Η γυναικεία επιχειρηματικότητα αλλάζει, ξεφεύγοντας από τα στερεότυπα του παρελθόντος που τις ήθελε υποβαθμισμένες απέναντι στην κοινωνία. Όμως στο τρέχον θέμα θα ασχοληθούμε με τις επιχειρηματικότητα και την δραστηριότητα των Βιετναμέζων γυναικών που από πίσω κρύβεται μία ενδιαφέρουσα ιστορία.
Την πρώτη φορά που η Huong Tran έβαλε μια ομάδα βιετναμέζων επενδυτών στην Epomi (μία startup εταιρεία λιανικής πώλησης προϊόντων ομορφιάς) την οποία ίδρυσε το 2014, συγκλονίστηκε από την αντίδρασή τους.
«Μου είπαν ότι οι γυναίκες είναι πολύ συναισθηματικές για να δουλεύουν και δεν τους αρέσει να επενδύουν σε αυτές», είπε. “Αυτή ήταν μία από τις κορυφαίες διεθνείς εταιρείες VC στο Βιετνάμ και ειλικρινά το δεν περίμενα αυτό.”
Μέχρι τότε, η Tran σπάνια δυσκολεύτηκε να πείσει τους άλλους να την πάρουν σοβαρά. Μια βιετναμέζα υπήκοος με πτυχίο MBA από τον Duke και μια δεκαετία ηγετικής εμπειρίας σε κορυφαίες πολυεθνικές εταιρείες όπως η Samsung και η GSK, είχε μια μακρά πορεία στον τομέα της επιχειρηματικότητας.
Κατά τη διάρκεια ετούτου του βήματος της, η Epomi είχε ήδη ταχεία αύξηση πωλήσεων, μια λαμπρή πελατειακή βάση, ευνοϊκές συμβάσεις με κορυφαίους προμηθευτές και ένα σαφές σχέδιο για να οδηγήσει προς τα εμπρός την ταχέως αναπτυσσόμενη αγορά λιανικής πώλησης ομορφιάς στο Βιετνάμ.
Η Tran βρήκε τελικά επενδύσεις για το αμφιλεγόμενο ξεκίνημα της, αλλά η αρχική της εμπειρία δεν είναι ασυνήθιστη. Στις αναπτυγμένες και στις αναδυόμενες οικονομίες, οι διακρίσεις λόγω φύλου αποτελούν καθολική πρόκληση. Κάπως έτσι η σεξουαλική παρενόχληση έχει γίνει μάστιγα και ταυτόχρονα έχει καταστεί ένα πρόβλημα που γίνεται όλο και περισσότερο ορατό υπό το φως της φαινομενικά ατελείωτης σειράς σκανδάλων παρενόχλησης που συμβαίνουν στον κόσμο της τεχνολογίας.
Ωστόσο σε σύγκριση με άλλες ασιατικές χώρες ,το Βιετνάμ εκτελεί σχετικά σωστσ κάποια μέτρα για την ισότητα των φύλων. Για παράδειγμα, οι γυναίκες κατέχουν το 17,6% των θέσεων του διοικητικού συμβουλίου στο Βιετνάμ, περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη χώρα στην περιοχή Ασίας-Ειρηνικού εκτός της Αυστραλίας (20,1%), σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη της Deloitte . Η μελέτη, η οποία εξέτασε 64 χώρες παγκοσμίως, διαπίστωσε επίσης ότι το Βιετνάμ υπερέβη τον παγκόσμιο μέσο όρο (15%), ξεπερνώντας ακόμη και τους πιο ανεπτυγμένους γείτονες της, όπως η Σιγκαπούρη (9,4%) και η Κίνα (9,2%).
Επίσης, οι γυναίκες διαχειρίζονται σημαντικό μέρος των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων του Βιετνάμ στα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Περίπου το 25% των ΜΜΕ στο Βιετνάμ ανήκουν σε γυναίκες, σύμφωνα με έκθεση της επιχειρηματικής πρωτοβουλίας Mekong (MBI) του 2016 , μια αναπτυξιακή σύμπραξη η οποία συνδράμει την Ασιατική Τράπεζα Ανάπτυξης και την αυστραλιανή κυβέρνηση. Στη Νότια Ασία, αντίθετα, μόνο το 8% των ΜΜΕ είναι γυναίκες.
Οι γυναίκες διαχειρίζονται μερικές από τις μεγαλύτερες εταιρείες του Βιετνάμ. Ένας από τους πιο σημαντικούς είναι ο Nguyen Thi Phuong Thao, ο οποίος είναι γνωστός ως ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της Vietjet, μιας δημοφιλούς αεροπορικής εταιρείας που εισήχθη στο χρηματιστήριο του Βιετνάμ νωρίτερα αυτό το έτος και η οποία βοήθησε την μόνη γυναικεία δισεκατομμυριούχο της Νοτιοανατολικής Ασίας.
Τα γυναικεία στελέχη υψηλού επιπέδου μπορούν επίσης να βρεθούν σε μια ποικιλία άλλων βιομηχανιών τομέων, από το λιανικό εμπόριο έως τη γεωργία, καθώς και στο (καλώς εννοούμενο) κύκλωμα νεοφυών επιχειρήσεων.
Σε ορισμένες βιομηχανίες, οι γυναίκες κατέχουν επίσης μεγάλο μέρος των ανώτερων διευθυντικών θέσεων. Μεταξύ 2014 και 2016, συνεργαστήκαμε με μια εταιρία παροχής δεδομένων για την υγειονομική περίθαλψη με έδρα τη Σιγκαπούρη για να ξεκινήσει μια νέα γραμμή υπηρεσιών στο Βιετνάμ. Κατά τη διάρκεια αυτού του έργου, έκανα κλήσεις πωλήσεων σχεδόν σε κάθε πολυεθνική φαρμακευτική εταιρεία στη χώρα. Ενώ πολλά από αυτά τα γραφεία εξακολουθούν να είναι ανδροκρατούμενα με επικεφαλής άντρες από ξένες χώρες, όμως οι περισσότερες από τις επαφές μου ήταν γυναίκες. Πίσω από όλο αυτό το παρασκήνιο, είναι γεγονός πως οι γυναίκες αντεπεξήλθαν στις υποχρεώσεις τους με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.
Δυστυχώς όμως, κάθε βιομηχανία είχε την δική της ιδιοτροπία, δείχνοντας ελάχιστη ευαισθησία στο θέμα. Πίσω στο 2015, σε μια σειρά από ιστορίες σχετικά με τον αναπτυσσόμενο τομέα πληροφορικής του Βιετνάμ, σε δεκάδες συνεντεύξεις και επισκέψεις σε τοπικό επίπεδο με τοπικές εταιρείες παροχής υπηρεσιών πληροφορικής, δεν βρήκα σχεδόν καμία γυναίκα.
Όπως συμβαίνει στις περισσότερες χώρες, οι γυναίκες υποεκπροσωπούνται στη βιομηχανία τεχνολογίας του Βιετνάμ, αν και ορισμένοι εκπαιδευτικοί οργανισμοί τηρούν αυτό κατά νου, καθώς εργάζονται για την οικοδόμηση του ταλέντου STEM της χώρας.
“Το Βιετνάμ έχει μερικές εξέχουσες γυναίκες επιχειρηματίες, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι υπάρχει ισότητα των φύλων σε ολόκληρη την οικονομία”, λέει ο Shuyin Tang, Διευθυντής στο γραφείο του Patamar Capital στο Βιετνάμ (πρώην Unitus Impact0 και σε όλη την Ασία. Για να βοηθήσει να γεφυρώσει το χάσμα, η Patamar Capital ξεκίνησε πρόσφατα ένα επενδυτικό ταμείο ειδικά για τις γυναίκες που ανήκουν στην Νοτιοανατολική Ασία.
Παρεμπιπτόντως, άλλες οργανώσεις εργάζονται για την υποστήριξη των επιχειρηματιών του Βιετνάμ. Για παράδειγμα, η MBI βοήθησε πρόσφατα την Πρωτοβουλία Γυναικών για ξεκινήματα στην επιχειρηματικότητα, ένα πρόγραμμα με πολλούς ενδιαφερόμενους, το οποίο θα παρέχει προγραμματισμό και υπηρεσίες για την υποστήριξη επιχειρήσεων που ανήκουν σε γυναίκες στο Βιετνάμ, το οποίο έχει ως στόχο να επεκταθεί στην περιοχή του Μεκόνγκ. Μια άλλη φέρει την ονομασία οι ” γυναίκες του Βιετνάμ” , μια ιδιωτική κοινότητα που ξεκίνησε από έναν Αυστραλό – Βιετναμέζο επιχειρηματία το 2015.
Οργανισμοί όπως αυτές αντιμετωπίζουν ένα ακανθώδες και μερικές φορές αμφιλεγόμενο θέμα. “Όποιος αναδεικνύει το φύλο στο χώρο εργασίας βυθίζεται σε βαθιά και λασπώδη νερά”, έγραψε ο Sheryl Sandberg στο βιβλίο του για το φύλο και την εργασία στη σύγχρονη εποχή. “Το ίδιο το θέμα παρουσιάζει ένα παράδοξο ζήτημα, αναγκάζοντας μας να αναγνωρίσουμε τις διαφορές ενώ προσπαθούμε να επιτύχουμε το στόχο της ισαξίας αντιμετώπισης των δύο φύλων”.
Ωστόσο, σε όλο τον κόσμο, υπάρχει ένα αυξανόμενο κίνημα για την ενθάρρυνση της ισότητας των φύλων και την πρόληψη των διακρίσεων κατά των γυναικών στις επιχειρήσεις. Καθώς αυτό το κίνημα αναζωπυρώνεται στο Βιετνάμ, αναμένεται να αναλάβει περισσότερες γυναίκες επιχειρηματίες που θα αναλάβουν την ευθύνη σε αυτήν την ταχέως αναπτυσσόμενη και δυναμική χώρα.
