Οι εταιρείες καπνού βασίζονται στο πως θα συντηρήσουν την εξάρτηση σου. Και όλα αυτά χάρη στην αόρατη επιρροή που έχει το κάπνισμα στο μυαλό των ανθρώπων με συνέπεια οι δουλειές των καπνοβιομηχανιών να πηγαίνουν μία χαρά.
Μεγάλωσα στην Ελλάδα στα ταραχώδη 80s.Αν καθόμασταν εγώ και εσύ να θυμηθούμε τα κυριότερα στοιχεία αυτής της δεκαετίας, που όλοι θέλουν να ξεχάσουν, ποια θα ήταν αυτά που θα την καθόριζαν; Μερεντάκια στα κυλικεία των σχολείων, μπλε τετράδια, η σαρανταποδαρούσα του Νίκου Πιλάβιου, το βουκολικό σήμα της ΕΡΤ, η μαζική παράκρουση των γυναικών που ήθελαν να μοιάζουν με αθλητές του αμερικανικού φούτμπολ (βλ. βάτες), ξασμένα μαλλιά, Σταμάτης Γαρδέλης, Στιβ Ντούζος, η εθνική του ’87, βιντεοκλάμπ με θηριώδη ποσά εγγραφής και οι θρυλικές συγκεντρώσεις του Αντρέα. Ετσι δεν είναι;
Θυμάμαι ακόμη κάτι που, αν και δεν έχει εξαφανιστεί, σίγουρα καθόρισε την παιδική μου ηλικία: ο καπνός του τσιγάρου. Οταν μεγάλωνα, το τσιγάρο ήταν παντού. Γύριζα από το σχολείο και το σπίτι έμοιαζε με σπηλιά προϊστορικής οικογένειας. Επρεπε να ψάξω πίσω από τα πέπλα καπνού για να βρω τους γονείς μου, που κάθονταν κάπου στο σαλόνι κάτω από τη χλωμή ντιζάιν λάμπα, κάνοντας τσιγάρο πάνω στο τσιγάρο, ασχολούμενοι αποκλειστικά με αυτό.
Δεν κάπνιζαν βλέποντας τηλεόραση, συζητώντας ή διαβάζοντας. Απλώς κάπνιζαν με όλο το είναι τους δοσμένο σε αυτήν την πράξη. Πήγαινα στο ψιλικατζίδικο να πάρω μία Derby και ο ψιλικατζής κάπνιζε. Οι πελάτες το ίδιο. Υπήρχαν δάσκαλοι που κάπνιζαν μες στην τάξη.
Η μητέρα μου, μου έβαζε να φάω, καθόταν να μου κάνει παρέα κι άναβε τσιγάρο. Άνοιγες την τηλεόραση και το τσιγάρο ήταν παντού: σε σειρές, διαφημίσεις κι ενημερωτικές εκπομπές. Ξεχείλιζε καπνό στο σπίτι. Δεν υπήρχε καμία ντροπή, καμία ενοχή. Ας δοκίμαζες να πεις ότι σε ενοχλούσε ο καπνός του διπλανού σου στο εστιατόριο. Ανθρωποι κάπνιζαν ενώ έτρωγαν.
Δεν μπορούσα να το κατανοήσω. Το τσιγάρο είναι κάτι που καταστρέφει αποδεδειγμένα την υγεία, κοστίζει και δεν προσθέτει απολύτως τίποτα στο στυλ, τουλάχιστον στο δικό μου. Παρά τις προσπάθειες των εταιρειών καπνού συνεχίζει να είναι άσχημο θέαμα. Είναι ακόμα χειρότερο στις υπόλοιπες αισθήσεις και κυρίως σε μία από τις πιο βασικές: την όσφρηση. Βρωμάει και η μυρωδιά του μένει.
Στο γυμνάσιο άρχιζαν να καπνίζουν σχεδόν όλοι οι φίλοι και γνωστοί μου. Οσο μεγάλωνα ένιωθα σαν το τελευταίο αντικαπνιστικό χωριό σε μια υποταγμένη χώρα. Μόνο που δεν είχα μαγικό φίλτρο για να με προστατεύσει. Φαντάσου την έκπληξή μου όταν το ξεκίνησα στην ώριμη ηλικία των 22, λίγες ημέρες πριν από την ορκωμοσία μου στο πανεπιστήμιο.
Παραπέτασμα καπνού
Φαστ φόργουορντ είκοσι πέντε χρόνια. Τα πράγματα έχουν βελτιωθεί αισθητά. Μόνο τα τελευταία οκτώ χρόνια, οι άντρες καπνιστές έχουν μειωθεί από 51% το 1990 σε 42,5% το 2009, αλλά ο κόσμος ακόμη καπνίζει. Το 2008 ξοδέψαμε 23,7 εκατομμύρια ευρώ για τσιγάρα. Ξέρεις πόσα πάρκα κάνεις με τόσα λεφτά;
Επίσης, δεν υπάρχει δημογραφική ομάδα που να καπνίζει περισσότερο από αυτήν των νέων αντρών. Υπάρχει ένας παράγοντας που φέρνει το κάπνισμα και τους νέους άντρες τόσο κοντά: λέγεται τμήμα μάρκετινγκ των εταιρειών καπνού. «Όλοι αυτοί οι νέοι δεν είναι κουτοί» σου λέει ο Michael Givel, πολιτικός επιστήμονας του Πανεπιστημίου της Οκλαχόμα, που έχει ερευνήσει βαθιά το μάρκετινγκ του καπνού και την επιστημονική προπαγάνδα. «Απλώς γίνονται στόχοι του μάρκετινγκ».
Για να είμαστε πιο ακριβείς, έχουν γίνει οι κυριότεροι στόχοι μίας από τις καλύτερες μηχανές καταναλωτικής προπαγάνδας στον πλανήτη. Δεν είναι και λίγο. Για παράδειγμα, όταν απαγορεύτηκε η διαφήμιση των τσιγάρων σε ανηλίκους, όλοι είπαν ότι αυτό ήταν θετικό βήμα. Ενα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση. Σίγουρα. Οι εταιρείες όμως βρέθηκαν με 13 δισεκατομμύρια δολάρια παραπάνω (αυτά δηλαδή που έδιναν για διαφήμιση και προώθηση σε ανηλίκους), τα οποία έσπρωξαν στην επόμενη δημογραφική ομάδα: νέους άντρες, 18-25 ετών.
Πολλοί από αυτούς ακόμη πιστεύουν ότι είναι αθάνατοι και είναι η νεότερη δημογραφική ομάδα, την οποία μπορούν νόμιμα να κυνηγήσουν τα τμήματα μάρκετινγκ των εταιρειών καπνού. Ιδανικός συνδυασμός. Ετσι, έχουν γίνει το ιερό δισκοπότηρό τους. Τους κυνηγάνε με ό,τι έχουν. «Αυτή η ομάδα είναι ο κύριος στόχος της καπνοβιομηχανίας, και για τις καταναλωτικές συνήθειές τους, και για την επιρροή που έχουν στα νεότερα παιδιά» σου λέει ο Robert Kline, πρώην διευθυντής του Tobacco Control Legal Clinic στο Northeastern University School of Law.
Αναλύσεις που έχουν δημοσιευθεί σε πολλά επιστημονικά περιοδικά τα τελευταία χρόνια έχουν δείξει πόσο στοχευμένες ήταν οι διάφορες καμπάνιες τους, από αυτήν της Brown & Williamson (της εταιρείας που «πρωταγωνιστούσε» στο Insider) που στόχευε σε ράπερ, μέχρι την απύθμενη ψυχογραφική έρευνα, που έχει κάνει η Marlboro για να μετατρέψει τις αξίες των νέων αντρών σε ανακλαστικά ερεθίσματα για αγορά τσιγάρων.
«Δεν με εκπλήσσει» λέει ο Givel «ότι οι διαφημίσεις τσιγάρων που έχουν στόχο τους νέους άντρες έχουν θέμα τους την απόρριψη του εφηβικού lifestyle και την κατάκτηση της αυτόνομης ενήλικης ζωής. Παρουσιάζουν τους νέους που καπνίζουν ως ανεξάρτητους, cool, ισχυρούς και ιδιαίτερα σεξουαλικά επιθυμητούς για τις κοπέλες της ίδιας ηλικιακής ομάδας». Από τις οθόνες του κινηματογράφου σού γνέφει ο άντρας της Marlboro, από τη στάση του λεωφορείου οι σημαδεμένοι τύποι των Gauloises.
Αυτά τα πλαστά είδωλα μεταδίδουν το δικό τους μήνυμα, με τα θεληματικά πιγούνια τους, τα αισθησιακά βλέμματα, τις γκόμενες που παίρνουν αγκαλιά ή τις αγελάδες που πιάνουν με το λάσο τους: το κάπνισμα δεν είναι για μαμάκηδες. Το κάπνισμα είναι για τους πραγματικούς άντρες, που πιάνουν τη ζωή από τα κέρατα. Είναι μία επιλογή ζωής, που έχεις το δικαίωμα να διαλέξεις. Είναι για σένα.
Ναι, καλά
O Ηλίας Θ., φοιτητής 21 ετών στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, παραδέχεται ότι πέφτει στην παγίδα του νέου άντρα καπνιστή. «Δεν ήμουν σαν τους περισσότερους, που άρχισαν να καπνίζουν στη Β’ ή τη Γ’ γυμνασίου» σου λέει. «Το ξεκίνησα σε ένα πάρτι του πανεπιστημίου ως ώριμη επιλογή. Ήθελα να έχω κάποιες εμπειρίες, να μπορώ να διαλέξω. Μέρος αυτής της προσπάθειας είναι και τα τσιγάρα».
Ο παππούς του Ηλία, που κάπνιζε όλη τη ζωή του, πέθανε από καρκίνο των πνευμόνων, κάτι που ο Ηλίας λέει ότι αναγνωρίζει, αλλά δεν το λαμβάνει και πολύ υπόψη του. «Μπορεί να εκλογικεύω, αλλά πιστεύω ότι είμαι ακόμη νέος. Κάποια στιγμή θα το κόψω και οι πνεύμονές μου θα επανέλθουν». Απέναντι σε τέτοια θέληση, τα στατιστικά στοιχεία των επιστημόνων υγείας ακούγονται σαν ραδιοφωνικά παράσιτα, αδύναμα και απροσδιόριστα στο φόντο της πραγματικής εμπειρίας. Αυτό δεν ξεφεύγει από τους εμπόρους του καπνού, που θα χρησιμοποιήσουν οτιδήποτε για να προσθέσουν λίγους ακόμα πελάτες στο πελατολόγιό τους.
Στη μία γωνία έχουμε ένα γυμνόστηθο Μπραντ Πιτ στο Fight Club, στραπατσαρισμένο αλλά κυρίαρχο, με αγαλματένιους κοιλιακούς κι ένα τσιγάρο να κρέμεται χαλαρά από το χαμόγελό του. Στην άλλη, έχεις έναν σπαστικό τυπάκο με γυαλιά μυωπίας και καρό πουκάμισο χωμένο στο παντελόνι του να σου λέει ότι το τσιγάρο σκοτώνει. Κύριοι, διαλέξτε το είδωλό σας.
Το μάρκετινγκ δημιουργεί ένα παράλληλο σύμπαν, στο οποίο το κάπνισμα είναι ελκυστικό, χωρίς επιπτώσεις και κοινωνικά αποδεκτό. Για να φτάσουν τα πράγματα εκεί, όμως, οι καπνοβιομηχανίες πρέπει πρώτα να σε πείσουν να κάνεις την πρώτη, πολύ σημαντική, τζούρα.
Γι’ αυτό και τα τελευταία χρόνια έχουν αρχίσει να στοχεύουν σε καφετέριες και φοιτητικά στέκια. Υπάρχει άφθονο αλκοόλ (που μειώνει τις αντιστάσεις και την εκτίμηση του κινδύνου), όμορφες γυναίκες που αυξάνουν την ανάγκη για αντρική φιγούρα και φίλοι που ήδη καπνίζουν. Δύσκολα θα μπορούσαν να βρουν ιδανικότερο περιβάλλον για να προσελκύσουν νέους καπνιστές.
«Οι καπνοβιομηχανίες έχουν διεισδύσει στα πανεπιστήμια σε όλη τη χώρα» σου λέει ο Richard Hurt, ειδικός στην εξάρτηση από τον καπνό στην Κλινική Mayo στο Ρότσεστερ της Μινεσότας. Κι εδώ ομάδες promotion από ελκυστικές κοπελίτσες εξαπλώνονται σαν μανιτάρια στα νεανικά στέκια. Προσφέρουν γεμάτα πακέτα με αντάλλαγμα το -σχεδόν άδειο δικό σου ή προσφέρονται να σου δώσουν ένα αν σου ανάψουν ένα τσιγάρο. Τέτοιες τακτικές όχι μόνο προσελκύουν καινούργιους καπνιστές, αλλά δυσκολεύουν πολύ έναν καπνιστή να το κόψει.
Πριν περίπου από μία 10ετία, μία περιοχή στην πολιτεία της Πενσυλβάνιας προσπάθησε να περάσει ένα νόμο, ο οποίος θα απαγόρευε το κάπνισμα στα εστιατόρια, όπως έχει γίνει και εδώ, που τέθηκε σε ισχύ πριν περίπου από λίγα χρόνια. Σε άλλες περιοχές, με κυριότερο παράδειγμα τη Νέα Υόρκη, τέτοια μέτρα έχουν ρίξει κατά πολύ τα ποσοστά των καπνιστών.
Δυστυχώς, η κίνηση αυτή εμποδίστηκε στην Πενσιλβάνια από το έντονο lobbying των καπνοβιομηχανιών σε πολιτειακό επίπεδο. Αυτή η τακτική, που στην ουσία μοιάζει με τα προληπτικά χτυπήματα, είναι από τις αγαπημένες των καπνοβιομηχανιών.
Με απλά λόγια, είναι πιο αποτελεσματικό να λαδώσεις λίγους τροχούς σε κεντρικά σημεία της μηχανής παρά να προσπαθείς να «επηρεάσεις» κάθε τελευταίο γρανάζι του πολιτικού συστήματος.
«Αν θέλεις να ξέρεις τι φοβούνται οι καπνοβιομηχανίες περισσότερο, δες πού ξοδεύουν τα περισσότερα λεφτά τους» σου λέει ο Michael Fiore, διευθυντής του Center for Tobacco Research and Intervention στο Πανεπιστήμιο του Ουισκόνσιν στο Μάντισον.
Τα πρώτα τρία: φόροι (κάθε σημαντική αύξηση στην τιμή του τσιγάρου μειώνει αυτούς που ήδη καπνίζουν κι εμποδίζει άλλους να ξεκινήσουν), έρευνα που δείχνει τις βλαβερές συνέπειες του καπνού σε παθητικούς καπνιστές (για κάθε οκτώ καπνιστές που πεθαίνουν από παθήσεις σχετιζόμενες με το κάπνισμα πεθαίνει κι ένας μη καπνιστής από παθητική έκθεση σε καπνό) και νόμους που απαγορεύουν το κάπνισμα σε εσωτερικούς χώρους (ένα πολύ ισχυρό εργαλείο που κάνει το κάπνισμα άβολο και κοινωνικά μη αποδεκτό).
Υπάρχει, όμως, ένα στοιχείο που -όσα λεφτά κι αν ρίξουν- δεν μπορούν να εμποδίσουν: την αυξανόμενη δυσαρέσκεια των ίδιων των πελατών των καπνοβιομηχανιών. «Ολοένα και περισσότερο» λέει ο Fiore «δεν βλέπουμε ανθρώπους που λένε: “Καπνίζω και μου αρέσει”. Βλέπουμε άντρες που λένε: “Είμαι εθισμένος, είμαι απελπισμένος, κλειδωμένος σε αυτήν τη φριχτή συνήθεια και δεν μπορώ να κάνω τίποτε γι’ αυτό”».
Εξαρτησιογόνες τζούρες
Υπάρχουν τρεις παράγοντες που καθορίζουν την εξαρτησιογόνο δράση μιας ουσίας ή συμπεριφοράς. Ο πρώτος είναι η ικανότητά της στο να σε φτιάχνει, ο δεύτερος είναι η ταχύτητα με την οποία φτάνει στον εγκέφαλο και ο τρίτος είναι ο πόνος που νιώθει ο εθισμένος όταν προσπαθεί να την κόψει. Το σχετικά μέτριο σκορ της νικοτίνης στον πρώτο παράγοντα εξισορροπείται και με το παραπάνω από τις εξωπραγματικές επιδόσεις της στους άλλους δύο.
Ένα μέτριο φτιάξιμο. Από χημικής σκοπιάς, η νικοτίνη είναι παρόμοια με το νευροδιαβιβαστή ακετυλοχολίνη. Σαν ένα κλειδί που ταιριάζει μόνο σε συγκεκριμένη κλειδαριά, έτσι και η νικοτίνη προσδένεται και ξεκλειδώνει τους ίδιους υποδοχείς που ανοίγει η ακετυλοχολίνη. Αυτό με τη σειρά του προκαλεί την απελευθέρωση ενός άλλου νευροδιαβιβαστή που λέγεται ντοπαμίνη.
Δύο από τις πιο σημαντικές λειτουργίες της ντοπαμίνης είναι η κινητοποίηση και η ανταμοιβή – μας σπρώχνει να δράσουμε και μετά μας ανταμείβει με ένα αίσθημα ευχαρίστησης που ενισχύει την πράξη. Για παράδειγμα, η ντοπαμίνη απελευθερώνεται φυσιολογικά όταν κάνεις σεξ, τρως φαγητό, ακόμα και όταν πίνεις νερό. Δυστυχώς, η απελευθέρωση της με υγιεινή ζωή δεν σημαίνει ότι πάντα θα έχεις άμεση απόλαυση και ανταμοιβή. Για τους ευάλωτους άντρες που βρίσκουν την εύκολη λύση -νικοτίνη, βαρβιτουρικά, αλκοόλ και τζόγο- η ικανοποίηση της εύκολης λύσης πολλές φορές εμποδίζει τη φυσική τάση μας για ισορροπημένη ζωή.
Κανείς δεν έχει καταλάβει ακόμη γιατί ορισμένοι άντρες είναι πιο ευάλωτοι από άλλους, γιατί δηλαδή κάποιοι έλκονται πιο εύκολα από τα τσιγάρα, για παράδειγμα, κι άλλοι από τον τζόγο. Το μυαλό, από την άλλη, δεν κάνει διακρίσεις. «Ερευνητές έχουν κάνει έρευνες με ανιχνευτές ποζιτρονίων» σου λέει ο Jon Ebbert, ερευνητής νικοτίνης της Mayo Clinic «κι έχουν δείξει ότι τα τμήματα του εγκεφάλου σου που δραστηριοποιούνται όταν παίρνεις μία δόση νικοτίνης ή μεθαμφεταμίνης είναι τα ίδια με αυτά που σε φτιάχνουν όταν κερδίσεις στη ρουλέτα».
Γρήγορο φτιάξιμο
Τα περισσότερα ναρκωτικά, είτε εισέρχονται μέσω της στοματικής είτε μέσω της φλεβικής οδού, μπαίνουν πρώτα στη venous πλευρά του κυκλοφορικού συστήματος. Αυτό σημαίνει ότι το ναρκωτικό πρέπει πρώτα να πάει στη δεξιά πλευρά της καρδιάς, να πάει στους πνεύμονες και μετά να γυρίσει στην αριστερή πλευρά της καρδιάς, που τελικά το στέλνει στον εγκέφαλο.
Το κάπνισμα συντομεύει αρκετά όλη αυτήν τη διαδικασία. Στέλνεις τη νικοτίνη κατευθείαν στους πνεύμονες παρακάμπτοντας το venous system. Η νικοτίνη πηγαίνει κατευθείαν στην αριστερή πλευρά της καρδιάς κι από εκεί στον εγκέφαλο φτάνοντας μέσα σε λίγους χτύπους. Λόγω του μικρού μεγέθους τους, τα μόρια της νικοτίνης μπορούν να περάσουν τον αιματεγκεφαλικό φραγμό και την κυτταρική μεμβράνη με σχετική ευκολία. Παρόλα αυτά, η Philip Morris επένδυσε τεράστια ποσά για να βρει ένα πρόσθετο που θα σου παράσχει ακόμα γρηγορότερο φτιάξιμο. Το αποτέλεσμα: αμμωνία.
Σε ένορκη κατάθεση, ένας δικηγόρος των καπνοβιομηχανιών υπερασπίστηκε τη χρήση ενός τέτοιου βλαβερού χημικού λέγοντας, χωρίς να ιδρώσει το αυτί του, ότι έδινε στο τσιγάρο μία «ωραία ψητή γεύση». Το 1998, ένα άρθρο στο Journal of the American Medical Association αποκάλυψε τον αληθινό λόγο: είναι ο καλύτερος τρόπος για να κάνεις freebase τη νικοτίνη.
Το freebasing είναι χημική διαδικασία, που έχει σχεδιαστεί για να αφαιρεί τα ιόντα υδρογόνου από το εξωτερικό των μορίων – νικοτίνης ή κοκαΐνης, για παράδειγμα. Αφαιρώντας τα ιόντα, το ναρκωτικό γίνεται πιο μικρό, με αποτέλεσμα να διαπερνά τις κυτταρικές μεμβράνες ακόμα γρηγορότερα. «Η αμμωνία χρησιμοποιείται ευρέως σήμερα» σου λέει ο Hurt. «Οι υπόλοιπες εταιρείες υπέθεσαν ότι δεν θα μπορούσαν να επιζήσουν αν η Philip Morris είχε αυτό το πλεονέκτημα».
Το πικρό αντίο. Για το 70% των καπνιστών που προσπαθούν να το κόψουν, τα συμπτώματα στέρησης -πολύ περισσότερο απ ό,τι η ανάγκη να ξανανιώσουν το φτιάξιμο της νικοτίνης- κάνουν το κόψιμο τόσο δύσκολο. Ακόμα ένας παράγοντας που κάνει το κόψιμο τέτοιο μαρτύριο είναι η αύξηση των υποδοχέων στον εγκέφαλό σου. Ερευνες έχουν δείξει ότι λίγες τζούρες γεμίζουν σχεδόν τους μισούς υποδοχείς ακετυλοχολίνης του εγκεφάλου σου. Μετά από μόνο επτά τσιγάρα στο διάστημα ενός μήνα, ο εγκέφαλος αρχίζει να παράγει κι άλλους υποδοχείς.
Όσο αυξάνει ο αριθμός των τσιγάρων που κάνεις την ημέρα, η κατάσταση συνεχίζει να χειροτερεύει. Νεκροψίες που έχουν γίνει σε εγκεφάλους καπνιστών και μη καπνιστών έχουν δείξει ότι οι πρώτοι έχουν εκατομμύρια περισσότερους υποδοχείς ακετυλοχολίνης σε σχέση με τους δεύτερους. «Οσο περισσότερους βάζεις στον εγκέφαλό σου τόσο περισσότερο σε παρακαλάνε να τους ταΐσεις νικοτίνη» σου λέει ο Hurt. Το αποτέλεσμα είναι νευρικότητα, κακή διάθεση και ξαφνικές επιθυμίες για κάπνισμα.
Για πολλούς νέους άντρες που θέλουν να το κόψουν υπάρχει ακόμα μία πρόκληση: ο προμετωπιαίος λοβός που ευθύνεται για τη λήψη αποφάσεων δεν έχει ακόμη συνδεθεί πλήρως με το μεταιχμιακό σύστημα, το συναισθηματικό κέντρο. «Ο προμετωπιαίος λοβός» σου λέει ο Hurt «σε φέρνει σε θέση να αναλύεις λογικά τα συναισθήματα και τις επιθυμίες σου και να ανακτήσεις κάποιον έλεγχο. Οσο μεγαλώνεις τόσο περισσότερο μαθαίνεις πώς να το καταφέρνεις».
Δεδομένης της βιοχημικής φύσης της επίδρασης της νικοτίνης, δεν εκπλήσσει το γεγονός ότι τα φάρμακα μπορούν να χαλαρώσουν τη σιδηρά γροθιά της πάνω σου. Στη Mayo Clinic, για παράδειγμα, οι ασθενείς λαμβάνουν μία εξατομικευμένη θεραπεία, που συνδυάζει διάφορα φάρμακα: βουπροπιόνη (γνωστή και ως Zyban), ένα αντικαταθλιπτικό που καταστέλλει τις επιθυμίες για τσιγάρο αυξάνοντας την ντοπαμίνη, και το Champix, ένα φάρμακο που μπλοκάρει τη νικοτίνη στον εγκέφαλο.
Όσο κι αν σε βοηθούν αυτά τα φάρμακα, όμως, δυστυχώς δεν μπορούν να κάνουν τα πάντα. Τα πρόσφατα χρόνια οι ειδικοί των εξαρτήσεων έχουν μάθει ότι τα περιβαλλοντικά «ελατήρια» μπορούν να παίξουν σοβαρό ρόλο στο να ξαναρχίσεις το κάπνισμα. Αυτά είναι διάφορα ερεθίσματα, με τα οποία έχεις συνδέσει το κάπνισμα. Οταν τα συναντάς, ο εγκέφαλός σου αυτομάτως ζητεί νικοτίνη, γιατί έχει συνηθίσει να τη λαμβάνει σε παρόμοιες περιπτώσεις.
Οι καπνοβιομηχανίες έχουν δώσει απίστευτα ποσά για έρευνα πάνω σε αυτόν τον τομέα. Για τους άντρες, οι τρεις πιο δυνατοί παράγοντες είναι το αλκοόλ, η παρέα με άλλους καπνιστές και γεγονότα, τα οποία επιφέρουν μεγάλες αλλαγές στη διάθεση. Στις περιπτώσεις που δεν μπορείς να αποφύγεις τον πειρασμό, όπως είναι το μπάτσελορ του κολλητού σου, πρέπει να έχεις ξεκάθαρη στρατηγική. Φόρα ακόμα ένα patch νικοτίνης, μην πιεις και ζήτα δύο από τους μη καπνιστές φίλους σου να είναι πάντα κοντά σου. Αν όλα αποτύχουν, έχε έτοιμη μία δικαιολογία για να αποχωρήσεις.
Ειδικοί της εξάρτησης από τον καπνό έχουν επίσης μάθει πολλά για την εκλογίκευση, τις παράλογες σκέψεις και τις εκπτώσεις που κάνει το εξαρτημένο μυαλό από τις μελλοντικές επιπτώσεις. Συμπεριφορικές τεχνικές μπορούν να σε βοηθήσουν να αναγνωρίσεις και να αντιμετωπίσεις τέτοιες σκέψεις και συμπεριφορές.
Πρώτα, όμως, ο καπνιστής πρέπει να παραδεχτεί ότι χρειάζεται βοήθεια, κάτι πολύ δύσκολο για άντρες που ξεκίνησαν επειδή πείστηκαν από ένα μύθο αυτάρκειας και αντρισμού. Οι καπνιστές πρέπει να έχουν στο μυαλό τους ότι οι συνεχείς προσπάθειες για κόψιμο βάζουν σε κίνδυνο την υγεία τους κι αναγκάζουν και τους συνανθρώπους τους να αναπνέουν τις τοξίνες τους. Το χειρότερο απ όλα; Κάθε φορά που ανάβουν ένα τσιγάρο σε δημόσιο χώρο βοηθούν στη στρατολόγηση ακόμα μίας γενιάς καπνιστών.
Εν τω μεταξύ, εσωτερικά έγγραφα της καπνοβιομηχανίας αποκαλύπτουν ότι οι εταιρείες συνεχίζουν να κάνουν έρευνες ψάχνοντας τρόπους για να «ξαναπιάσουν τους νέους άντρες κι άλλους καπνιστές που το έχουν κόψει πρόσφατα. Με άλλα λόγια, εσύ μπορεί να σταματήσεις το τσιγάρο, αλλά οι καπνοβιομηχανίες δεν θα σταματήσουν να σε κυνηγούν.
Διάβασε επίσης κάποια ενδιαφέροντα άρθρα:
- Αξίζει η προπληρωμένη κάρτα, Prepaid Card, συμβουλές.
- Μαύρη εργασία και αδήλωτοι εξαθλιωμένοι εργαζόμενοι.
- ΕΛΤΑ Courier, πληροφορίες για τα Ελληνικά Ταχυδρομεία.
- Microsoft Security Essentials εναντίον κορυφαίων antivirus.
- Τι είναι χακτιβισμός (hacktivism), και η συμβολή των Anonymous.
- Clickbait και παραπλανητικά κλικ, ένα κόλπο που γνωρίζει άνθηση.
- Ευκαιρίες καριέρας στην Ελλάδα της οικονομικής κρίσης.
- Πως να σταματήσετε το διαδικτυακό εκφοβισμό, συμβουλές.
- skroutz.gr, ερευνώντας την αθέατη πλευρά των ηλεκτρονικών αγορών.
- Ίδρυση εταιρείας στη Βουλγαρία, 10% φορολογία, θετικά & αρνητικά.
- Τι είναι hashtag, πως λειτουργεί, συμβουλές και οδηγίες.
- Το AliExpress είναι αξιόπιστο; Εμπορεύεται ποιοτικά προϊόντα;
