Troy (2004 ταινία). Τροία

• Είδος: Πολεμική ταινία
• Σκηνοθεσία: Wolfgang Petersen
• Ηθοποιοί: Brad Pitt, Eric Bana, Orlando Bloom, Diane Kruger, Peter O’Toole, Sean Bean, Saffron Burrows, Rose Byrne, Brian Cox
• Διάρκεια: 163 λεπτά
• Ημερομηνία κυκλοφορίας: 13 Μαΐου 2004
• Ελληνικός τίτλος: Τροία
• Παραγωγή: Warner Bros
• Προϋπολογισμός ταινίας: 175 με 185 εκατομμύρια δολάρια
• Ακαθάριστα έσοδα: 497 εκατομμύρια δολάρια

Ειδικά για εμάς τους Έλληνες η ανυπομονησία ήταν αρκετά μεγάλη αφού για πρώτη φορά μεταφέρθηκε κινηματογραφικά η Ιλιάδα του Ομήρου, αυτό το έπος που όλοι διδαχθήκαμε στο σχολείο. Όπως βέβαια υποδεικνύεται και στους τίτλους τέλους η «Τροία» είναι εμπνευσμένη και όχι βασισμένη από την Ιλιάδα. Βέβαια όσο πλησίαζε ο καιρός τόσο μαθαίνονταν τα νέα περί αλλοίωσης των γεγονότων, περί απουσίας του ελληνικού δωδεκάθεου κ.ο.κ.

Έτσι υπήρξαν 3 κατηγορίες θεατών. Αυτοί που πήγαν κάπως αρνητικά προκατειλημμένοι λόγω αυτών των αλλαγών, αυτοί που δεν τους ένοιαξαν και τόσο και απλά ευελπιστούσαν να παρακολουθήσουν μια κλασσική επική Χολυγουντιανή περιπέτεια –εμπρός στο δρόμο που χάραξε ο «Μονομάχος» δηλαδή- και τέλος αυτοί που πήγαν μην γνωρίζοντας απολύτως τίποτα για το τι θα αντικρίσουν. Εγώ ανήκα στην 2η κατηγορία.

Δεν με απασχολούσαν και τόσο οι αλλαγές –με τόσα που έχουν δει τα μάτια μου δεν μπορώ να αρχίζω και να κακίζω τον κάθε Πέτερσεν ή τον κάθε σεναριογράφο, που πήρε την μυθολογία μας και την έκανε σαλάτα ρόκα παρμεζάνα, γιατί… τελειωμό δεν θα είχα- και για αυτό πήγα με το μυαλό μου επικεντρωμένο στην απεικόνιση της δράσης και των σημαντικών γεγονότων της πολιορκίας.

Ο όμορφος Πάρης (Ορλάντο Μπλουμ) το πριγκιπόπουλο της Τροίας αρπάζει την ωραία Ελένη, γυναίκα του βασιλιά Μενέλαου της Σπάρτης και την πάει στην Τροία. Ο Μενέλαος τότε ζητάει την βοήθεια του αδελφού του Αγαμέμνονα, βασιλιά των Μυκηνών, και αυτός με τη σειρά τη βοήθεια των υπολοίπων βασιλιάδων της Ελλάδος. Έτσι η απόφαση παίρνεται και 50.000 Έλληνες εκστρατεύουν κατά της Τροίας με ηγετική φυσιογνωμία τον Αχιλλέα (Μπραντ Πιτ), τον σπουδαιότερο και ανίκητο Έλληνα πολεμιστή που υπάρχει. Στην Τροία ο Έκτορας (Έρικ Μπάνα – ο πρωταγωνιστής του Hulk) θα κάνει το παν για να κρατήσει την πόλη αλώβητη από την επίθεση.

Κατ’ εμέ το όλο εγχείρημα από όποια πλευρά και να το δούμε, όποιον τομέα και αν αναλύσουμε είναι από άποψη προσεγγίσεως και εκτελέσεως ένα μεγάλο λάθος. Και αυτό είναι συμπέρασμα στο οποίο καταλήγει κάποιος μετά την θέαση της ταινίας. Τη στιγμή που ο τίτλος είναι «ΤΡΟΙΑ» και ουχί «ΙΛΙΑΔΑ» δεν μπαίνω καν στον κόπο να αναρωτηθώ γιατί επέλεξε ο σεναριογράφος της περσινής αριστουργηματικής «25ης Ώρας» (David Benioff) να αφήσει το Ελληνικό δωδεκάθεο απ’ έξω -δηλαδή μη ενεργό- και να υπάρχει μόνο στο «μυαλό» των αρχαίων ημών. Αναρωτιέμαι όμως… τόσο ταλέντο ως σεναριογράφος που το έθαψε σε αυτή την ταινία; Αν μπορεί πρωτίστως κάτι να χαρακτηριστεί λάθος ή σαφέστατα ερασιτεχνικό σε αυτό το φιλμ τότε είναι το σενάριο και κυρίως οι διάλογοι.

Οι διάλογοι μού θύμισαν σαπουνόπερα δεκαετίας 1980 (ειδικά αυτός πριν το τέλος μεταξύ Ελένης και Πάρη) και γενικώς εκτός κλίματος. Λόγια λέγονται, δηλώσεις γίνονται και τελικά… μηδέν εις το πηλίκο. Πολλά αφήνονται στον αέρα και ακόμα περισσότερα μένουν στην επιφάνεια και δεν δίνουν βάθος στους χαρακτήρες παρά τους δείχνουν σε μια συνεχή σύγχυση και κυκλοθυμία.

Ως εκ τούτου και η προσέγγιση που έκαναν οι ηθοποιοί στους χαρακτήρες τους ήταν εντελώς λανθασμένη. Ο Αχιλλέας συμπεριφέρεται, όπως είπε και μια φίλη μου, λες και του πήραν τον φραπέ από το χέρι, λες και είναι δηλαδή ο αληταράς που τρομοκρατεί την γειτονιά με την μοτοσυκλέτα (λέγε με και «Ατίθασο» Μάρλον Μπράντο). Καλή η ερμηνεία του Πιτ για αυτό που τον καθοδήγησαν να κάνει αλλά εντελώς λάθος ευθύς εξαρχής η προσέγγιση του χαρακτήρα. Ο Αγαμέμνονας με τη σειρά του συμπεριφέρεται σαν τον πλέον ματαιόδοξο, διόλου έξυπνο ηγέτη και με πολλές αδυναμίες.

Ούτε για μία στιγμή δεν μπορεί να πείσει αυτός ο χαρακτήρας, υποδυόμενος από τον Μπράιαν Κοξ (Χ-Men 2, 25η Ώρα) ότι είναι ο δυναμικός εκείνος ηγέτης που ένωσε τα βασίλεια της Ελλάδος! Την ίδια ώρα ο Πάρης εμφανίζεται σαν το μωρό που έσπασε την τζαμαρία και μετά πιπιλίζει το δάχτυλο του –με ορισμένες μόνο extreme εξάρσεις θάρρους (αυτό που λέγαμε για κυκλοθυμία και σύγχυση προηγουμένως).

Η ερμηνεία δε του Ορλάντο Μπλουμ είναι η χειρότερη που έχουμε δει μέχρι στιγμής τη φετινή σεζόν. Συμπέρασμα; Ακόμα και το σενάριο να ήταν καλύτερο, ακόμα και οι ηθοποιοί να ήταν φοβεροί στους ρόλους τους, ο σκηνοθέτης Βόλφγκανγκ Πέτερσεν, που μας έδωσε το 1981 το μεγαλειώδες “Das Boot”, έσφαλλε στον τρόπο που καθοδήγησε τους ηθοποιούς του, αδυνατώντας δηλαδή να δώσει κάπως πνοή σε ένα ευθύς εξ’αρχής αδύναμο σενάριο.

Μοναδικοί διασωθέντες από τον ναυάγιο της «Τροίας» ο Πρίαμος-Πήτερ Ο’ Τουλ και ο Έκτορας-Έρικ Μπάνα. Ο πρώτος αποδεικνύει άμεσα στα μάτια και του πιο νέου σινεφίλ τί υποκριτικές δυνατότητες είχαν οι ηθοποιοί της παλιάς σχολής. Η σκηνή που ζητάει το πτώμα του Έκτορα είναι μακράν η πιο ενδιαφέρουσα και των 162 λεπτών του φιλμ. Ο σεβάσμιος Πρίαμος αδιαμφισβήτητα ενσαρκώνεται πολύ καλά από τον Πήτερ Ο’ Τουλ. Το ίδιο συμβαίνει και με τον Έρικ Μπάνα.

Βέβαια για είμαστε ειλικρινείς δεν ξέρω κατά πόσο τελικά έχει να κάνει με το πόσο καλός ηθοποιός είναι και ο ένας και ο άλλος ή εάν απλά το κάστινγκ σε αυτές τις περιπτώσεις ήταν επιτυχημένο. Γιατί από όλους τους ηθοποιούς μόνο αυτά τα δύο πρόσωπα μπορώ να πω -πιθανόν και ο Οδυσσέας (Σων Μπην)- πως τελικά πείθουν και εντυπώνονται ως οι αντιπροσωπευτικές εικόνες που μπορεί να έχει κάποιος για τους αντίστοιχους χαρακτήρες της ιστορία μας.

Κατανοώ πως σεναριακά άφησαν πολλά απ’ έξω και άλλαξαν εξίσου πολλά. Άλλωστε όπως συνηθίζω να λέω δικαιολογώντας και άλλες ταινίες για τον ίδιο ακριβώς λόγο τα πάντα στη ροή μιας καλής ταινίας σεναριακά έχουν να κάνουν με τα dynamics και με το αν υπάρχει μια λογική σειρά και συνέχεια στα δρώμενα. Αυτό επετεύχθη απόλυτα σωστά από μέρους του σεναριογράφου αλλά το τελικό αποτέλεσμα είναι τόσο χλιαρό και επίπεδο που τελικά το φιλμ δεν έχει και ιδιαίτερο ενδιαφέρον για να το παρακολουθήσεις και καταλήγει να είναι αρκετά κουραστικό.

Με τη σειρά του ο Πέτερσεν φάνηκε πως όχι μόνο δεν έβαλε τα δυνατά αλλά και πως… δεν ήταν ο εαυτός του. Διεκπεραιωτική σκηνοθεσία, by the book που λένε και στο εξωτερικό, χωρίς εμπνεύσεις, χωρίς δυναμισμό. Ίσως αν έβλεπε κάποιες αρχαίες τραγωδίες προτού καταπιαστεί με τα γυρίσματα αυτής της ταινίας το αποτέλεσμα να ήταν πολύ καλύτερο τουλάχιστον σε επίπεδο χαρακτήρων. Επίσης οι πολυπληθείς μάχες ούτε εντυπωσιάζουν και ούτε μας δείχνουν τίποτα το καινούριο και το αξιομνημόνευτο. Ακόμα δηλαδή και ως Χολυγουντιανή επική περιπέτεια το αποτέλεσμα είναι πολύ κάτω του μετρίου.

Θα μπορούσαμε να επεκταθούμε αναλύοντας και άλλο την ταινία όσον αφορά το τί έφταιξε και τι δεν πήγε καλά. Οι κακοί διάλογοι μεγεθύνουν την απογοήτευση. Η όλη ιστορία γυρνάει περισσότερο γύρω από τον Αχιλλέα. Το αποτέλεσμα δε είναι οι Έλληνες να φαίνονται οι βάρβαροι που σκοτώνουν ότι βρεθεί μπροστά τους και οι Τρώες οι πολιτισμένοι με την κουλτούρα τους και την όμορφη πόλη τους που θα γίνει βορά των απολίτιστων Ελλήνων. Συγγνώμη ζητάω από τους παραγωγούς αλλά εμένα αυτή η εντύπωση μου δόθηκε.

Δεν βρήκα τίποτα το επικό, τίποτα το μεγαλειώδες, τίποτα το… αληθινό. Από την πρώτη μάχη στη Θεσσαλία μέχρι και την σύντομη και με τυπικές διαδικασίες πτώση της Τροίας όλα μου φαίνονταν ψεύτικα. Έμφαση μάλιστα στο κακό αποτέλεσμα δίνει η κάκιστη μουσική επένδυση του James Horner, που τουλάχιστον αυτός έχει το ελαφρυντικό ότι είχε μόλις 3 βδομάδες καιρό για να συνθέσει τη μουσική.

Ανακεφαλαιώνοντας και κρίνοντας δια του αποτελέσματος μπορούμε να αρκεστούμε λέγοντας πως η Τροία θα μπορούσε να έχει άλλο τίτλο. “T(r)oy Story” με τον Buzz Lightyear-Αχιλλέα σε νέες περιπέτειες. Πολύ κακό για το τίποτα, πολύ κάτω του μετρίου αποτέλεσμα σε όλους του τομείς. Αν σκέφτεστε να το δείτε εγώ θα σας έλεγα σταματήστε να σκέφτεστε αυτό το ενδεχόμενο. Δείτε το μόνο με δική σας ευθύνη. Το μπλοκμπάστερ του Μαίου αποδείχτηκε μια τεράστια φούσκα!

Δείτε παρακάτω το τρέιλερ της ταινίας Troy (2004 ταινία). Τροία.