Με την «Αγανάκτηση» ήδη στα εγχώρια μπεστ σέλερ και το «The Humbling» έχει κάνει πάταγο σε πωλήσεις στην Αμερική, ο κορυφαίος εν ζωή Αμερικανός συγγραφέας συμπληρώνει μισό αιώνα συγγραφικής γοητείας. Το Texnologia.Net συμφωνεί με τους κριτικούς που λένε ότι δεν θα μπορούσε να το γιορτάσει καλύτερα από ό,τι με ένα Νόμπελ λογοτεχνίας (σ.σ. Πλέον, όπως όλοι γνωρίζουμε, το Νόμπελ εντέλει δεν το πήρε.
Είναι, νομίζω, σε όλους γνωστό ότι οι συνεντεύξεις δεν αποτελούν την αγαπημένη σας ασχολία…
Υπάρχουν και χειρότερες ασχολίες μου, πιστέψτε με.
Όπως το να ανησυχείτε για τη διαύγεια της Σουηδικής Ακαδημίας; Κάθε χρόνο, όλοι λένε ότι θα πάρετε το Νόμπελ λογοτεχνίας και για κάποιον παράδοξο λόγο αυτό δεν συμβαίνει…
Προσπαθώ να μην απασχολώ το μυαλό μου με τέτοιου είδους ανησυχίες· αφήστε που δεν είναι καν ανησυχίες. Όλη μου η ενέργεια συμπυκνώνεται στη δουλειά μου. Τα υπόλοιπα; Επουσιώδη.
Ας μιλήσουμε, λοιπόν, για την ουσία. Το βιβλίο σας, με τίτλο «The Humbling», είναι ένα σύντομο μυθιστόρημα το οποίο πραγματεύεται την απώλεια του ταλέντου μέσα από την ιστορία ενός γίγαντα του αμερικανικού θεάτρου, του ηθοποιού Σάιμον Άξλερ, που εντελώς ξαφνικά, και μάλλον μυστηριωδώς, αισθάνεται ότι έχει χάσει το χάρισμά του. Πως γεννήθηκε το βιβλίο μέσα σας; Και, αλήθεια, πως γεννιούνται όλα τα βιβλία μέσα σας;
Ειλικρινά, δεν ξέρω. Απ’ το τίποτα, υποθέτω. Το «The Humbling» ξεκίνησε από μια ιστορία που είχα ακούσει παλιά για έναν ηθοποιό, έναν πολύ διάσημο ηθοποιό, ο οποίος μια μέρα βίωσε αυτό, θαρρώ, που συνιστά το μεγαλύτερο εφιάλτη για έναν ηθοποιό: Ξέχασε πώς να υποκρίνεται, πώς να παίζει. Αυτή η παράξενη και απλή τραγωδία του καλλιτέχνη αποτέλεσε το θεμέλιο του βιβλίου, το σημείο μηδέν από το οποίο έπρεπε να αρχίσω το σκάψιμο ή το χτίσιμο, αν θέλετε. Ήθελα και εγώ ο ίδιος να ανακαλύψω τις προεκτάσεις αυτής της απώλειας, να διερευνήσω τι θα μπορούσε να συμβεί σε έναν καλλιτέχνη που δεν έχει παρά μόνον το χάρισμά του. Έτσι, ξεκίνησα από τη φράση, «He ‘d lost his magic» (σ.σ. Είχε χάσει τη μαγεία του), που είναι οι πρώτες λέξεις του βιβλίου, και από κει συνέχισα βήμα βήμα.
Γράφετε ένα βιβλίο το χρόνο. Το προηγούμενο μυθιστόρημά σας, η «Αγανάκτηση» (σ.σ. στα ελληνικά από τις εκδόσεις Πόλις) εκτυλίσσεται την εποχή του πολέμου της Κορέας. Έχετε, επίσης, ολοκληρώσει το επόμενο, που είναι προγραμματισμένο να κυκλοφορήσει το 2010 υπό τον τίτλο «Nemesis». Ποιο είναι το καύσιμο, αλήθεια, που σας οδηγεί σε αυτούς τους ρυθμούς εδώ και δεκαετίες;
Δεν ξέρω κανέναν άλλον τρόπο να ζω. Δεν ξέρω κανέναν άλλον τρόπο να είμαι άνθρωπος, άντρας, πλάσμα, όπως θέλετε πείτε το. Μόνο να γράφω ξέρω, και χωρίς το γράψιμο πολύ φοβάμαι ότι κατά κάποιον τρόπο θα γινόμουν κάτι αντίστοιχο με τον ήρωά μου στο «The Humbling». Θα γινόμουν ένας Σάιμον Άξλερ, ένας ηθοποιός χωρίς το μοναδικό πράγμα που έχει ανάγκη, το ταλέντο του.
Σε συνεντεύξεις σας τα τελευταία χρόνια, μιλάτε συχνά για το θάνατο. Και το ίδιο θέμα φαίνεται να στοιχειώνει όλα σας τα βιβλία αυτής της δεκαετίας…
Μα, είμαι 76 ετών. Το τέλος δεν μπορεί να είναι πολύ μακριά από τις κεραίες της ύπαρξής μου. Δεν τρέφω αυταπάτες. Είμαι ηλικιωμένος άνθρωπος και προσπαθώ να διαχειριστώ τη μοίρα μου ως ηλικιωμένου. Είναι πολύ δύσκολο, ξέρετε, να είσαι ηλικιωμένος. Για μένα τουλάχιστον. Έχω χάσει πολλούς φίλους τελευταία. Φίλους με τους οποίους μοιράστηκα όλο το άλγος, αλλά φυσικά και την ευδαιμονία που προέκυψαν από την άνθηση της αμερικανικής λογοτεχνίας στο δεύτερο μισό του εικοστού αιώνα.
Όπως τον Σολ Μπέλοου; (σ.σ. Ο Αμερικανοεβραίος νομπελίστας ήταν στενός φίλος του Ροθ.)
Δεν έχασα μόνον τον Σολ. Έχασα και τον Ουίλιαμ Στάιρον. Έχασα και τον Χάρολντ Πίντερ. Έχασα και τον Μέιλερ. Τον Απντάικ. Φεύγουμε, ο ένας μετά τον άλλον.
Σας στοιχειώνουν αυτές οι απώλειες;
Είναι εξαιρετικά σκληρό και λυπηρό. Όλοι ήταν φίλοι. Ο Άρθουρ Μίλερ ήταν πολύ αγαπημένος μου φίλος. Μόνον τα τελευταία δύο χρόνια, έχω χάσει έξι καρδιακούς μου φίλους. Έχω χάσει τον αδελφό μου. Όλη αυτή η κατάσταση μου υπενθυμίζει, εάν υποτεθεί ότι χρειάζομαι μια τέτοια υπενθύμιση, ότι ο χρόνος στερεύει.
Και πώς επιδρά αυτό στη δουλειά σας;
Θέλω να συνεχίσω να δουλεύω μέχρι το τέλος. Μέχρι την ύστατη ώρα. Μέχρι την τελευταία στιγμή.
