Manderlay (2005 ταινία)

Πληροφορίες

• Είδος: Δραματική ταινία, avant-garde
• Σκηνοθεσία: Lars von Trier
• Ηθοποιοί: Bryce Dallas Howard, Isaach De Bankolé, Willem Dafoe, Danny Glover, Michaël Abiteboul, Lauren Bacall
• Διάρκεια: 139 λεπτά
• Ημερομηνία κυκλοφορίας: 16 Μαΐου 2005
• Παραγωγή: Zentropa Entertainments, Edith Film Oy
• Προϋπολογισμός ταινίας: 14 εκατομμύρια δολάρια
• Ακαθάριστα έσοδα: 675 χιλιάδες δολάρια

Ο σκηνοθέτης Lars von Trier αποτελεί ένα δημιουργό που έχει μια διαρκή τάση να πειραματίζεται. Οι ταινίες του συχνά αποτελούν πρόκληση για το θεατή μιας και συχνά στηρίζονται περισσότερο στο στυλ παρά στο περιεχόμενο. 2 χρόνια πριν από το Manderlay παρουσίασε το Dogville, την πρώτη ταινία μιας τριλογίας που αναφέρεται στην «Αμερική – Χώρα των Ευκαιριών». Το Manderlay αποτελεί το δεύτερο μέρος της τριλογίας αυτής.

Η Grace φτάνει στην πόλη του Manderlay, μια πόλη με μαύρους, όπου όλοι είναι σκλάβοι. Αποφασίζει να τους απελευθερώσει. Στη συνέχεια τους μαθαίνει σιγά σιγά να δουλεύουν μαζί και γενικότερα να απολαμβάνουν την ελευθερία τους. Όμως, μια σειρά γεγονότων θα έχει αρνητικό αντίκτυπο στη σχέση της Grace με τους κατοίκους της πόλης.

Όπως και στο Dogville, έτσι και εδώ υπάρχει η πρωτοτυπία της έλλειψης σκηνικών. Όσα παρακολουθούμε διαδραματίζονται σε μια σκηνή σαν να βρισκόμαστε σε ένα θέατρο. Το γεγονός αυτό δίνει κάτι ξεχωριστό στο έργο, ωστόσο θα συστήναμε να δει κάποιος πρώτα το Dogville, καθώς το στοιχείο αυτό μπορεί να μην αρέσει σε μερίδα του κοινού. Επιπλέον, το έργο χωρίζεται σε κεφάλαια, κάτι αντίστοιχο με τις πράξεις ενός θεατρικού έργου. Η στατικότητα που θα προέκυπτε λόγω αυτής της δομής υπερκαλύπτεται από τη ρεαλιστική σκηνοθεσία του Trier και το ευέλικτο μοντάζ που έχει το έργο.

Σε αυτή την ταινία ο Trier αναφέρεται στο ρατσισμό που επικρατεί στην αμερικανική κοινωνία. Οι κάτοικοι της πόλης είναι όλοι μαύροι και υποδουλωμένοι στους λευκούς εργοδότες τους. Είναι χωρισμένοι σε «κατηγορίες», κάτι που φαίνεται και στο poster της ταινίας. Παράλληλα, σχολιάζεται ο συντηρητισμός της αμερικανικής κοινωνίας, μιας και οι άνθρωποι αυτοί από τη στιγμή που αποκτούν την ελευθερία τους δεν ξέρουν πως να την αξιοποιήσουν. Χρειάζονται (πάντα σύμφωνα με τον Trier) κάποιον να τους καθοδηγεί και να τους «μάθει» ορισμένες αρχές. Τούτο το ρόλο αναλαμβάνει η Grace. Παρατηρούμε επιπρόσθετα ότι οι κάτοικοι μπορούν να ενωθούν και να συσπειρωθούν απέναντι σε ένα κοινό εξωτερικό εχθρό.

Στον πρωταγωνιστικό ρόλο η Nicole Kidman, που αποχώρησε λόγω φορτωμένου προγράμματος, αντικαταστάθηκε από η Bryce Dallas Howard, η κόρη του σκηνοθέτη Ron Howard που μας εντυπωσίασε στο Village του M. Night Shyamalan. Η ερμηνεία της ως Grace είναι και πάλι πολύ καλή, επιβεβαιώνοντας έτσι την άποψη ότι αποτελεί μια ανερχόμενη ηθοποιό. Εξίσου καλοί είναι και οι Willem Dafoe στο σύντομο ρόλο του πατέρα της Grace, Danny Glover στο ρόλο του Wilhelm και John Hurt ως αφηγητής με την εξαιρετική φωνή του. Σε γενικές γραμμές οι ερμηνείες ήταν ιδιαίτερα πειστικές.

Υπάρχουν, ωστόσο ορισμένα προβλήματα σε σχέση με το Dogville. Συγκεκριμένα, η έλλειψη σκηνικών που αναφέραμε προηγουμένως, ενώ στο Dogville αποτελούσε πρωτότυπο στοιχείο, εδώ αποτελεί απλά επανάληψη. Εν μέρει δικαιολογείται από το γεγονός ότι αποτελεί μέρος μιας τριλογίας, οπότε καλό είναι να είναι στημένη στο ίδιο σκηνοθετικό στυλ.

Από την άλλη, η εξέλιξη της δράσης από ένα σημείο και μετά ακολουθεί τους ίδιους δρόμους με την προηγούμενη ταινία και επιπλέον εμπλουτίζεται άστοχα με περιττούς μελοδραματισμούς. Το φαινόμενο του ρατσισμού στην Αμερική τονίζεται περισσότερο απ’ όσο θα χρειαζόταν για να γίνει κατανοητό, με συνέπεια να κινδυνεύει η ταινία να χαρακτηριστεί δημαγωγική. Αυτή αποτελεί τη βασική διαφορά τούτης της ταινίας με την προηγούμενη ταινία του σκηνοθέτη.

Συνοψίζοντας, θα λέγαμε ότι πρόκειται για ένα έργο που απαιτεί γερό στομάχι, όχι κυρίως για αυτά που δείχνει, αλλά επειδή έχει στόχο να ενοχλήσει το θεατή και παράλληλα να περάσει τα μηνύματά του. Απευθύνεται, επομένως σε περιορισμένο κοινό.

Δείτε παρακάτω το τρέιλερ της ταινίας Manderlay (2005).