Πλαστικοί δρόμοι: Μια καινοτόμος λύση για το Νεπάλ
Τα αυτοκίνητα που διασχίζουν έναν λεία, μαύρου χρώματος δρόμο στην πόλη Ποκάρα του Νεπάλ κινούνται πάνω σε τόνους απορριμμένων πλαστικών, τα οποία έχουν μετατραπεί σε υλικό για την κατασκευή οδοστρωμάτων.
Σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, οι αστικές περιοχές του Νεπάλ παράγουν περίπου 5.000 τόνους στερεών αποβλήτων ημερησίως, εκ των οποίων το 13% αποτελείται από πλαστικά που καταλήγουν σε χωματερές. Αν και τα υψηλής αξίας πλαστικά, όπως τα μπουκάλια, ανακυκλώνονται, τα πλαστικά χαμηλής αξίας —όπως οι πολυστρωματικές συσκευασίες— αποτελούν πρόκληση, καθώς δεν εντάσσονται εύκολα σε καμία κατηγορία ανακύκλωσης.
Για μια ομάδα νέων επιχειρηματιών από το Νεπάλ, η συσσώρευση αυτών των πλαστικών χαμηλής αξίας αποτέλεσε ευκαιρία. «Οι πλαστικοί δρόμοι μπορούν να αξιοποιήσουν ακόμη και τα πλαστικά χαμηλής αξίας», δηλώνει ο Μπιμάλ Μπαστόλα, ιδρυτής της Green Road Waste Management, της οργάνωσης που ηγείται αυτής της πρωτοβουλίας. «Διαπιστώσαμε ότι αυτά τα πλαστικά μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως πρώτη ύλη, αντικαθιστώντας εν μέρει την άσφαλτο στην κατασκευή δρόμων».
Η διαδικασία κατασκευής πλαστικών δρόμων
Στο κέντρο διαλογής απορριμμάτων της Green Road Waste Management, συσκευασίες από noodles, μπισκότα και άλλα σνακ μεταφέρονται σε έναν ιμάντα μεταφοράς. Τα διαχωρισμένα πλαστικά στη συνέχεια περνούν από μηχανές που τα τεμαχίζουν σε μικρά κομμάτια.
Η μέθοδος κατασκευής πλαστικών δρόμων περιλαμβάνει την επικάλυψη αδρανών υλικών με τεμαχισμένο πλαστικό, πριν την προσθήκη ασφάλτου. Αυτή η διαδικασία μειώνει την ανάγκη για νέες πρώτες ύλες, μειώνει το κόστος, αποτρέπει τη διείσδυση νερού και αυξάνει τη διάρκεια ζωής των δρόμων. Σύμφωνα με μελέτες, οι δρόμοι που κατασκευάζονται με πλαστικά απορρίμματα είναι διπλάσιας αντοχής σε σύγκριση με τους παραδοσιακούς.
Η διεθνής πρακτική και το παράδειγμα της Ινδίας
Από τις αρχές του 2000, η γειτονική Ινδία πρωτοπορεί στην κατασκευή ενός δικτύου πλαστικών δρόμων. Το 2015, η χρήση πλαστικών αποβλήτων έγινε υποχρεωτική στους δρόμους κοντά σε μεγάλες πόλεις. Αντίστοιχες προσπάθειες καταγράφονται και σε άλλες χώρες, όπως το Μπουτάν και το Μπαγκλαντές.
Οφέλη και περιβαλλοντικά εμπόδια
Παγκοσμίως, μόνο το 9% των πλαστικών αποβλήτων ανακυκλώνεται, ενώ το 19% καίγεται και σχεδόν τα μισά καταλήγουν σε ελεγχόμενες χωματερές, σύμφωνα με τον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ). Χωρίς παρέμβαση, η παραγωγή συνθετικών πολυμερών —τα βασικά συστατικά των πλαστικών— αναμένεται να φτάσει τους 1,2 δισεκατομμύρια τόνους ετησίως έως το 2060.
Τα πλαστικά που συσσωρεύονται στο περιβάλλον δεν βιοδιασπώνται, χρειάζονται εκατοντάδες χρόνια για να αποσυντεθούν και μετατρέπονται σε μικροσκοπικά σωματίδια. Παρόλο που το Νεπάλ απαγόρευσε τις πλαστικές σακούλες μίας χρήσης με πάχος μικρότερο από 40 μικρόμετρα, η εφαρμογή του μέτρου παραμένει ελλιπής.
Η σημασία της επέκτασης του εγχειρήματος
Ο Μπαστόλα υποστηρίζει ότι η αύξηση της κατασκευής πλαστικών δρόμων είναι το κλειδί για την οικονομική βιωσιμότητα της ανακύκλωσης πλαστικών χαμηλής αξίας. Η οργάνωσή του αναφέρει ότι περίπου δύο τόνοι τεμαχισμένου πλαστικού απαιτούνται για την κατασκευή ενός χιλιομέτρου δρόμου. Μέχρι στιγμής, έχουν ολοκληρωθεί δέκα έργα συνολικού μήκους λίγο πάνω από 1,5 χιλιόμετρο.
«Η εφαρμογή είναι ακόμη περιορισμένη. Πρέπει να επεκταθούμε», τονίζει ο Μπαστόλα. «Χρειάζεται να υλοποιηθούν έργα σε επίπεδο κυβέρνησης, και εργαζόμαστε στενά με το Υπουργείο Οδοποιίας». Ένα πιλοτικό έργο σχεδιάζεται φέτος στην πρωτεύουσα Κατμαντού, σε ένα μεγάλο σταυροδρόμι.
Προκλήσεις και προοπτικές
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Τράπεζας επισημαίνει ότι οι αναλύσεις κύκλου ζωής των πλαστικών δρόμων είναι περιορισμένες, ενώ δεν είναι ακόμη σαφές τι περιβαλλοντικές επιπτώσεις μπορεί να έχει η χρήση ανακυκλωμένων πλαστικών στην οδοποιία.
«Αν και οι αρχικές αναφορές και οι πιλοτικές μελέτες δείχνουν ελπιδοφόρα αποτελέσματα, απαιτείται περαιτέρω έρευνα για τη μέτρηση των εκπομπών κατά την παραγωγή, την αξιολόγηση της απελευθέρωσης μικροπλαστικών με την πάροδο του χρόνου και την κατανόηση της συμπεριφοράς αυτών των δρόμων μετά την αποξήλωσή τους», δηλώνει η Βάλερι Χίκι, διευθύντρια της ομάδας κλιματικής αλλαγής της Παγκόσμιας Τράπεζας.
Παρά τις ανησυχίες, ο περιβαλλοντολόγος Μπούσαν Τουλάνταρ θεωρεί ότι οι πλαστικοί δρόμοι προσφέρουν σημαντική ευκαιρία για το Νεπάλ.
«Πρόκειται για μια εύκολη λύση που αντιμετωπίζει δύο προβλήματα ταυτόχρονα—την ανάγκη για ανθεκτικούς δρόμους και τη διαχείριση των πλαστικών αποβλήτων— για μια αναπτυσσόμενη χώρα όπως το Νεπάλ», καταλήγει.
