Jesus of Nazareth (soundtrack)

16 Απριλίου 2022

559

Πίνακας περιεχομένων

Πληροφορίες

Σύνθεση, Εκτέλεση και Παραγωγή Μουσικής: Maurice Jarre
Κυκλοφορία CD: Castle Music, 2001
Συνολική Διάρκεια CD: 40 λεπτά
Εύρεση CD στην Αγορά: Περιορισμένη
Είδος Tαινίας: Εποχής, Δραματική

Τα Πάθη και η Σταύρωση του Ιησού έχουν γίνει πάμπολλες φορές το αντικείμενο κινηματογραφικών ή τηλεοπτικών παραγωγών. Η πιο πρόσφατη ήταν η ταινία The Passion of the Christ του Mel Gibson.

Η πιο γνωστή και η πλέον προβαλλόμενη από τα ελληνικά τηλεοπτικά κανάλια είναι η επική μίνι σειρά Jesus of Nazareth (O Iησούς από τη Ναζαρέτ) του Franko Zeffirelli. Φήμες έφερναν τον εκλιπόντα Πάπα Ιωάννη Παύλο να έχει αναθέσει στον παραγωγό Sir Lew Grade να γυρίσει την υποδειγματική σειρά για τον Ιησού, με τέτοιο τρόπο ώστε να μην προορίζεται μόνο για Χριστιανούς τηλεθεατές.

Το ρόλο του Ιησού απέδωσε με μοναδικό τρόπο ο Robert Powell που πια είναι κοινός τόπος ότι δεν υπήρξε άλλοτε, στη μικρή ή τη μεγάλη οθόνη, καλύτερος Ιησούς. Για τις υψηλότατες μουσικές απαιτήσεις της παραγωγής ζητήθηκε η συμβολή του συνθέτη Maurice Jarre, που γενικά απέφευγε να γράφει μουσική για την τηλεόραση. O Iησούς από τη Ναζαρέτ θα ήταν μία από τις λίγες εξαιρέσεις.

Πώς γράφεις μουσική για μία σειρά όπως ο Iησούς από τη Ναζαρέτ; Ο Maurice Jarre εξηγεί: “The music was very difficult for me to create. To write a theme for a miracle? It wasn’t easy”! Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι οι απαιτήσεις της παραγωγής ήταν ακριβώς οι αντίθετες από άλλες κινηματογραφικές ταινίες με το ίδιο θέμα όπως π.χ. Τα Πάθη του Χριστού. Για μια εξάωρη σειρά, η σύνθεση ενός θέματος για τον Ιησού ήταν μονόδρομος. Φυσικά, η παρουσία ανατολικών ήχων από παραδοσιακά όργανα δε θα μπορούσε να λείπει, ωστόσο δεν είναι η κυρίαρχη. Βασικό εργαλείο του Jarre είναι η ορχήστρα. Χορωδία ή σόλο φωνές δεν υπάρχουν.

Εξαρχής ο συνθέτης δεν ήθελε ένα τέτοιου είδους, χολυγουντιανού τύπου επικό soundtrack με θρησκευτικές χορωδίες κτλ. Η προσέγγισή του είναι λιγότερο εντυπωσιακή και περισσότερο ήπια. Κεντρικός κορμός σε αυτό το μονοθεματικό soundtrack είναι το θέμα για τον Ιησού που ξεκινάει με έγχορδα που φανερώνουν δράμα και πόνο, στη συνέχεια γίνονται αισιόδοξα και έχουμε την προσθήκη κάποιων ξυλινων πνευστών, ενώ το θέμα ολοκληρώνεται από σύσσωμη την ορχήστρα με ένα δυνατό κλείσιμο.

Πέρα από την κανονική εκτέλεση του θέματος, που αναμφισβήτητα ανήκει πια στη σφαίρα του κλασικού, θα το ακούσουμε σε πολλές παραλλαγές, κάποιες από τις οποίες είναι αρκετά απροσδόκητες, όπως στο κομμάτι “Salome” (#7) όπου ενσωματώνεται σε έναν εβραϊκό χορό με ιδιαίτερη επιτυχία.

Στο κομμάτι “Jesus of Nazareth” (#1), η βίαιη εισαγωγή λίγο πριν ακουστεί το θέμα του Ιησού, απεικονίζει το μαρτύριό Του κατά τη Σταύρωση. Η ανάλογη συνέχεια θα δοθεί στο “Crucifixion” (#10), όπου η Σταύρωση αποδίδεται με διάφορα κρουστά, ενώ παράλληλα ακούγεται το θέμα του Ιησού στην πιο τραγική του εκτέλεση. Μετά από τη σιωπή ορισμένων δευτερολέπτων που συμβολίζει την έναρξη της αντίστροφης μέτρησης για τον Εσταυρωμένο και μέχρι το τέλος του κομματιού ακούμε ήρεμα λυπημένα βιολιά που συμβολίζουν τη ζωή του Ιησού που σταδιακά τον εγκαταλείπει.

Σχεδόν κάθε κομμάτι του soundtrack έχει και κάτι ενδιαφέρον να παρουσιάσει. Εκτός από το κεντρικό θέμα, τις εντυπώσεις κλέβει το κομμάτι “Three Kings” (#3) όπου τα κρουστά και η kitara (ο πρόγονος της σημερινής κιθάρας που έχει τις ρίζες της στην αρχαιότητα) αλληλοσυμπληρώνονται σε ένα εκπληκτικό μίγμα χορευτικών ρυθμών.

Στο τέλος του κομματιού “Miracle of the Fish” (#9) θα ξανακούσουμε από την kitara μια πολύ σύντομη εκτέλεση του θέματος του Ιησού σε μια καταπληκτική μουσική σεκάνς όπου ταυτόχρονα τα βιολιά κορυφώνονται και η ορχήστρα οδηγείται σε ένα πολύ ωραίο κρεσέντο. Η χρήση του ondes martenot στο κομμάτι “Annunciation” (#2), ενός ηλεκτρονικού οργάνου που βγάζει έναν πολύ χαρακτηριστικό ήχο, έρχεται να εντείνει τη θρησκευτική και κατανυκτική ατμόσφαιρα της μουσικής.

Τέλος, στο CD βρίσκουμε και έναν από τους ωραιότερους μονολόγους που έχουν ειπωθεί στη μικρή οθόνη, έναν ανατριχιαστικό μονόλογο του Robert Powell ως Ιησού στο κομμάτι “The Beatitudes” (#8), που μπορεί να μην έχει μουσική αξία αλλά δίνει μια μικρή γεύση από τη σειρά και μας θυμίζει γιατί θεωρείται ο καλύτερος Ιησούς που έχει περάσει από τον κινηματογράφο και την τηλεόραση.

Από όλα τα soundtracks που έχουν γραφτεί για το μαρτύριο του Ιησού, η μουσική του παλαίμαχου Maurice Jarre ανήκει σε αυτά που έχουν επιβιώσει στο πέρασμα του χρόνου και ο κύριος λόγος γι’ αυτό είναι η ποιότητά της. Ένας από τους μεγαλύτερους συνθέτες του κινηματογράφου δε θα μπορούσε να μην αφήσει τη σφραγίδα του, δε θα μπορούσε να μην φέρει σε πέρας την βαριά αποστολή του, οπως μόνο τέτοια θα μπορούσε να χαρακτηριστεί η σύνθεση μουσικής για το μαρτύριο του Ιησού, με τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα για τις ανάγκες της παραγωγής.

Μπορεί να μην είναι ένα απο τα μεγαλύτερα soundtrack όλων των εποχών όπως π.χ. το King of Kings του Miklos Rozsa ή να μην έχει τη μαγευτική ανατολίτικη ατμόσφαιρα του Passion of the Christ, είναι ωστόσο μία από τις σημαντικότερες μουσικές δουλειές της μικρής οθόνης.