From Hell (soundtrack)

• Σύνθεση Μουσικής: Trevor Jones
• Εκτέλεση Μουσικής: Geoffrey Alexander
• Παραγωγή Μουσικής: Τhe Hughes Brothers
• Κυκλοφορία: Varese Sarabande Records, 2001
• Συνολική Διάρκεια CD: 72 λεπτά
• Εύρεση CD στην Αγορά: Περιορισμένη

O “Επισκέπτης από την Κόλαση” (From Hell) ήταν μια αρκετά σκοτεινή ταινία που μας μετέφερε με μοναδικό τρόπο στο Λονδίνο του 1890 όπου έζησε και έδρασε ο μέχρι και σήμερα αγνώστου ταυτότητας Jack the Ripper (Τζακ ο Αντεροβγάλτης). Ήταν μια από τις πιο ωραίες ταινίες της χρονιάς με άφθονη υποβλητικότητα και αρκετές στιγμές προσεκτικά δοσμένης έντασης. Ένας από τους παράγοντες που συνέβαλαν στην τόσο πετυχημένη ατμόσφαιρα της ταινίας ήταν και η μουσική της, την οποία ανέλαβε να συνθέσει ο γνωστός στους περισσότερους για τη δουλειά του στην ταινία “The Last of the Mohicans” (Ο Τελευταίος των Μοϊκανών), Trevor Jones.

Όταν πρόκειται για ταινία τρόμου ή θρίλερ, η μουσική που τη συνοδεύει έχει κατά κανόνα μία και μόνο αποστολή: να προκαλέσει στο θεατή τον επιθυμητό φόβο. Άμεση συνέπεια αυτού, όμως, είναι η επιεικώς μέτρια (εκτός ταινίας) μουσική που ξεχνιέται αμέσως από τον ακροατή (με την προϋπόθεση πως την πρόσεξε έστω και ελάχιστα).

Εστιάζοντας στην ταινία “From Hell”, ο Trevor Jones ξεφεύγει από τα συνηθισμένα πλαίσια και δίνει στο soundtrack αυτό που λείπει γενικά από τη μουσική ανάλογων ταινιών. Δίνει στη μουσική του ταυτότητα και καταφέρνει να μην χαθεί και αυτή στην άβυσσο της “μια από τα ίδια” μουσικής. Το πως το καταφέρνει αυτό και τι εντυπώσεις προκαλεί γενικά το soundtrack θα το δούμε στην πορεία…

Το soundtrack μας συστήνεται με το τραγούδι “The Nobodies” του Marilyn Manson. Για πολλοστή φορά, κρίνεται άστοχη και ανέμπνευστη η παρουσία ενός τραγουδιού που εξυπηρετεί τη διαφήμιση του τραγουδιστή του και τίποτα άλλο. Δυστυχώς, το τραγούδι αυτό δεν είναι η μόνη ενόχληση για τον ακροατή καθώς το κομμάτι “Bow Belle (Absinthium)” (13) είναι ακόμη χειρότερων προδιαγραφών.

Αν αναρωτηθήκατε ποτέ για το ηχητικό αποτέλεσμα ενός γραμμοφώνου, το συγκεκριμένο κομμάτι (σε όλη τη διάρκειά του) αναλαμβάνει να σας δώσει μια ιδέα! Το CD δε θα μπορούσε να “ανοίγει” και να “κλείνει” με χειρότερο τρόπο.

Όπως αναφέραμε, αυτό που θα περίμενε κανείς απο το συνθέτη είναι η δημιουργία τρομακτικής μουσικής ώστε να φέρει σε πέρας την κινηματογραφική της αποστολή. Χωρίς να είναι αυτός ο πυρήνας της, η μουσική της ταινίας “From Hell” καταφέρνει πρωτίστως να δημιουργήσει ατμόσφαιρα και στη συνέχεια να εκπληρώσει το δεύτερο στόχο της: να τρομάξει το θεατή.

Ακολουθώντας, λοιπόν, αυτό το μονοπάτι, ο Trevor Jones συνθέτει ένα μουσικό σύνολο που αναπαριστά άψογα το Λονδίνο του 1890 και την ατμόσφαιρά του, προσθέτοντας ως δευτερεύων συστατικό τη μουσική εκείνη με την οποία θα ανεβάσει τους παλμούς του θεατή. Ποτέ, όμως, βεβιασμένα. Πάντα μέσω της θαυμάσιας υποβλητικότητας με την οποία λειτουργεί η μουσική του.

Σε αντιστοιχία με το πνεύμα της ταινίας, η μουσική έχει χαρακτήρα ιδιαίτερα σκοτεινό που έδενε περίτεχνα με τις εικόνες. Επιπλέον, η απαισιόδοξη έως και λυπημένη χροιά της μουσικής είναι έκδηλη και αποτελεί ένα στοιχείο που τη διαφοροποιεί από πολλά άλλα soundtracks. Παρ’όλα αυτά, κάτι τέτοιο δεν είναι αρκετό για να ελαφρύνει λιγάκι το βαρύ μουσικό σύνολο που δεν προσφέρεται για πολλές επαναλήψεις.

Από τα συνολικά 13 κομμάτια του CD, δύο είναι εκείνα που αντιπροσωπεύουν τον πυρήνα της μουσικής. Τα “In Memoriam” (2) και “Pennies for the Ferryman” (12). Στο πρώτο από τα δύο, ο συνθέτης συγκεντρώνει μερικά από τα πιο ενδιαφέροντα θέματα της ταινίας με ένα αποτέλεσμα που ξεχωρίζει ως το καλύτερο στο soundtrack.

Σκοτεινή ατμοσφαιρική μουσική, ρομαντισμός, στιγμές έντασης και ένα άψογο κλείσιμο (με έντονα ανδρικά φωνητικά που δίνουν μια αίσθηση τραγικότητας) είναι μερικά από τα στοιχεία που συνθέτουν το “In Memoriam”. Στο δεύτερο κομμάτι κυριαρχεί το συναίσθημα με διάχυτη την απαισιόδοξη διάθεση και αποτελεί το ιδανικό κλείσιμο της ορχηστρικής μουσικής του CD.

Όπως πολύ συχνά συμβαίνει, ο συνθέτης χρησιμοποιεί διάφορους τρόπους για να κάνει πιο ενδιαφέρον και επιβλητικό το ηχητικό αποτέλεσμα. Ο πιο πετυχημένος απο αυτούς είναι η χρήση των ανδρικών φωνητικών (σε πολύ περιορισμένη έκταση) που δίνουν την αίσθηση μιας σατανικής απειλής. Το πιο αντιπροσωπευτικό παράδειγμα είναι το κομμάτι “In Memoriam” (2) με το κλείσιμό του και το “The Compass and the Ruler” (8), το οποίο ξεκινάει με μουσική γραμμοφώνου και μετά από λίγο η ίδια μουσική αναπαράγεται από την ορχήστρα με τη συνοδεία των σκοτεινών φωνητικών της ανδρικής χορωδίας.

Εξαιρετικά εφευρετική και λειτουργική η χρήση του γραμμοφώνου στο κομμάτι αυτό. Άλλοι τρόποι που ο συνθέτης χρησιμοποιεί για να γίνει πιο υποβλητικό το σύνολο είναι διάφοροι ηλεκτρονικοί ήχοι, χτύποι καρδιάς κ.α.

Η συνολική διάρκεια του soundtrack είναι 72 λεπτά. Αρκετά χορταστική. Μάλιστα, είναι τόσο χορταστική που τελικά αποβαίνει σε βάρος της μουσικής. Για το είδος της ταινίας ένα soundtrack 45-50 λεπτών θα ήταν προτιμότερο. Όσο κι αν θέλει η μουσική να τραβήξει το ενδιαφέρον του ακροατή, τα 72 της λεπτά λειτουργούν καθοριστικά και οδηγούν με μαθηματική ακριβεια σε ένα πράγμα: την επανάληψη η οποία με τη σειρά της φέρνει τη μονοτονία.

Σαν σύνολο, η μουσική του “Επισκέπτη από την Κόλαση” αποτελεί ένα δύσκολο προϊόν που είναι λογικό πως δεν πρόκειται να γίνει εύκολα αποδεκτό από τους περισσότερους. Είναι από τα soundtracks που απευθύνονται σε περιορισμένο κοινό λόγω της σκοτεινής τους προσωπικότητας και του εξειδικευμένου περιεχομένου. Για το είδος του θα λέγαμε πως αποτελεί μια αξιόλογη πρόταση αλλά συγκρινόμενο με τόσα άλλα soundtracks που κυκλοφορούν, οι καλύτερες επιλογές είναι κάτι παραπάνω από περισσότερες.

From Hell (soundtrack)

1. The Nobodies (4:59) – Ερμηνεία Marilyn Manson (4:59)
2. In Memoriam (7:03)
3. Royal Connections (5:08)
4. A Sprig of Red Grapes (5:12)
5. Whitechapel Murders (7:23)
6. Chasing the Dragon (7:39)
7. Portrait of a Prince (6:45)
8. The Compass and the Ruler (6:06)
9. Marylebone Workhouse (3:51)
10. Investigation (4:13)
11. Death Coach (3:56)
12. Pennies for the Ferryman (6:22)
13. Bow Belle (Absinthium) (3:08)