Κάποτε η εκκλησία καταδίκασε το Γαλιλαίο για την επιστήμη που υποστήριξε. Σήμερα, το ίδιο το Βατικανό τονίζει τη σημασία της επιστήμης και τη συμβολή της στην κατανόηση της θρησκείας και της ίδιας της ζωής.
Ένας καρδινάλιος από το Βατικανό υποστηρίζει ότι οι πιστοί θα πρέπει να δίνουν σημασία σε αυτά που η σύγχρονη εξωεκκλησιαστική επιστήμη έχει να προσφέρει και η προειδοποιεί ότι η θρησκεία κινδυνεύει να μετατραπεί σε δογματισμό αν αγνοήσει την επιστημονική λογική.
Ο Καρδινάλιος Paul Poupard, επικεφαλής του Συμβουλίου Πολιτισμού του Ποντίφικα, μίλησε σε συνέντευξη τύπου που έγινε για το πρόγραμμα του Βατικανού να βοηθήσει να λάβει ένα τέλος η αμοιβαία προκατάληψη ανάμεσα στη θρησκεία και την επιστήμη. Μια κατάσταση που για πάρα πολλά χρόνια μαστίζει τη Ρωμαιοκαθολική εκκλησία και αποτελεί μέρος της συζήτησης που γίνεται για την εξέλιξη στις ΗΠΑ.
Η συγκεκριμένη εκστρατεία του Βατικανού είναι εμπνευσμένη από την διακύρηξη του Πάπα ότι η καταδίκη του Γαλιλαίου από την εκκλησία τον 17ο αιώνα ήταν ένα λάθος που προέκυψε από μια «τραγική αμοιβαία παρεξήγηση». Ο Γαλιλαίος καταδικάστηκε γιατί υποστήριξε την ανακάλυψη του Κοπέρνικου ότι η Γη γυρίζει γύρω από τον Ήλιο, ενώ εκείνη την εποχή τα διδάγματα της εκκλησίας τοποθετούσαν τη Γη στο κέντρο του σύμπαντος.
“Το δίδαγμα από την υπόθεση του Γαλιλαίου μας ωθεί στο να διατηρήσουμε ζωντανό το διάλογο ανάμεσα στη θεολογία και τις φυσικές επιστήμες, αν βέβαια θέλουμε να αποτρέψουμε παρόμοια, με αυτό του Γαλιλαίου, περιστατικά στο μέλλον,” σχολιάζει ο Poupard.
Ο ίδιος υπογραμμίζει όμως ότι και η επιστήμη πρέπει να δίνει σημασία σε όσα λέει η θρησκεία.
“Γνωρίζουμε ήδη που η επιστημονική λογική μπορεί να δώσει η ίδια ένα τέλος στον εαυτό της: η ατομική βόμβα και η πιθανότητα κλωνοποίησης του ανθρώπου αποτελούν καρπούς μιας λογικής που θέλει να απελευθερωθεί από κάθε ηθικό ή θρησκευτικό δεσμό.”
“Γνωρίζουμε όμως επίσης και τους κινδύνους μιας θρησκείας που κόβει τους δεσμούς της με την επιστήμη και τη λογική και γίνεται λεία του δογματισμού,” προσθέτει ο Poupard.
“Οι πιστοί έχουν την υποχρέωση να παρακολουθούν και να ακούν αυτά που η σύγχρονη λαϊκή επιστήμη έχει να προσφέρει με τον ίδιο τρόπο που ζητάμε από την επιστήμη να λαμβάνει υπόψη της τη γνώση που προσφέρει η πίστη.”
Ο Poupard και άλλοι στη συνέντευξη τύπου ρωτήθηκαν για τη διαμάχη ανάμεσα στη θρησκεία και την επιστήμη που μαίνεται στις ΗΠΑ σχετικά με την εξέλιξη και τον ευφυή σχεδιασμό.
Οι υποστηρικτές του ευφυούς σχεδιασμού υποστηρίζουν ότι η φυσική επιλογή, στοιχείο της εξελικτικής θεωρίας, δεν μπορεί να εξηγήσει πλήρως την καταγωγής της ζωής ή την εμφάνιση πολύπλοκών μορφών ζωής.
Ο Μονσινιόρος Gianfranco Basti, διευθυντής του προγράμματος του Βατικανού STOQ (Επιστήμη, Θεολογία και Οντολογική Αναζήτηση), επαναδιαβεβαίωσε τη δήλωση που έκανε ο Ιωάννης Παύλος το 1996 ότι η εξέλιξη είναι «κάτι περισσότερο από μια υπόθεση.»
“Μια υπόθεση ρωτάει αν κάτι είναι αλήθεια ή όχι. Η εξέλιξη είναι κάτι περισσότερο καθώς υπάρχουν αποδείξεις.”
Ο Basti ρωτήθηκε για τα σχόλια του Αυστριακού καρδινάλιου Christoph Schoenborn, ο οποίος σε δήλωση του τον Ιούλιο στους New York Times ακύρωσε όσα ο Ιωάννης Παύλος είπε το 1996 χαρακτηρίζοντας τα ως «μάλλον ασαφή και χωρίς σημασία», υποστηρίζοντας έτσι τον ευφυή σχεδιασμό.
Ο Basti συναίνεσε ότι οι δηλώσεις του Ιωάννη Παύλου «δεν είναι πολύ ξεκάθαρες σαν ορισμός» όμως επεσήμανε ότι η εξέλιξη αποκτά ακόμα περισσότερη ισχύ καθώς νέα επιστημονικά στοιχεία έρχονται στο φως.
Ο Poupard, από τη μεριά του, τόνισε ότι αυτό που έχει ίσως τη μεγαλύτερη σημασία είναι ότι «το σύμπαν δεν δημιουργήθηκε από μόνο του αλλά έχει έναν δημιουργό.» Προσθέτει όμως: “Είναι πολύ σημαντικό για τους πιστούς να γνωρίζουν το πώς η επιστήμη αντιλαμβάνεται και εξηγεί τα πράγματα για να καταλάβουν καλύτερα.”
Η δικιά μας άποψη για το θέμα.
Η θρησκεία αναζητά το γιατί, σε φιλοσοφικό επίπεδο, ενώ η επιστήμη το πώς. Την θρησκεία δεν την ενδιαφέρουν οι μηχανισμοί που κάνουν μια διεργασία, αλλά το γιατί έγινε αυτή η διεργασία. π.χ. η θεωρία του Bing-Bang μιλά για μια έκρηξη ενός σύμπαντος απειροελάχιστου μεγέθους, που δεν ξέρουν οι επιστήμονες από που προήλθε… Νομίζω δένει θαυμάσια με τα κεφάλαια της γεννήσεως.
Ακόμα και τα στάδια δημιουργίας της γής, συμπίπτουν. Μέχρι και ο κατακλυσμός έχει αποδειχτεί. Σίγουρα η ανάσταση δεν μπορεί να εξηγηθεί, αλλά εκεί είναι στο χέρι του καθενός το αν θα το πιστέψει. Πολλοί μεγάλοι επιστήμονες ήταν θρήσκοι. Κάποιος είχε πει, ότι οι κόσμος είναι τόσο μελετημένος, που δεν μπορεί να είναι προϊόν τυχαιότητας.
Και ένας άλλος είχε πει ότι επιτεύγματα του ανθρώπου, όπως η jokonda, ή η θεωρία της σχετικότητας, δεν μπορεί να είναι μόνο αποτέλεσμα χημικών διεργασιών του εγκεφάλου. Εγώ πάντως δεν πιστεύω ότι το τί είμαι είναι μόνο αυτό. Πληροφοριακά, είμαι διδακτορικός φοιτητής στο Πολυτεχνείο, δηλαδή, επιστήμονας. Για να μην παρερμηνευτώ…
