειας έψαχναν μέσα στο σκοτάδι να βρουν την έξοδο και τρόπο να ανακουφίσουν το διαταραγμένο τους πεπτικό σύστημα. Όσοι αντέξαμε να παραμείνουμε στις θέσεις μας μέχρι το τέλος, δεν μπορώ να πω ότι αποχωρήσαμε ικανοποιημένοι, τουλάχιστον στην πλειοψηφία μας.

Το προσωπικό αυτό συμπέρασμα επιβεβαιώνει εξάλλου και η τρίτη θέση από το τέλος όμως, ανάμεσα στις 27 ελληνικές παραγωγές που της επεφύλαξε το κοινό, στην ψηφοφορία των βραβείων κοινού της Jameson.Ο σκηνοθέτης προσπάθησε να μας παρουσιάσει μια φανταστική ιστορία που καταλήγει εφιάλτης, μια ταινία βαθύτατα πολιτική και προφητική για μια δύσκολη εποχή που ξημέρωσε γεμάτη βία και μισαλλοδοξία, όπου ο άνθρωπος στοιχειώνει τον συνάνθρωπο, όπου η φύση έχει πάρει την εκδίκηση της και που ο πολιτισμός έχει κάνει έναν ολόκληρο κύκλο γύρω από τον εαυτό του, επιστρέφοντας εκεί όπου ξεκίνησε στην πλήρη βαρβαρότητα. Το αποτέλεσμα μας δείχνει ότι αστόχησε αυτή τη φορά. Δεν πειράζει…

Ίσως το ελληνικό κοινό δεν είναι ακόμα έτοιμο για τέτοιες προφητείες. Ίσως να έπρεπε να είχε φροντίσει να έχει μαζί του κάποιο αντιεμετικό για να αντέξει το αίμα που εκσφενδονίζεται προς πάσα κατεύθυνση στις εικονικές κατά τα άλλα αποβολές εμβρύων, ή στην μορφή τιμωρίας που υποβάλουν οι ηρωίδες τις συγκρατούμενες τους, σπάζοντας ωμά αυγά στα γυμνά τους στήθη. Ίσως ακόμα θα έπρεπε να λάβει σοβαρά την προειδοποίηση που έκανε ο σκηνοθέτης στην παρουσίαση της ταινίας, λέγοντας «Με αυτή την ταινία δεν θα περάσετε καλά…»

Μήπως τελικά όσοι βρήκαμε ότι το εφιαλτικό αυτό κλίμα ενέχει αρκετές δόσεις υπερβολής ανήκουμε «…στην κατηγορία των ανθρώπων που θα πεθάνουμε από έκπληξη»; Σε αυτή την κατηγορία ανθρώπων, τουλάχιστον, μας κατέταξε αυτολεξεί, ο ίδιος ο σκηνοθέτης σε σχετική ερώτηση που του έγινε από δημοσιογράφο της επίσημης εφημερίδας του φεστιβάλ «Πρώτο πλάνο».

Δείτε παρακάτω το τρέιλερ της ταινίας The Zero Years (2005).