Άρθρο του Μάκη Αλεβίζου.
Άρθρο του Μάκη Αλεβίζου
Κάθε φορά που αντιλαμβάνομαι στην καθημερινότητα μου τη δύναμη του τίτλου ενός έργου είτε αυτό είναι μια απλή μικρή δημοσίευση είτε ολόκληρο βιβλίο ομολογώ πως εντυπωσιάζομαι λες και την ανακαλύπτω για πρώτη φορά.
Και τη δημοσίευση αυτή τη γράφω σε ένα διάλειμμα μετάξύ δύο κεφαλαίων του γνωστού βιβλίου “το Άρωμα” που δεν είχε τύχει μέχρι τώρα να ξεφυλλίσω.
Για να είμαι ειλικρινής δεν αγνοούσα την ύπαρξη του, άλλωστε αυτό θα ήταν αδύνατο να συμβεί μια και το βιβλίο απέκτησε μεγάλη δημοσιότητα τις προηγούμενες δεκαετίες, ενώ οι συζητήσεις συνεχίστηκαν, εφόσον έγινε ταινία με πολύ ηχηρά ονόματα.
Το μόνο σίγουρο είναι πως εγώ δεν του έδωσα ποτέ, μα ποτέ την πρέπουσα σημασία. Δεν μπήκα ούτε καν στον κόπο να διαβάσω την περίληψη του ή έστω κάποια κριτική της ταινίας. Παρέμενε στην άκρη του μυαλού μου ως ένα βιβλίο για το οποίο έχουν ξοδευτεί τόνοι εγκεφαλικά κύτταρα σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης, που κάποια στιγμή, αν πέσει στα χέρια μου και δεν έχω τίποτα καλύτερο να κάνω θα το διαβάσω. Για να το αγοράσω δε, ούτε συζήτηση.
Σχεδόν αισθάνομαι την έκπληξη αρκετών αναγνωστών μου μετά από αυτή τη μικρή εξομολόγηση μου και χαμογελάω λιγάκι σαρκαστικά την ώρα που σκέφτομαι πως σαφέστατα ούτε εκείνοι έχουν διαβάσει ή γνωρίζουν την ύπαρξη διαφόρων βιβλίων που έχω διαβάσει. Οπότε όπως καταλαβαίνετε ούτε άβολα ασθάνομαι ούτε πέρα από τον “κόσμο”. Ο καθένας βάζει τις προτεραιότητες του σε αυτή τη ζωή και ξοδεύει το χρόνο του αναλόγα με τις προτεραιότητες του. Γιατί ο χρόνος μας στην τελική είναι το πολυτιμότερο πράγμα που έχουμε και ώρες ώρες τον τσιγγουνευόμαστε γιατί δε μας φτάνει.
Ο λόγος που δεν έδωσα ποτέ σημασία στο βιβλίο ήταν ο τίτλος του. Η εικονογράφηση του εξωφύλλου έκανε τα πράγματα ακόμη χειρότερα για μένα μια και έδενε με τα συναισθήματα που προκαλούσε ο τίτλος του βιβλίου στη φαντασία μου. Δεν ξυπνούσε μέσα μου την παραμικρή επιθυμία να ασχοληθώ μαζί του. Άλλη μια γλυκανάλατη ιστορία αγάπης σκεφτόμουν και προχωρούσα σε πιο ενδιαφέροντα πράγματα που θα άξιζαν λίγο από το χρόνο μου.
Το ότι έκανα λάθος, είναι το μόνο σίγουρο. Αυτό φυσικά μπορώ να το πω τώρα που είμαι στα μισά του βιβλίου και 37 χρόνια από τη μέρα που κυκλοφόρησε. Που αν το καλοσκεφτώ, τόσα είναι περίπου τα χρόνια που διαβάζω βιβλία. Και όλα αυτά τα χρόνια είχα τελείως λάθος άποψη για ένα βιβλίο εξαιτίας του τίτλου του.
Διαβάζοντας τώρα για παράδειγμα τον αγγλικό τίτλο της ταινίας “Perfume: The story of a Murderer” (Αρωμα: Η ιστορία ενός δολοφόνου) σκέφτομαι πως είναι πολύ πιο ταιριαστός με το ανάγνωσμα και κατευθύνει το μυαλό του αναγνώστη στο σωστό σημείο. Αν το βιβλίο είχε κυκλοφορήσει με αυτόν τον τίτλο και όχι με το σκέτο “Το Άρωμα” υπήρχαν περισσότερες πιθανότητες να το διαβάσω νωρίτερα ή τουλάχιστον να διαβάσω μια περίληψη του για να καταλάβω περί τίνος πρόκειται. Και μη νομίζετε πως ο περισσότερος κόσμος αντιμετωπίζει τις δημοσιεύσεις σας με διαφορετικό τρόπο. Αν ο τίτλος δεν περιγράφει το περιεχόμενο του κειμένου με τρόπο που θα τραβήξει την προσοχή του υποψήφιου αναγνώστη το προσπερνάει.
Μόνη εξαίρεση αποτελούν τα άτομα που πλέον έχουν καθιερωθεί στο χώρο με αλληγορικούς τίτλους και δύο τόνους μεταφορές μέσα στα κείμενα τους. Εκεί υπάρχει ήδη το αναγνωστικό κοινό που γνωρίζει πως κάθε δημοσίευση μοιάζει με τα αυγά kinder-έκπληξη και ρισκάρει ηθελημένα το χρόνο του. Ο συντάκτης τους από την άλλη πλευρά ρισκάρει επίσης την αναγνωσιμότητα του κειμένου(επισκεψιμότητα) του αλλά έχει ένα συγκεκριμένο στόχο αναγνωστικού κοινού.
Για να δούμε ένα άλλο παράδειγμα, κάποιες φορές με πιάνουν οι κρίσεις μου για να εκτονωθώ θέλω να γράψω κάτι που θα το διαβάσουν μόνο μερικά άτομα (που διαβάζουν ότι και να γράψω σταθερά). Στις περιπτώσεις αυτές χρησιμοποιώ πολύ άστοχους τίτλους, μη αναζητήσιμους από τις μηχανές αναζήτησης, τίτλους που δε τραβάνε την προσοχή και είναι σχεδόν αδιάφοροι.
Επίσης δε πρέπει να ξεχνάμε και έναν αριθμό ατόμων που εκμεταλλεύονται “ανήθικα” τη δύναμη του τίτλου προς όφελος τους. Στις περιπτώσεις αυτές ο τίτλος ουρλιάζει για να τραβήξει την προσοχή του αναγνωστικού κοινού σε ένα κείμενο που τις περισσότερες φορές έχει το άρωμα που βγάζει το λάχανο που βράζει.
Προσοχή λοιπόν στους τίτλους των δημοσιεύσεων σας. Τα blogs έχουν αυξηθεί πάρα πολύ και αν βάλουμε στο παιχνίδι και τα site των παραδοσιακών Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης που έχουν μπει αρκετά δυναμικά στο παιχνίδι του web, όπου ο ανταγωνισμός στους feed readers μας, αλλά και στη google είναι τεράστιος πλέον.
