Γονικός έλεγχος στο διαδίκτυο για την προστασία των παιδιών.
Όλοι οι γονείς πρέπει να κατανοήσουν πως το διαδίκτυο είναι εξίσου επικίνδυνο με το να τριγυρνάει το παιδί μόνο του μέσα στη νύχτα σε κάποιο κακόφημο δρόμο, και μάλιστα το πρόβλημα είναι μεγαλύτερο όταν το ανήλικο άτομο έχει την πλήρη ελευθερία να κάνει ότι θέλει στον υπολογιστή, το smartphone ή το tablet.
Μην ξεχνάτε πως εσείς οι γονείς είσαστε υπεύθυνοι για την προστασία του παιδιού σας, και οτιδήποτε συμβεί σε αυτό θα είσαστε υπόλογοι στη δικαιοσύνη. Σας διαβεβαιώνω πως για τέτοιου είδους περιπτώσεις ορισμένοι γονείς βρίσκονται στη φυλακή, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά σχεδόν σε κάθε ανεπτυγμένη χώρα του δυτικού πολιτισμού.
Θα σας θυμίσω το επικίνδυνο παιχνίδι της μπλε φάλαινας που παιζόταν ως επί το πλείστον στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπως το Facebook, όπου οι συμμετέχοντες (κυρίως ανήλικα άτομα) λάμβαναν οδηγίες από τους διαχειριστές και μέσα σε διάστημα 50 ημερών έπρεπε να ολοκληρώσουν τα καθήκοντα που τους ανατέθηκαν, δηλαδή να χαράξουν το δέρμα τους με το μαχαίρι και άλλα εξίσου παράλογα πράγματα, και μόλις ολοκλήρωναν όλες αυτές τις διαδικασίες, στο τέλος θα έπρεπε να αυτοκτονήσουν.
Εν ολίγοις καταλαβαίνετε πως το διαδίκτυο κρύβει τόσους πολλούς κινδύνους που είναι εύκολο το ανήλικο τέκνο να πέσει σε μία καλοστημένη παγίδα, οπότε φροντίστε να λάβετε τα μέτρα σας για να εξαλείψετε οποιαδήποτε πιθανότητα υπάρχει να βρεθεί μπλεγμένο στα καλά καθούμενα. O φόβος φυλάει τα έρμα.
Πρέπει να έχετε κατά νου πώς κανένα λογισμικό ή οποιαδήποτε ρύθμιση στη συσκευή δεν είναι από μόνο του αρκετό για να προστατεύσει ένα παιδί, επομένως απαιτείται από εσάς να έχετε πάντα τα μάτια σας στο παιδί όταν περιηγείται στο διαδίκτυο.
Καλύτερα να κλάψει το παιδί για τις περιορισμένες ελευθερίες του, παρά να κλάψει η μάνα και ο πατέρας αν συμβεί το μοιραίο που εκ των πραγμάτων θα είναι μη αναστρέψιμο γεγονός. Τα ευκόλως εννοούμενα παραλείπονται.
Εν τούτοις παρακάτω θα σας παραθέσω ορισμένα λογισμικά και υπηρεσίες που κάνουν καλή δουλειά, αναφορικά με τον γονικό έλεγχο, και κατά συνέπεια θα μπορείτε να τα βάλετε σε λειτουργία ως επιπρόσθετη προστασία.
Qustodio
Επρόκειτο για μια πλήρης σειρά εργαλείων γονικού ελέγχου για να κρατάτε τα παιδιά σας ασφαλή στο διαδίκτυο. Το Qustodio είναι ένα καλό λογισμικό που δουλεύει σε διάφορα λειτουργικά συστήματα, όπως Windows, Mac, Android, iOS, Kindle και Nook.
Η δωρεάν έκδοση είναι μία από τις πιο ολοκληρωμένες εφαρμογές γονικού ελέγχου που διατίθενται στην αγορά, δίνοντάς σας τη δυνατότητα να ορίσετε κανόνες και χρονοδιαγράμματα, να μπλοκάρει το πορνογραφικό υλικό, και οποιοδήποτε περιεχόμενο είναι ακατάλληλο για ανηλίκους.
Ωστόσο, αναμφισβήτητα η πληρωμένη έκδοση έχει ορισμένες σημαντικές λειτουργίες, δηλαδή μπορείτε να παρακολουθείτε τις κλήσεις στο κινητό τηλέφωνο, τα sms, ελέγχει εκτενώς την δραστηριότητα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης όπως Facebook, Twitter και ούτω καθεξής, και μπορεί να τεθεί ο γονικός έλεγχος ξεχωριστά σε κάθε εφαρμογή ή ταυτόχρονα, εξαρτάται αναλόγως με τις προτιμήσεις σας.
Το σύνολο των χαρακτηριστικών του και η υποστήριξή του σε ένα ευρύ φάσμα πλατφορμών και λειτουργικά συστήματα καθιστούν το Qustodio από τα καλύτερα δωρεάν λογισμικά γονικού ελέγχου, αλλά υπάρχουν και άλλα εξαιρετικά ελεύθερα προγράμματα, μερικά από τα οποία μπορεί να ταιριάζουν καλύτερα στις εξατομικευμένες σας ανάγκες ως γονείς. Διαβάστε παρακάτω και για τις υπόλοιπες κορυφαίες επιλογές που διαλέξαμε για εσάς.
OpenDNS FamilyShield
Το FamilyShield είναι μια δωρεάν υπηρεσία που παρέχεται από το OpenDNS. Τα εργαλεία γονικού ελέγχου αποκλείουν αυτόματα Domain names που το OpenDNS έχει επισημάνει ως ιδιαίτερα ακατάλληλα για άτομα κάτω των 18 ετών.
Ένα από τα μεγάλα πλεονεκτήματα είναι ότι ενώ το FamilyShield μπορεί να τρέξει σε υπολογιστές και σε κινητές συσκευές, μπορείτε να το εφαρμόσετε και στο δρομολογητή (αγγλικά: router) του οικιακού δικτύου σας και να φιλτράρετε όλη την κίνηση που περνά μέσα από αυτό – είναι απλώς θέμα αλλαγής των αριθμών διακομιστή DNS (μπορει να επιτευχθεί μέσα από τον πίνακα ελέγχου).
KidLogger
Προσφέρει λεπτομερής καταγραφή των δραστηριοτήτων κατά την περιήγηση στο διαδίκτυο, συμπεριλαμβανομένων των εφαρμογών που χρησιμοποιούνται και των πληκτρολογήσεων.
Αυτό το δωρεάν λογισμικό γονικού ελέγχου δεν παρακολουθεί μόνο τι πληκτρολογούν τα παιδιά σας και ποιους ιστότοπους επισκέπτονται – διατηρεί επίσης ένα αρχείο των προγραμμάτων που χρησιμοποιούν και των τυχόν προβολών που κάνουν, όπως για παράδειγμα τραβάει στιγμιότυπα της οθόνης από τις διαδικτυακές τοποθεσίες που επισκέπτονται τα παιδιά.
Εάν ανησυχείτε για το ποιος μπορεί να μιλάει με τα παιδιά σας στο διαδίκτυο, υπάρχει ακόμα και φωνητική ηχογράφηση. Εάν τα παιδιά σας είναι λίγο μεγαλύτερα και πιο υπεύθυνα, μπορείτε να επιλέξετε μέσα από μία πληθώρα επιλογών για να τους δώσετε λίγο παραπάνω ελευθερία, αυτό επαφίεται καθαρά στην κρίση σας.
Πρέπει να ξέρετε ότι η δωρεάν έκδοση του KidLogger καλύπτει μόνο μία συσκευή και δεν διαθέτει μερικά από τα εξαιρετικά χαρακτηριστικά των premium εκδόσεων συμπεριλαμβανομένης της κρυφής παρακολούθησης των συζητήσεων του WhatsApp και της δυνατότητας ακρόασης κλήσεων στο Skype (υπάρχουν δύο Premium συνδρομές KidLogger).
Οι διαφορές μεταξύ των τριών εκδόσεων είναι αρκετά περίπλοκες, αλλά μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τον πίνακα σύγκρισης του προγραμματιστή για να κάνετε την επιλογή σας.
Spyrix Free Keylogger
Το Spyrix Personal Monitor είναι ένα ισχυρό πολυλειτουργικό πρόγραμμα για πλήρη και λεπτομερή παρακολούθηση της δραστηριότητας των χρηστών. Μπορεί να παρακολουθεί τη δραστηριότητα του πληκτρολογίου (δηλαδή καταγράφει την πληκτρολόγηση), τη δραστηριότητα στα κοινωνικά δίκτυα (Facebook, MySpace κ.λπ.), την πλοήγηση στο web, το Skype, IM Messengers (ICQ, MSN κλπ), παρακολουθεί τις τρέχουσες και ενεργές εφαρμογές, την δραστηριότητες εκτύπωσης, όπως και την εξωτερική αποθήκευση σε CD, DVD, σκληρό δίσκο, κάρτες μνήμης.
Το λογισμικό που παρέχει και επιτρέπει την πραγματοποίηση ελέγχου εξ αποστάσεως, ανεξάρτητα από το πού βρίσκεστε, αποστέλλοντας αρχεία καταγραφής στο ηλεκτρονικό σας ταχυδρομείο, FTP ή LAN και προβολή αρχείων καταγραφής από τον λογαριασμό σας στο διαδίκτυο. Δεν μπορεί να εντοπιστεί από του χρήστες, ούτε από τα προγράμματα προστασίας από ιούς. Το πρόγραμμα είναι ιδανικό για τον γονικό έλεγχο και τον έλεγχο των εργαζομένων.
Μπορεί τα Keyloggers να έχουν κακή φήμη στο διαδίκτυο, καθώς χρησιμοποιούνται συχνά από απατεώνες που ελπίζουν να κλέψουν κωδικούς πρόσβασης και τραπεζικά στοιχεία, αλλά μπορούν επίσης να αποτελέσουν ένα σπουδαίο εργαλείο για την επιτήρηση και την εποπτεία του παιδιού κατά την περιήγηση στο διαδίκτυο.
Η απουσία φίλτρων σημαίνει ότι το Spyrix μπορεί να μην είναι η καλύτερη επιλογή για τους υπολογιστές των μικρότερων παιδιών, αλλά μπορεί να είναι χρήσιμο για τα μεγαλύτερα παιδιά, ιδίως αν υποπτεύεστε πώς βιώνει διαδικτυακό εκφοβισμό (bullying) ή άλλη δυσάρεστη κατάσταση.
Kiddle
Είναι μια μηχανή αναζήτησης για παιδιά που αποκλείει από μόνο του αυτόματα το σεξουαλικό περιεχόμενο και οτιδήποτε άλλο θεωρείται ακατάλληλο.
Ακόμη και με την ενεργοποίηση της ασφαλούς αναζήτησης στο Google, η πιο αθώα αναζήτηση μπορεί μπορεί να εμφανίσει στο χρήστη άσεμνο περιεχόμενο. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η Google έχει αναπτύξει το Kiddle – μια μηχανή αναζήτησης ειδικά κατασκευασμένη για παιδιά.
Οφείλετε να γνωρίζετε πως το Kiddle δεν υποκαθιστά το άγρυπνο μάτι ενός γονέα – πληκτρολογώντας μια λέξη στη γραμμή διεύθυνσης του προγράμματος περιήγησης θα πραγματοποιήσει μια φιλική αναζήτηση προς τα ανήλικα τέκνα, εκτός κι αν απενεργοποιήσατε συγκεκριμένα αυτό το χαρακτηριστικό.
Εντούτοις το Kiddle είναι ένας πολύ καλός τρόπος για να μάθουν τα μικρά παιδιά τα βασικά στοιχεία για τη χρήση της αναζήτησης στο διαδίκτυο.
Το Kiddle εξακολουθεί να περιλαμβάνει διαφημίσεις στην κορυφή των αποτελεσμάτων αναζήτησης και, ανάλογα με τον όρο αναζήτησης, μπορεί να μην έχουν καμία σχέση με τα παιδιά σας. Για παράδειγμα, μια αναζήτηση για ‘τρένα’ εμφανίζει διαφημίσεις για υπηρεσίες κρατήσεων διαμετακόμισης – κάτι που πιθανόν να μην ενδιαφέρει τα παιδιά.
Κάτω από αυτά θα βρείτε αποτελέσματα από ιστότοπους που το προσωπικό της Google έχει επιλέξει χειροκίνητα ως ασφαλείς πηγές – συμπεριλαμβανομένης της απλής εγκυκλοπαίδειας του ίδιου του Kiddles. Τα πρώτα αποτελέσματα αναζήτησης θα είναι τοποθεσίες που παρουσιάζονται με ιδιαίτερη φιλικότητα προς το παιδί, ενώ στα χαμηλότερα αποτελέσματα μπορεί να μην είναι τεχνικά για μικρά παιδιά, αλλά σίγουρα δεν θα είναι άσεμνο ή προσβλητικό.
Πρόσθετες πληροφορίες για το γονικό έλεγχο
Λάβετε σοβαρά υπόψιν σας πως η επαναφορά εργοστασιακών ρυθμίσεων στα κινητά τηλέφωνα διαγράφει αυτόματα όλες τις πληροφορίες και τις ρυθμίσεις που πιθανόν να έχετε εφαρμόσει στη συσκευή, επομένως στην πραγματικότητα μπορεί να παρακαμφθεί εύκολα γονικός έλεγχος. Το ίδιο ισχύει και αν κάνετε format στον υπολογιστή σας.
Για να σιγουρευτείτε πως δεν πρόκειται να πράξει κρυφά κάτι τέτοιο το παιδί σας, θα πρέπει κάθε φορά που θα εισέρχεται στη συσκευή για να μπει στο διαδίκτυο να ελέγχετε αν έχουν αλλάξει οι ρυθμίσεις σε κάθε συσκευή ξεχωριστά. Μην ξεχνάτε πώς τα παιδιά της σημερινής εποχής είναι πιο έξυπνα από τους ενηλίκους.
Επίσης ένα άλλο πολύ σημαντικό στοιχείο που δεν πρέπει να παραβλέψετε πότε, είναι η ύπαρξη του VPN (Εικονικό ιδιωτικό δίκτυο), δηλαδή ο χρήστης μπορεί να περιηγείται στο διαδίκτυο χωρίς να αφήνει ίχνη. Τα VPN χρησιμοποιούνται συνήθως για όσους επιθυμούν να κάνουν ιδιωτική περιήγηση στον ιστό. Επιπλέον, πάνω-κάτω τα ίδια ισχύουν και για τον Tor Browser. Εδώ η λύση στο πρόβλημα είναι το Keylogger που προαναφέρθηκε παραπάνω, αφού καταγράφει την πληκτρολόγηση του εκάστοτε χρήστη.
Επιπρόσθετα πρέπει να επισημάνω το γεγονός πως ακόμη και αν μία διαδικτυακή τοποθεσία χαρακτηρίζεται σε θεωρητικό επίπεδο ασφαλής πάντα υπάρχει ο κίνδυνος να σας επιτεθούν οι κυβερνοεγκληματίες (χάκερς) που σημαίνει πως μπορούν εύκολα να σας παγιδεύσουν και να βρεθείτε ξαφνικά προ εκπλήξεων.
Θα σας εξηγήσω μερικά απλά παραδείγματα που μπορείτε να πέσετε θύματα και σε ένα ασφαλή ιστότοπο, όπως στο Facebook, το Google, το Twitter και ούτω καθεξής:
- Εδώ ο πρώτος τρόπος είναι η μεθοδολογία του ηλεκτρονικού ψαρέματος (phishing) που αντικειμενικά είναι από τις πιο ύπουλες επιθέσεις ενάντια στον ανυποψίαστο χρήστη.
- Στη δεύτερη κατηγορία ανήκουν τα malware και ransomware, πρόκειται για κακόβουλα προγράμματα που έχουν την δυνατότητα να κλέβουν πληροφορίες από τη συσκευή του χρήστη και να να κρυπτογραφούν τα αρχεία, έπειτα οι κυβερνοεγκληματίες ζητούν λύτρα από το θύμα για να τα αποκρυπτογραφήσουν, ακόμη και αν πληρώσετε τα χρήματα που σας ζητούν δεν υπάρχει εγγύηση ότι θα σας αφήσουν ήσυχους.