Ο Τόμας Βίντερμπεργκ (Thomas Vinterberg), είναι Δανός σκηνοθέτης σκηνοθέτης, σεναριογράφος και παραγωγός ταινιών που έγινε γνωστός στο ευρύ κοινό ως ο συνιδρυτής του Δόγματος ’95, ενός άτυπου μανιφέστου που με τους κανόνες του αποπειράθηκε να ταρακουνήσει το κινηματογραφικό κατεστημένο της εποχής του, απογυμνώνοντας την κινηματογραφική τέχνη από τις εμπορικές προσταγές, που κατά την άποψη του, της επιβάλλονται από τις εταιρείες παραγωγής και το Χόλιγουντ.
Πριν καλά – καλά προλάβει να αποφοιτήσει από το National Film School of Denmark – σχολή στην οποία φοίτησε και ο έτερος ιδρυτής του Δόγματος Λαρς Φον Τρίερ – και σε ηλικία μόλις εικοσιτεσσάρων ετών, ο Βίντερμπεργκ πέρασε για πρώτη φορά το κατώφλι των τηλεοπτικών πλατό, σκηνοθετώντας μια δραματική τηλεταινία και ένα φιλμ επιστημονικής φαντασίας που του έδωσε μια πρώιμη γεύση της αναγνώρισης που θα ακολουθούσε, αφού του χάρισε όχι ένα αλλά δύο βραβεία στο φεστιβάλ του Μονάχου, με το δεύτερο να τον ανακηρύσσει τον περισσότερα υποσχόμενο νεαρό σκηνοθέτη της χρονιάς.
Τρία χρόνια μετά την σύνταξη του μεγαλεπήβολα αυτοαποκαλούμενου Δόγματος, κάνει την εξαιρετική Οικογενειακή Γιορτή, ταινία στην οποία εφαρμόζονται στην πράξη οι κανόνες που ο ίδιος επιθυμούσε να θεσπιστούν, ως τέτοιοι. Το στόρι περιστρέφεται γύρω από τις ζωές των μελών μιας μεγαλοαστικής, οικογένειας που γαλουχήθηκε με αυστηρά πατριαρχικές αρχές και μετά από πολύ καιρό επανενώνεται, με αφορμή τα εξηκοστά γενέθλια του αρχηγού της, που φυσικά δεν είναι άλλος από τον πατέρα.
Κατά την διάρκεια του επίσημου δείπνου, που παρατίθεται προκειμένου συγγενής και φίλοι να τιμήσουν τον εορτάζοντα, τον λόγο παίρνει ο μεγάλος του γιος Christian, ο οποίος παραμένει συγκλονισμένος από τον πρόσφατο θάνατο της δίδυμης αδελφής του, που μην μπορώντας να διαχειριστεί ένα βαρύ μυστικό που κουβαλούσε από τα παιδικά της χρόνια, τελικά αυτοκτόνησε.
Ο Christian επιλέγει την στιγμή που ο πατέρας του θα έπρεπε να καταχειροκροτείται για τον ενάρετο βίο του, προκειμένου να αποκαλύψει στους συνδαιτυμόνες ότι ο ευυπόληπτος άντρας που κάθεται στην κορυφή του τραπεζιού είναι το ίδιο πρόσωπο με τον παιδεραστή, που όταν ήταν μικρός κακοποιούσε σεξουαλικά εκείνον και την αδελφή του.
Ο μοναδικός άνθρωπος που θα σταθεί στο πλευρό του Helge είναι η γυναίκα του Else, η οποία αρνούμενη να δει την καλή της κοινωνική θέση να γκρεμίζεται, θα επιχειρήσει να κρύψει κάτω από το χαλί την αρρωστημένη συμπεριφορά του άντρα της, επιβραβεύοντας τα άλλα δύο της παιδιά για την συνολική υποδειγματική τους στάση μέσα στην οικογένεια, και κατηγορώντας τον μεγάλο της γιο για κακόβουλες προθέσεις και αχαλίνωτη φαντασία.
Η πανηγυρική διάψευση, της υποτιθέμενα αθώας Else, θα προέλθει από το στόμα του ίδιου του συντρόφου της που σε μια κρίση ειλικρίνειας θα σπεύσει να παραδεχθεί το “μικρό του ατόπημα”, τονίζοντας παράλληλα την αγάπη που έτρεφε και εξακολουθεί να τρέφει για όλα του τα παιδιά. Η ταινία, πιστή στα όσα πρέσβευε το Δόγμα, δεν κατοχύρωνε επισήμως τον Τόμας Βίντερμπεργκ ως δημιουργό της, παρ’ όλα αυτά ο ίδιος ήταν υποψήφιος για δύο βραβεία στο φεστιβάλ των Καννών, ένα εκ των οποίων ήταν ο Χρυσός Φοίνικας, αποσπώντας όμως εν τέλει το “Jury Prize”.
Μετά την επιτυχία ακολούθησε η αποτυχία, και το 2003 βγήκε στις αίθουσες το It’s All About Love, στο οποίο πρωταγωνιστούσαν οι Χοακίν Φοίνιξ, Κλερ Ντέινς και Σον Πεν. Περιληπτικά, το It’s All About Love πραγματεύονταν την προσπάθεια δύο συζύγων να σώσουν την σχέση τους που βρίσκεται λίγο πριν την διάλυση, ενώ γύρω τους ο κόσμος κυριολεκτικά καταρρέει. Παρά την προσθήκη των διάσημων συμμετεχόντων, κοινό και κριτικοί υποδέχτηκαν μάλλον αδιάφορα την ταινία που δεν κατόρθωσε να πλησιάσει ούτε στο ελάχιστο την αποδοχή που γνώρισε η Οικογενειακή Γιορτή.
Την ίδια τύχη αντιμετώπισε και το Dear Wendy του 2005, του οποίου το σενάριο υπόγραφε ο κολλητός του Βίντερμπεργκ, Λαρς Φον Τρίερ. Στη Δανία οι πωλήσεις των εισιτηρίων δεν ξεπέρασαν τις 14,500 και ήταν πολλοί εκείνοι που παρακολουθώντας το φιλμ έσπευσαν να κάνουν παραλληλισμούς με το Dogville που είχε κάνει πρεμιέρα ένα χρόνο πριν.
Βασισμένο στο βιβλίο του Jonas T. Bengtsson το Submarino – τίτλος που παραπέμπει σε μέθοδο βασανιστηρίων που θέλει το κεφάλι του εκάστοτε θύματος να παραμένει βυθισμένο στο νερό και να ανέρχεται στην επιφάνεια λίγο πριν το σημείο πνιγμού – η ταινία μας μεταφέρει σε μια Δανία στην οποία βασιλεύει η κοινωνική εξαθλίωση, η βία και η εξάρτηση από κάθε λογής ουσίες που μπορούν να προσφέρουν ένα είδος απόδρασης από την αποτρόπαια πραγματικότητα.
Ο Νικ είναι ένας αλκοολικός, 33χρονος bodybuilder που αφού έχει εκτίσει την ποινή του στην φυλακή καλείται ελεύθερος πλέον να αντιμετωπίσει τον κόσμο που τον περιμένει έξω. Το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του περνάει χωρίς οικογενειακούς δεσμούς παρ’ όλο που στα χαρτιά δεν είναι εντελώς μόνος αφού κάπου – όχι πολύ μακριά από ‘κείνον – ζει ο ηρωινομανής αδελφός του, που με την σειρά του παλεύει με κάθε μέσο για να εξασφαλίσει ένα φωτεινότερο μέλλον για τον εξάχρονο γιο του.
Στην ουσία τα δύο αδέρφια ενώνονται από κάτι πολύ πιο σταθερό από μια απλή συγγένεια αίματος, από την απελπισμένη αναζήτηση που θα τους οδηγήσει σ ένα καλύτερο αύριο. Εν τέλει το στήριγμα που αναζητούσαν πάντα, θα το βρουν στην αγάπη που τρέφει ο ένας προς τον άλλο, όταν δυστυχώς το τέλος θα είναι οριστικό και η δεύτερη ευκαιρία θα μοιάζει όνειρο που όλο και απομακρύνεται.
Ενδεικτική φιλμογραφία
- 2012 – Το Κυνήγι
- 2010 – Submarino
- 2007 – Ένας Άνδρας Επιστρέφει
- 2004 – Dear Wendy
- 2003 – Όλα για την Αγάπη
- 2000 – The Third Lie
- 1998 – Οικογενειακή Γιορτή
- 1996 – Ήρωες
- 1990 – Sneblind