Rebel Without A Cause (1955): Επαναστάτης Χωρίς Αιτία

Σύνοψη ταινίας: Rebel Without A Cause (1955)

• Σκηνοθέτης: Nicholas Ray
• Ηθοποιοί: Corey Allen, Dennis Hopper, James Dean, Jim Backus, Natalie Wood, Sal Mineo
• Είδος: Teens, Δράμα, Ρομαντική
• Έτος κυκλοφορίας: 1955

Θετικά: Συγκινητική ιστορία, εξαιρετική σκηνοθεσία.

Αρνητικά: Μελοδραματικές ερμηνείες που αφαιρούν λίγο από τον ρεαλισμό.

Η αξιολόγησή μας: 5 / 5 – Αριστούργημα.

Επιπρόσθετα αξίζει να επισημανθεί πως ο ελληνικός τίτλος της ταινίας είναι «Επαναστάτης Χωρίς Αιτία».

Μεγαλώνοντας συνειδητοποιείς πόσο γρήγορα τρέχουν οι εξελίξεις και συμβαίνουν αλλαγές στην ζωή. Προσωπικά, βρίσκω τον εαυτό μου να παραξενεύεται με την συμπεριφορά και τις συνήθειες ατόμων που είναι νεότερα κατά δέκα χρόνια από εμένα. Γέρασα ξαφνικά; Ξεκούτιανα; Τα έφαγα τα ψωμιά μου; Τίποτα από όλα αυτά. Το φαινόμενο αυτό υπήρχε πάντα, ήταν μέρος του κύκλου της ζωής.

Με τον ίδιο τρόπο που οι γονείς μας δε μας καταλάβαιναν όταν ήμασταν πιτσιρίκια, κάπως έτσι και οι παππούδες μας τα έβρισκαν σκούρα με τους γονείς μας. Και φυσικά, το ίδιο χάσμα υπάρχει μεταξύ ενός 30άρη και του πιτσιρικά που τελειώνει το σχολείο τώρα.

Αυτό που αλλάζει όμως, είναι το άνοιγμα της ψαλίδας σε κάθε εποχή. Κάνοντας την παραδοχή ότι το χάσμα μεταξύ γονιών και παιδιών μετριέται σε μέτρα, τότε στην δεκαετία του 1940 αυτό θα ήταν 7 μέτρα, ενώ στην δεκαετία του 1990 θα ήταν 2 μέτρα. Τώρα δεν ξέρω τι παίζει, δεν έκανα ακόμα παιδιά! Υποθέτω, και θα ήθελα την άποψη σας στα σχόλια πάνω σε αυτό (αν θέλετε να το συζητήσουμε δηλαδή), ότι η άνοδος του μορφωτικού επιπέδου, η περισσότερο φιλελεύθερη στάση της κοινωνίας και η καλλιέργεια μιας λιγότερο δογματικής στάσης των μεγαλυτέρων προς τους νεότερους είναι οι κύριες συνιστώσες αυτής της μείωσης του «ανοίγματος» της ψαλίδας.

Ενδιαφέρον θα είχε να βλέπαμε την κατάσταση που επικρατούσε στα μέσα της δεκαετίας του 1950, όπου η νεολαία είχε αρχίσει σιγά σιγά να αποκτά δύναμη στην καταναλωτική κοινωνία και η έλευση της ροκ μουσικής έσπαζε τα ταμπού και θέρμαινε τις καρδιές των νέων σε σημείο βρασμού. Αυτό ακριβώς είναι το θέμα του κλασσικού αυτού φιλμ του Nicholas Ray, “Rebel Without A Cause”. Από εδώ ξεπήδησε ο σχεδόν ειδωλολατρικός, θαυμασμός κάθε teenager για τον James Dean, ο οποίος σκιαγραφεί τον ρόλο του καταπιεσμένου εφήβου που τον αδικούν οι γονείς του και δεν τον καταλαβαίνουν.

Μέσα από έξυπνα στημένες σκηνές, ο θεατής κάθε ηλικίας μπορεί να μπει στο μυαλό του νεαρού Τζιμ και να ταυτιστεί μαζί του. Γινόμαστε μάρτυρες μιας οικογένειας όπου το πρότυπο που αναζητεί κάθε παιδί για να βασισθεί και να αναπτύξει την προσωπικότητα του λείπει. Οι γονείς αλληλοκατηγορούνται για την προβληματική συμπεριφορά του γιου τους και αυτό του δημιουργεί επιπλέον συναισθηματική πίεση.

Μαζί με τον Τζιμ έχουμε την Τζούντι, που γίνεται το αντικείμενο του πόθου του, και τον Πλάτο, ένα παιδί που βρίσκει στο πρόσωπο του Τζιμ τον φίλο που ποτέ δεν είχε. Οι αιτίες της αποξένωσης των δυο αυτών χαρακτήρων αναλύονται επίσης στην διάρκεια της ταινίας και γίνεται κατανοητό το σκοτάδι που καλύπτει τις καρδιές τους, προκαλώντας τις εξωφρενικές τους αντιδράσεις.

Συνολικά, ένα όμορφο σενάριο και μια αναπάντεχα σοβαρή σκηνοθεσία. Σίγουρα αρκετά μπροστά από την εποχή του, χωρίς να μένει σε επιφανειακές απεικονίσεις και να υιοθετεί «γραφικούς» χαρακτήρες.

Φυσικά, θα πει κάποιος ότι δύσκολα μπορούν να βρεθούν σημεία επαφής με τις συνήθειες του τότε και την σημερινή εποχή, όμως η βίαιη συμπεριφορά, η εσωτερική αναζήτηση, η αβεβαιότητα και η εξερεύνηση της σεξουαλικότητας του ατόμου δεν ήταν πάντα τα κύρια στοιχεία της κρίσιμης αυτής ηλικίας;

Ένα σημείο ακόμα που ξεχωρίζει είναι οι μελοδραματικές ερμηνείες, κάτι που συνηθιζόταν στη μεγάλη οθόνη της εποχής εκείνης. Με αυτό τον τρόπο αποκτούν μια υπερβατική υπόσταση οι χαρακτήρες — προσωπικά τα λατρεύω κάτι τέτοια, όμως πολλοί δεν συμφωνούν με τον ενθουσιασμό μου πάνω σε αυτό το θέμα.

Δεν ξέρω τι άλλο θα μπορούσα να πω σχετικά με το κλασσικό αυτό δημιούργημα, είναι κάτι που ο καθένας οφείλει να εξερευνήσει μόνος του και να δει αυτά που θέλει να δει. Καλή θέαση!