The Lord of the Rings: The Return of the King (soundtrack)

19 Φεβρουαρίου 2022

442

Σύνθεση, Εκτέλεση και Παραγωγή Μουσικής: Ηοward Shore
Κυκλοφορία: Reprise Records, 2002
Συνολική Διάρκεια: 72 λεπτά
Εύρεση CD στην Αγορά: Εύκολη
Είδος Tαινίας: Φαντασία

Η αρχή ήταν οσκαρική. Η συνέχεια εν μέρει ικανοποιητική. Το τέλος; Βλέποντας κανείς το σημείωμα του συνθέτη, διαβάζει: “It is good to begin well; it is better to end well”. Και έτσι ακριβώς έχουν τα πράγματα. Το πιο αναμενόμενο soundtrack της χρονιάς δικαίωσε όλους όσους περίμεναν τη μουσική της Επιστροφής του Βασιλιά με ιδιαίτερες απαιτήσεις. Μιας και η μουσική των Δύο Πύργων άφησε ανάμεικτες εντυπώσεις, το στοίχημα για τον Howard Shore ήταν πολύ σημαντικό.

Η ταινία αναμενόταν πιο επική από τις άλλες δύο, ένα μεγαλειώδες κλείσιμο σε μια εξαιρετική τριλογία. Ήταν απαραίτητο λοιπόν να είναι ανάλογη και η μουσική. Και πράγματι ήταν! Ο Howard Shore μας δίνει την πιο ώριμη δουλειά του, όχι μόνο στα στενά πλαίσια της τριλογίας του Άρχοντα των Δαχτυλιδιών αλλά και από ολόκληρη την καλλιτεχνική του πορεία.

Ολοκληρώνοντας το μουσικό ταξίδι στη Μέση Γη, ο συνθέτης συνεχίζει την ίδια περίπου τακτική με αυτή που ακολούθησε στους Δύο Πύργους όσον αφορά τη δημιουργία νέων θεμάτων. Στους Δύο Πύργους είχαμε το θέμα του Rohan. Εδώ έχουμε το θέμα της Gondor, το οποίο είχε χρησιμοποιηθεί για πρώτη φορά στην Extended έκδοση της Συντροφιάς του Δαχτυλιδιού, κατά τη διάρκεια της ομιλίας του Boromir στο συμβούλιο που είχε γίνει για να αποφασιστεί η σύνθεση της Συντροφιάς.

Το μεγαλοπρεπές αυτό θέμα το ακούμε στο τέλος του κομματιού “Minas Tirith” (#3), όπως και στο επόμενο κομμάτι “The White Tree”, όπου αναπτύσσεται περισσότερο. Πρόκειται για ένα από τα καλύτερα θέματα της τριλογίας και δυστυχώς δε θα το ξανασυναντήσουμε κάπου αλλού στο CD. Στην ταινία, η μουσική του “The White Tree” (#4) συνοδεύει την άφιξη του Gandalf στην Minas Tirith.

Ωστόσο, το φρέσκο μουσικό υλικό της Επιστροφής του Βασιλιά δεν εξαντλείται στο θέμα της Gondor: τα κομμάτια “The Black Gate Opens” (#15) και “The Grey Havens” (#18) φιλοξενούν ένα ακόμη λαχταριστό μουσικό πειρασμό, ένα θέμα αφιερωμένο στον Sam. Η εκτέλεσή του στο “The Black Gate Opens” είναι εκείνη που ακούγεται στην ταινία όταν ο Sam παίρνει την απόφαση να κουβαλήσει τον εξαντλημένο Frodo, ώστε να τον βοηθήσει να καταστρέψει το Δαχτυλίδι. Δε θα μπορούσε να αποδόσει άλλο θέμα τόσο εύστοχα τη θέληση και την αποφασιστικότητα του Sam. Οι αντίστοιχες σκηνές, ήταν συγκινητικές και αυτό οφείλεται κυρίως στη μουσική του Howard Shore.

Μπαίνοντας στον πειρασμό να ασχοληθούμε περισσότερο με τη μουσική της ταινίας, θα λέγαμε πως αυτή τη φορά ο μουσικός απολογισμός δε θα μπορούσε να αφήσει πιο άριστες εντυπώσεις. Η τελευταία δουλειά του Howard Shore για τον Άρχοντα των Δαχτυλιδιών είναι μαρκάν ό,τι καλύτερο και ωραιότερο ακούσαμε φέτος. Μουσική που ταίριαζε απόλυτα σε ένα τέτοιο κινηματογραφικό έπος, σε ένα κλείσιμο που ξεχείλιζε από συναισθήματα, μεγαλοπρέπεια και τραγικότητα. Το απόλυτο συστατικό όλων αυτών, η απαραίτητη πρώτη ύλη, ήταν η πλούσια σε περιεχόμενο μουσική του Howard Shore.

Η επιλογή των κομματιών που περιέχονται στο CD έγινε με τέτοιο τρόπο ώστε να υπάρχουν οι πιο αντιπροσωπευτικές στιγμές (όχι απαραίτητα όλες οι καλύτερες στιγμές) της μουσικής. Τί κόπηκε τελικά στο μοντάζ; Καταρχήν, ένα πολύ σημαντικό κομμάτι από τη μουσική των μαχών, όπως επίσης, και το μεγαλύτερο μέρος από τη μουσική της “αντίστροφης μέτρησης”. Δηλαδή, του τμήματος εκείνου της ταινίας που ξεκινάει με τον Aragorn να αναφωνεί “For Frodo”, μέχρι και τη σωτηρία των δύο Hobbit από τα γεράκια μετά την κατάρρευση της Mordor.

Για το διάστημα αυτό της ταινίας η μουσική είναι πέρα και πάνω χαρακτηρισμούς. Αμέσως μετά τα λόγια του Aragorn “For Frodo” ακούγεται για πρώτη φορά στην τριλογία σε δυνατή εκτέλεση από την ορχήστα το θέμα της Συντροφιάς με τη συνοδεία χορωδίας.

Η προσθήκη της χορωδίας εκείνη τη στιγμή που ο Aragorn ορμάει στο πλήθος των Uruk-hai, κάνει αίσθηση στο θεατή και δίνει ένα τρομερό βάθος στις εικόνες. Δυστυχώς, αυτό το κομμάτι της μουσικής δεν έχει συμπεριληφθεί στο CD! Το δέσιμο της εικόνας με τη μουσική είναι απερίγραπτο και η χρήση της χορωδίας είναι η καλύτερη σε ολόκληρη την τριλογία.

Η μουσική των σκηνών που έπονται, μέχρι και τη σωτηρία των δύο Hobbit, υπάρχει πολύ περιληπτικά στο κομμάτι “The End of All Things” (#16), το οποίο ξεχωρίζει ως το καλύτερο μεταξύ τόσων άλλων εξαιρετικών κομματιών. Αποτελεί τη μουσική κάθαρση, το μουσικό θρίαμβο του καλού έναντι του κακού. Οι αντίστοιχες σκηνές της ταινίας θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως μερικές από τις καλύτερες στην ιστορία του κινηματογράφου και ως προς αυτό η μουσική έχει πρωτεύοντα ρόλο.

Σε σύγκριση με τους Δύο Πύργους, οι διαφορές είναι αισθητές, όπως και το συνολικό αποτέλεσμα: στην Επιστροφή του Βασιλιά οι επαναλήψεις δεν είναι έντονες (όπως στους Δύο Πύργους), ενώ η ακουστικότητα του soundtrack είναι η καλύτερη δυνατή, σε αντίθεση με τα άλλα δύο soundtrack της τριλογίας που προηγήθηκαν. Αυτό που ακούει ο ακροατής είναι μικρές, διακριτικές αναφορές σε γνωστά θέματα που περιβάλλονται περίτεχνα με αρκετό νέο υλικό, ώστε να μην κουράζει η μουσική. Αν υπάρχει ένα soundtrack της τριλογίας που μπορείς να το ακούσεις με τον ίδιο βαθμό ενδιαφέροντος από την αρχή μέχρι το τέλος, τότε αυτό είναι η Επιστροφή του Βασιλιά.

Οι αρωγοί του Howard Shore στην ολοκλήρωση της μουσικής του ήταν αρκετοί και πολύ αξιόλογοι: ο μικρός Ben Del Maestro με την εκπληκτική φωνή είναι παλιός γνώριμος. Συμμετείχε και στο soundtrack των Δύο Πύργων και εδώ τον ακούμε στο κομμάτι “Minas Tirith” (#3). Από τους καινούργιους, έχουμε τον Sir James Galway που έχει μερικά πανέμορφα σόλο φλάουτου, τη σοπράνο Renee Fleming με τη μαγευτική φωνή της και την Annie Lennox που τραγουδάει το “Into the West” που συνοδεύει τους τίτλους τέλους.

Πρόκειται για ένα ωραίο τραγούδι που σου αφήνει μια πολύ όμορφη αίσθηση με το κλείσιμο της ταινίας αλλά δε φτάνει τα επίπεδα των άλλων δύο τραγουδιών της τριλογίας, της Enya και της Emilliana Torrini. Τέλος, στη μουσική της ταινίας χρησιμοποιήθηκε η φωνή δύο εκ των πρωταγωνιστών της, του Billy Boyd και του Viggo Mortensen. H συμμετοχή του πρώτου γίνεται σε μία από τις καλύτερες στιγμές της ταινίας και βγάζει αρκετό δράμα. Από την άλλη, ο Viggo Mortensen συμμετέχει στο κομμάτι “The Return of the King” (#17) αφήνοντας μέτριες εντυπώσεις μιας και δε δένει τόσο πολύ η φωνή του με τη μουσική.

Το εν λόγω κομμάτι διάρκειας 10 λεπτών είναι στην ουσία μια σουίτα με πολλά από τα γνωστά θέματα της τριλογίας που από ένα σημείο και μετά αρχίζει να χάνει την προσοχή του ακροατή. Ιδιαίτερος λόγος πρέπει να γίνει και για το κομμάτι “Shelob’s Lair” (#11) που αποτελεί μια ευπρόσδεκτη αλλαγή στο ύφος της μουσικής. Περιγράφει μουσικά την αιχμαλωσία του Frodo από την πελώρια αράχνη Shelob και είναι σα να έχει ξεπηδήσει από κάποια ταινία θρίλερ.

Η τριλογία του Άρχοντα των Δαχτυλιδιών έφτασε στο τέλος της. Η μουσική των ταινιών υπήρξε ένα εκπληκτικό μουσικό ταξίδι. Ο Howard Shore ξεπέρασε τον εαυτό του και έγραψε μουσική που δεν πρόκειται να ξεχαστεί εύκολα, όπως εξάλλου και οι ταινίες. Με την Επιστροφή του Βασιλιά αναπλήρωσε το χαμένο έδαφος που άφησαν οι Δύο Πύργοι. Με άλλα λόγια, μας άφησε το καλύτερο για το τέλος. Είναι πραγματικά το καλύτερο soundtrack της χρονιάς και με ιδιαίτερη χαρά θα βλέπαμε τον Howard Shore με ένα δεύτερο χρυσό αγαλματίδιο στα χέρια του, παρά τη βράβευση του για τη Συντροφιά του Δαχτυλιδιού.